روزنامه حکومتی اعتماد یکشنبه ۳مرداد، پیامدهای ویرانگریهای ایران سوز رژیم را در طول ۴دهه، آب رفتهای که دیگر به جوی برنمی گردد توصیف کرد که هماکنون در کسوت قیامها در جا جای میهن شعلهور شده است.
اعتماد نوشت: بیم آن میرود که چندی بعد در موضوعی دیگر باز هم در بستر بحرانخیز انواع گسلهای اقتصادی و معیشتی و زیستمحیطی و اجتماعی و سیاسی که با آنها مواجهیم در جایی جرقهای آتش بحرانی دیگر را شعلهور کند... .
روزنامه حکومتی اعتماد با اعتراف به «مصائب» و شرایط «ریشهسوز و غمانگیز و تکاندهنده» مردم در ایران آخوند زده که هماکنون در قیامها شعله کشیده است نوشت:
اینکه مردمان بگویند کاش نبودیم و این همه مصائب را نمیدیدیم، ریشهسوز و غمانگیز و تکاندهنده است. از سال۹۶ تاکنون به جز صدها مشکل ریز و درشت ما شاهد ۳بحران بزرگ و ناآرامی اجتماعی بودهایم. این ناآرامیها نه کوچک بودهاند، نه بسان حادثهیی اتفاق افتاده و رفع شدهاند و نه میتوان همه ابعاد آنها را به بیگانگان نسبت داد و خیال خود را راحت کرد. لذا کاملاً مشخص است که زیرپوست شهرها، درون روستاها، در بطن جامعه، در عمق مشکلات عظیم و انبوه و پیچیده مردم خبرهاست... .
اعتماد به دلایل شروع قیامها در ادامه مطلب نوشت: مگر ناآرامیهای دیماه سال۹۶ از مشهد آغاز نشد؟همانگونه که در بحث زمینشناسی کارشناسان، گسلها را به فعال و غیرفعال تقسیم میکنند و لرزشهای متوسط را نشانه فعال بودن گسل میدانند و احتمال بروز زلزلهای بزرگ را زیاد ارزیابی میکنند، جامعهشناسان هم با رصد اوضاع مردم و عمق مشکلات و شدت و توالی تنشها از احتمال وقوع ناآرامیهای گسترده و غیرقابل کنترل خبر میدهند. لرزشهای بزرگی که ممکن است به تخریبهای گسترده منجر شود و همه با هم ببازند.
اعتماد با اشاره به مختصات فرو پاشیده نظام همزمان با روی کارآمدن رئیسی جلاد افزود: درست در زمانی که باید اوضاع خاص جامعه درک میشد و با مشارکتجویی واقعی و گسترده مردم در انتخابات به پر کردن شکافها و فاصلهها و تضادها پرداخت، از خیر فواید عظیم و آرامشساز انتخابات رقابتی گذشتند. حالا دولت جدید کشوری را تحویل میگیرد که در تحریم اقتصادی است، تورم کمرشکن مردم را به ستوه آورده، خشکسالی، آتشسوزی جنگلها و بیابانزایی و فرو نشست زمین و تغییرات گسترده و مخرب اقلیمی و سیلها و زلزلهها که بیامان حادث میشوند و کرونا که بعد از یک سال و نیم با شدت بیشتری قربانی میگیرد از هر طرف تهدیدمان میکنند... .
این روزنامه حکومتی فروپاشی شوروی قدرت بلامنازع آن روزگار را بهعنوان درس عبرتآور یادآور شد و در ادامه میافزاید: خطر آنجاست که این همه شواهد و قرائن و خبرهای موثق از بطن اجتماع را نبینند و تصور شود که بدون تغییرات بزرگ و پاسخ صادقانه و اصولی به مطالبات مردم با چند دستور انقلابی میتوان معجزه کرد و آرامش و ثبات درازمدت پدید آورد. انواع تجربههای بشری خصوصاً در انقلابها هرگز امکان وقوع چنین فرآیند آسانی را نشان نمیدهد. اگر میشد با چند تصمیم انقلابی و قاطع و حتی پشتکاری و برخوردفعال تورم را متوقف، خشکسالی را درمان و شیوع بیماریها را کنترل کرد و به انواع زلزلههای طبیعی و اقتصادی و اجتماعی فرمان ایست داد! ابر قدرت شوروی سابق که نصف جهان را زیر سیطره خود داشت هرگز دچار فرو پاشی نمیشد...