شورای حقوق‌بشر ملل‌متحد
سرانجام پس از قیام مردم ایران و پرداخت قیمت سنگین و خونین تشکیل کمیتهٔ حقیقت‌یاب بین‌المللی را برای رسیدگی به نقض حقوق‌بشر و سرکوب و جنایت‌های رژیم آخوندی تصویب کرد.
قطعنامه اجلاس اضطراری شورای حقوق‌بشر، ضرورت حسابرسی از رژیم ایران به‌خاطر نقض حقوق بشر به‌ویژه نقض حقوق زنان، بازداشتهای خودسرانه، قتل و ناپدیدسازی اجباری
قطعنامه با ۲۵رأی موافق، ۱۶رأی ممتنع و ۶رأی مخالف تصویب شد
چین، پاکستان، کوبا، اریتره، ارمنستان، ونزوئلا رأی مخالف دادند
امارات، قطر، اندونزی، هند، برزیل، قزاقستان، مالزی، موریتانی، نامیبیا، سنگال، سودان، ازبکستان، بولیوی، ساحل عاج، کامرون و ملاوی رأی ممتنع دادند.
تبصره پیشنهادی چین به سود رژیم با ۲۵رأی مخالف، ۱۵ممتنع و فقط ۶موافق رد شد
خانم رجوی از تشکیل هیأت حقیقت‌یاب بین‌المللی استقبال می‌کنیم
بازدید از زندانهای علنی و مخفی فاشیسم دینی حاکم بر ایران به‌ویژه زندانهای وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی بسیار ضروریست
مردم و مقاومت ایران ۴دهه بر این ضرورت تأکید کردند اما سیاست مماشات به نفع رژیم ضدبشری ممانعت کرد
هیأت حقیقت‌یاب هم‌چنین باید به قتل‌عام زندانیان سیاسی اهتمام بورزد
اعتراض نماینده رژیم به میزبانی موهوم کشورهای اروپایی از گروه‌های تروریستی که بیش از ۱۷هزار رژیمی را ترور کردند
شکوه و شکایت نماینده رژیم درمانده به‌ویژه از انتشار ”اطلاعات نادرست“
خشونت و آموزش ساخت کوکتل مولوتوف در هفته‌های اخیر که منجر به کشته شدن بیش از دهها افسر نیروی انتظامی و زخمی شدن هزاران نفر از آنها شده است
شورای حقوق‌بشر ملل‌متحد در جلسه فوق‌العاده خود قطعنامه ارائه شده توسط کشورهای آلمان و ایسلند را علیه نقض فاحش حقوق‌بشر و سرکوب قیام‌کنندگان در ایران و تشکیل یک هیأت حقیقت‌یاب بین‌المللی برای رسیدگی به سرکوب قیام مردم ایران از ۲۵شهریور ۱۴۰۱ به تصویب رساند.
این قطعنامه با ۲۵ رأی مثبت و ۶ رأی منفی یعنی با اکثریت مطلق کشورهای عضو شورای حقوق‌بشر به تصویب رسید. تلاشهای رژیم آخوندها و متحدانش برای تغییر متن این قطعنامه و حذف بند مربوط به تشکیل هیأت حقیقت‌یاب بین‌المللی با اکثریت قاطع آرا رد شد و به یک شکست مضاعف برای رژیم تبدیل شد.
در این قطعنامه آمده است:
- با توجه به ابراز نگرانی از وضعیت حقوق‌بشر در ایران توسط کمیساریای عالی حقوق‌بشر ملل متحد، گزارشگران ویژه شورای حقوق‌بشر، آژانس‌های سازمان ملل‌متحد و نماینده ویژه دبیرکل در مورد خشونت علیه کودکان، از جمله فراخوان مشترک در ۲۶اکتبر ۲۰۲۲ توسط گروهی از گزارشگران ویژه،
-با تأکید بر ضرورت حسابرسی در مورد نقض حقوق‌بشر، جلوگیری از استمرار نقض حقوق بشر
-با تأکید مجدد بر رعایت حقوق‌بشر زنان و دختران در ایران مطابق با قوانین بین‌المللی حقوق‌بشر
-با ابراز نگرانی عمیق نسبت به نقض فراگیر حقوق‌بشر توسط رژیم ایران، از جمله گزارشهایی در مورد دستگیری و بازداشت خودسرانه زنان و دختران، ضرب و شتم و تعرض جنسی به‌دلیل استفاده از حقوق‌بشر و آزادیهای اساسی
- با ابراز نگرانی عمیق از گزارشهای مربوط به دستگیری خودسرانه کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی به‌دلیل شرکت در تظاهرات و حبس آنها در "مراکز روانی
- با ابراز نگرانی نسبت به گزارشهای مربوط به محدودیت‌های ارتباطاتی در زمینه تلفن ثابت و تلفن همراه، قطع اینترنت و مسدود کردن پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی،
از مرگ صدها تن از جمله ۴۱کودک و هم‌چنین گزارش دستگیری خودسرانه بسیاری از شرکت‌کنندگان در تظاهرات به‌شدت ابراز انزجار می‌کنیم.
شورای حقوق‌بشر خواهان توقف قتل، ناپدیدسازی اجباری، خشونت جنسی، دستگیریها و بازداشتهای خودسرانه، و شکنجه و سایر رفتارها یا مجازاتهای غیرانسانی یا تحقیرآمیز، علیه تظاهر کنندگان است
شورای حقوق‌بشر خواستار پایان دادن به تبعیض مستمر علیه زنان و دختران در زندگی عمومی و خصوصی چه در قانون چه در عمل است و باید تمامی حقوق‌بشر آنها از جمله حق آزادی بیان و عقیده و حق آزادی مذهب رعایت شود
شورای حقوق‌بشر خواستار دسترسی فوری ایرانیان به اینترنت است
شورای حقوق‌بشر خواستار دسترسی آزاد، کامل و بدون مانع گزارشگر ویژه به همه زندانها و مکانهای بازداشت است.
شورای حقوق‌بشر به تشکیل یک هیأت حقیقت‌یاب بین‌المللی مستقل که توسط رئیس شورای حقوق‌بشر منصوب می‌شود، فراخوان می‌دهد. مأموریت این هیأت عبارت است از:
آ. بررسی کامل و مستقل موارد نقض حقوق‌بشر توسط رژیم ایران در ارتباط با اعتراضات آغاز شده از ۱۶سپتامبر ۲۰۲۲
ب مشخص کردن حقایق و شرایط پیرامون نقضهای صورت گرفته
ج. جمع‌آوری، ثبت و تجزیه و تحلیل شواهد مربوط به چنین تخلفاتی، حفظ شواهد، از جمله با در نظر گرفتن همکاری با هر گونه روند قانونی آتی در دادگاهها یا دادگاههای ملی، منطقه‌یی یا بین‌المللی که صلاحیت دارند یا ممکن است در آینده داشته باشند؛
د. تعامل با همه ذینفعان مرتبط از جمله رژیم ایران، دفتر کمیساریای عالی، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق‌بشر در ایران، آژانس‌های ذیربط سازمان ملل متحد، سازمانهای بین‌المللی حقوق‌بشر و جامعه مدنی؛
از هیأت حقیقت‌یاب درخواست می‌کند تا در جلسه پنجاه و سومین اجلاس شورای حقوق‌بشر، یک به روز رسانی شفاهی را به این شورا ارائه کند و یک گزارش مکتوب جامع به پنجاه و پنجمین اجلاس شورای حقوق‌بشر، ارائه کند.
از رژیم ایران می‌خواهد که به‌طور کامل با هیأت حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی همکاری کند، دسترسی بدون مانع به کشور را بدون تأخیر اعطا کند و کلیه اطلاعات لازم را برای انجام صحیح وظایف در اختیار اعضای هیأت حقیقت‌یاب قرار دهد؛
شورای حقوق‌بشر خواستار اجرایی شدن فوری این مأموریت بوده و از دبیرکل می‌خواهد که تمام منابع و تخصص لازم را برای فعال کردن مأموریت حقیقت‌یاب برای انجام وظایف خود فراهم کند و از دفتر کمیساریای عالی می‌خواهد حمایت اداری، فنی و لجستیکی برای اجرای مفاد قطعنامه حاضر را ارائه کند.
اولین سخنران ـ وولکر تورک، کمیسرعالی حقوق‌بشر: مردم ایران را عمیقاً می‌ستایم. مردمی که دیدم برایم الهامبخش بود. دردآور است آنچه در ایران می‌بینم.
کمیسیر عالی حقوق بشر: کودکان و زنان که کتک می‌خورند و کشته می‌شوند. آنها خواهان شأن انسانی و حقوق بشر هستند اما با خشونت مواجه می‌شوند. ما در یک بحران کامل حقوق‌بشری هستیم.
از مهمات جنگی و مرگبار علیه معترضان مسالمت‌آمیز استفاده شده است. نیروی بسیج از مهمات جنگی استفاده کرده است. بیش از ۳۰۰نفر شامل ۴۰کودک حداقل، تاکنون کشته شده‌اند.
کمیسر عالی حقوق بشر: مانند همه دیکتاتورها به این معترضان مارکهای غیرواقعی زده شده است. چند دهه است که علیه کودکان و زنان تبعیض قایل می‌شوند.
رویترز - وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل گفت: تاکنون ۱۴۰۰۰نفر، از جمله کودکان، در اعتراضات ایران دستگیر شده‌اند. ما اکنون در یک بحران حقوق‌بشری تمام‌عیار هستیم.
او افزود «هیچ جامعهٔی را نمی‌توان منجمد و ساکت کرد به‌طوری که در یک نقطه از زمان بایستد. تلاش برای انجام این کار، برخلاف میل مردم و بیهوده است».
سخنرانی فدریکو ویلگاس، رئیس شورای حقوق بشر
بدینوسیله اولین جلسه سی و پنجمین نشست ویژه شورای حقوق‌بشر را افتتاح می‌کنم. همان‌طور که در رایزنی علنی روز گذشته اعلام شد، درخواست تشکیل جلسه فوق‌العاده شورا در مورد وخامت وضعیت حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در مورد زنان و کودکان در یازدهم نوامبر ۲۰۲۲ دریافت شد. درخواست مندرج در نامه‌یی از نمایندگان دائم آلمان و ایسلند مورد حمایت اعضای زیر شورا قرار گرفت: آلمان، آرژانتین، چک. ایالات متحده آمریکا. فنلاند، فرانسه، آلمان، ژاپن، لیتوانی، لوکزامبورگ، جزایر مارشال، مکزیک، مونته نگرو، هلند، پاراگوئه. جمهوری کره جنوبی، اوکراین، بریتانیا. این درخواست توسط کشورهای ناظر زیر نیز پشتیبانی شد: آلبانی، آندورا، اتریش، استرالیا. بلژیک، بلغارستان، کانادا، شیلی، کلمبیا، کاستاریکا، کرواسی، قبرس، دانمارک، استونی، گواتمالا، ایسلند، اسرائیل، ایرلند، لتونی، لیختن اشتاین، مالت، موناکو، نیوزیلند، مقدونیه شمالی، نروژ، رومانی، پرو، اسلواکی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، سوئیس و اروگوئه. بر اساس قطعنامه ۵/۱ شورا، دبیرخانه درخواست تشکیل جلسه ویژه را به کلیه کشورهای عضو ابلاغ کرد و اطلاعات را در اختیار آژانس‌های تخصصی و سایر سازمانهای بین دولتی و نهادهای ملی حقوق‌بشر و سازمانهای غیردولتی دارای وضعیت مشورتی در ECOSOC بر اساس آیین‌نامه داخلی شوراها قرار داد.
وزیر خارجه آلمان: ما خواهان یک مکانیزم مستقل برای نقض حقوق‌بشر در ایران هستیم تا مسئولان این اقدامات مورد حسابرسی قرار گیرند
ـ رژیم ایران حقوق مردم را نقض می‌کند ارزشهای سازمان ملل را نقض می‌کند و گزارشگر ویژه این را روشن ساخته است
آنالنا بئربوک: رژیم ایران کماکان به گزارشگر ویژه حقوق‌بشر سازمان ملل در امور ایران اجازه بازدید از ایران را نمی‌دهد. مصونیت ناقضین حقوق‌بشر در ایران مانع عدالت است
اسلبورن وزیر خارجه لوکزامبورگ در اجلاس حقوق‌بشر سازمان ملل ویژه ایران:
این شورا باید نشان دهد که مردم ایران شنیده می‌شوند. مسببین نقض حقوق‌بشر در ایران باید شناسایی شوند و حسابرسی شوند
وزیر خارجه هلند: ما دستگیریهای خودسرانه را محکوم می‌کنیم. ما با اعدام معترضان مخالفیم و در هر شرایطی با این مجازات مخالفیم
معاون وزارت‌خارجه لیتوانی: من تأکید می‌کنم جامعه بین‌المللی نمی‌تواند کناری بایستید و نقض حقوق در ایران به‌خصوص علیه زنان و کودکان را تماشا کند. ما از ایجاد مکانیزم بین‌المللی حقیقت یابی در رابطه با نقض حقوق‌بشر در ایران حمایت می‌کنیم
نماینده کشور چک: ما از ایجاد مکانیزم بین‌المللی حقیقت یابی در رابطه با نقض حقوق‌بشر در ایران حمایت می‌کنیم
نماینده کشور فنلاند به‌نمایندگی از کشورهای نوردیک: ما با اعدام در هر شرایطی مخالفیم
ایران باید تبعیض سیستماتیک و مستمر علیه زنان را پایان بدهد. ما هم از مکانیزم حقیقت‌یاب بین‌المللی حمایت می‌کنیم. مردم ایران شایسته امید برای عدالت هستند
نماینده فرانسه: موضوع مربوط به ارزشهای جهانی است. ارزشهای ما، ارزشهای سازمان ملل متحد. در برابر این آرمانهای مشروع، ما شاهد سرکوب هستیم. سرکوب چیز جدیدی نیست، اما جنایات مرتکب شده در چند ماه گذشته، نور بسیار شدیدی را بر روی عملکردهای غیرقابل قبول رژیم ایران می‌اندازد. فرانسه قاطعانه این اقدامات غیرقابل توجیه را محکوم می‌کند. اتحادیه اروپا تحریم‌ها را اعمال کرده است و ما این کار را به‌سرعت و با اتفاق‌نظر علیه عاملان اصلی انجام دادیم. اکنون برعهده این شورا است که اقداماتی را انجام دهد تا حاکمیت ایران را که متعهد به احترام به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی i c c p r برای ایران است، مورد بازخواست قرار دهد. شورا با ایجاد یک هیأت حقیقت یاب، جامعه بین‌المللی را قادر می‌سازد تا اطلاعات مستقل، بی‌طرف، عمومی و شفاف در مورد تخلفات انجام شده توسط رژیم داشته باشد. این یک گام به جلو در مبارزه با مصونیت از مجازات خواهد بود. گامی مهم برای دفاع از ارزشهای جهانی ما. من از همه کشورها می خواهم که بدون هیچ‌گونه قید و شرطی از تشکیل این مأموریت حقیقت‌یاب حمایت کنند. رئیس‌جمهور فرانسه بار دیگر از شجاعت و اراده تظاهر کنندگان در ایران تجلیل می‌کند و ما به یاد همه کسانی، از جمله کودکانی، که قربانی این سرکوب بوده‌اند، ادای احترام می‌کنیم.
بیانیه بریتانیا برای نشست ویژه درباره وضعیت رو به وخامت حقوق‌بشر در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در مورد زنان و کودکان
همه ما با داستان غم‌انگیز مهسا امینی آشنا هستیم. اما - این اسامی تنها تعدادی از زنان و دخترانی است که از زمان مرگ مهسا به دست نیروهای امنیتی ایران جان خود را از دست داده‌اند. ما امروز وقت نداریم که به نام همه آنها را ادای احترام کنیم. اما اجازه دهید به خانواده‌هایشان پیام روشنی بدهم که مرگ آنها فراموش نخواهد شد.
بیایید امروز یک پیام روشن بفرستیم: ایران باید از سرکوب صدای زنان و دختران دست بردارد. که خشونت وحشتناک تحت رهبری دولت باید پایان یابد. که باید برای قربانیان عدالت وجود داشته باشد.
و این‌که این شورا محکم پشت سر دختران، زنان، مادران و دختران ایران ایستاده است - از دعوت آنها برای زنان حمایت می‌کند.
نمایندهٔ پاراگوا: ما از وخامت وضعیت حقوق‌بشر در ایران به‌خصوص علیه زنان و کودکان نگران و متأسفیم
نماینده آرژانتین: ما از وخیم‌تر شدن وضعیت حقوق‌بشر در ایران نگرانیم. ما از رژیم ایران می‌خواهیم اعدامهای فراقضایی را متوقف کند
دبیرکل حقوق‌بشر سازمان ملل از رژیم ایران خواست تا از استفاده «غیرضروری و نامتناسب» از زور علیه معترضان خودداری کند
نماینده مونته نگرو: ما از سرکوب اعتراضات توسط نیروی انتظامی منزجر شده‌ایم
نماینده اوکراین: ما اعمال خشونت‌بار علیه معترضان را محکوم می‌کنیم. ما نگران سرنوشت زنان و مدافع حقوق زنان هستیم. ما در کنار مردم ایران می‌ایستیم چرا که برای آزادی می‌جنگند
نماینده آمریکا در شورای حقوق بشر: نیروی امنیتی رژیم ایران وحشیانه با معترضان برخورد کرده است. این رژیم در مهاباد از مهمات مرگبار استفاده کرده است. ما از تظاهرات مردم ایران حمایت می‌کنیم که برای جهان الهامبخش بوده‌اند
جاوید رحمان: مهسا امینی در دستان نیروهای گشت ارشاد کشته شد این یک نمونه نبوده است.
از روز اول تظاهراتها در ایران مقامات ارشد رژیم دستور داده‌اند که با خشونت را تظاهر کنندگان برخورد شود.
کشته شدن ۳۰۰نفر که ۴۰کودک و ۲۰زن در میان آنها است خود نشانگر وضعیت در ایران است.
در ۱۷ اکتبر کمیته کودکان ابراز نگرانی کرد و گفت کودکان در اثر فشار برای اعتراف کشته شده‌اند
تهدیدات رژیم فراتر از ایران است خانواده‌ها تحت فشار قرار گرفته‌اند.
گزیده بیانیه جاوید رحمان، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق‌بشر در ایران و به‌نمایندگی از کمیته هماهنگی رویه‌های خاص
جناب رئیس، نمایندگان محترم، نمایندگان جامعه مدنی
این افتخار من است که امروز در کنار شما هستم و از طرف کمیته هماهنگی رویه‌های خاص و مأموریت خودم این بیانیه را ارائه می‌دهم.
در ۲۶ اکتبر، با توجه به وخامت وضعیت حقوق‌بشر در ایران، ده دستور رویه‌های ویژه خواستار تشکیل جلسه ویژه شدند. من می‌خواهم قبل از هر چیز از کشورهای عضو شورای حقوق‌بشر که این لحظه تاریخی را برای مردم ایران فراهم کردند تشکر کنم.
آقای رئیس، در ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲، ژینا مهسا امینی، زن ۲۲ ساله کُرد، به‌دلیل ظاهر شدن چند تار موی زیر حجابش، در بازداشت پلیس به‌اصطلاح «ارشاد» جان باخت. این رویداد غم‌انگیز یک رویداد نادر نبود، بلکه آخرین مورد از یک سلسله طولانی خشونت شدید مقامات ایرانی علیه زنان است. این واقعه تنها یک ماه پس از آن اتفاق افتاد که رئیس‌جمهور رئیسی فرمانی را امضا کرد که در آن دستور اقدامات سرکوبگرانه بیشتر برای «بد حجابی» صادر کرد. مرگ مهسا باعث برانگیختگی خشم سراسری شده و وجدان جهانیان را تکان داد...
آقای رئیس، از همان روزهای اول اعتراضات، و در راستای اقدامات خشونت‌آمیز طولانی مدت، مقامات ارشد دولتی به نیروهای امنیتی دستور داده‌اند که به هر قیمتی که جان انسان‌ها باشد، مردم را با خشونت سرکوب کنند. مقامات ایرانی در هیچ نقطه‌ای تمایلی واقعی برای شرکت در هر بحثی با تظاهر کنندگان نشان ندادند. هر کسی که در تظاهرات شرکت می‌کرد به‌سرعت به‌عنوان "دشمن برای مقابله"، "تروریست" یا "عامل خارجی در تلاش برای بی‌ثبات کردن ایران" نامگذاری شد. هم رئیس قوه قضاییه و هم رئیس‌جمهور بر لزوم اقدام «بدون ملایمت» با معترضان تأکید کردند.
آقای رئیس، ارقامی که به‌تازگی توسط کمیساریای عالی حقوق‌بشر ارائه شده است (حداقل ۳۰۰ مورد مرگ گزارش‌شده از جمله حداقل ۴۰ کودک و ۲۰ زن و دختر) خود گویای این است که چگونه این دستورالعمل‌های مرگبار به‌معنای واقعی کلمه رعایت شده است، به‌ویژه در سیستان و بلوچستان و در مناطق کردنشین، مثل همیشه اقلیتهای مذهبی و قومی تحت ستم بیشترین بها را پرداخته‌اند.
تنها در هفت روز گذشته، سرکوب اعتراضات با حداقل ۶۰ تا ۷۰ کشته از جمله پنج کودک، که بیشتر آنها از مناطق کردنشین بودند، تشدید شده است. وضعیت در شهرهای کردنشین پیرانشهر، جوانرود و مهاباد نگران‌کننده است. حتی کودکان و جوانان نیز در امان نبوده‌اند. هفته گذشته سه پسر جوان در جریان تظاهرات در شهر ایذه به ضرب گلوله کشته شدند. کیان، پسر ۱۰ سالهای که خدای رنگین کمان و آینده‌ای رنگارنگ را برای بچه‌های ایران تصور می‌کرد، یکی از آنها بود. حداقل چهار دختر ۱۶ و ۱۷ ساله تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. نیروهای امنیتی و لباس‌شخصی به دانشگاه‌ها و تجمعات دانشجویان یورش بردند و به‌طور غیرقانونی گاز اشک‌آور، گلوله‌های ساچمه‌ای و گلوله‌های جنگی به سوی دانشجویان شلیک کردند. با دستگیری بیش از ۱۵۰۰۰ نفر از زمان شروع اعتراضات، اکنون زندانها از همه کسانی که رویای آینده‌ای بهتر برای ایران را در سر می‌پرورانند و برای آن تلاش کرده‌اند، پر شده است.
از ۱۳ نوامبر، حداقل شش نفر به اعدام محکوم شده‌اند و حداقل ۲۱ نفر از جمله یک زن به جرایم مجرمانه مبهم و با ریل کار کلی که مجازات اعدام را در پی دارد از طریق محاکمات خلاصه شده به‌شدت ناعادلانه که پشت درهای بسته توسط دادگاههای انقلاب اسلامی انجام می‌شود، متهم شده‌اند. این دادگاهها که اکثر احکام اعدام را صادر می‌کنند، دهه‌هاست که برای محکومیت فعالان سیاسی، روزنامه‌نگاران، وکلا و مدافعان حقوق‌بشر بر اساس اعترافات اجباری که از طریق شکنجه و سایر اشکال بدرفتاری گرفته شده‌اند، مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
در ۱۱ نوامبر، ۲۲۷ نماینده مجلس در نقض آشکار تفکیک قوا، از قوه قضاییه خواستند قاطعانه عمل کرده و اشد مجازات از جمله مجازات اعدام را صادر کند. به‌عنوان رویه‌های ویژه، ما از مقامات ایرانی خواستیم که استفاده از مجازات اعدام را به‌عنوان ابزاری برای سرکوب اعتراضات متوقف کنند و درخواست خود را برای آزادی فوری همه معترضان مسالمت‌آمیز تکرار کردیم.
آقای رئیس، کسانی که از حقوق‌بشر و آزادیهای اساسی دفاع می‌کنند، جان و امنیت خود را در داخل و خارج از ایران به خطر می‌اندازند. گزارش نقض حقوق‌بشر منجر به کارزارهای بدنام‌سازی، تهدید، نظارت، دستگیریهای خودسرانه، بازداشت، شکنجه و بدرفتاری در بازداشت، از جمله سوء‌استفاده جنسی می‌شود. در طول دو ماه گذشته، شهادت‌های متعددی از بستگان قربانیان دریافت کرده‌ایم که گزارشهای دلخراش مفصلی از چگونگی امتناع مقامات از بازگرداندن اجساد عزیزانشان تا زمانی که کتباً متعهد شدند که مراسم تشییع جنازه برگزار نکنند و چگونه بی‌رحمانه آنها را مجبور به دفن در محلهای تدفین دور، اغلب در طول شب و در حضور عوامل اطلاعاتی کردند، دریافت کرده‌ایم.
در ۱۷ اکتبر، کمیته حقوق کودکان به‌طور علنی ابراز نگرانی کرد که، خانواده‌ها برای تبرئه نیروهای امنیتی با اعلام این‌که فرزندانشان در نتیجه خودکشی جان‌باخته‌اند و اعترافات دروغین تحت فشار قرار می‌گیرند. والدین تهدید شدند که اگر چنین اظهارات نادرستی را در تلویزیون دولتی ایراد نکنند، سایر فرزندانشان کشته یا آسیب خواهند دید.
ارعاب فراتر از مرزهای ایران گسترش می‌یابد. کارکنان رسانه‌های بزرگ تهدید به مرگ می‌شوند در حالی که اعضای خانواده‌شان در ایران هم‌چنان در معرض بازجویی، بازداشتهای خودسرانه، دستگیری و ممنوعیت سفر هستند.
آقای رئیس، اجازه دهید اکنون به معافیت ساختاری حاکم بر ایران برای نقض جدی حقوق‌بشر بپردازم که مستلزم پاسخ قاطع جامعه بین‌المللی است. در ۲۲ سپتامبر، همراه با هفت نفر از مأموران رویه‌های ویژه، سرکوب مرگبار اعتراضات را محکوم کردم و از مقامات ایرانی خواستم تا تحقیقات بی‌طرفانه و سریع در مورد مرگ خانم امینی را انجام دهند، تا یافته‌های تحقیقات را علنی کنند و عاملان را مورد حسابرسی قرار بدهند.
با این حال، دولت ایران به‌طور مداوم «گزارشهای» غیرمستند ارائه کرده و ادعاهایی را تکرار کرده است که مهسا در نتیجه هیچ خشونت یا ضرب و شتم فوت نکرده است. در گزارشهای دیگر، دولت کشتار کودکان توسط نیروهای امنیتی را رد می‌کند و مدعی است که آنها خودکشی کرده‌اند، از ارتفاع سقوط کرده‌اند، مسموم شده‌اند یا توسط "عوامل دشمن" ناشناس کشته شده‌اند.
این به‌اصطلاح تحقیقات نه تنها استانداردهای اساسی بی‌طرفی، استقلال و شفافیت مندرج در حقوق بین‌الملل را برآورده نمی‌کند، بلکه شواهد دیگری از جعل سناریوهای غیرواقعی با هدف سرپوش گذاشتن بر جنایات و تضمین معافیت از مجازات افرادی که مرتکب شده‌اند را تشکیل می‌دهد. آنها هم‌چنین به حق خانواده‌ها برای داشتن حقیقت و عدالت توهین می‌کنند.
آقای رئیس، در گزارش مارس ۲۰۲۲ به این شورا، به این نتیجه رسیدم که فقدان حسابرسی کامل در قبال جنایات تحت قوانین بین‌المللی و سایر نقضهای جدی حقوق‌بشر در ایران، بدون چشم‌اندازی که بتوان در سطح داخلی به آن دست یافت.
در حالی که قوه مقننه و مجریه همه راه‌های حسابرسی را مسدود و نفی می‌کنند، قوه قضاییه به‌جای یک نهاد مستقل که قربانیان می‌توانند به آن رجوع کنند، به‌عنوان یک ارگان سرکوبگر عمل می‌کند. افرادی که به‌دنبال عدالت هستند به‌طور سیستماتیک در معرض ارعاب، زندان و سایر اشکال انتقام قرار می‌گیرند.
نمونه‌های نمادین عبارتند از: اعدامهای مخفیانه و خودسرانه هزاران مخالف سیاسی در سال ۱۹۸۸، استفاده غیرقانونی و مرگبار از زور در اعتراضات سراسری در سالهای ۲۰۰۹، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹، و سرنگونی پرواز PS۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین در سال ۲۰۲۰: هیچ‌یک از این رویدادها هرگز موضوع هر گونه تحقیقات مستقل، چه رسد به تعقیب و مجازات نشده است. معافیت ساختاری به الگوهای گسترده قتلهای غیرقانونی، ناپدید شدن اجباری، شکنجه و سایر موارد نقض جدی حقوق‌بشر در ایران دامن زده است.
در همین چارچوب است که می‌خواهم درخواست صادر شده از سوی دارندگان دستورات رویه‌های ویژه از شورای حقوق‌بشر را برای انجام وظایف خود، شنیدن فریادهای طولانی قربانیان برای حسابرسی، و ایجاد یک مکانیسم مستقل تحقیقاتی بین‌المللی در رویدادهای پیشرو و از زمان درگذشت ژینا مهسا امینی را تکرار کنم.
من از شما سپاسگزارم.
کنفرانس مطبوعاتی ولکر تورک کمیسر عالی حقوق‌بشر در پایان نشست صبح جلسه ویژه شورای حقوق‌بشر سازمان ملل درباره ایران
۲۴ نوامبر ۲۰۲۲
ما فقط می‌توانیم وضعیت را به‌عنوان یک بحران بسیار جدی حقوق‌بشر توصیف کنیم. و با توجه به حقایق موجود، که همان‌طور که می‌دانید بیش از سیصد نفر و حدود چهل کودک را کشته‌اند، اینها تخمینهای موجود هستند و اینها احتمالاً تخمینهای محافظه کارانه هستند. در این مقطع زمانی که بیش از چهارده‌هزار نفر دستگیرشده داریم.
ما با اعمال احتمالی مجازات اعدام برای افرادی که به‌طور مسالمت‌آمیز اعتراض کرده‌اند، مواجه هستیم. از دیدگاه کمیساریای عالی، از دیدگاه من بسیار واضح است که اول از همه، اطمینان حاصل شود که مقامات از استفاده از خشونت خودداری می‌کنند. هم‌چنین یک درخواست بسیار قوی از جانب ما برای اطمینان از آزادی افراد وجود دارد. هم‌چنین مهم است که یک مهلت پایانی برای مجازات اعدام وجود داشته باشد. و دولت به حرف مردم گوش دهد و حرفهای آنها را بشنود و در جریان اصلاحات قرار گیرد، زیرا تغییر در این نوع شرایط اجتناب‌ناپذیر است. و فراموش نکنیم، این امر به‌ویژه توسط زنان و دختران انجام می‌شود. توسط جوانانی که احساس می‌کنند می‌خواهند به‌طور مسالمت‌آمیز اعتراض کنند و اینها آزادیهای پایه‌یی هستند. بنابراین اجرای این استانداردهای حقوق‌بشر در این نوع شرایط بسیار مهم هستند.
... من با مقامات ایرانی برخوردهای زیادی داشته‌ام، اما از زمانی که سمت فعلی خود را به‌عنوان کمیسر عالی انتخاب کردم، دو جلسه با مقامات ایرانی داشتم. پیشنهاد دادم به ایران بروم. من هم‌چنین پیشنهاد حضور قوی‌تری در ایران دادم. ما آنجا دفتر نداریم، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌ام. در مورد مجازات اعدام، ما تعاملات زیادی با مقامات ایرانی در مورد مجازات اعدام به‌ویژه در مورد افراد نوجوان داشته‌ایم. باز هم، ما پاسخی به هدف خود برای پایان دادن به آن دریافت نکرده‌ایم.
در مورد قطعنامه امروز، من در پاسخ به موضوع حسابرسی بسیار صریح بوده‌ام. اول از همه، مکانیسم های حسابرسی بسیار مهم هستند. و همان‌طور که اشاره کردم، ما اسناد متعددی از مقامات ایرانی دریافت کرده‌ایم. ما به آنها نگاه کرده‌ایم. ما از پاسخهایی که دریافت کردیم راضی نیستیم. بنابراین، در نتیجه، من خواستار فرآیندهای تحقیقاتی مستقل و بی‌طرفانه شدم تا مطمئن شویم که واقعاً متوجه می‌شویم که واقعاً چه اتفاقی افتاده است. این شورا باید تصمیم بگیرد که چه نوع مکانیسم‌هایی را ایجاد کنند.
من اشاره کردم که با مقامات ایرانی در ارتباط بوده‌ام. من حتی درخواست کرده‌ام که به ایران بروم، اما پاسخی دریافت نکرده‌ام.
س: اگر این قطعنامه تصویب شود، چقدر به همکاری ایران امیدوار هستید؟
شما هرگز نمی‌دانید چه اتفاقی می‌افتد. تا آنجا که به مکانیزم حقوق‌بشر برمی‌گردد، ما بهترین آینده‌نگری را نداریم، به‌طور خاص خودتان می‌دانید که گزارشگر ویژه طی ۴سال اخیر درخواست ورود کرده است اما به او اجازه داده نشده. بنابراین ما فقط می‌توانیم امیدوار باشیم که این رفتار تغییر کند.
بیانیه من واقعاً ناشی از آن چیزی است که در صحنه اتفاق می‌افتد. با کودکانی که کشته می‌شوند، زنان در خیابان‌ها کتک می‌خورند، مردم دستگیر می‌شوند، وکلا نمی‌توانند کار خود را انجام دهند، با وضعیتی که هر روز شاهد آن هستیم، با خانواده‌هایی که در نتیجه آن رنج می برند. از این‌که نمی‌دانند فرزندانشان کجا هستند. واضح است که این پیام همبستگی با مردم ایران است و ما امیدواریم که منجر به تغییر مسیر مقامات در مورد چیزی شود که در غیراین صورت حتی به یک وضعیت اضطراری واقعی و حقوق‌بشری تبدیل خواهد شد.
