کشور تونس

نوع حکومت: جمهوری
تونس - موقعیت:
تونس در شمال آفریقا و جنوب دریای مدیترانه است وسعت آن ۱۶۳، ۶۱۰ کیلومتر مربع است. ۹۶۵ کیلومتر مرز مشترک با الجزایر و ۴۵۹ کیلومتر مرز مشترک با لیبی دارد. از جنوب به سواحل دریای مدیترانه محدود می‌شود، تونس دارای مرز آبی با ایتالیا و مالت نیز می‌باشد.
تونس در شمالی‌ترین نقطه‌ی قارّه‌ی آفریقا واقع است. حدود چهل درصد تونس در صحرای آفریقا قرار دارد. بقیه‌ی کشور دارای خاک حاصلخیز است و 1300 کیلومتر آن نیز در ساحل قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه آن کوه شعانبی با بلندی ۱۵۴۴ متر می‌باشد.

تونس - تاریخچه

تاریخ سکونت اولیه انسان در تونس به عصر سنگ در حدود دویست هزار سال پیش باز می‌گردد. در حدود هشت هزار سال پیش، مردمانی از سوی شرق به سرزمین تونس کوچ کردند که شناخته شده‌ترین آنان کاپسیها بودند. که این مردم تا هزاره پنجم پیش از میلاد مسیح در جنوب تونس زیسته‌اند.
این کشور در ابتدای تاریخ مکتوب خود، مسکن قبایل بربر (آمازیغ) شد. تا هزاره سوم پیش از میلاد، اقوامی از تیره‌های گوناگون، از جنوب اروپا به این سرزمین کوچ کردند. گمان می‌رود بربرها (آمازیغ) ها از نوادگان ایشان باشند.
فنیقی‌ها در قرن دهم قبل از میلاد در ساحل تونس ساکن شدند. آنها در سال ۱۱۰۱ پیش از میلاد، از شهر تایر (صور در لبنان امروزی) به کرانه‌های تونس کوچ کردند. دولت شهر کارتاژ توسط مهاجران فنیقی در ۸۱۴ پیش از میلاد بنیان نهاده شد

شهر کارتاژ در قرن نهم قبل از میلاد توسط ملکه dio-elissa بنیان نهاده‌ شد. کارتاژ از بزرگترین شهرهای قدیمی جهان محسوب می‌شود و دارای ارزش و قدمت خاصی در منطقه آفریقاست.
رومی‌ها در قرن دوّم قبل از میلاد کارتاژ را تسخیر کردند. این تاریخ نقطه‌ی عطفی بود که باعث شد تمدّن مدیترانه‌ی باستان به جای فرهنگهای آفریقایی عمدتاً تحت تأثیر تمدّن اروپایی قرار گیرد.
کارتاژ در سه دوره جنگ که به جنگهای کارتاژ یا پونیک نامیده شدند، (۲۴۱-۲۶۴، ۲۰۱-۲۱۸، و ۱۴۶-۱۴۹ پیش از میلاد مسیح) به تدریج از روم شکست خورد. رومیان پس از پیروزی کارتاژ را ویران کرده و این سرزمین کهن را به قلمرو امپراتوری خود افزودند. کارتاژ به بخش آفریقایی روم تبدیل شدند و یکی از کانونهای آغازین مسیحیت شد.
پس از فتح کارتاژ از سوی روم، این منطقه به یکی از انبارهای غلّه‌ی روم بدل شد. وندال‌های ژرمن که در براندازی امپراتوری روم نقش داشتند، در قرن پنجم میلادی کارتاژ را تسخیر کردند، فرمانروایی وندال‌ها تا سال ۵۳۳ میلادی ادامه داشت، تا زمانی که ارتش بیزانس به فرماندهی بلیساریوس در قرن ششم در دوره‌ی حکومت جوستانین امپراتور بیزانس، مجدّداً این سرزمین را فتح کرد.

تونس در دوره اسلامی

در سده هفتم میلادی اعراب مسلمان حملات خود را به تونس آغاز کردند. ایشان سرزمین تونس را تصرف و شهر قیروان را ساختند. در سده نهم میلادی خلفای عباسی به حکومت تونس رسیدند. در سال ۹۶۱ میلادی دودمان بربری زیریون که از قبیله صنهاجه بودند در تونس قدرت را به دست گرفتند. در سده دوازدهم میلادی حکومت زیریون به پایان رسید.
نورمنهای سیسیل مدّتی کوتاه در قرن دوازدهم میلادی سواحل تونس را در اختیار خود گرفتند و به‌دنبال آن فتح مجدّد تونس به دست اعراب باعث شد که آخرین بقایای مسیحیان در این سرزمین از میان بروند.
در سال ۱۱۵۹ میلادی دودمان مراکشی موحدون بر تونس مسلط شدند، اما در سال ۱۲۳۰ میلادی از حفصیون شکست خوردند. فرمانروایی حفصیون بر تونس تا سده شانزدهم میلادی ادامه یافت. امیران هر دو دودمان از تبار بربر آمازیغ بودند.
در سال۱۵۳۴ میلادی ترکان عثمانی، به سرکردگی بارباروس خیرالدین پاشا، تونس را اشغال کردند اما حفصیون در ۱۵۳۵ با پشتیبانی اسپانیا دوباره حکومت را به دست گرفتند. پس از ۳۹ سال کشمکش میان ترکان عثمانی و اسپانیایی‌ها، سرانجام در سال ۱۵۷۳ ترکان عثمانی تونس را فتح کردند.

تونس تاریخ معاصر

در سده نوزدهم فرانسه و بریتانیا، شروع به دخالت در امور این کشور کردند. فرانسه برابر پیمان باردو که در سال ۱۸۸۱ میلادی بسته شد، تونس را مستعمره خود نمود. با آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان برای تقویت پایگاه متحدان در شمال آفریقا، در تونس نیرو پیاده کرد. در سال ۱۹۴۳ نیروهای ارتش آلمان از تونس عقب‌نشینی کردند و تونس به کنترل متفقین درآمد. این کشور از سال 1881 تا 1956 تحت استعمار فرانسه قرار داشت. کشور تونس طی پیمان پاریس که در سال ۱۹۵۶ میلادی امضاء شد، استقلال خود را به دست آورد.
از سال 1956 حبیب بورقیبه اولین رئیس‌جمهور و حاکم مطلقه این کشور شد، که به‌دنبال یک دوره اعتراضات محدود و خیابانی مردم پس از ۳۱ سال استبداد و حکومت با مشت آهنین، در سال ۱۹۸۷ به دست زین‌العابدین بن علی، افسر عالیرتبه پلیس، سرنگون شد.

تونس انقلاب گل یاسمن

زین‌العابدین بن علی نیز پس از ۲۳ سال دیکتاتوری در شرایطی مشابه، در ۲۴ دی ۱۳۸۹ سرنگون شد، و به عربستان سعودی گریخت. و در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۹۰ مجلس مؤسسان المنصف المرزوقی را به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور منتخب مردم انتخاب کرد.
نام این اعتراضات خیابانی مردم که به سرنگونی بن علی انجامید به انقلاب گل یاسمن شهرت یافت.

تونس نظام حکومتی

نظام تونس جمهوری ریاستی دارای رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر
تونس زبان رسمی
زبان اکثر مردم این کشور عربی و فرانسوی است. طبق آخرین برآوردی که توسط دولت تونس در سال ۲۰۰۷ میلادی صورت گرفت ۶۳.۶ ٪از مردم این کشور معادل ۶.۳۶ میلیون نفر می‌توانند به زبان فرانسوی صحبت کنند.

تونس دین رسمی
دین 98 درصد مردم این کشور اسلام و مذهب تسنن است. این کشور همچنین دربردارنده‌ی یکی از قدیمی‌ترین جامعه‌ی یهودیان است. در جزیره‌ی جنوب این کشور حدود 39 کنیسه‌ی یهودیان وجود دارد.

تونس جمعیت ۱۰٬۴۸۶٬۳۳۹ نفر
تونس مساحت ۱۶۳، ۶۱۰ کیلومتر مربع
تونس واحد پول دینار تونس
تونس نوع تقویم میلادی
تونس فاصله هوایی تا تهران: حدوداً ٣٠׃٤ ساعت
تونس ساعت: حدود دو ساعت عقب تر از تهران
تونس تقسیمات کشوری
کشور تونس به ۲۴ استان (ولایت) تقسیم شده است.
استانها اریانه • باجه • بن عروس • بنزرت • تطاوین • توزر • تونس • جندوبه • زغوان • سلیانه • سوسه • سیدی بوزید • صفاقس • قابس • قبلی • قصرین • قفصه • قیروان • کاف • مدنین • منستیر • منوبه • مهدیه • نابل

تونس جزیره‌های مهم: زمبره-قرقنه – جربه
تونس شهرهای مهم: تونس، حمامت (ساحلی)، سوس، مونیستر

تونس آب و هوا

تونس سرزمینی گرم و خشک است. بخش درونی آن از بیابانهای سنگلاخی و بخش جنوبی آن نیز از شنزارها پوشیده شده، اما کرانه‌های شمالی آن نسبتاً حاصلخیز و پوشیده از جنگل است. در شمال غربی تونس کوه‌هایی کم‌ارتفاع (دنبالهٔ شرقی رشته‌کوه‌های اطلس) وجود دارند که بلندای هیچ‌یک از ۱۵۴۴ متر فراتر نمی‌رود. تونس همچنین دارای چند دریاچه فصلی زمستانی است که تابستانها خشک و پوشیده از نمک هستند. و با توجه به تاثیر مطلوب دریای مدیترانه و ارتفاع کوه‌های شمالی از آب و هوای معتدل دریایی برخوردار می‌باشد و خوش آب و هواترین کشور شمال آفریقاست. شهر تونس در منطقه‌ی جلگه‌ای شرق و شمال شرقی این کشور در انتهای خلیج تونس قرار گرفته و از آب و هوای بسیار معتدل برخوردار است.

تونس آموزش

دانش‌آموزان تونسی از آموزش رایگان برخوردارند و تحصیل در دوره دبستان اجباری است. زبان عربی به‌عنوان زبان نخست و زبان فرانسوی به‌عنوان زبان دوم در مدارس آموزش داده می‌شود. از سال ۲۰۰۲ فراگیری زبان انگلیسی در کنار زبان فرانسه برای دانش‌آموزان سال پنجم دبستان و بالاتر الزامی شد.

تونس رسانه‌ها

خبرگزاری تونس در که سال ۱۹۶۱ در شهر تونس افتتاح شده‌است، دارای نمایندگی‌هایی در داخل و خارج کشور می‌باشد. رادیو دولتی تونس در شهرهای تونس، صفاقس، منستیر و قفصه دارای ایستگاه است و برنامه‌هایی به زبانهای عربی، فرانسه و ایتالیایی پخش می‌کند. تلویزیون تونس نیز در سال ۱۹۹۶ بنیان نهاده شده و دارای دو شبکه به زبان عربی است. برخی از روزنامه‌های مهم تونس عبارتند از: الصحافه، الصباح، الحریه، الشروق، انباء تونس به زبانهای انگلیسی و فرانسه و الانوار به زبان فرانسه. تا پیش از انقلاب مردمی تونس که روز ۱۴ ژانویه 2011 به سرنگونی دیکتاتوری زین‌العابدین بن علی انجامید، بساط ممیزی و سانسور در این کشور رواج داشت. هر کتابی باید پیش از چاپ از ”وزارت کشور“ مجوز انتشار دریافت می‌کرد. چاپ و نشر هر متن بدون مجوز مجازات زندان به‌دنبال داشت.

تونس فرهنگ

با توجه به موقعیت استراتژیکی تونس در شمال آفریقا و در کنار دریای مدیترانه، این کشور در طول تاریخ ۳ هزار ساله خویش در معرض رفت و آمد تمدنها و فرهنگهای مختلف قرار گرفته که مهمترین آن عبارتند از قرطاجی‌ها (با پایه‌گذاری یک زن به نام علیسه)، رومی‌ها، مسلمانها (عرب‌ها، خراسانی‌ها و ترک‌ها) و اروپایی‌ها (پرتغال، اسپانیا و فرانسه).

تونس روابط فرهنگی با ایران

به جز اعراب و بربرها، ایرانیان یکی از اقوامی بوده‌اند که نقش عمده‌ای در شکل‌گیری فرهنگ اسلامی تونس داشته‌اند و آثار فرهنگ ایرانی در بخش‌های گوناگون فرهنگ تونس نمود داشته‌است. در بسیاری از عنصرهای فرهنگی کشور تونس می‌توان نمودی از فرهنگ ایرانی را یافت. در گویش عربی کاربردی در تونس، بیش از ۲۰۰ واژه با ریشه فارسی دیده می‌شود که برخی از آنها عبارتند از: گلیم، نارنج، مرزبان، میخانه، دهقان و بسیاری واژه‌های دیگر.
برخی از فقیهان و اندیشمندان اسلامی تونس مانند امام سحنون نیشابوری، اسد بن فرات نیشابوری، عبدالله بن فروخ فارسی و خالد بن یزید فارسی ایرانی‌تبار بوده‌اند
امروزه برخی از خیابانهای شهر تونس با نام شاعران و فیلسوفان ایرانی چون حافظ، مولوی، خیام، ابن سینا، فارابی و رازی نامگذاری شده‌اند.