کنوانسیون ایران آزاد ۲۰۲۵
پنل دانش ساختن میهنی نو برای ایران آینده
پروفسور مرتضی قریب - محقق و مخترع ارشد دانشگاه کلتک - مؤسسه فناوری کالیفرنیا
دکتر محمدحسین تسوجی پروفسور مهندسی الکترونیک
و عضو جامعه دانشمندان نیویورک
پروفسور مرتضی قریب
نوآوری و خلاقیت نمی‌تواند در جامعه یا اجتماعی
که اجازه تفکر آزاد را نمی‌دهد، بارور شود
رژیم شاه یک سیستم دموکراتیک نبود و اجازه آزادی آکادمیک
یا دنبال کردن رویاهایمان برای کمک به جامعه را نمی‌داد
طرح ۱۰ماده‌ای تمام محیط‌ها و الزامات مورد نیاز شما
برای تحقق هر چیزی که برای ایران و جامعه ایران مورد نیاز است
ایجاد می‌کند
دکتر محمدحسین تسوجی پروفسور مهندسی الکترونیک و عضو جامعه دانشمندان نیویورک عضو شورای ملی مقاومت ایران
عصر بخیر. من محمدحسین تسوجی هستم و برای من افتخار و سعادت بزرگی است که دکتر مرتضی قریب را به شما معرفی کنم. دکتر مرتضی قریب یکی از برجسته‌ترین دانشگاهیان و مخترعانی هستند که من تا به‌حال افتخار آشنایی با ایشان را داشته‌ام. پروفسور قریب، استاد کرسی هانس لیپمن در رشته مهندسی هوانوردی و مکانیک در کلتک، مؤسسه فناوری کالیفرنیا، هستند و در حال حاضر ریاست مرکز سیستم‌ها و فناوری‌های خودران را برعهده دارند. ایشان به مدت ۷سال معاون آموزشی و پژوهشی مؤسسه فناوری کالیفرنیا بودند. دکتر قریب عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا، عضو آکادمی ملی مهندسی، عضو بنیان‌گذار آکادمی ملی مخترعان و عضو پیوسته بسیاری از انجمن‌های دیگر، در کنار بسیاری از دست‌آوردهای بزرگ دیگر هستند. دکتر قریب کارنامه بسیار درخشانی دارند. ایشان بیش از ۱۷۰ اختراع به نام خود ثبت کرده‌اند. از جمله اختراعات ایشان می‌توان به «آی‌سِتنت» اشاره کرد، یک میکروسنت برای درمان گلوکوم یا آب سیاه. این اختراع تا به امروز بینایی دست‌کم ۲میلیون نفر را در سراسر جهان حفظ کرده است. ایشان هم‌چنین مخترع یک اسکنر سه‌بعدی دندان برای ایمپلنت و روکش هستند که زمان انجام کار را از ۲هفته به حدود نیم ساعت کاهش می‌دهد. ایشان هم‌چنین مخترع دستگاه تشخیص نارسایی قلبی «ویویو» از طریق شرکت «ونتری‌هلث» هستند. این دستگاه سال گذشته تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) را دریافت کرد و اکنون یک سیستم تجاری است. این دستگاه نارسایی قلبی بالقوه را از چند ساعت تا چند ماه قبل پیش‌بینی می‌کند. اولین ایمپلنت دریچه قلب پلیمری مصنوعی ایشان توسط شرکت «فولداکس»، یک نیاز اساسی برای جایگزینی دریچه‌های قلبی با بافت حیوانی در عمل پیوند دریچه را برطرف می‌کند. ایشان هم‌چنین مخترع اولین آنود سیلیکونی خالص برای باتری‌های قابل شارژ هستند. لطفاً با من در خوشامدگویی به دکتر مرتضی قریب برای تشریف‌فرمایی به روی صحنه همراه شوید. خب، دکتر قریب، بسیار سپاسگزارم که دعوت ما را پذیرفتید و اینجا حضور دارید. همیشه می‌خواستم بدانم، با داشتن ۱۷۰ اختراع، کدام یک برای شما از همه محبوب‌تر است؟
پروفسور مرتضی قریب محقق و مخترع ارشد دانشگاه کلتک:
خب، اول از همه، از شما برای دعوت‌تان تشکر می‌کنم و از معرفی محبت‌آمیز و سخاوتمندانه شما متشکرم. سؤال سختی است. مثل این می‌ماند که از بین فرزندان‌تان یکی را انتخاب کنید و بگویید کدام را بیشتر دوست دارید. اما من همیشه نسبت به مسائلی که مردم در پزشکی و فناوری با آن روبه‌رو هستند، آگاه بوده‌ام. ولی در این مورد، پزشکی حوزه مورد علاقه من در میان اختراعاتی که داشته‌ام، بوده است. و در میان آنها، همان‌طور که اشاره کردید، اختراع مربوط به درمان گلوکوما(آب سیاه) بدون استفاده از هیچ‌گونه قطره‌ای است. می‌دانید، این بیماری بسیار سختی برای درمان است و اختراع ما این امکان را فراهم کرد که تنها با یک عمل نیم ساعته حین جراحی آب مروارید، این مشکل برای همیشه حل شود. در حال حاضر ۲میلیون نفر در سراسر جهان از این روش بهره‌مند شده‌اند و نتایج بسیار خوبی هم گرفته‌ایم.
و دیگری، فلسفه من برای اطمینان از این است که پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و درمان‌های پزشکی در دسترس توده‌های مردم قرار بگیرد. و همان‌طور که می‌دانید، حداقل در این کشور، قیمت و هزینه درمان بسیار بالاست. به‌عنوان مثال، خدای نکرده اگر به یک دریچه قلب نیاز داشته باشید، این بین ۱۲ تا ۳۰هزار دلار هزینه دارد. ما از طریق اختراعات‌مان با تیم خودم، به یک دریچه قلب رسیدیم که به جای استفاده از بافت حیوانی، از پلیمر استفاده می‌کند و به این ترتیب قیمت را از ۱۲هزار دلار به ۶۰۰دلار کاهش دادیم. در حال حاضر این اختراع در مرحله تأیید نهایی توسط اف‌دی‌آی(FDA) سازمان غذا و داروی آمریکا است، اما برخی کشورهای دیگر قبلاً آن را تأیید کرده‌اند، مثلاً در هند بسیار محبوب است چون جراحان فوق‌العاده‌ای دارند اما توانایی خرید دریچه‌های قلب گران‌قیمت آمریکایی را ندارند. پس اینها موارد مورد علاقه من هستند. آن ۱۶۰تای دیگر باید منتظر بمانند.
دکتر تسوجی:
خب، دکتر قریب، من می‌دانم که شما در بسیاری از تلاش‌های پژوهشی و علمی مشارکت داشته‌اید. می‌دانید، با جی‌پی‌ال، با ناسا و خیلی جاهای دیگر همکاری داشتید و همین‌طور در زمینه هوش مصنوعی. من می‌خواستم از نظر شما بدانم، آینده علم، فناوری و مهندسی را، به‌خصوص با وجود هوش مصنوعی، چگونه می‌بینید. به نظرتان کل حوزه مهندسی و فناوری با این فناوری جدید چگونه تحول می‌یابد؟
پروفسور قریب:
خب البته هر متخصصی نظر متفاوتی دارد. نظر من، به‌خصوص در مورد هوش مصنوعی، این است که هوش مصنوعی یک ابزار است و بستگی دارد که ما چگونه از آن استفاده کنیم. بنابراین آینده فناوری، به‌ویژه مهندسی و پزشکی، به این بستگی خواهد داشت که ما چگونه از هوش مصنوعی استفاده کنیم تا روند پیشرفت را از تشخیص گرفته تا درمان و اساساً پیشبرد کارها در زمینه‌های مختلف، تسریع کنیم.
فکر می‌کنم نکته کلیدی که به مهندسی و علم کمک می‌کند این است که ما از هوش مصنوعی به‌عنوان تصمیم‌گیرنده استفاده نکنیم، بلکه به‌عنوان یک ابزار از آن بهره ببریم و خودمان قاضی باشیم که بهترین راه برای مواجهه با این مشکلات چیست. باید یادتان باشد که هوش مصنوعی با اطلاعاتی که ما در گذشته به آن داده‌ایم زنده است. بنابراین هوش مصنوعی قرار نیست یک پیکاسوی جدید یا انیشتین جدید خلق کند. اما وقتی ما آن را با انیشتین و پیکاسوها آشنا کنیم، می‌تواند سعی کند بهتر یا بیشتر از پیکاسوها تولید کند. پس در نهایت، انسان‌ها کلید توسعه علم و فناوری در آینده هستند، اما با ابزارهای بهتر، و آن ابزار هوش مصنوعی است.
دکتر تسوجی:
این گفته شما حرف پروفسور تائو، ریاضیدان مشهور در یوسی‌ال‌ای(UCLA) که احتمالاً ضریب هوشی ۲۵۰ دارد را تداعی می‌کند. ایشان هم همین دیدگاه را دارد و می‌گوید هوش مصنوعی یک کمک‌خلبان خوب است، نه خود خلبان. پس شما با این ایده موافقید. دکتر قریب، شما تحصیل کرده… یعنی دوره کارشناسی‌تان را در دانشگاه تهران گذراندید که احتمالاً یکی از بهترین دانشگاه‌های ایران در کنار دانشگاه شریف است. و بعد مانند من به ایالات متحده مهاجرت کردید و دیگر برنگشتید. اول از همه، می‌خواستم بدانم چه شد که تصمیم گرفتید به آمریکا بیایید؟ چرا کشور را ترک کردید؟ و بعد چرا اینجا ماندید؟ چرا برنگشتید؟
پروفسور قریب:
خب، این یک خاطره دردناک است، اما با کمال میل با شما در میان می‌گذارم. من فکر می‌کنم نوآوری و خلاقیت نمی‌تواند در جامعه یا اجتماعی که اجازه تفکر آزاد را نمی‌دهد، بارور شود. و به‌خصوص خلاقیت فقط در جامعه‌یی می‌تواند رشد کند که به نسل جوان اجازه بدهد سؤال کند، کنکاش کند و برای مسائل اجتماعی که با آن روبه‌رو هستند، به راه‌حل‌هایی برسد. به همین دلیل، بسیاری از ما، به‌خصوص دانشجویانی مثل من، آینده‌ای برای خود متصور ندیدیم اگر می‌خواستیم در محیطی باشیم که به ما اجازه پیشرفت و خدمت مؤثرتر به جامعه را بدهد. و همه اینها به این واقعیت برمی‌گشت که آن سیستم، یک سیستم دموکراتیک نبود و اجازه آزادی آکادمیک یا دنبال کردن رویاهایمان برای کمک به جامعه را نمی‌داد. بنابراین برای تنفس در هوای آزاد، تصمیم گرفتم کشور را ترک کنم. از طرف دیگر، بسیاری از ما، که خیلی بهتر از من بودند، تصمیم گرفتند بمانند و به مبارزه برای آوردن دموکراسی به ایران ادامه بدهند. و از جمله آنها، حتی الآن، بعضی از رهبران مجاهدین و شورای ملی مقاومت در آن زمان، هم‌کلاسی‌های من بودند. بنابراین این انتخابی بود که من در آن زمان باید می‌کردم.
دکتر تسوجی:
شما استعداد مهندسی جامعه و مردم ایران را چطور می‌بینید؟ من برای یک پروژه، بر اساس سرشماری سال ۲۰۲۰ در ایالات متحده، متوجه شدم از یک و نیم میلیون ایرانی که رسماً اینجا زندگی می‌کنند، نیم میلیون نفر، یعنی ۵۰۰هزار نفر، دارای مدرک کارشناسی ارشد، دکترا یا مدارک حرفه‌یی بالاتر هستند. پس قطعاً مجموعه عظیمی از استعداد اینجا وجود دارد، اما به‌طور کلی، احساس شما در این مورد چیست؟
پروفسور قریب:
فقط برای این‌که به آمار شما اضافه کنم، تعداد پزشکان ایرانی‌الاصل در کانادا بیشتر از ایران است. این واقعاً یک حقیقت شرم‌آور است. اما برگردیم به سؤال شما، می‌دانید، هر خانواده ایرانی دوست دارد فرزندانش به سمت مهندسی، علوم، پزشکی بروند یا در تجارت موفق شوند. ما همیشه فرزندان‌مان را تشویق می‌کنیم که بهتر باشند و بهتر عمل کنند. و با تمام استعدادهایی که در ایران داریم و با این، به‌قول من، ضریب هوشی بالا - در واقع ایران در بین ۳کشور برتر جهان با بالاترین ضریب هوشی قرار دارد - ما اساساً از این منابع بهره نبرده‌ایم. البته ما می‌دانیم که به مواد اولیه هم نیاز دارید، و ما آن را هم داریم. ما بر روی بزرگ‌ترین منابع طبیعی جهان نشسته‌ایم. از مواد معدنی گرفته تا گاز و نفت. فقط فکر کنید اگر می‌شد اینها را در جامعه‌یی ترکیب کرد که مردمش به‌طور طبیعی سعی می‌کنند مشکلات را حل کنند، سعی می‌کنند فناوری‌هایی را توسعه دهند که به خودشان و دیگران کمک کند. این تقریباً غیرقابل تصور خواهد بود. ما تمام پارامترهای لازم برای موفقیت به‌عنوان یک کشور پیشرفته در این دنیا را داریم.
دکتر تسوجی:
خب، یک سؤال دیگری که دارم، و شاید بیشتر برای آینده باشد این است که، چگونه می‌توانیم این استعدادها را به ایران بازگردانیم؟
جهت اطلاع شما، من حدود ۲۰سال پیش داشتم برای شورای ملی مقاومت یک تحقیقی می‌کردم و لیست اساتید دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا را بررسی می‌کردم. فرصت نکردم اروپا و جاهای دیگر را ببینم. حتی یک دانشگاه هم نبود که یک استاد ایرانی در آنجا تدریس نکند. حتی یک دانشگاه. بر اساس نظر شما، چه کاری باید انجام دهیم تا این حجم عظیم از استعدادی که در خارج از کشور داریم را به ایران بازگردانیم؟
پرفسور قریب: خب، قبل از پاسخ به این سؤال، برگردم به نکته شما. این به‌وضوح نشان می‌دهد که اگر ما همین افراد، همین دانشجویان، همین استعدادها را به جامعه‌یی بیاوریم که به آنها اجازه رشد بدهد، ببینید به چه چیزهایی می‌توانند دست پیدا کنند. من داشتم به برخی آمارها نگاه می‌کردم. در حال حاضر، حدود ۱۰درصد از رؤسای دانشکده‌های مهندسی برق در این کشور ایرانی‌الاصل هستند. شما می‌توانید تصور کنید که حتماً ویژگی مثبتی دارند. اما چطور نتوانستند این کار را در ایران انجام دهند؟
پاسخ روشن است. شما باید محیطی ایجاد کنید که اجازه تفکر آزاد را بدهد. مردم را به‌خاطر سؤال کردن مجازات نکند. و این یعنی شما به یک محیط دموکراتیک، یک دولت دموکراتیک نیاز دارید که از مردم خودش برای نوآوری، خلاقیت و کمک کردن حمایت کند. من فکر می‌کنم وقتی ما چنین محیطی داشته باشیم، مردم خودشان کار را انجام می‌دهند. لازم نیست دقیقاً به آنها بگوییم چه کار کنند. شرط لازم برای بازگرداندن این استعدادها به ایران، داشتن یک جمهوری دموکراتیک، سکولار و صلح‌آمیز است.
دکتر تسوجی:
آیا فرصتی داشتید که دیدگاه‌هایتان و مسائل دیگر را با رهبری اپوزیسیون ایران در میان بگذارید؟
پروفسور قریب:
بله، من در واقع این شانس را داشتم که در موارد متعددی این گفتگوها را داشته باشم و بدون هیچ‌گونه مبالغه و اغراقی، تأثیرگذارترین بخش ملاقات من با خانم رجوی بود. ایشان یک دانشمند شگفت‌انگیز است، من این را در حضور خودشان هم می‌گویم. می‌دانید، نوع سؤالاتی که ایشان از من می‌پرسیدند، نوع و عمق سؤالات، از هوش مصنوعی گرفته تا فیزیک کوانتوم، اخترفیزیک و پزشکی. من با خودم گفتم، این خانم حتماً خیلی مطالعه کرده است. مگر در روز چند ساعت وقت دارد که می‌تواند این‌قدر مطالعه کند و چنین سؤالات عمیقی بپرسد.
دکتر تسوجی: در هر صورت، خیلی متشکرم، شما من را به چالش کشیدید تا دانشمند بهتری باشم.
پروفسور قریب: ما بحث‌های خوبی داشتیم و فکر می‌کنم در نهایت، واضح است که ما باید برای نسل‌های جوان‌ترمان فرصت فراهم و ایجاد کنیم. و تا زمانی که ما رهبرانی داریم که حامی علم و مهندسی هستند، من هیچ‌گونه شکی ندارم که وقتی آن ایران دموکراتیک را داشته باشیم، وضعیت‌مان بسیار خوب خواهد بود.
دکتر تسوجی: صحبت از خانم رجوی و عطش ایشان برای علم و فناوری شد، به این مناسبت ما به‌عنوان عضو شورای ملی مقاومت، این افتخار و سعادت را داشتیم که در جلساتی با خانم رجوی حضور داشته باشیم و ایشان همیشه سؤال می‌پرسند. اما یکی از مهم‌ترین نکات برای من این است که خانم رجوی سؤالات علمی را فقط به‌خاطر خود سؤالات علمی نمی‌پرسند، بلکه به‌دنبال این هستند که چگونه می‌توانند اینها را در سازمان پیاده کنند تا آن را کارآمدتر کنند، مثل هوش مصنوعی و موارد دیگر. و این برای من واقعاً، واقعاً قابل توجه است. تمرکزی که خانم رئیس‌جمهور برگزیده بر روی مسأله آوردن دموکراسی به ایران و تغییر رژیم در ایران دارند، و در عین‌حال، کارآمد کردن سازمانی که ایشان آن را برای ایران رهبری می‌کنند.
آخرین سؤال من از شما این است، هر چند سؤالات بسیار دیگری دارم که کاش می‌توانستم بپرسم، اما وقت کوتاه است. سؤال من از شما این است که چه نوع پیشنهادی برای آینده ایران و مقاومت دارید؟
پروفسور قریب:
البته من یک دانشمند هستم، بنابراین فقط وقتی پیشنهادات علمی می‌دهم به خودم اعتماد دارم، اما من فکر نمی‌کنم که نیازی به ارائه پیشنهاد باشد. می‌دانید، ما طرح ۱۰ماده‌ای را داریم. فقط کافی است از آن پیروی کنیم. این طرح تمام محیط‌ها و الزامات مورد نیاز شما را برای تحقق هر چیزی که من به آن اشاره کردم، ایجاد می‌کند. آن ۱۰ماده را، می‌دانید، من با دقت مطالعه کردم. مثل یک نسخه به‌روز شده و تجدیدنظر شده و خوب از قانون اساسی اصلی آمریکاست. شگفت‌انگیز است که برای ایرانیان و جامعه ایرانی هم طراحی شده است. بنابراین تنها پیشنهاد من، اگر اجازه بدهید، این است که بیایید از همان ۱۰ماده پیروی کنیم. آن وقت در وضعیت خوبی قرار خواهیم گرفت.
دکتر تسوجی: عالی است. دکتر قریب، از این فرصتی که دادید بسیار سپاسگزارم. باعث افتخار بود و واقعاً برای ما، به‌عنوان یک استاد، مهندس و دانشمند ایرانی، مایه افتخار است که فردی مثل شما از مقاومت حمایت می‌کند و به بشریت هم کمک می‌کند. بسیار ممنونم که تشریف آوردید.
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
خانم مریم رجوی:
از دکتر تسوجی و دکتر قریب بسیار بسیار سپاسگزاری می‌کنم شما شکسته نفسی کردید واقعیت این است که آن‌چه من از دیدارهای شما استفاده بردم سؤال‌هایی بوده که من پرسیدم و شما به من آموخته‌اید و علومی را که در اختیارم گذاشته‌اید بسیار برایم ارزشمند است و همواره به‌عنوان یک دانشجو از شما می‌آموزم و پرس‌وجو و جستجو می‌کنم زیرا در جنگ بی‌امان با یک دیکتاتوری دینی علوم و تکنیک‌های جدید ضرورت بالا بردن قدرت نبرد ما برای آزادی مردم ایران است.
اما دلم می‌خواست قدردانی کنم از صحبت‌های شما و به‌خصوص دیدگاه پرارزشی که اینجا پروفسور قریب ارائه کرد. و هم‌چنین از سؤال‌های بسیار عمیقی که دکتر تسوجی اینجا مطرح کردند.
اجازه بدهید ولی از این فرصت استفاده کنم این چند جمله را اضافه کنم که هم احساسات من نسبت به وضعیت فعلی است و هم‌چنین امیدهایم. امیدهایم نسبت به آینده. مشخصاً در مورد جامعه علمی ایران و زنان و مردان والایی مثل اساتید حاضر در این اجتماع بزرگ که دانشمندان، متفکران و متخصصان ارجمند جامعه ایران‌اند اما زیر فشار دیکتاتوری و سرکوب جلای وطن کرده‌اند و هم‌چنین دانشمندان و متخصصان گرانقدری که الآن در ایران‌اند و از سرکوبگری‌ها و انواع محدودیت‌ها و تضییقات و سیاست‌های ارتجاعی و ضدعلمی رژیم تحت فشارند.
واقعیت این است که دیکتاتوری و اختناق چه در حاکمیت شاه و ساواک او و چه در حاکمیت شیخ با انواع نهادهای کنترل‌کننده‌اش دشمن جامعه علمی ایران و دشمن پیشرفت حقیقی دانش و پژوهش در کشور ما بوده و هستند.
مقاومت برای آزادی و دموکراسی در این ۴دهه در عین‌حال مقاومت برای گشودن راه دانش و اندیشه هم هست. بی‌تردید دانشمندان و متخصصان و دانشگاهیان شریف ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در فرآیند بازسازی ایران و جهش همه‌جانبه به سوی یک کشور آزاد و آباد و پیشرفته دارند. از سال‌ها پیش مسعود گفته است تخصص منهای وابستگی به قیمت طلا. یعنی این‌قدر می‌ارزد.
بله با وجود یک آلترناتیو شایسته، جایی برای نگرانی نسبت به آینده نیست. و میلیون‌ها ایرانی دور از وطن با تخصص و دانش و تجربه‌های ارزشمندشان و هم‌چنین میلیون‌ها متخصص و فارغ‌التحصیل در داخل ایران سرمایه بزرگ مردم ما برای آزادی و پیشرفت‌اند.
مجددا تشکر می‌کنم از پروفسور قریب و دکتر تسوجی
درود بر همه شما
