بهدلیل تعطیلی هتل محل جلسات مذاکرات هستهیی، ادامه جلسات دور هشتم به روز دوشنبه ۱۳دی موکول شد، و خبرهای مختلفی پیرامون جلسات این دور از گفتگوها تاکنون منتشر شده است.
بنا بر گزارش خبرگزاری حکومتی ایرنا علی باقری کنی سرپرست هیأت مذاکرهکننده رژیم، به خبرنگاران گفت که در نتیجه گفتگوی روزهای اخیر در وین پیشرفتهای خوبی در حوزه رفع تحریمها صورت گرفته است (ایرنا ۱۰دی ۱۴۰۰).
این در حالی است که پیش از این ند پرایس سخنگوی وزارتخارجه آمریکا در زمینه برخورد رژیم و وضعیت مذاکرات در کنفرانس مطبوعاتی ۸ دی گفت: «ما هنوز فوریت لازم را از طرف ایران ندیدهایم. ضمن اینکه یکی دو دور قبلی هم با تحریکات اتمی ایران همراه بود و در برخی موارد مبهم و غیرواقعی و غیرسازنده ایران، کاراکتریزه شده است.
وضعیت بنیادین تا به امروز تغییری نکرده است و در بهترین صورت، ایران در این گفتگوها وقتکشی کرده و همزمان به تسریع برنامه اتمیش پرداخته است. ما در این رابطه صریح بودهایم که چنین کاری که ایران میکند جواب ندارد» (سایت وزارتخارجه آمریکا ۸ دی ۱۴۰۰).
البته تنها وزرات خارجه آمریکا نیست که انتظار دارد «فوریت لازم را از طرف (رژیم) ایران» ببیند. بلکه رسانهها و کارشناسانی از حاکمیت هستند که نسبت به شرایط نامتعین کنونی در مذاکرات هستهیی نگرانند.
آنها نیز به دولت رئیسی و تیم مذاکرهکننده ضرورت تمکین در مقابل شروط طرف غربی مذاکرات در وین خصوصاً آمریکا را گوشزد میکنند، و توصیه میکنند نظام هر چه زودتر کوتاه بیاید و بار دیگر جامزهر اتمی را سر بکشد.
آنها نه تنها نگران ادامه تحریمهای کنونی بلکه نگران این هستند که پرونده هستهیی از شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شورای امنیت برود، و رژیم ذیل بند ۷ منشور ملل متحد قرار بگیرد، مکانیسم ماشه اجرا و چند قطعنامه این شورا احیا شود، و حتی کار به جای باریکتری بکشد.
موضوع دیگری که آنها را نگران کرده است تأثیر مخرب تحریمها در اقتصاد و اوضاع فلاکتبار اقتصادی و بهقول قالیباف اقتصاد در گل نشسته است، به این لحاظ نیز آنها ضرورت اقدام تیم مذاکره برای لغو تحریمها را یاد آورمیشوند.
روزنامه دنیای اقتصاد در این رابطه هشدار داد: «در این سفر، تیم باقری بار مسئولیت بسیار سنگینی بر دوش دارد؛ و آن اینکه نباید اجازه دهد فرآیندی آغاز شود که در انتهای آن پای «شورای امنیت سازمان ملل» مجدداً به پرونده ایران باز شود. یک بار گذر ایران به شورای امنیت و قطعنامههای فصل هفتمی آن افتاد و به خیر گذشت؛ اما به احتمال زیاد بار دوم لغو قطعنامههای این نهاد بهمراتب دشوارتر خواهد بود» (دنیای اقتصاد ۹ دی ۱۴۰۰).
در زمینه فشار بار تحریمها بر اقتصاد روزنامه حکومتی آرمان ضمن حمله به یکی از اعضای تیم مذاکرهکننده که گفته است: «ضربالاجل طرف مقابل ارزشی برای ما ندارد»، خطاب به او نوشت: «زندگی شما نمیدانم اما سفره زندگی ما کوچکتر و کوچکتر خواهد شد. اصلاً دولت سیزدهم الآن برای این پای میز مذاکره است که تحریمها اتفاقات عجیب و غریبی را رقم زده است و زندگی مردم را دگرگون کرده است. شما احتمالاً حقوق خوبی میگیرید. سر وقت هم پرداخت میشود، خانهیی هم دارید و خیلی تحریمها شما را اذیت نکند اما برای ما نفس نگذاشته است» (آرمان ۹ دی ۱۴۰۰).
این روزنامه حکومتی در مقاله دیگری «رسیدن به توافق» را «به سود همه طرفها» و مصلحت را بر این دانسته که هر چه زودتر رژیم و تیم مذاکرهکننده به شرایط طرف مقابل تمکین کنند تا «زودتر بتوانند این تحریمها را برطرف کرده و ارتباطات بانکی را حل و فصل کنند. البته لازمه این کار نیز این است که در این راستا اقدامات عملی هم صورت بگیرد. مثلا باید FATF از این وضعیت معلقی که در آمده رها شود و شرایطی را که همه کشورهای دنیا پذیرفتهاند، ایران نیز بپذیرد. باید از هر گونه اقدام یا اظهارنظری که مانع از رسیدن به هر گونه توافقی میشود نیز پرهیز کرد» (آرمان ۹ دی ۱۴۰۰).
واقعیت این است که رژیم آخوندی صرفاً از طریق کشورهای غربی عضو برجام بهویژه آمریکا نیست که تحت فشار قرار دارد تا به شرایط این کشورها تمکین کند، بلکه بهلحاظ بینالمللی و منطقهیی نیز تحت فشار است، همچنانکه در داخل نیز با وضعیت اقتصادی به بن رسیده و اوضاع انفجاری جامعه مواجه است، که اتفاقاً بالاترین و کاراترین تهدید نیز از این ناحیه متوجه آن است.
مجموعه این شرایط است که رسانهها و کارشناسان وابسته به باند مغلوب و حتی بخشی از رسانهها و مهرههای وابسته به باند خامنهای را ناگزیر کرده است، تا به دولت رئیسی و تیم مذاکرهکننده فشار بیاورند از شرط و شروطهای گذشته کوتاه بیاید، و هر چه زودتر مذاکرات را به سرانجامی برساند که خروجی آن لغو تحریمهای هستهیی باشد.
میخائیل اولیانف نماینده روسیه در مذاکرات نیز در مصاحبه با فارین پالیسی گفت: «در مذاکرات اخیر، روسیه و چین، ایران را متقاعد کردند که برخی خواستههای حداکثری خود را کنار بگذارد. ایرانیها موافقت کردند که مذاکرات را بر اساس پیشنویسی که توسط دولت قبلی ایران تنظیم شده بود، آغاز کنند» (سایت فارن پالیسی ۸ دی ۱۴۰۰).
اما واقعیت این است که سرانجام این خامنهای است که باید تصمیم بگیرد یک بار دیگر جامزهر بنوشد، و یا اینکه با شکست مذاکرات حکومتش را با چالشهای بیشتری مواجه کند، و کشورهای طرف مذاکره و کشورهای منطقه را به سمت گزینههای دیگر سوق دهد.
آنچنانکه ندپرایس سخنگوی وزارتخارجه آمریکا گفت: «ما فعالانه با متحدان و دوستانمان هم در پنج بهعلاوه یک و هم فراتر از آن با دوستان منطقهییمان در مورد سایر گزینهها در تعامل هستیم» (سایت وزارتخارجه آمریکا ۸ دی۱۴۰۰).