استفانی لیختن اشتاین (خبرنگار دیپلوماسی و سیاست خارجی) روز چهارشنبه ۱۶شهریور و بهدنبال گزارش آژانس درباره رژیم ایران در توئیتی به یک نکته تکنیکی مهم از آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ایران اشاره کرد و نوشت:
یک نکته مهم در تازهترین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی ایران که من رویت کردم. این گزارش به گذشت ۱۲هفته که آژانس مجبور شد همه تجهیزات نظارتی خود را بردارد، اشاره میکند. این گزارش میگوید که در صورت احیای برجام، آژانس «باید اقدامات پادمانهای بیشتری را اعمال کند، از جمله در چارچوب پروتکل الحاقی، و ایران باید تمام سوابق مرتبط را در اختیار آژانس قرار دهد، که آژانس پس از آن به ادامه این روند نیاز دارد. آژانس همچنین باید جامعیت و دقت دادههای ثبت شده توسط تجهیزات نظارتی خود بین ۲۱فوریه ۲۰۲۱ تا ۸ژوئن ۲۰۲۲ را که در حال حاضر تحت مهر و موم آژانس در ایران است، تعیین کند.
همچنین حتی اگر تمام سوابق توسط ایران فراهم شوند، اقدامات پادمانی اضافی توسط آژانس اعمال شود و دادههای بازیابی شده جامع و دقیق باشند، چالشهای قابل توجهی برای تأیید سازگاری موجودی اعلامشده ایران راجع به سانتریفیوژها و آب سنگین با وضعیت قبل از ۲۱فوریه ۲۰۲۱ باقی میماند.
Important point in latest IAEA Iran report seen by me. Refers to the 12 weeks that have passed since the agency had to remove all of its monitoring equipment. Says that in the event of a restoration of the JCPOA, the agency "would need to apply additional safeguards measures,.. 1
— Stephanie Liechtenstein (@StLiechtenstein) September 7, 2022
خبرگزاری رویترز روز ۱۶شهریور در خبری درباره گزارش آژانس نوشت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش میدهد که ذخایر اورانیوم نزدیک به درجه تسلیحاتی ایران افزایش مییابد.
یک گزارش دیدهبان اتمی سازمان ملل روز چهارشنبه حاکی از آن بود که ذخایر اورانیوم ایران غنیساز شده تا ۶۰درصد، که نزدیک به درجه تسلیحاتی است، بسیار بالاتر از مقداری است که طبق یک تعریف، اگر بیشتر غنیسازی شود، برای یک بمب هستهیی کافی است.
در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی به کشورهای عضو که توسط رویترز رویت شده آمده است: تخمین زده میشود که اورانیوم ایران که تا ۶۰درصد غنی سازی شده و به شکل هگزافلوراید اورانیوم، (گازی که سانتریفیوژها غنیسازی میکنند)، از آخرین گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در ۳۰مه منتشر شد، به میزان ۱۲.۵کیلو گرم افزایش یافته است و به ۵۵.۶کیلو گرم میرسد.
همزمان، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مانند نشستهای فصلی گذشته، گزارش دومی را منتشر کرد که در آن آمده است، ایران هنوز پاسخهای معتبری درباره منشأ ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلامنشده که به نظر میرسد عمدتاً قدیمی هستند و آژانس سالهاست در حال تحقیق پیرامون آنها بوده است، ارائه نکرده است.
در گزارش دوم که رویترز آن را هم مشاهده کرده، آمده است: «مدیرکل بهطور فزایندهیی نگران است که ایران در مورد مسائل پادمان باقی مانده در این دوره گزارش با آژانس تعامل نداشته است و بنابراین، هیچ پیشرفتی در جهت حل و فصل آنها حاصل نشده است».
موضوع ذرات اعلام نشده در مذاکرات برای احیای توافق هستهیی ۲۰۱۵ ایران نقطه گیر بوده است، در حالی که ایران بهدنبال بسته شدن تحقیقات است، قدرتهای غربی و آژانس اصرار دارند که این موضوع جداگانهای است که ایران بهعنوان یکی از امضاکنندگان معاهده منع گسترش سلاحهای هستهیی از نظر قانونی موظف است در شفافسازی آن کمک کند.
آژانسهای اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر این باورند که ایران برنامه تسلیحات هستهیی مخفی و هماهنگی داشت که آن را در سال۲۰۰۳ متوقف کرد. اما ایران اصرار دارد که هرگز چنین برنامهیی نداشته است. گمان میرود که قدمت بیشتر سایتها به حدود سال ۲۰۰۳ یا قبل از آن بازمیگردد.
در گزارش دوم آمده است: آژانس در موقعیتی نیست که تضمین دهد برنامه هستهیی ایران منحصراً صلحآمیز است. این بدان معنی است که بدون توضیح معتبری از جانب ایران در مورد اینکه برای اورانیومی که ظاهراً در سه سایت وجود داشته است، چه اتفاقی افتاده، آژانس نمیتواند تضمین کند که اورانیوم برای ساخت سلاح به نقطه دیگری خارج نشده است.