کمیته حقیقتیاب سازمان ملل متحد طی گزارشی در نخستین سالگرد قیام ۱۴۰۱ مردم ایران اعلام کرد: یکسال پس از آغاز اعتراضات سراسری در ایران آزار و اذیت زنان و دختران توسط حکومت رو به افزایش است. این کمیته حقیقتیاب مستقل بینالمللی هشدار داد مقامهای رژیم ایران مجازات علیه کسانی که از حقوق بنیادین خود، از جمله حق آزادی مذهبی، آزادی بیان و تجمعات استفاده میکنند، تشدید کردهاند.
در گزارش کمیته حقیقتیاب سازمان ملل آمده است: در ۲۲ شهریور ۱۴۰۱، ژینا مهسا امینی به جرم عدم رعایت قانون حجاب اجباری ایران توسط «گشت ارشاد» در تهران دستگیر و بهزور به داخل ون پلیس منتقل شد. او در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱، در بازداشت جان باخت. مرگ در بازداشت او جرقهٔ آغاز اعتراضات در سراسر کشور شد. بنا بر اطلاعات دریافتشده که توسط کمیتهٔ حقیقتیاب در دست بررسی و تحقیق است، حکومت با قوه قهریه بیرویه، دستگیریها و بازداشتهای خودسرانه، دادرسیهای ناعادلانه، اعدامهای فراقضایی و آزار و اذیت خانوادههای قربانیان، که تا به امروز ادامه دارد، به اعتراضات پاسخ داد.
سارا حسین، رئیس کمیته حقیقتیاب، اظهار داشت: «ژینا -مهسا امینی هرگز نمیبایست دستگیر میشد». وی افزود: «مقامات حکومتی در حال تشدید سرکوب و اقدامات تلافیجویانه علیه شهروندان و ارائه قوانین جدیدی هستند که سرکوب حقوق زنان و دختران را بهشدت و بیش از پیش محدود میکند».
شاهین سردارعلی، عضو کمیته حقیقتیاب، اظهار داشت: «ما از اینکه در سال گذشته چندین معترض در بازداشت و در پی گزارشهای مبنی بر شکنجه جانباختهاند ابراز انزجارمیکنیم، از جمله جواد روحی، معترض جوانی که بنا به گزارشات، مورد شکنجه قرار گرفت و حتی پس از لغو حکم اعدامش در بازداشت باقی ماند».
کمیتهحقیقتیاب درخواست خود از رژیم ایران، مبنی بر همکاری کامل با مأموریت این کمیته را تکرار میکند و از دولت میخواهد که دسترسی بدون مانع و امن همه افرادی که تحتتأثیر موارد نقض قرار گرفتهاند جهت فراهم کردن مدارک و شواهد، از جمله از طریق ارجاع پرونده خود به این کمیته را مورد تضمین قرار دهد.
رژیم ایران تا به امروز پاسخی به درخواستهای مکرر کمیتهٔ حقیقتیاب جهت تأمین اطلاعات نداده است.