پاتریک زاندرز رئیس سابق هیأت مدیره یوروپل و رئیس سابق کمیته اروپایی اینترپل است. وی طی مقاالهای در روزنامه ده مورخون - هلند ۱۷تیر نوشت گروگانها بهعنوان ابزار معامله برای تروریستها؟ هرگز نباید این قصد وجود داشته باشد.
وی نوشت: مقالات مربوط به معاهده مبادله با ایران مرا متحیر کرده است. بهنظر میرسد نه تنها این معاهده بخشی از یک بسته پیشنهادی "تقسیم ناپذیر" است. در عینحال، بهنظر میرسد که این موضوع بهطور کامل از نظر سیاسی و اداری مورد بحث قرار نگرفته است. فقط اکنون مردم به جدیت سیاسی چنین پیشنهاد "فنی" پی بردهاند.
در اوایل دهه۲۰۰۰، چنین طرحهایی برای کمکهای حقوقی بینالمللی (مانند تبادل زندانیان، تبادل دادهها، همکاری پلیس) توسط کمیته مشورتی همکاری بینالمللی در امور کیفری مورد بررسی قرار گرفت.
این اتفاق تحت رهبری رئیس هیأت دادستان کل - در آن زمان فرانک شینز بود. من سالها عضو آن کمیته بودم. هرگز چنین پیشنهادی نظر مساعدی نداشت. از یکسو، ایران کشوری است با حاکمیت قانون مشکوک. از سوی دیگر، مذاکره با کشورهایی که از تروریسم در دعاوی حقوقی حمایت میکنند و از آنها حمایت مالی میکنند، خطرناک بهنظر میرسد
در زمان من، کمیته مشاوره ملاحظاتی را بر اساس روابط متقابل بین دو کشور و مهمتر از همه، حفاظت از دادههای شخصی انجام داد. عنصر اخیر مشکلاتی را ایجاد کرده است، بهعنوان مثال، زمانی که معاهده کمک حقوقی متقابل با ایالات متحده مورد بحث قرار گرفت. به هر حال، اصول اساسی بین ایالات متحده و اتحادیه اروپا متفاوت است. در جایی که دادهها در ایالات متحده محافظت میشوند، در کشورهای عضو اتحادیه اروپا تأکید عمدتاً بر شخصی است که باید محافظت شود.
وزارت امور خارجه عمدتاً بر اساس ژئوپلیتیک تصمیم میگرفت، وزارت دادگستری عمدتاً بر جنبه حقوقی - فنی تأکید میکرد. هیأت دادستان کل و رئیس همکاری پلیس بینالمللی هر بار به این پیشنهاد از دیدگاه عملگرایانهتر نگاه میکردند و طی آن یک مطالعه امکانسنجی انجام شد. به ندرت از کارشناسان همکاری بینالمللی در امور کیفری مانند پروفسور گرت ورمولن از دانشگاه گنت نیز کمک گرفته شد.
پیشنهاد وزیر دادگستری ون کویکنبورن آشکارا ما را در معرض باجگیری قرار میدهد. این امر به کشوری مانند ایران انگیزه بیشتری میدهد تا بلژیکیها را بهعنوان گروگان بگیرد و سپس به تروریستهای ایرانی یک پاس امن بدهد. این واقعیت که ون کویکنبورن سرسختانه به برنامههایش پایبند است و پروندهیی بسیار حساس را در بستهای غیرقابل تقسیم ارائه میکند، باعث میشود تا بیشتر به انگیزههای زیربنایی شک کنم. اینکه کمیته مجلس برای این معامله چراغ سبز نشان داد اشتباه دردناکی است.
هر چند ناراحتکننده است، اما وقتی به کشورهای سرکشی مانند ایران، فدراسیون روسیه یا، بله، حتی ترکیه سفر میکنید، میدانید که دیر یا زود میتوانید از شما بهعنوان ابزار معامله استفاده خواهد شد. دست از این دیپلماسی ریاکارانه بردارید. یک تروریست یک قاتل باقی میماند و مستحق اجرای حکم خود است. این هم خواست شهروندی است.
به هیچوجه نمیتوان سرنوشت «گروگان ها» را در ایران کوچک شمرد. اما بلژیک میتواند از ابزارهای فشار دیگری برای کمک به آنها استفاده کند. اما ابزار معامله برای تروریستها؟ هرگز نباید این قصد وجود داشته باشد.