مختصات جغرافیایی:
کشور اردن از شمال با سوریه، از شمال شرقی با عراق، و از شرق و جنوب با عربستان سعودی و از غرب با اسراییل و کرانه باختری رود اردن همسایه است. مجموع خطوط مرزی اردن با این کشورها به ۱۶۱۹ کیلومتر می‌رسد. از جنوب با خلیج عقبه در تماس است وبا حدود ۲۶ کیلومتر مرز آبی در میان کشورهای عربی کمترین مرز آبی را دارا میباشدجمعیت کشور اردن:
جمعیت اردن ۶.۵ میلیون نفر و ۹۸ درصد مردم آن عرب هستند. اغلب جمعیت اردن از نسل اعراب بدوی هستند که 40%جمعیت اردن را تشکیل می‌دهد با وجود این، 55 درصد جمعیت اردن از اصل و تبار فلسطینی هستند که پس از جنگ اعراب و اسراییل در سال ۱۹۴۸ و جنگ اعراب و اسراییل در سال ۱۹۶۷ از فلسطین گریخته و یا به‌عنوان پناهنده به اردن وارد شده و در آنجا تابعیت اردن را پذیرفته‌اند. 5% باقی‌مانده جمعیت اردن را اقلیتهای نژادی مختلفی تشکیل می‌دهند. مسیحیان نیز قریب به 6%جمعیت اردن را تشکیل می‌دهند. اغلب مسیحیان متعلق به کلیسای ارتودوکس یونانی هستند. از زمان آغاز جنگ عراق بسیاری از مسیحیان این کشور نیز به‌صورت موقت یا دائم در اردن اقامت گزیده‌اند.حکومت کشور اردن:
نام رسمی آن از سال ۱۳۲۸ به نام اردن هاشمی شناخته شد چرا که حکومتی که در اردن بر سر کار آمد از خاندان هاشمی بود. حکومت آن پادشاهی مشروطه است. پایتخت آن شهر امّان و واحد پولش دینار اردن می‌باشد. شهرهای عمده اردن امان (پایتخت) در شمال باختری و شهرهای اربد و الزرقا در شمال هستند. در سال 1921 زمانی که اردن تحت‌الحمایه انگلیس بود چرچیل مسئول ترسیم مرزهای اردن بود. او در راستای تأمین منافع انگلیس با قرار دادن بخشی از صحرا در خاک اردن (از ازرق به سوی مرز عراق) تلاش داشت تا راه ارتباطی مهمی بین دمشق و شبه جزیره عربستان در خاک اردن قرار گیرد و ضمن آن یک خط هوایی مستقیم و امن از مدیترانه تا هند برای انگلیس با توجه به استقرار فرانسوی‌ها در سوریه فراهم شود.کشور اردن در سال ۱۹۲۱ تأسیس شد و در سال ۱۹۲۲ به‌عنوان تحت‌الحمایه بریتانیا به‌رسمیت شناخته شد. اردن استقلال خود را در سال ۱۹۴۶ به دست آورد ولی به‌دلیل نفوذ استعمار بریتانیا در این منطقه و کشورهای پیرامون آن عملاً سرنوشت آن با فلسطین توأم بوده است.
کشور اردن به‌طور عمده از صحراهای خشک و بایر تشکیل شده‌است و آب و هوای آن نیز خشک و بیابانی است. اما در قسمت‌های غربی ارتفاعاتی وجود دارد که دارای زمینهای قابل کشت و همچنین جنگل است که به هلال حاصلخیز معروف می‌باشد. رود اردن، در نوار مرز غربی اردن جاری است که این کشور را از اسراییل جدا می‌کند. بلندترین نقطه اردن، قله جبل رم (۱۷۳۴ متر) است و پست‌ترین نقطه آن دریای مرده (البحر المیت) است.
سابقه فرهنگی اردن به هزاره‌های یکم و دوم پیش از میلاد باز می‌گردد که مردمان نبطی در آن زندگی می‌کردند. به همین دلیل اردن بخشی از گهواره تمدن بشریت شمرده می‌شود و با نام کنعان نیز از آن یاد شده است و در دوران جنگهای صلیبی اورشلیم نیز نامیده شده است.
زبان رسمی اردن عربی است اما در کنار آموزش زبان عربی آموزش زبان انگلیسی در مدارس دولتی و خصوصی اجباری است.
رویدادهای سیاسی کشور اردن بعد از استقلال
همزمان با استقلال اردن از بریتانیا، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد. پس از ترور شاه عبدالله اول در سال ۱۹۵۱ در اورشلیم پسرش طلال ابن عبدالله برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگ‌ترین موفقیت شاه طلال تصویب قانون اساسی اردن بود. وی در سال ۱۹۵۲ به‌دلیل بیماری ا ز سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین بسیار جوان بود و بنابراین یک کمیته ویژه اردن را اداره کرد. پس از این‌که حسین به سن ۱۸ سالگی رسید از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۹۹ بر اردن حکومت کرد و در این مدت بر چالشهای سلطنتش از جمله جلب وفاداری ارتش، و تبدیل شدن به نماد وحدت و ثبات برای بادیه‌نشینان و برای جوامع فلسطینی اردن، فائق آمد. شاه حسین به حکومت نظامی در سال ۱۹۹۱ پایان داد و قانون تأسیس احزاب سیاسی را در سال ۱۹۹۲ تصویب کرد. در سالهای ۱۹۸۹ و ۱۹۹۳ انتخابات پارلمانی در اردن برگزار شد.ملک عبدالله دوم پس از فوت پدرش در فوریه ۱۹۹۹ جانشین وی شد. عبدالله به سرعت به تأیید مجدد پیمان آشتی اردن-اسرائیل و تقویت روابط اردن با ایالات متحده آمریکا پرداخت. عبدالله در اولین سال حکومتش ایجاد اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار داد.
تداوم مشکلات ساختاری اقتصاد اردن، جمعیت روبه رشد و بازتر شدن فضای سیاسی، باعث شده‌است احزاب سیاسی مختلفی در این کشور تشکیل شوند.
تاثیر درگیری در خاورمیانه بر کشور اردن
جنگ اعراب و اسراییل که هنوز هم ادامه دارد، جنگ خلیج فارس و سایر درگیریهای که در خاورمیانه رخ داده‌است، تاثیرات بسیار زیادی بر اقتصاد اردن داشته‌است. این حقیقت که اردن با کشورهای همسایه خود پیمان امضا کرده، در کنار ثبات آن، باعث شده‌است تا اردن انتخاب اول بسیاری از فلسطینیان، مردم لبنان و مهاجران و پناهندگان خلیج فارس باشد. اگر‌چه این روند باعث فعالیت بیشتر اقتصاد اردن شده، اما در عین‌حال با کاهش فراوان مقدار منابعی که هر کس حق استفاده از آن را دارد، صدماتی نیز به اقتصاد آن وارد آورده استروابط خارجی کشور اردن
اردن همواره سیاست خارجی هواداری از غرب را اتخاذ کرده و از دیر باز روابط نزدیکی با آمریکا و بریتانیا داشته‌است. این روابط نزدیک در خلال جنگ خلیج فارس اول، به سبب بی‌طرفی اردن و حفظ روابط آن با عراق به هم خورد. اردن به سبب اتخاذ سیاست خارجی مبتنی بر اجتناب از درگیری و برخورد شهرت یافته و در نتیجه روابط خارجی خوبی با کشورهای همسایه داشته‌است. پس از جنگ خلیج فارس، اردن با مشارکت در فرایند صلح خاورمیانه و اعمال تحریمهای سازمان ملل بر ضد عراق، روابط خود را با کشورهای غربی از سر گرفت. پس از مرگ ملک حسین، روابط اردن با کشورهای حوزه خلیج فارس به‌طور قابل توجهی افزایش یافت.اردن در ۲۵ ژوئیه ۱۹۹۴ موافقتنامه عدم تجاوز با اسراییل را در واشینگتن دی.سی (بیانیه واشینگتن) امضا کرد. ملک حسین پادشاه اردن و اسحاق رابین در مورد این پیمان به مذاکره پرداختند. آمریکا در مذاکرات توسعه و آبادانی سه جانبه اردن و اسراییل که اهم موضوعات آن استفاده مشترک از آب و امنیت، مشارکت در بهبود دره نشستی اردن، پروژه‌های زیرساختی، تجارت، امور مالی و موضوعات مرتبط با بانکداری بوده، مشارکت کرده است. اردن همچنین در مذاکرات صلح چند جانبه مشارکت داشته‌است.
از زمان شروع انتفاضه الاقصی در سپتامبر ۲۰۰۰، اردن در گردهمایی‌های زیادی سخت تلاش کرده است تا با هدف میانه‌روی و اعتدال ارتباط بین اسراییل و فلسطین را پا بر جا نگه دارد
با وجود این، پس از وقوع انتفاضه الاقصی، اردن به همراه مصر سفرای خود را از اسراییل خارج کردند. پس از نشست شرم الشیخ که در تاریخ ۸ فوریه ۲۰۰۵ در مصر برگزار شد، دو کشور مزبور برنامه‌هایی برای بازگرداندن سفرای خود به اسراییل اعلام کردند.
قانون اساسی کشور اردن:
قانون اساسی اردن در ۸ ژانویه ۱۹۵۲ به تصویب رسیده است. از آنجا که اردن یک کشور پادشاهی مشروطه است قوه مجریه در اختیار پادشاه اردن و هیأت وزیران وی متمرکز می‌باشد. شاه کلیه قانونها را امضا و تصویب می‌کند. دوسوم از هر دو مجلس می‌توانند رأی وتو پادشاه را لغو کنند. پادشاه می‌تواند با ارائه حکم کلیه قضات را نصب و خلع کند، اصلاحیه قانون اساسی را تصویب کند، اعلام جنگ نماید و به نیروهای مسلح فرمان بدهد. تصمیمات کابینه، احکام دادگاهها و واحد پول ملی به نام وی صادر می‌شوند. هیأت وزیران به ریاست نخست‌وزیر، توسط شاه تعیین می‌شود. کابینه باید در مورد موضوعات مربوط به سیاست کلی، در برابر مجلس نمایندگان اردن پاسخگو باشد و این مرجع می‌تواند با رأی «عدم اعتماد» دوسوم از اعضایش، کابینه را ناچار به استعفا کند. نیروهای مسلح سلطنتی و اداره کل اطلاعات اردن تحت کنترل پادشاه هستند.قوه مقننه، در اختیار مجلس ملی که از دو مجلس مقننه (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) تشکیل شده قرار دارد. مجلس نمایندگان از ۱۱۰ عضو تشکیل شده که در رأی‌گیری همگانی و بر اساس سیستم انتخاباتی یک نفر یک رأی برای یک دوره ۴ ساله انتخاب می‌شوند و پادشاه می‌تواند آن را منحل نماید. در این مجلس، ۹ کرسی به مسیحیان، ۶ کرسی به زنان و ۳ کرسی برای سرکیسیها و چچنی‌ها در نظر گرفته شده‌است. مجلس ۴۰ نفری سنا برای یک دوره ۸ ساله توسط پادشاه منصوب می‌شود. نظام حقوقی اردن بر پایه شرع اسلام و قوانین فرانسه می‌باشد.
تقسیمات کشوری اردن و مناسبات اقتصادی آن
اردن از لحاظ اداری و اجرایی به ۱۲ استان تقسیم می‌شود که تحت هدایت و رهبری استاندارانی است که توسط پادشاه منصوب می‌شوند و در کلیه ادارات دولتی و طرحهای توسعه مناطق تحت اختیار خود، قدرت انحصاری دارند. (هر استان به ۵۲ ناحیه تقسیم می‌شوند)از آنجا که اردن کشوری کوچک با منابع طبیعی محدود است در حال حاضر راههایی برای گسترش تأمین آب محدود خود می‌یابد و به‌ویژه از طریق همکاریهای منطقه‌یی از منابع موجود خود استفاده بهتری می‌برد. همچنین اردن در تأمین قسمت اعظمی از نیازهای انرژی خود به منابع خارجی وابسته است. در خلال دهه ۹۰، نیازهای نفت خام این کشور از وارداتی که از عراق و دیگر کشورهای همسایه وارد می‌شد تأمین می‌گردید. از اوایل سال ۲۰۰۳و بعد از اشغال عراق توسط آمریکا، نفت مورد نیاز اردن توسط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج تأمین شده‌است. علاوه بر آن، خط لوله انتقال گاز عرب از مصر به شهر بندری عقبه واقع در جنوب اردن در سال ۲۰۰۳ تکمیل شد. دولت در نظر دارد این خط انتقال گاز را به شمال و تا منطقه امان و مناطق ورای آن گسترش دهد.
در رابطه با تقویت اقتصاد اردن از سال ۲۰۰۰ به این سو، صادرات محصولات تولیدی سبک، که عمدتاً شامل منسوجات و پوشاک تولید شده در مناطق صنعتی استاندارد (QIZ) بدون تعرفه و سهمیه وارد آمریکا می‌شود، که نیروی پیش برنده رشد اقتصاد این کشور شده است.
رشد مشابهی در صادرات اردن به آمریکا با قرارداد تجارت آزاد آمریکا- اردن که دوجانبه می‌باشد و در دسامبر سال ۲۰۰۱ به اجرا درآمد و همچنین صادرات اردن به اروپا به موجب قرارداد دوجانبه انجمنی و صادرات اردن به دیگر کشورهای منطقه مشاهده می‌شود، که نوید بخش آن است که اقتصاد اردن از حالت سنتی آن که وابستگی به صادرات فسفات و پتاس، پولهای خارجی و کمکهای دیگر کشورها بوده‌است، فاصله گرفته است.
قرارداد تجارت آزاد (FTA) بین اردن و آمریکا که در دسامبر ۲۰۰۱ نافذ شد، تا سال ۲۰۱۰ تقریباً تمامی عوارض متعلق به کالا و خدمات را به تدریج حذف خواهد کرد. این قرارداد همچنین زمینه را برای بازار آزاد بیشتر در زمنیه ارتباطات، ساختمانی، مالی، بهداشت، حمل و نقل، خدمات و اعمال سختگیرانه استانداردهای بین‌المللی با هدف حمایت از مالکیت معنوی فراهم می‌آورد.
اردن از سال ۲۰۰۳ به عضویت سازمان تجارت جهانی درآمده است. در طبقه‌بندی بانک جهانی اردن در ردیف کشورهای با درآمد متوسط رو به پایین قرار می‌گیرد. سرانه تولید ناخالص ملی اردن برای سال ۲۰۰۳ تقریباً ۱، ۸۱۷ دلار (۱، ۴۹۷پوند) بوده و به‌طور میانگین 5/14٪ از جمعیت این کشور که از لحاظ اقتصادی فعال محسوب می‌شوند در سال ۲۰۰۳ بیکار بوده‌اند. سرانه تولید ناخالص ملی اردن در سال ۲۰۰۵ به ۴، ۲۰۰ دلار آمریکا رسیده است. سطح آموزش و ادبیات و میزان رفاه اجتماعی اردن در مقایسه با کشورهایی که دارای درآمدی مشابهی هستند، بالا است
میزان رشد جمعیت اردن بالاست که البته در سالهای اخیر با کاهشی مواجه شده و در حال حاضر به8/2%رسیده است. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در ارتباط با تلاش دولت برای بهبود رفاه اجتماعی شهروندان، ثبات اقتصاد کلان این کشور است که از دهه ۹۰ به این سو محقق و میسر شده‌است. با وجود این، میزان بیکاری در این کشور بالاست. رقم رسمی اعلام شده برای بیکاری در اردن ۵/۱۲٪ و رقم غیررسمی آن حدود ۳۰٪ است. میزان تورم قیمتها پایین است و در سال ۲۰۰۳ به ۲.۳% رسید. گردش پول نیز در اردن با ثبات بوده و نرخ ارز آن از سال ۱۹۹۵ با دلار آمریکا تعیین می‌شده‌است.
هر چند که اردنی‌های درصدد انجام اصلاح اقتصادی و افزایش میزان تجارت کشور خود هستند، با این حال اقتصاد اردن کماکان در برابر شوکهای خارجی و ناآرامی‌های منطقه‌یی آسیب پذیر است. اگر در منطقه آرامش نباشد، چنین به نظر می‌رسد که رشد اقتصادی محکوم به قرار گرفتن زیر ظرفیت و توان بالقوه آن است. اما در خصوص جنبه مثبت و خوش‌بینانه می‌توان از ظرفیت و توانایی آن در انرژی خورشیدی یاد کرد که مرهون صحراهای این کشور است. این انرژی خورشیدی نه تنها برای تولید الکتریسیته عاری از آلودگی، بلکه برای انجام کارهای جانبی از قبیل شیرین سازی آب دریا تعاونی فرامدیترانه‌ای انرژی قابل تجدید (TREC) به کار می‌آید.
گردشگری و توریسم در اردن
گردشگری یکی از بخش‌های بسیار مهم اقتصاد اردن است. جغرافیای این سرزمین و ثبات و آرامش سیاسی آن- در مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه اطراف آن- باعث شده‌است تا اردن به موقعیت فعلی خود از لحاظ جاذبه گردشگری دست یابد. معروفترین جاذبه‌های گردشگری اردن شامل موارد زیر است: - پترا در معان، که مرکز نباتی‌ها است، شهری کامل است که در دل کوه آن را تراشیده‌اند. صخره‌های آن رنگی و اغلب صورتی است در ورودی این شهر قدیمی روزنه بزرگ و باریکی است به نام سیگ که آن هم در دل کوه جای گرفته‌است. در داخل شهر نیز بناهای بسیاری وجود دارد که تمام آنها (به استثنای ۲ مورد) از سنگ تراشیده شده‌اند، از جمله خزانه‌داری اردن که هم‌اکنون سازمان عجایب هفت گانه جدید آن را به‌عنوان یکی از نامزدهای قرار گرفتن در فهرست عجایب هفت گانه جدید جهان انتخاب کرده است.- ام قیس شهری است که در محل شهر ویران شده گادارا که از شهرهای روم باستان هلنی است، قرار گرفته‌است.
- عجلون که به‌خاطر قلعه الرباض اسلامی‌اش معروف است.
جراش، که به‌خاطر معماری رومی باستانی‌اش، ازقبیل ستونها و تاقهایش معروف است.
- امان که تماشاخانه رومی اردن و چند موزه دیگر در آن جای گرفته‌اند.
- ال کرک که کاخ ال-کراک که کاخی مهم ومتعلق به زمان صلاح‌الدین است در آن قرار دارد.
- رود اردن، که یحیای تعمید دهنده در آن عیسی مسیح را غسل تعمید داد
- اماکن تاریخی ودیدنی
البتراء
آرامگاه جعفر پسر ابی طالب
آرامگاه زید پسر حارثه
آرامگاه عبدالله پسر رواحه
آرامگاه سعد پسر ابی وقاص
آرامگاه ابو عبیده عامر جراح
آرامگاه شرحبیل پسر حسنه
آرامگاه معاذ پسر جبل
آرامگاه ضرار پسر ازور
مقام پیغمبر ایوب
مقام پیغمبر شعیب
مقام پیغمبر یوشع بن نون
مقام پیغمبر هارون
غار اصحاب کهف
آثار جرش
