به گزارش روزنامه والاستریت ژورنال بهنقل از منابع آگاه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی بازرسان خود را بهدلیل نگرانیهای ایمنی از ایران خارج میکند. این اقدام که در گزارش لارنس نورمن به تاریخ ۱۳تیر ۱۴۰۴ منتشر شده، ارتباط بین آژانس و رژیم ایران را بهطور کامل قطع کرده و بنبست نظارتی بر فعالیتهای هستهیی را تشدید میکند.
طبق این گزارش، خروج بازرسان، احتمال هر گونه دسترسی بینالمللی مؤثر به سایتهای اتمی را بسیار بعید میسازد و راه را برای فعالیتهای غیرشفاف رژیم بدون نظارت رسمی هموار میکند. گرچه سازمانهای اطلاعاتی غربی و اسراییلی همچنان فعالیتهای هستهیی ایران را رصد میکنند و آژانس به تصاویر ماهوارهیی دسترسی دارد، اما بهگفته مقامهای آژانس، این سطح از نظارت بههیچوجه جایگزین بازرسیهای حضوری نخواهد بود.
در همین حال، نگرانیها نسبت به آینده پایبندی ایران به معاهده منع گسترش سلاحهای هستهیی(NPT) نیز افزایش یافته است. بر اساس این پیمان، ایران موظف به پذیرش بازرسیهای منظم است؛ با این حال، ادامه امتناع تهران از همکاری، میتواند منجر به اقدام شورای حکام و ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل شود. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، پیشتر هشدار داده بود که کاهش همکاریهای ایران پیامدهای بینالمللی خواهد داشت.
همزمان، امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، برای بررسی وضعیت، تماسهایی با همتایان آمریکایی و روسی خود برقرار کرده است. در پی تماس با ولادیمیر پوتین، کرملین نیز بر اهمیت ادامه همکاری رژیم ایران با آژانس تأکید کرد.
از سوی دیگر، اسراییل کشورهای اروپایی را برای اعمال مجدد همه تحریمهای لغوشدهٔ برجام تحت فشار گذاشته است. این در حالی است که ایالات متحده در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ از برجام خارج شده بود.
آژانس همچنین رژیم ایران را به آزار بازرسان و درز دادن اسناد محرمانه متهم کرده است. گزارشی که در پایان ماه مه به سفارش قدرتهای اروپایی منتشر شد، به پاسخهای متناقض تهران درباره وجود مواد هستهیی اعلامنشده پرداخت و نشان داد که رژیم به تعهدات خود پایبند نبوده است. تنها یک روز پس از انتشار این گزارش، اسراییل حملات خود به ایران را آغاز کرد. مقامات رژیم ادعا کردهاند که گروسی زمینه این حملات را فراهم کرده و موضعگیری شفافی علیه حملات آمریکا و اسراییل نداشته است.