دویچه وله روز جمعه ۱۸خرداد ۹۷نوشت: تجدید تحریمهای رژیم ایران از سوی دولت آمریکا از جمله هدف اخراج بانکهای رژیم ایران از سوئیفت را دنبال میکند. موضوعی که میتواند فشار اقتصادی و مالی بسیاری به رژیم ایران تحمیل کند و به معاملات تجاری و واردات و صادرات این رژیم آسیب بزند.
سوئیفت - تاثیر تحریمها بعد از خروج آمریکا از برجام
روزنامه "فایننشال تایمز" با انتشار گزارشی در روز ۷ژوئن (۱۷خرداد) به تاثیر خروج آمریکا از توافق هستهای و سرنوشت همکاری بانکهای رژیم ایران با سوئیفت پرداخته است.
در صورت تحقق این موضوع، پیوند بانکهای رژیم ایران از جمله بانک مرکزی، بانک ملی، سپه و صادرات با شبکه سوئیفت قطع خواهد شد. پدیدهیی که در جریان تحریمهای سال ۲۰۱۲نیز اتفاق افتاد و عملاً آسیبی جدی به اقتصاد رژیم ایران وارد آورد.
سوئیفت چیست؟
سوئیفت یک شرکت نسبتاًً بزرگ است که مرکز آن در بروکسل واقع است. در ساختمانی کنار نهری واقع در جنوب شرقی پایتخت بلژیک.
بر اساس تصویری که نویسندگان مقاله "فایننشال تایمز" ارائه دادهاند، کار اصلی سوئیفت، روغنکاری چرخهای مبادلات مالی در پهنه جهان است.
در واقعیت امر، آنچه تا پیش از شکلگیری سوئیفت از طریق تلکسهای مالی صورت میگرفت و عملاً بین ارسال و دریافت آن تلکسها گاه چند روز فاصله بود، اکنون در سایه فعالیت سوئیفت خیلی سریع واقع میشود.
سوئیفت (SWIFT) "جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی" است. مؤسسهای بزرگ که از طریق ایجاد پلهای ارتباطی، کار داد و ستد مالی را تسهیل میکند.
سوئیفت در شرایط کنونی حدود ۱۱هزار بانک و مؤسسه مالی در ۲۰۹کشور جهان را در بر میگیرد و حدوداًً ۶میلیارد پیام مالی در سال توسط سوئیفت مبادله میشود.
خنثی بودن سوئیفت آیا تاثیری بر تحریمها خواهد داشت؟
زمانی که در ماه مه ۱۹۷۳سوئیفت اعلام موجودیت کرد، یک ویژگی مشخص داشت و آن پرهیز کردن از مناقشات سیاسی بین کشورها بود. مؤسسهای بود که با کمک چند کشور راهاندازی شده بود با هدف تسریع نقل و انتقالات پولی و مالی برای مبادلات بازرگانی در سطح جهان.
مسئولان سوئیفت بارها اعلام کردهاند که نمیخواهند از سوئیفت برای مجازات و پاداشهای سیاسی سوءاستفاده شود.
خنثی بودن سوئیفت در سایه قانون مقابله با منابع مالی تروریستی در سال ۲۰۰۶از بین رفت. آمریکا پس از حملات تروریستی ۱۱سپتامبر خواستار کنترل بیشتر بر نقل و انتقال پول و وجوه مالی در سطح جهانی بود. آمریکا از جمله خواستار دسترسی به اطلاعات شخصی کسانی بود که از طریق سوئیفت معامله میکنند.
گرچه خواست آمریکا با مخالفت مسئولان سوئیفت روبهرو شد و این خواست بهمثابه نقض قوانین اتحادیه اروپا ارزیابی گشت، اما اتحادیه اروپا ناگزیر با آمریکا بر سر ایجاد راهکاری برای کنترل و نظارت بر داد و ستدهای مالی و بانکی موافقت کرد.
رژیم ایران و سوئیفت و نقش آن در تحریمهای آمریکا
رژیم رژیم ایران پس از پایان جنگ با عراق، در سال ۱۳۷۱به عضویت سوئیفت درآمد. بانک مرکزی و پس از آن بانکهای ملی، سپه و صادرات از جمله دیگر بانکهای رژیم ایران بودند که از طریق سوئیفت به شریانهای مالی جهان متصل شدند.
در سال ۲۰۱۲(۱۳۹۰) زیر فشار آمریکا و تحریمهای تعیین شده در ارتباط با برنامه هستهیی رژیم ایران، پیوند سوئیفت با بانکهای رژیم ایران قطع شد و عملاً بانکهای رژیم ایران از این شبکه مالی جهانی اخراج شدند.
پس از توافق هستهیی و پس از اجرای نخستین الزامات مربوط به برجام از سوی رژیم ایران ممنوعیت خدماترسانی به بانکهای رژیم ایرانی در سال ۲۰۱۶لغو شد و پیوند بانکهای رژیم ایرانی با شریانهای مالی از طریق سوئیفت دوباره برقرار شد.
سوئیفت - تاثیر تحریمهای جدید
سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه با انتشار نامهیی که در روز ۴ژوئن برای وزیر خزانهداری آمریکا نوشتند، خواستار آن شدند که تحریمهای جدید شامل حال سوئیفت نشود.
در صورت آن که آمریکا با خواست کشورهای اروپایی موافقت نکند، امکان همکاری اقتصادی با رژیم ایران از سوی کشورهای اروپایی بسیار محدود خواهد شد.
تحریمهایی که قرار است ۱۸۰روز پس از اعلام رسمی خروج آمریکا از توافق هستهیی به مورد اجرا گذاشته شود، از جمله شامل همکاریهای مالی و بانکی میشود.
این تحریمها قرار است روز ۴نوامبر اجرا شوند. در چنین صورتی، مؤسسات مالی که با بانکهای رژیم ایرانی همکاری کنند نیز مشمول مجازات خواهند شد. مجازاتهایی از قبیل مسدود شدن منابع مالی آنها در آمریکا، منع سفر مسئولان این بانکها به آمریکا و محدود شدن زمینه فعالیت آنها در آمریکا.
از اینرو، اگر ترامپ با خواست سه کشور اروپایی، فرانسه، آلمان و بریتانیا موافقت نکند، رژیم ایران از روز ۴نوامبر برای معاملات بازرگانی خود، برای واردات و صادرات خود با دشواریهای بسیاری روبهرو خواهد شد. دشواریهای عدیدهای که میتواند اقتصاد رژیم ایران را فلج کند.