به گزارش خبرگزاریهای آسوشیتدپرس، رویترز و خبرگزاری فرانسه، وزارتخارجه آمریکا به کنگره این کشور خبر داد که ممنوعیت همکاری کشورهای اروپایی و روسیه و چین با فعالیتهای هستهیی حکومت ایران را در رآکتور تحقیقاتی امیرآباد تهران، رآکتور آب سنگین اراک و بوشهر و فردو را برمیدارد.
این ممنوعیت در ۷ خرداد ۱۳۹۹ توسط پمپئو وزیر خارجه آمریکا برقرار شد و او به این وسیله معافیت همکاری در این مقولات با رژیم ایران را لغو و تحریم نمود.
خبرگزاری فرانسه نوشت: یک مقام بلندپایه [وزارتخارجه آمریکا] روز جمعه گفت وزارت امور خارجه آمریکا در یک گام فنی ضروری برای بازگشت به توافق اتمی ۲۰۱۵، برخی تحریمها علیه برنامه هستهیی غیرنظامی رژیم ایران را معاف کرد.
این مقام گفت، «برای اطمینان از تبعیت سریع رژیم ایران» به تعهداتش، در شرایط دستیابی به یک توافق در مذاکرات وین، اجرای مجدد معافیتهایی که توسط دولت ترامپ در سال ۱۳۹۹ به آنها خاتمه داده شد ضروری است (خبرگزاری فرانسه ۱۵بهمن۱۴۰۰).
معافیتهایی که روز جمعه بر اساس نامه ارسالی بلینکن به کنگره برگردانده شد، در روز ۷ خرداد ۱۳۹۹ توسط مایک پمپئو وزیر خارجه وقت آمریکا لغو شده بود.
در آن زمان پمپئو اعلام کرد: من به معافیت تحریمها برای پروژههای مرتبط با برجام در ایران که تا ۶۰روز دیگر در جریان میباشند خاتمه میدهم. ادامه افزایش فعالیتهای اتمی توسط رژیم ایران روشن می سازد که اینگونه همکاری بایستی پایان داده شود.
به این ترتیب همکاری کشورهای اروپایی و مشخصاً فرانسه، همچنین روسیه و چین بهخاطر کثرت فریبکاریهای رژیم آخوندی، حتی در مورد فعالیتهای اتمی غیرنظامی در بوشهر و همچنین رآکتور امیرآباد تهران که مصارف پزشکی و رادیو دارو دارد و نیز اقدامات مربوط به تغییر ساختار رآکتور آب سنگین در اراک که در برجام برای غیرنظامی کردن آن پیشبینی شده بود ممنوع شد.
علاوه بر این همکاری این کشورها با رژیم در مرکز فردو نیز برای تبدیل کردن آن به یک مرکز صرفاً تحقیقاتی متوقف شد. تا حدی که رژیم دیگر نمیتوانست اورانیومهای تولید شده اضافی را که مطابق برجام باید از ایران خارج میشد صادر کند یا بفروشد. در همان زمان روحانی با استفاده از این فرصت گفت بنابراین ما چارهای نداریم چز اینکه اورانیومهای غنی شده را در داخل ایران انباشته کنیم.
آسوشیتدپرس گزارش کرد: این معافیتها در حالی است که مذاکرهکنندگان آمریکایی در حال بازگشت به وین برای مرحله «موفقیت یا شکست مذاکرات هستند. یکی از مقامات ارشد وزارتخارجه آمریکا که با معافیتها آشناست، معتقد است که این حرکت "امتیاز" به رژیم ایران نیست (خبرگزاری آسوشیتدپرس ۱۵بهمن ۱۴۰۰).
ند پرایس سخنگوی وزارتخارجه آمریکا در این مورد نوشت: با این معافیت ما تحریمها علیه رژیم ایران را کاهش ندادیم و تا زمانی که این رژیم به تعهدات خود تحت برجام باز نگردد این کار را نمیکنیم. ما تنها به شرکای بینالمللی خود اجازه دادیم به خطرات فزاینده منع گسترش تسلیحات اتمی در ایران بپردازند». (توئیتر ند پرایس ۱۶بهمن ۱۴۰۰)
وال استریت ژورنال نیز نوشت: یک مقام وزارتخارجه روز جمعه گفت این معافیتها ترتیباتی برای بده بستان با رژیم ایران نیست. این اقدام ”علامت آن نیست که ما در آستانه رسیدن به یک تفاهم“ بر سر بازگشت به توافق اتمی هستیم. (وال استریت ژورنال ۱۵بهمن۱۴۰۰)
با اینحال سناتور تد کروز کاندیدای پیشین ریاستجمهوری آمریکا در مخالفت با معافیت تحریمهای رژیم نوشت: «دولت بایدن با این معافیتها به روسیه و چین اجازه میدهد تا به آخوندها در ساخت برنامه تسلیحات هستهیی کمک کنند». (توئیتر سناتور تد کروز ۱۵بهمن۱۴۰۰)
پیش از این سناتور دموکرات رابرت منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در جلسه رسمی سنا خواستار اجرای تحریمهای شدیدتر علیه رژیم آخوندی شده و تأکید کرده بود باید از تهدید معتبر نظامی بهروشنی گفت و تنها به گفتن «تمام گزینهها روی میز است» اکتفا نکرد.
سناتور منندز گفت: امروز، من از دولت بایدن و جامعه بینالمللی میخواهم که تحریمهایی را که ثابت شده از قویترین ابزارها برای تأثیرگذاری بر سران رژیم ایران و بر سپاه پاسداران است، بهشدت و با جدیت اجرا کنند. ما نمیتوانیم به رژیم ایران اجازه دهیم که ما را با یک توافق بد یا یک توافق موقت که به این رژیم اجازه میدهد به ایجاد ظرفیت هستهیی خود ادامه دهد، تهدید کند...
روز ۱۴ بهمن سناتور میچ مککانل رهبر جمهوریخواهان در سنای آمریکا طی سخنان در جلسه رسمی سنا گفت:
این فقط جمهوریخواهان نیستند که نگرانند بلکه سناتور منندز اخیراً نگرانیهای مشابهی را در جلسه سنا ایراد کرد و به دولت بایدن و همکارانمان گفت: «فشار بیشتری را علیه رژیم ایران برای مقابله با برنامه اتمی، موشکی و رفتارهای خطرناک آن در خاورمیانه اعمال کنید».
ما اغلب هم نظر نیستیم ولی بسیار خرسندم که این هفته شنیدم سناتور منندز گفت: «بهترین تضمین برای یک توافق دیپلماتیک پایدار آن است که از حمایت سیاسی دو حزبی برخوردار باشد».
رئیسجمهوریخواهان در سنای آمریکا گفت: «من هنوز امیدوارم که جو بایدن در نهایت تشخیص دهد رژیم تهران هیچ نیت خوبی برای مذاکره ندارد. هنوز برای تشدید فشار بر رژیم تهران و تحمیل هزینهای جدی بر نیروهای نیابتی آن دیر نیست. یک سال پیش من گفتم رژیم ایران بزرگترین تهدیدی است که آمریکا و شرکای آن در خاورمیانه با آن مواجهند متأسفانه یک سال بعد سیاست خارجی دولت بایدن، این حقیقت را بیشتر اثبات کرده است».
از سوی دیگر رژیم آخوندی به برگرداندن معافیتها و مجاز شناختن همکاری فرانسه و چین و روسیه با رژیم در سایتهای یاد شده با ضوابط برجام چندان روی خوش نشان نداد.
امیر عبداللهیان وزیر خارجه رژیم در پاسخ به خبرنگاران این باره گفت: «در بحث مذاکرات وین برای لغو تحریمها یکی از موضوعات اصلی گرفتن تضمینهای لازم بهویژه از طرفهای غربی برای اجرای تعهداتشان است. ما به طرفهای آمریکایی به واسطه برخی از افرادی که این روزها پیامهایی را منتقل میکنند اعلام کردهایم که آنها باید حسننیت خود را در عمل نشان دهند. حسننیت در عمل یعنی اینکه بر روی زمین اتفاق ملموسی رخ دهد... آنچه که بر روی کاغذ رخ میدهد خوب است اما کافی نیست» (سایت انتخاب رژیم ۱۶بهمن ۱۴۰۰).
خبرگزاری سپاه پاسداران تحت عنوان تعلیق نمایشی چند تحریم هستهای، بازی جدید آمریکاییها نوشت: «تعلیق چند تحریم هستهیی که هیچگونه تأثیر اقتصادی نیز به همراه نخواهد داشت بیش از ان که نشانهای از حسننیت آمریکا تلقی شود، آغاز بازی جدید مقصر نمایی است» (خبرگزاری حکومتی فارس ۱۶بهمن ۱۴۰۰).
پاسدار شمخانی دبیر شورای عالی امنیت رژیم هم در واکنش به خبر معافیت بخشی از تحریمها، در توئیتر خود نوشت: «حق قانونی نظام برای ادامه تحقیق و توسعه و حفظ توانمندیها و دستآوردهای صلحآمیز هستهای... با هیچ توافقی قابل محدود شدن نیست» (خبرگزاری حکومتی تسنیم ۱۶بهمن ۱۴۰۰).
خبرگزاری نیروی تروریستی قدس هم اقدام جدید آمریکا را بازی بچهگانه با حاصل جمع صفر خواند و نوشت: «دولت بایدن با اقدام جدید خود حتی در ارائه نمایش علاقهمندی به توافق نیز موفق عمل نکرد زیرا موضوعاتی که تعلیق تحریمهای آن اعلام شده اساساً مسائلی نیست که پیشبرد آنها با موانع جدی روبهرو باشد... . این اقدام جدید از سوی واشنگتن بیش از آن که ارزش فنی یا اقتصادی داشته باشد نمایشی برای فعال نشان دادن این کشور در مسیر دستیابی به توافق است... این اقدام آمریکا بهدلیل بیاثر بودن آن در فعالیتهای سه حوزه ذکر شده[در تهران و بوشهر و اراک] کاملاً فاقد ارزش است و تنها نمایشی برای کاهش فشارهای سیاسی بر این کشور است... تمسک به بازیهای با حاصل جمع صفر، در جا زدن در موقعیت فعلی تلقی شده و حرکت جدیدی را بهدنبال نخواهد داشت».