روزنامه انگلیسی «فایننشنال تایمز» در گزارشی نوشت دولت جدید آمریکا پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ قصد دارد با طرح تازه‌یی برای اعمال «فشار حداکثری» دولت ایران را در چنان مضیقه مالی قرار دهد که از برنامه هسته‌یی مناقشه‌برانگیزش و هم‌چنین حمایت از گروه‌های مسلح نیابتی خود در منطقه دست بکشد.
«فاینشنال تایمز» در گزارش عصر شنبه ۲۶ آبان خود، به‌نقل از افراد نزدیک به مقامات کابینه آینده رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نوشت که طرح جدید «فشار حداکثری» با اعمال تحریم‌های شدید علیه تهران در اولین روزهای بازگشت ترامپ به کاخ‌سفید در دستور کار گروه مسئول سیاست خارجی دولت جدید او قرار خواهد گرفت.
یک صاحب‌نظر امنیت ملی که در جریان فرایند انتقالی به دولت آینده است به این رسانه گفته است: «ترامپ مصمم است تا بار دیگر سیاست فشار حداکثری برای ورشکسته‌کردن دولت ایران را در اولین فرصت به اجرا درآورد».
چنین اقدامی یک چرخش اساسی در سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه پس از حمله حماس به اسراییل و افزایش تنش در منطقه که با درگیری نظامی مستقیم ایران و اسراییل به اوج خود رسیده، محسوب خواهد شد.
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی خود در شهریورماه گذشته بار دیگر تأکید کرد که خواهان رسیدن به توافقی با حکومت ایران است زیرا «عواقب عدم توافق تصور کردنی نیست، بنابراین ما باید به توافق برسیم».
فشار برای مذاکره یا تسلیم
افراد نزدیک به ترامپ می‌گویند تاکتیک فشار حداکثری برای وادار کردن حکومت ایران به مذاکره با آمریکا برای دستیابی به توافق به‌کار خواهد رفت با این حال برخی از کارشناسان می‌گویند تهران ممکن است بلافاصله تسلیم نشود.
فشار حداکثری در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ سبب کاهش شدید صادرات نفت و درآمدهای دولت ایران شد اما در عوض به افزایش غنی‌سازی اورانیوم به سطحی که برای تولید بمب اتمی لازم است نیز منجر شد.
با این‌که تحریم‌های آمریکا در دولت بایدن رسماً باقی مانده بودند اما به‌شدت قبل اعمال نمی‌شد و به‌منظور کاهش تنش با ایران و امکان احیای مذاکرات هسته‌یی کمتر از قبل پیگیری می‌شدند.
در نتیجه تحریم‌های دولت ترامپ صادرات نفت ایران در سال ۲۰۲۰ به روزانه کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسید اما بر اساس اطلاعات آژانس اطلاعات انرژی آمریکا صادرات نفت ایران در سال جاری از ۱.۵ میلیون بشکه در روز نیز گذشته است که چین مشتری اصلی آن است.
تشدید تحریم‌ها
افرادی که به گروه انتقالی ترامپ نزدیک هستند می‌گویند گروهی که فرایند انتقال به دولت جدید ترامپ را اداره می‌کنند، در حال تهیه فرمانهای اجرایی هستند که ممکن است در اولین روز آغاز به کار ترامپ در کاخ سفید، حکومت ایران را با تشدید و افزودن تحریم صادرات نفت ایران هدف خود قرار دهند.
باب مک‌نالی، مشاور انرژی سابق دولت جورج دبلیو بوش می‌گوید: «اگر آنها واقعاً بخواهند ایران را مهار کنند، می‌توانند صادرات نفت ایران را تا چند صدهزار بشکه در روز کاهش دهند». او معتقد است وضعیت اقتصادی ایران به‌مراتب بدتر از اولین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ است و به این ترتیب از آنجا که درآمدهای نفتی تنها منبع تأمین بودجه دولت ایران است «در تنگنا گیر می‌افتند».
«فایننشنال تایمز» به‌نقل از یک منبع نزدیک به دولت آینده ترامپ می‌گوید تحریم‌های شدید علیه تهران به‌سرعت اجرایی خواهند شد. مایک والتز مشاور امنیت ملی ترامپ هنگامی که در مجلس نمایندگان بود به تصویب لایحه تحریم‌های ثانویه چین برای خرید نفت از ایران یاری رساند هر چند این لایحه هنوز در مجلس سنا تصویب نشده است.
تغییر سیاست منطقه‌یی ایران در کنار توافق هسته‌یی از اهداف این فشارهای حداکثری است که سبب می‌شود ایران از تأمین مالی گروه‌های نیابتی خود در منطقه نیز ناتوان شود.
افرادی که اخیراً توسط ترامپ برای وزارت‌خارجه و امنیت ملی انتخاب شده‌اند رویکردی تند در برابر حکومت ایران دارند و مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، چند هفته پیش گفت: «حکومت ایران چهار سال پیش به‌شدت ضعیف و فلاکت‌زده شده بود ما باید آنها را به همان وضعیت بازگردانیم».
با این حال عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران از دولت آینده ترامپ خواسته است به جای فشار حداکثری، خردورزی حداکثری را برای روبه‌رو شدن با ایران به کار گیرد.
به‌نوشته «فایننشنال تایمز» دولت اصلاح‌طلب پزشکیان امیدوار بود تا با تعامل بهتر با غرب، از بن‌بست مذاکرات هسته‌یی رهایی یابد با این حال برخی کارشناسان بعید می‌دانند علی خامنه‌ای به‌راحتی قادر به سازش با ترامپ باشد که دستور کشتن قاسم سلیمانی را در آخرین روزهای حضورش در کاخ‌سفید را داد. این در حالی است که وزارت دادگستری آمریکا حکومت ایران را به اجیر کردن افرادی برای ترور ترامپ متهم کرده است.
