پارلمان عراق طرح کلی تقسیم قدرت و توافقات سیاسی برای تشکیل دولت مشارکت ملی را تصویب کرد. پیشرفت کیفی در مسیر تقسیم قدرت و کاهش اختیارات و یکهتازی مالکی همراه با پروژه اصلاح وظایف دولت، تغییرات در دستگاههای امنیتی و قضایی و التزام به توازن سیاسی در تشکیل دولت جدید، توجهات بینالمللی و منطقهیی را بهعنوان یک نقطه عطف جدی برانگیخته، و وضعیت عراق را از قفل یکسالهای که رژیم ایران و مالکی تحمیل کرده بودند خارج کرده است:
اسامه النجیفی: بسم الله الرحمن الرحیم. دستور کار شامل: اظهارات نمایندگان فراکسیونها حول توافقات سیاسی.
همام حمودی: به مردم عراق حلول این روزهای مبارک عید قربان را همزمان با شروع کار پارلمان تبریک میگوییم و فکر میکنم که برای همه حاضران هشت ماه بعد از تاخیر و بعد از اینکه مردم عراق نقش مطلوب خودشان را بازی کردند و نمایندگانشان را به این مجلس معرفی کردند همه یک نگاه خاص به این مجلس دارند و نمیخواهند که مثل مجلس گذشته باشد و همه فراکسیونهای سیاسی در این هشت ماه بعد از اینکه هر کدام حرف خاص خودشان را داشتند چه در انتخابات و چه بعد از انتخابات و هر طرفی شرایط مشخص و خواستههای خودش و خط قرمزها و امثال آن را برای خودش داشت حرفهایشان را یکی کردند الحمدلله که همه الآن روی یک حرف مشخص و هدفهای واحد و مسئولیتهای واحد به وحدت رسیدند هشت ماه گذشته ماههای سختی بودند ولی به ما چیزهایی داد که ما را امیدوار میکند
ابتکار استاد مسعود همچنین تلاشهای برادران دیگر در برخی فراکسیونها بهنظر من به نتایج مهمی رسیدند که نگرانیها و نقطه نظراتی که روی آنها توافقی وجود نداشت و یا برداشتهای مختلف را بیان میکرد
از مسائل اساسی و مهم که روی آن باجماع در بین فراکسیونها و یا رهبران فراکسیونها توافق شد مساله قانون اساسی و مراجعه به قانون اساسی و عمل بر طبق قانون اساسی و التزام به این قانون اساسی بود و هر عملی برای تغییر قانون ا ساسی نیز باید بر طبق همین قانون اساسی باشد و این نقطه ورود و پایه و اساس است
موضوع دوم مفهوم توافق است از مسائل اساسی است که در آن نوعی از اختلاف وجود داشت توافق و درجه توافق و موضوعاتی که باید روی آنها توافق وجود داشته باشد. توافق با درجه صددرصد روی مسائل سرنوشتساز مانند جنگ و شبیه به آن و توافقی که با دو سوم باشد که روی مسائل اساسی و استراتژیک است و این مسائل استراتژیک نیز از طریق قانون اساسی مشخص شد و مسائل دیگر که با اکثریت توافق میشود و در نتیجه همه با اراده و فهم و مشارکت به حرکت در میایند.
موضوع سوم که موضوع اختلاف در میان عراقیان بود و الحمدلله طی گفتگوهای اخیر با شفافیت و روشنی و بدون نگرانی روی آن بحث شد موضوع توازن بود یعنی همه مردم عراق از همه استانهای عراق باید در دولت فدرال بر طبق درصد جمعیتی این استانها شرکت کنند یا همه اجزای تشکیل دهنده مردم عراق باید در دولت فدرال در مواضع اساسی گوناگون حضور داشته باشند در نتیجه یک وزارتخانه نمیتواند تابع قوم مشخصی یا مذهب مشخصی یا حزب مشخصی باشد و این نیز تثبیت شد و طی شش ماه باید هیأتهای توازن تشکیل شود که این چنین اموری را بهدست بگیرد و تلاش کند که مبنای عدالت و وجود فرصتها و موضوع برابری را فراهم کند
موضوع دیگری که در تجربه قبلی ما هم موضوع بحث طولانی بود این بود که این دولت با موسسات مختلف آن یعنی در قوه قانونگذاری و قوه مجریه و قوه قضائیه و قوه مجریه با دو جناحش رئیسجمهور و نخستوزیر و وزراء باید که یک زبان واحد و یک سیاست یکسان و یک حرف واحد داشته باشند طی مدت زمان گذشته متاسفانه حرفها ضدهم بود این یکی به سمت چپ صحبت میکرد و آن یکی بهسمت راست صحبت میکرد و نظایر آن. برای درمان این موضوع باید دولت مستحکم وجود داشته باشد که حرفش روشن باشد یا احترام خودش را نگه دارد که ایده تشکیل شورای ملی سیاستهای استراتژیک مطرح شد. روی این شورا توافق شد که با صفت معنوی تشکیل میشود و برای آن قانون وضع خواهد شد و فرض این است که این پارلمان این ابتکار را شروع کند و همه مواضع حساس در دولت از همه طرفها در آن مشارکت کنند و همچنین پارلمان با فراکسیونهایش و در مقابل آن بررسی قضایای استراتژیک قرار دارد بدون اینکه از اختیارات هیچ طرفی بگیرد نه از شورای وزیران و نه از پارلمان که قانونگذاری در اختیارات کامل آن قرار میگیرد و نه از شورای وزیران که در سیاستهای اجرایی عمومی باقی میماند.
موضوع دیگر که روی آن در روزهای اخیر توافق شد و موضوع مهمی بود موضوع آشتی ملی و موضوع حسابرسی و عدالت بود و چگونه میتوان با این موضوع بدون اینکه آثار منفی را در اینجا و آنجا بهوجود بیاورد رفتار نمود من فکر میکنم که بعد از هشت ماه با اصرار همه و فشار مردم آگاه عراق، الحمدلله رهبران فراکسیونها از این طرف و آن طرف کوتاه آمدند و ما الآن با نظارت این پارلمان و با حضورش انشاءالله و حضور افکار عمومی مردم عراق به سمت دولت مشارکت ملی حقیقی در تصمیمگیری و در اجرا میرویم. و کمیتهای تشکیل شده یک اراده جدی وجود دارد که یک توافق حقیقی وجود داشته باشد نه اینکه کلمات و شعارهایی که روی کاغذ نوشته میشوند در نتیجه یک کمیته برای پیگیری بقیه مسائل تشکیل شده و بهنظر من و بقیه برادران بقیه مسائل هم مهم هستند و از جمله آنها نظام داخلی شورای وزیران است و نقش نخستوزیر و نقش وزیران و نقش دبیرخانه نخستوزیر، اینها مسائلی هستند که در صحبتهای گذشته وجود داشتند و طرفین روی آن به یکدیگر اتهام میزدند و انشاء الله میتوانیم در آنها به برداشتهای مشترک و موضع مشترک برسیم که در وحدت دولت و عمل و همکاری آن سهیم است
موضوع دیگر مساله ضمانتهاست چگونه این اطمینان را تقویت کنیم که ما عملاً در در یک مرکب واحد هستیم نزد برخی این اعتماد را بهوجود بیاوریم و موضوع دیگر مساله اصلاحات است از موضوعات مفیدی که مطرح شد اصلاح پارلمان مطرح شد، اصلاحات در کار اجرایی و اصلاحات در قضاییه پیشنهاد شد
حیدر الملا سخنگوی لیست العراقیه: … من آنچه را که شیخ همام حمودی در مورد توافقات سیاسی صورت گرفته بین فراکسیونهای سیاسی گفتند را مورد تأیید قرار میدهم که بایستی مورد توجه و احترام قرار بگیرد و پیشنهاد تشکیل یک کمیته برای پیگیری دولت مشارکت ملی که مورد حمایت قرار بگیرد از سوی همه فراکسیونهای سیاسی و هئیت رئیسه پارلمان و اعضاء پارلمان قرار بگیرد تا اینکه بتوانیم یک دولت مشارکت ملی را که بتواند این وضعیت موجود را تغییر بدهد من الآن نمیخواهم بر سر پروندههایی که شیخ همام حمودی گفتند صحبت کنم اما تأکید میکنم انتظار مردم بهمدت هشت ماه گذشته فقط برای ایجاد دولت نبود بلکه یک تمایل واقعی نزد مردم وجود دارد که دولت قوی بیاید که بتواند به پروندههای امنیتی، خدماتی و سایر پروندههایی که مردم عراق در سالهای گذشته از آنها رنج بردهاند پاسخ بدهد. بایستی تأکید کنم که لیست العراقیه با تمام وجود به این موضوع خوشبین است برای ایجاد دولت مشارکت ملی، و در رابطه با آنچه در جلسه قبلی اتفاق افتاد، بعد از گفتگوهایی که دیروز و پریروز صورت گرفت یک نوع سوءتفاهمی بین فراکسیونهای سیاسی بهوجود آمده بود و اما امروز یک اتفاق نظری بین همه فراکسیونها بر اجرای همه تعهدهای و التزامات و توافقاتی که صورت گرفته وجود دارد و لذا امروز العراقیه در جلسه پارلمان بهطور فعال شرکت کرد تا در ایجاد یک دولت مشارکت ملی نقش داشته باشد برای اینکه یک چنین دولتی موفق شود ما گفتیم که بهطور فعال مشارکت میکنیم اما به این شرط که این دولت نماینده همه و همه پارلمان باشد. آرزو میکنیم کمک به این دولت از طریق پشتیبانی در هر اقدام مثبتی که دولت اتخاذ میکند منعکس شود و در العراقیه ما برای آن متعهد میشویم و ما مراقب این وضعیت خواهیم بود. امیدواریم که بتوانیم نقش یک مخالفت مثبت را از طریق کمک و تأیید پروژههای سازندهای که دولت مشارکت ملی آنها را برعهده خواهد گرفت ایفا کنیم و درصورت اینکه خدای نکرده هر خطایی یا کار منفی بوقوع پیوست برای علاج هر کدام از این موضوعات ما در پارلمان متعهد هستیم که مقابل آن بایستیم با هر پروندهای که به ضرر منافع مردم باشد بدون اینکه اجازه بدهیم که گروهگرایی و وابستگی به این یا آن جریان سیاسی مانع کارمان شود مثلاًًًًًً بگویم که من مربوط به این جریان سیاسی هستم و یا این با آن جریان سیاسی که من وابسته به آن هستم فرق میکند. به همین دلیل برای هیأت رئیسه و اعضا پارلمان آرزو میکنم که منعکس کننده دیدگاه مثبت مردم عراق بوده و پیام مثبت به مردم بدهند و با عمل پیام بدهند و نه با شعار دادن. اگر بخواهیم واقعی صحبت کنیم واقعیت این است که مردم عراق الآن ناراضی هستند و بیاعتمادی نزد مردم هست و این بر پارلمان مسئولیت اخلاقی میآورد قبل از اینکه مسئولیت قانونی باشد. ما بایستی منعکس کننده پارلمانی که همه طیفهای مردم عراق را نمایندگی میکند باشیم. در پایان بر مردم عراق درود میفرستم و تأکید میکنم که ما بخشی فعال از ایجاد دولت مشارکت ملی خواهیم بود».
محمود عثمان:
به هیأت رئیسه تبریک میگویم و آرزوی موفقیت داریم
خوشحالم که به توافق رسیدم بودن اینکه به خارج پناه ببریم
ما اکراد که در این رابطه نقش داشتیم اثبات شد که اکراد دنبال منافع عراق هستند
توافقات که مورد بحث است. در قانون دموکراسی این است که اپوزیسیون وجود داشته باشد ولی وضعیت عراق نیازمند شرکت همه در دولت میباشد لذا برای اینکه دولت موفق شود باید شرکت قوی و واقعی باشد و همه مثل یک تیم کار کنیم لذا باید همه توافقات سیاسی بین فراکسیونها اجرا شود
این توافق درخانه بارزانی صورت گرفته است و ما به آن متعهد هستیم. باید اعتماد را کاشت.
هادی العامری:
توافق شده است بین نمایندگان فراکسیونها که دکتر رافع حول روز پنجشنبه توضیح بدهند. دوم اینکه رایگیری شود حول ابتکار بارزانی و دولت مشارکت ملی و توافق شده است که رفع شود.
رافع العیساوی نماینده مجلس: ”… . . میخواهم تشکر زیاد خودم را از این طرح ارزشمندی که ارائه کردند که از جلسه در اربیل شروع شد و در نشستهای بغداد ادامه پیدا کرد و منجر به توافقات سیاسی شد که مورد احترام و التزام همه جریانهای سیاسی است… رهبران جریانهای سیاسی و نمایندگان آن در جلسهای که آقای هادی عامری اشاره کرد، روی سه نکته توافق کردند مبنی بر اینکه اولاً ما بهطور مختصر آنچه که پنجشنبه اتفاق افتاد و نیت ما در العراقیه به التزام به همه آنچه که توافق روی آن صورت گرفته مطرح کنیم که همان طرح مسعود بارزانی میباشد که برای دیگر جریانهای سیاسی نیز باید مورد احترام و التزام باشد، دوم اینکه توافق صورت گرفت رئیس مجلس نص چیزی که مورد توافق قرار گرفته را برای رایگیری ارائه کند، سوم هم آنچه که در نشست سران جریانهای که امروز بهطور مختصر برگزار شد توافق شد مکانیزمی برای برطرف کردن محدودیت از آقایان ذیربط صورت بگیرد،
اسامه النجیفی: این متن که آقای العیساوی مطرح کردند و باید مورد تصویب قرار بگیرد به شرح زیر است
اولاً : توضیح دکتر رافع العیساوی نماینده العراقیه حول آنچه که در روز پنجشنبه اتفاق افتاد. که اینکار الآن انجام شد.
ثانیاً : تصویب متن زیر:
مجلس نمایندگان طرح آقای مسعود بارزانی و نتایج آن که توافقات سیاسی برای تشکیل دولت مشارکت ملی میباشد، را تایید میکند.
ثالثاً : … . .
اسامه نجیفی: فقط روی همین مادهای که خواندم رایگیری میکنیم.
ما الآن میخواهم روی اصل طرح مسعود بارزانی رایگیری کنیم یعنی پایه مشارکت ملی، چون جزئیاتی وجود دارد نمیخواهیم که شما جزئیات مشخص را تصویب کنید ولی جزئیات وجود دارد و بعد به مجلس ارائه میشود نیاز به شرح بیشتر ندارد. من میخواهم که دکتر رافع یا همام حمودی سرتیترهای توافق را بیان کنند
رافع العیساوی: فکر میکنم طرح مسعود بارزانی مورد قبول همه جریانهای سیاسی است و امروز دنبال رد کردن آن نیستیم در نتیجه تصویب آن مکمل چیزی است که از آن طرح بهدست آمده است حتی همین جلسه جزیی از طرح مسعود بارزانی است و توافقاتی هم که صورت گرفته در زمینه موضوعات زیر است
اولاً : التزام به قانون اساسی
دوم: محقق شدن مشارکت ملی و مکانیزمهای آن
سوم: محقق شدن توازن ملی
چهارم: محقق شدن اصلاحات در قضایای امنیتی و قضایی و وظایف دولت و الی آخر
… . حسن السنید از دولت قانون: میخواهم توضیح بدهیم، این توافق بر اساس یک طرح ملی است که همه فراکسیونهای سیاسی آن را تایید کردند و طی دو ماهونیم این طرح توسط کمیتهها بررسی شده است و بعد به بررسی آن توسط رهبران در اربیل داده شده و سپس توافقات آن طی دو روز در بغداد کامل شده است که منجر به توافقات سیاسی شد و نه تصمیمگیری پارلمانی، ما نمیخواهیم هر توافق سیاسی که صورت گرفت بهعنوان تصمیم مجلس حساب شود این حق شماست که توافقات را برای شما بیاوریم اما فقط آیا این طرح و تلاشهایی که برای بهدست آمدن آن انجام شده را تایید میکنید؟ تایید شما چیزی نیست الا موادی که روی آن توافق شده است… . این طرح بعداً به شما ارائه میشود برخی بهصورت تصمیم برخی بهصورت قانون است برخی بهصورت پیشنهادها از طرف هیأت دولت و برخی بهصورت پیشنهاد از طرف ریاستجمهوری است درنتیجه هرکدام هم ریلهای قانونی خودش را دارد اما الآن میخواهیم فقط خود طرح و تلاشهایی که صورت گرفته را تایید کنیم.
محمود عثمان: من حرف آقای حسن السنید را تایید میکنم، همین طرح بوده که ما را در مجلس جمع کرد این طرح بود که همه موافقت به تشکیل دولت کردند و همه جریانهای در جلسات طولانی شرکت داشتند… . و فکر میکنم پایههای آن شامل توافق، توازن، نظام داخلی هیأت وزیران، مکانیزمهای عمل برای مشارکت ملی، پایههای اساسی حول چگونگی تصمیمگیریها، شورای ملی سیاستهای استراتژیک، و امور دیگر حول محتوای تضمینها برای کسب اعتماد بین جریانهای و طرفهای مختلف است که بتوانند با هم کار کنند و فکر میکنم وقتی نماینده همه جریانهای حضور داشتند نمایندگان حاضر هم با جریانشان هستند و مفروض این بود که جریانهای نمایندگانشان را در جریان قرار میدادند ولی الآن بهعنوان یک پایه مجلس نمایندگان بهعنوان قوه مقننه و قوه نظارتی و قوه سیاسی طرح و توافقاتی که بر اساس این طرح بهوجود آمده را تایید میکند… . و بر این اساس من از همه میخواهم که به این رأی بدهند.
اسامه النجیفی: خواهش میکنم که رایگیری را انجام دهیم،
با اکثریت زیاد تصویب شد“.
اسامه النجیفی: بسم الله الرحمن الرحیم. دستور کار شامل: اظهارات نمایندگان فراکسیونها حول توافقات سیاسی.
همام حمودی: به مردم عراق حلول این روزهای مبارک عید قربان را همزمان با شروع کار پارلمان تبریک میگوییم و فکر میکنم که برای همه حاضران هشت ماه بعد از تاخیر و بعد از اینکه مردم عراق نقش مطلوب خودشان را بازی کردند و نمایندگانشان را به این مجلس معرفی کردند همه یک نگاه خاص به این مجلس دارند و نمیخواهند که مثل مجلس گذشته باشد و همه فراکسیونهای سیاسی در این هشت ماه بعد از اینکه هر کدام حرف خاص خودشان را داشتند چه در انتخابات و چه بعد از انتخابات و هر طرفی شرایط مشخص و خواستههای خودش و خط قرمزها و امثال آن را برای خودش داشت حرفهایشان را یکی کردند الحمدلله که همه الآن روی یک حرف مشخص و هدفهای واحد و مسئولیتهای واحد به وحدت رسیدند هشت ماه گذشته ماههای سختی بودند ولی به ما چیزهایی داد که ما را امیدوار میکند
ابتکار استاد مسعود همچنین تلاشهای برادران دیگر در برخی فراکسیونها بهنظر من به نتایج مهمی رسیدند که نگرانیها و نقطه نظراتی که روی آنها توافقی وجود نداشت و یا برداشتهای مختلف را بیان میکرد
از مسائل اساسی و مهم که روی آن باجماع در بین فراکسیونها و یا رهبران فراکسیونها توافق شد مساله قانون اساسی و مراجعه به قانون اساسی و عمل بر طبق قانون اساسی و التزام به این قانون اساسی بود و هر عملی برای تغییر قانون ا ساسی نیز باید بر طبق همین قانون اساسی باشد و این نقطه ورود و پایه و اساس است
موضوع دوم مفهوم توافق است از مسائل اساسی است که در آن نوعی از اختلاف وجود داشت توافق و درجه توافق و موضوعاتی که باید روی آنها توافق وجود داشته باشد. توافق با درجه صددرصد روی مسائل سرنوشتساز مانند جنگ و شبیه به آن و توافقی که با دو سوم باشد که روی مسائل اساسی و استراتژیک است و این مسائل استراتژیک نیز از طریق قانون اساسی مشخص شد و مسائل دیگر که با اکثریت توافق میشود و در نتیجه همه با اراده و فهم و مشارکت به حرکت در میایند.
موضوع سوم که موضوع اختلاف در میان عراقیان بود و الحمدلله طی گفتگوهای اخیر با شفافیت و روشنی و بدون نگرانی روی آن بحث شد موضوع توازن بود یعنی همه مردم عراق از همه استانهای عراق باید در دولت فدرال بر طبق درصد جمعیتی این استانها شرکت کنند یا همه اجزای تشکیل دهنده مردم عراق باید در دولت فدرال در مواضع اساسی گوناگون حضور داشته باشند در نتیجه یک وزارتخانه نمیتواند تابع قوم مشخصی یا مذهب مشخصی یا حزب مشخصی باشد و این نیز تثبیت شد و طی شش ماه باید هیأتهای توازن تشکیل شود که این چنین اموری را بهدست بگیرد و تلاش کند که مبنای عدالت و وجود فرصتها و موضوع برابری را فراهم کند
موضوع دیگری که در تجربه قبلی ما هم موضوع بحث طولانی بود این بود که این دولت با موسسات مختلف آن یعنی در قوه قانونگذاری و قوه مجریه و قوه قضائیه و قوه مجریه با دو جناحش رئیسجمهور و نخستوزیر و وزراء باید که یک زبان واحد و یک سیاست یکسان و یک حرف واحد داشته باشند طی مدت زمان گذشته متاسفانه حرفها ضدهم بود این یکی به سمت چپ صحبت میکرد و آن یکی بهسمت راست صحبت میکرد و نظایر آن. برای درمان این موضوع باید دولت مستحکم وجود داشته باشد که حرفش روشن باشد یا احترام خودش را نگه دارد که ایده تشکیل شورای ملی سیاستهای استراتژیک مطرح شد. روی این شورا توافق شد که با صفت معنوی تشکیل میشود و برای آن قانون وضع خواهد شد و فرض این است که این پارلمان این ابتکار را شروع کند و همه مواضع حساس در دولت از همه طرفها در آن مشارکت کنند و همچنین پارلمان با فراکسیونهایش و در مقابل آن بررسی قضایای استراتژیک قرار دارد بدون اینکه از اختیارات هیچ طرفی بگیرد نه از شورای وزیران و نه از پارلمان که قانونگذاری در اختیارات کامل آن قرار میگیرد و نه از شورای وزیران که در سیاستهای اجرایی عمومی باقی میماند.
موضوع دیگر که روی آن در روزهای اخیر توافق شد و موضوع مهمی بود موضوع آشتی ملی و موضوع حسابرسی و عدالت بود و چگونه میتوان با این موضوع بدون اینکه آثار منفی را در اینجا و آنجا بهوجود بیاورد رفتار نمود من فکر میکنم که بعد از هشت ماه با اصرار همه و فشار مردم آگاه عراق، الحمدلله رهبران فراکسیونها از این طرف و آن طرف کوتاه آمدند و ما الآن با نظارت این پارلمان و با حضورش انشاءالله و حضور افکار عمومی مردم عراق به سمت دولت مشارکت ملی حقیقی در تصمیمگیری و در اجرا میرویم. و کمیتهای تشکیل شده یک اراده جدی وجود دارد که یک توافق حقیقی وجود داشته باشد نه اینکه کلمات و شعارهایی که روی کاغذ نوشته میشوند در نتیجه یک کمیته برای پیگیری بقیه مسائل تشکیل شده و بهنظر من و بقیه برادران بقیه مسائل هم مهم هستند و از جمله آنها نظام داخلی شورای وزیران است و نقش نخستوزیر و نقش وزیران و نقش دبیرخانه نخستوزیر، اینها مسائلی هستند که در صحبتهای گذشته وجود داشتند و طرفین روی آن به یکدیگر اتهام میزدند و انشاء الله میتوانیم در آنها به برداشتهای مشترک و موضع مشترک برسیم که در وحدت دولت و عمل و همکاری آن سهیم است
موضوع دیگر مساله ضمانتهاست چگونه این اطمینان را تقویت کنیم که ما عملاً در در یک مرکب واحد هستیم نزد برخی این اعتماد را بهوجود بیاوریم و موضوع دیگر مساله اصلاحات است از موضوعات مفیدی که مطرح شد اصلاح پارلمان مطرح شد، اصلاحات در کار اجرایی و اصلاحات در قضاییه پیشنهاد شد
حیدر الملا سخنگوی لیست العراقیه: … من آنچه را که شیخ همام حمودی در مورد توافقات سیاسی صورت گرفته بین فراکسیونهای سیاسی گفتند را مورد تأیید قرار میدهم که بایستی مورد توجه و احترام قرار بگیرد و پیشنهاد تشکیل یک کمیته برای پیگیری دولت مشارکت ملی که مورد حمایت قرار بگیرد از سوی همه فراکسیونهای سیاسی و هئیت رئیسه پارلمان و اعضاء پارلمان قرار بگیرد تا اینکه بتوانیم یک دولت مشارکت ملی را که بتواند این وضعیت موجود را تغییر بدهد من الآن نمیخواهم بر سر پروندههایی که شیخ همام حمودی گفتند صحبت کنم اما تأکید میکنم انتظار مردم بهمدت هشت ماه گذشته فقط برای ایجاد دولت نبود بلکه یک تمایل واقعی نزد مردم وجود دارد که دولت قوی بیاید که بتواند به پروندههای امنیتی، خدماتی و سایر پروندههایی که مردم عراق در سالهای گذشته از آنها رنج بردهاند پاسخ بدهد. بایستی تأکید کنم که لیست العراقیه با تمام وجود به این موضوع خوشبین است برای ایجاد دولت مشارکت ملی، و در رابطه با آنچه در جلسه قبلی اتفاق افتاد، بعد از گفتگوهایی که دیروز و پریروز صورت گرفت یک نوع سوءتفاهمی بین فراکسیونهای سیاسی بهوجود آمده بود و اما امروز یک اتفاق نظری بین همه فراکسیونها بر اجرای همه تعهدهای و التزامات و توافقاتی که صورت گرفته وجود دارد و لذا امروز العراقیه در جلسه پارلمان بهطور فعال شرکت کرد تا در ایجاد یک دولت مشارکت ملی نقش داشته باشد برای اینکه یک چنین دولتی موفق شود ما گفتیم که بهطور فعال مشارکت میکنیم اما به این شرط که این دولت نماینده همه و همه پارلمان باشد. آرزو میکنیم کمک به این دولت از طریق پشتیبانی در هر اقدام مثبتی که دولت اتخاذ میکند منعکس شود و در العراقیه ما برای آن متعهد میشویم و ما مراقب این وضعیت خواهیم بود. امیدواریم که بتوانیم نقش یک مخالفت مثبت را از طریق کمک و تأیید پروژههای سازندهای که دولت مشارکت ملی آنها را برعهده خواهد گرفت ایفا کنیم و درصورت اینکه خدای نکرده هر خطایی یا کار منفی بوقوع پیوست برای علاج هر کدام از این موضوعات ما در پارلمان متعهد هستیم که مقابل آن بایستیم با هر پروندهای که به ضرر منافع مردم باشد بدون اینکه اجازه بدهیم که گروهگرایی و وابستگی به این یا آن جریان سیاسی مانع کارمان شود مثلاًًًًًً بگویم که من مربوط به این جریان سیاسی هستم و یا این با آن جریان سیاسی که من وابسته به آن هستم فرق میکند. به همین دلیل برای هیأت رئیسه و اعضا پارلمان آرزو میکنم که منعکس کننده دیدگاه مثبت مردم عراق بوده و پیام مثبت به مردم بدهند و با عمل پیام بدهند و نه با شعار دادن. اگر بخواهیم واقعی صحبت کنیم واقعیت این است که مردم عراق الآن ناراضی هستند و بیاعتمادی نزد مردم هست و این بر پارلمان مسئولیت اخلاقی میآورد قبل از اینکه مسئولیت قانونی باشد. ما بایستی منعکس کننده پارلمانی که همه طیفهای مردم عراق را نمایندگی میکند باشیم. در پایان بر مردم عراق درود میفرستم و تأکید میکنم که ما بخشی فعال از ایجاد دولت مشارکت ملی خواهیم بود».
محمود عثمان:
به هیأت رئیسه تبریک میگویم و آرزوی موفقیت داریم
خوشحالم که به توافق رسیدم بودن اینکه به خارج پناه ببریم
ما اکراد که در این رابطه نقش داشتیم اثبات شد که اکراد دنبال منافع عراق هستند
توافقات که مورد بحث است. در قانون دموکراسی این است که اپوزیسیون وجود داشته باشد ولی وضعیت عراق نیازمند شرکت همه در دولت میباشد لذا برای اینکه دولت موفق شود باید شرکت قوی و واقعی باشد و همه مثل یک تیم کار کنیم لذا باید همه توافقات سیاسی بین فراکسیونها اجرا شود
این توافق درخانه بارزانی صورت گرفته است و ما به آن متعهد هستیم. باید اعتماد را کاشت.
هادی العامری:
توافق شده است بین نمایندگان فراکسیونها که دکتر رافع حول روز پنجشنبه توضیح بدهند. دوم اینکه رایگیری شود حول ابتکار بارزانی و دولت مشارکت ملی و توافق شده است که رفع شود.
رافع العیساوی نماینده مجلس: ”… . . میخواهم تشکر زیاد خودم را از این طرح ارزشمندی که ارائه کردند که از جلسه در اربیل شروع شد و در نشستهای بغداد ادامه پیدا کرد و منجر به توافقات سیاسی شد که مورد احترام و التزام همه جریانهای سیاسی است… رهبران جریانهای سیاسی و نمایندگان آن در جلسهای که آقای هادی عامری اشاره کرد، روی سه نکته توافق کردند مبنی بر اینکه اولاً ما بهطور مختصر آنچه که پنجشنبه اتفاق افتاد و نیت ما در العراقیه به التزام به همه آنچه که توافق روی آن صورت گرفته مطرح کنیم که همان طرح مسعود بارزانی میباشد که برای دیگر جریانهای سیاسی نیز باید مورد احترام و التزام باشد، دوم اینکه توافق صورت گرفت رئیس مجلس نص چیزی که مورد توافق قرار گرفته را برای رایگیری ارائه کند، سوم هم آنچه که در نشست سران جریانهای که امروز بهطور مختصر برگزار شد توافق شد مکانیزمی برای برطرف کردن محدودیت از آقایان ذیربط صورت بگیرد،
اسامه النجیفی: این متن که آقای العیساوی مطرح کردند و باید مورد تصویب قرار بگیرد به شرح زیر است
اولاً : توضیح دکتر رافع العیساوی نماینده العراقیه حول آنچه که در روز پنجشنبه اتفاق افتاد. که اینکار الآن انجام شد.
ثانیاً : تصویب متن زیر:
مجلس نمایندگان طرح آقای مسعود بارزانی و نتایج آن که توافقات سیاسی برای تشکیل دولت مشارکت ملی میباشد، را تایید میکند.
ثالثاً : … . .
اسامه نجیفی: فقط روی همین مادهای که خواندم رایگیری میکنیم.
ما الآن میخواهم روی اصل طرح مسعود بارزانی رایگیری کنیم یعنی پایه مشارکت ملی، چون جزئیاتی وجود دارد نمیخواهیم که شما جزئیات مشخص را تصویب کنید ولی جزئیات وجود دارد و بعد به مجلس ارائه میشود نیاز به شرح بیشتر ندارد. من میخواهم که دکتر رافع یا همام حمودی سرتیترهای توافق را بیان کنند
رافع العیساوی: فکر میکنم طرح مسعود بارزانی مورد قبول همه جریانهای سیاسی است و امروز دنبال رد کردن آن نیستیم در نتیجه تصویب آن مکمل چیزی است که از آن طرح بهدست آمده است حتی همین جلسه جزیی از طرح مسعود بارزانی است و توافقاتی هم که صورت گرفته در زمینه موضوعات زیر است
اولاً : التزام به قانون اساسی
دوم: محقق شدن مشارکت ملی و مکانیزمهای آن
سوم: محقق شدن توازن ملی
چهارم: محقق شدن اصلاحات در قضایای امنیتی و قضایی و وظایف دولت و الی آخر
… . حسن السنید از دولت قانون: میخواهم توضیح بدهیم، این توافق بر اساس یک طرح ملی است که همه فراکسیونهای سیاسی آن را تایید کردند و طی دو ماهونیم این طرح توسط کمیتهها بررسی شده است و بعد به بررسی آن توسط رهبران در اربیل داده شده و سپس توافقات آن طی دو روز در بغداد کامل شده است که منجر به توافقات سیاسی شد و نه تصمیمگیری پارلمانی، ما نمیخواهیم هر توافق سیاسی که صورت گرفت بهعنوان تصمیم مجلس حساب شود این حق شماست که توافقات را برای شما بیاوریم اما فقط آیا این طرح و تلاشهایی که برای بهدست آمدن آن انجام شده را تایید میکنید؟ تایید شما چیزی نیست الا موادی که روی آن توافق شده است… . این طرح بعداً به شما ارائه میشود برخی بهصورت تصمیم برخی بهصورت قانون است برخی بهصورت پیشنهادها از طرف هیأت دولت و برخی بهصورت پیشنهاد از طرف ریاستجمهوری است درنتیجه هرکدام هم ریلهای قانونی خودش را دارد اما الآن میخواهیم فقط خود طرح و تلاشهایی که صورت گرفته را تایید کنیم.
محمود عثمان: من حرف آقای حسن السنید را تایید میکنم، همین طرح بوده که ما را در مجلس جمع کرد این طرح بود که همه موافقت به تشکیل دولت کردند و همه جریانهای در جلسات طولانی شرکت داشتند… . و فکر میکنم پایههای آن شامل توافق، توازن، نظام داخلی هیأت وزیران، مکانیزمهای عمل برای مشارکت ملی، پایههای اساسی حول چگونگی تصمیمگیریها، شورای ملی سیاستهای استراتژیک، و امور دیگر حول محتوای تضمینها برای کسب اعتماد بین جریانهای و طرفهای مختلف است که بتوانند با هم کار کنند و فکر میکنم وقتی نماینده همه جریانهای حضور داشتند نمایندگان حاضر هم با جریانشان هستند و مفروض این بود که جریانهای نمایندگانشان را در جریان قرار میدادند ولی الآن بهعنوان یک پایه مجلس نمایندگان بهعنوان قوه مقننه و قوه نظارتی و قوه سیاسی طرح و توافقاتی که بر اساس این طرح بهوجود آمده را تایید میکند… . و بر این اساس من از همه میخواهم که به این رأی بدهند.
اسامه النجیفی: خواهش میکنم که رایگیری را انجام دهیم،
با اکثریت زیاد تصویب شد“.