رسانه‌های وابسته به رژیم آخوندی روز شنبه ۸ آذرماه در یک آرایش تبلیغاتی منسجم، توپخانه خود را متوجه جریان اصلاح‌طلبی کرده‌اند؛ همان جریانی که در انتخابات زیر پرچم «پزشکیان رئیس‌جمهور خامنه‌ای» بسیج شد و اکنون با انفجار بحرانها در حال فاصله‌گذاری است. بخش عمده مطبوعات حکومتی، اختلافات درونی قدرت و تشدید نارضایتی اجتماعی را ناشی از «رادیکالیسم دو طرف» معرفی می‌کنند و می‌کوشند شکست‌های ساختاری رژیم را به دعواهای جناحی تقلیل دهند. در مقابل، رسانه‌های نیمه منتقد به بحران معیشت، تبعیض اینترنتی و گرانی افسارگسیخته سوخت و کالا پرداخته‌اند.
خلاصه رسانه‌ها
خراسان
حمله مستقیم به اصلاح‌طلبان و متهم کردن آنان به «فرار از مسئولیت» پس از حمایت انتخاباتی از پزشکیان. خط تبلیغی: بحران دولت را ناشی از «بی‌وفایی اصلاح‌طلبان» نشان دهد.
فرهیختگان
دوگانه‌سازی «اصلاح‌طلبان رادیکال / اصول‌گرایان رادیکال» و تلاش برای جا انداختن روایت وفاداری رهبر ارتجاع و بی‌ثبات‌سازی اصلاح‌طلبان. تأکید بر این‌که «اقتصاد سیاسی» در دست اصلاح‌طلبان است و آنان در حال اپوزیسیون‌نمایی‌اند.
جوان
حمله تند به روزنامه‌های نزدیک دولت و درخواست برخورد قضایی با الیاس حضرتی. هدف: مهار جناحی که از خط تبلیغاتی بیت خامنه‌ای فاصله گرفته است.
کیهان
اتهام‌زنی کلاسیک: «اصلاح‌طلبان، کام‌گیری و سپس خیانت». روایت‌سازی برای تبرئه هسته سخت قدرت و انداختن بحرانها بر گردن جریانهای حاشیه‌ای حکومت.
سیاست روز
تطهیر اصول‌گرایان و مقصر معرفی کردن اصلاح‌طلبان به‌عنوان فشارآورنده اصلی بر دولت پزشکیان.
هم‌میهن
تمرکز بر رسوایی «سیم‌کارت سفید» و نشان دادن شکاف عمیق ملت–حاکمیت؛ تأکید بر ناتوانی دولت پزشکیان و تضادهای درونی کابینه.
جمهوری اسلامی
کوچک‌نمایی شکاف ساختاری و تبدیل همه بحرانها به «جنگ قدرت جناح‌ها»؛ دعوت به سازش درون‌حکومتی.
اعتماد
افشای تبعیض در اینترنت و ساختار سانسور؛ هشدار نسبت به ریاکاری حکومتی و لزوم شفافیت.
آرمان ملی
هشدار نسبت به موج تورمی ناشی از افزایش قیمت سوخت و فشار شدید بر دهک‌های متوسط و پایین.
توسعه ایرانی
گزارش از تبعیض و بن‌بست ساختاری در وضعیت کارگران شرکتی؛ تأکید بر فساد شبکه پیمانکاری و غیبت عدالت اداری.
کیهان (یادداشت روز)
فرافکنی درباره بحران آلودگی و سوانح؛ تلاش برای مشروعیت‌بخشی به سیاست‌های تنبیهی و ناکارآمد در حذف سهمیه سوخت.
دنیای اقتصاد
تحلیل بودجه و تورم؛ هشدار نسبت به ادامه روند صعودی تا محدوده ۵۵درصد و لزوم حذف هزینه‌های بی‌فایده در بودجه.
جهان صنعت
تصویر دقیق از سقوط معیشت؛ کاهش سرانه مصرف گوشت، بحران برنج و هشدار درباره شوک تورمی در صورت افزایش نرخ ارز.
کامل رسانه‌ها
خراسان: اصلاحات، گریزان از اصلاح
توئیت اخیر جواد امام نشان می‌دهد که بخشی از اصلاح‌طلبان در جریان انتخابات از پزشکیان حمایت کردند، اما حالا که نوبت اجرای تصمیمات سخت رسیده، همان حامیان در حال فاصله‌گذاری انتقادی از دولت هستند…
جبهه اصلاحات عملاً از همان هفته‌های نخست دولت تلاش کرده مرزبندی هویتی خود را از کابینه پزشکیان تثبیت کند. بیانیه‌های تند کمیته سیاسی، کنایه‌های رادیکال برخی چهره‌های محوری و حالا توئیت صریح سخنگو، همگی یک پیام واحد دارند، دولت پزشکیان، دولت ما نیست. …
اگر اصلاح‌طلبان می‌خواهند هم‌چنان مدعی اصلاحگری باشند، باید در هزینه اصلاحات نیز سهیم شوند، نه آنکه هر زمان میدان سیاست سخت شد، به پشت صحنه بازگردند و دولت منتخب خود را تنها بگذارند.
فرهیختگان: دار و دسته نامردها
اصلاح‌طلبان رادیکال چطور در حال خالی‌کردن زیر پای دولت پزشکیان هستند.
اصلاح‌طلبان تندرو خسته شده‌اند. آنها نمی‌خواهند نسبتشان با دولت پزشکیان ذیل کلیدواژه «حامی» تعریف شود و مثل همیشه راه ساده‌تر و پوپولیستی را که «اپوزیسیون» بودن است، انتخاب می‌کنند. …
تندروهای اصلاح‌طلب زیر میز انتخابات می‌زنند؛ امروز حمایت می‌کنند تا کسی بر سر کار بیاید و دو روز دیگر پشیمان می‌شوند و ژست اپوزیسیون همان دولت را می‌گیرند. مخالف‌خوانی و همیشه غرزدن، نسبت به حمایت و اقناع افکار عمومی برای ماندن در صف حامیان، هم راه راحت‌تری است و هم به‌لحاظ سیاسی ژست شیک‌تری دارد و با ادای روشنفکری همراه است…
برخی نزدیکان دولت و تندروهای اصلاح‌طلب اقدام دیگری را هم ضمیمه همه این تندروی‌ها می‌کنند که جز ناجوانمردی سیاسی نمی‌توان عنوان دیگری برای آن پیدا کرد. همانها که در شب‌های قبل انتخابات همه تلاش خود را برای حضور یک اصلاح‌طلب بر کرسی ریاست‌جمهوری به کار می‌گیرند، حالا از کمی اختیارات ریاست‌جمهوری می‌گویند و چنان‌چه زمان خاتمی، رئیس‌جمهور را صرفاً یک تدارکاتچی نامیدند، حالا هم رئیس‌جمهور را صرفاً یک «مجری» می‌نامند…
فرهیختگان: بدون اجماع ملی عبور از این وضع سخت می‌شود
در کشورمان شاهد دو طیف هستیم: یک طیف تنها راه‌حل عبور از این بحران را مذاکره مستقیم با ایالات متحده می‌دانند؛ … اینها… وزیر خارجه و همین‌طور بقیه دست‌اندرکاران را متهم می‌کنند به این‌که اینها مانع مذاکره با ایالات متحده آمریکا می‌شوند و حتی مورد اتهام و استهزا قرار می‌گیرند. طرف دیگر، جریانی است که مسئولان ذی‌ربط سیاست خارجی و مشخصاً دستگاه دیپلماسی را متهم به مماشات و کوتاهی در مقابل آمریکا و اروپا می‌کند و آنها را ادامه‌دهنده راه فلان دولت می‌دانند و معتقدند که اینها باید، مورد محاکمه قرار بگیرند. این دو نظر که کاملاً ۱۸۰درجه در مقابل هم هستند، اساساً به‌وجود آمدن اجماع را منتفی می‌کنند و در چنین شرایطی خطرات زیادی برای کشور دارند… دو طرف همدیگر را متهم می‌کنند: یک‌طرف به سازش با غرب‌گرایی و غرب‌باوری و یک‌طرف هم به اسم این‌که دنبال جنگ و جنگ‌طلبی هستند. هر دوی اینها یک نوع رادیکالیسم هستند.
فرهیختگان: رادیکال‌های چپ و راست مخاطب بودند
سعید آجورلو، فعال سیاسی: دو دسته مخالف برای دولت، پیدا شد؛ ۱. اصلاح‌طلبان رادیکال (چپ جنبشی) ۲. جناح راست رادیکال (راست توده‌ای) هر دو گروه، به‌نحوی و به نوبت در حال تبدیل شدن به اپوزیسیون دولت هستند. … . بخشی از خطاب رهبر انقلاب به این گروهها بود که ثبات سیاسی را به‌هم نزنند و دولت را تحت فشار قرار ندهند. نکته جالب توجه آن که همین اصلاح‌طلبان، دولت را روی کار آوردند و ۷۵درصد از استانداران فعلی دولت، اصلاح‌طلب و اعتدالی هستند. اقتصاد سیاسی کشور در اختیار اینهاست؛ پست معاونت وزرا، رؤسای شرکت‌های بزرگ، هلدینگ‌ها، بانکها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، همه اصلاح‌طلب هستند. آنها از جایشان تکان نمی‌خورند؛ اما به فحاشی به دولت و عبور از دولت ادامه می‌دهند…در مردم نباید شکاف سیاسی ایجاد شود. کاری که همین دو گروه سیاسی به آن مشغولند و در خارج هم برانداز‌ها و ضد انقلاب مشغول این کار هستند و دولتهای غربی هم با تحریم و قطعنامه می‌خواهند این تعادل را برهم بزنند…
جوان: دروغ سازی الیاس و رفقا
بیانات رهبر معظم انقلاب در گفتگوی تلویزیونی با مردم، پاسخ قاطعی به همه جریانهایی بود که کوشیدند با خبرسازیهای جهت‌دار و دروغین، افکار عمومی را آن‌گونه که می‌خواهند جهت بدهند: …
اکنون که واقعیت ماجرا بیش‌از‌پیش روشن و ماهیت دروغین خبرسازی‌ها نیز برملا شده، انتظار می‌رود دستگاه قضایی به‌عنوان مدعی‌العموم علیه خبرسازان اعلام جرم کند که طبعاً جرم روزنامه تحت مدیریت رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت بیش از دیگران است. آقای الیاس حضرتی به‌عنوان بازوی اطلاع‌رسانی دولت که به‌طور یقین در جریان محتوای نامه رئیس‌جمهور به بن سلمان بوده، چرا اجازه داده روزنامه تحت مدیریتش چنین خطایی کند؟…دولت باید نسبت به همکاری با این همکاران و رسانه‌های به‌اصطلاح هم‌سو تجدید نظر اساسی کند.
کیهان: بعد از پوست موز گذاشتن زیر پای دولت
افراطیونی که سابقه خیانت به خاتمی و روحانی پس از کامجویی در دولتهای آنها را دارند، این بار خیانت به پزشکیان و خالی کردن پشت او را کلید زده‌اند. … عابد توانچه، عضو سابق دفتر تحکیم و انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر، ۶ تیر ۱۳۹۲ پیش‌بینی کرده بود: «اصلاح طلبان، نگاه ابزاری دوگانه به روحانی دارند. از یک‌طرف او را پس می‌زنند تا هزینه‌ای پرداخت نکنند. از طرف دیگر تأیید می‌کنند. آنها به روحانی مثل ساندیسی نگاه می‌کنند که تا زمانی که آخرین قطره ممکن در او را میک نزنند، لوله ساندیس را بیرون نخواهند کشید. وقتی مطمئن شوند دیگر نمی‌توانند از روحانی استفاده‌ای کنند، همان کاری را که با هاشمی رفسنجانی کردند با او می‌کنند. اصلاح‌طلبان در وضعیت بدی گرفتار شده‌اند. می‌خواهند نهایت استفاده را بکنند اما جوابگوی کارنامه او نباشند».
سیاست روز: معنای سیاسی حمایت رهبری از دولت
جریان سیاسی اصول‌گرا منهای تندروهای آن، تاکنون رفتاری منطقی و معقول داشته و سعی کرده تا با تبعیت از توصیه‌های رهبر معظم انقلاب در حمایت از دولت، فشار انتقاد تخریبی را کاهش دهد اما جریان اصلاح‌طلب حامی دولت، خود بیشترین فشار را بر دولت وارد کرده است. هر دو جریان سیاسی اندکی فتیله انتقادات تخریبی خود را پایین بکشند و دوز حمایتی خود را افزایش دهند تا نتایج اقدامات دولت آشکار شده و تأثیر خود را بگذارد. …
هم میهن: دوقطبی‌های سیاه و سفید
بررسی اختلافات اخیر در فضای مجازی برای سیم‌کارت‌های با محدودیت کمتر و نقشی که دولت پزشکیان باید ایفا کند… در ماجرای سیم‌کارت‌های سفید… در بین اسامی‌ای که منتشر شد، افراد جالب توجه دیگری هم دیده می‌شدند، هم افرادی بودند که خودشان از مدافعان تمام‌عیار فیلترینگ به‌شمار می‌روند و هم اکانتهایی بودند که انواع فحاشی‌ها را سال‌ها در توئیتر به جمهوری اسلامی می‌کردند اما در این بین سیم‌کارت سفید داشتند. … دعواهای چند روز اخیر این را هم نشان می‌دهد که کشور دچار انباشت عصبانیت شده و عملاً هر فرصتی برای دعواها و دوقطبی شدن و هل دادن بیشتر فعالان دگراندیش در فضای سیاسی به مارپیچ سکوت را ایجاد کرده است. چنان‌چه از همان ساعات اولیه مطرح شدن موضوع، واکنش‌ها به ماجرا آغاز شده است… محمدجواد روح… با سیاه شدن خط دیگران، خط کسی سفید نمی‌شود. مسأله اصلی، پایان دادن به اینترنت سیاه است». … جعفرزاده‌ایمن‌آبادی: پزشکیان در خیلی از وعده‌های خودش ناتوان مانده و این هم یکی از آنهاست. بزرگترین دلیل این ناتوانی هم این است که تیمی که دارد، با او هم‌عقیده نیست. مسخره‌تر از این وجود ندارد که گفته می‌شود وزیر کابینه که باید همراه رئیس‌جمهور باشد، به ادامه فیلترینگ رأی می‌دهد. ما از این دست تعارض‌ها در دولت بسیار زیاد داریم. در بخش اعظم دولت، ضعیف‌ترین‌ها، فرصت‌طلبان و ناکارآمدان، میدان‌دار عرصه‌های گوناگون شده‌اند. یقیناً از دل این آرایش، کارآمدی بیرون نمی‌آید و فقدان کارآمدی، نه‌تنها تضعیف مشروعیت، بلکه آسیب جدی به انگاره «اصلاح از درون»، اعتماد و سرمایه اجتماعی، وحدت، انسجام و همبستگی ملی، تضعیف امنیت و اقتدار ملی و افزایش امیدواری دشمنان ملک و ملت و راست افراطی وابسته خواهد بود. … بزرگترین و خطرناک‌ترین پیآمد وفاق استحاله‌ای کنونی، تعمیق شکاف ملت و حاکمیت، اضمحلال ایده اصلاح از درون، ناامیدسازی گسترده و تضعیف مؤلفه‌های امنیت ملی است…
جمهوری: رنجی که از جنگ قدرت می‌بریم
امروز کشور ما نه در معرض تهدید بلکه تهدیدها قرار دارد ولی با این‌حال فعالان سیاسی ما مشغول منازعات و یقه همدیگر را گرفتن هستند…مردم در تنگنای گرانی‌های روزافزون با مشکلات معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند و به‌اصطلاح شخصیت‌های سیاسی ما درباره اینترنت سفید با هم به چانه‌زنی مشغولند و همدیگر را به سوء‌استفاده از موقعیت، ریاکاری، دوروئی و تبعیض متهم می‌کنند!…برای مصون نگه‌داشتن کشور از مطامع دشمنان، چنین منازعاتی از هر سم مهلکی خطرناک‌تر است. اصحاب جناح‌ها اگر دقت کنند به این نتیجه خواهند رسید که عوارض منفی این سم مهلک دامن‌گیر خودشان هم خواهد شد…اکنون مردم می‌دانند این خسران بزرگ ناشی از جنگ قدرت جناح‌هاست و به همین دلیل هیچیک از آنها را نخواهند بخشید مگر آن که در روش غلط خود تجدید نظر عملی کنند و به فرمان خدا که از جنگ قدرت نهی کرده است «وَلَا تَنَازَعُواْ فَتَفشَلُواْ وَتَذهَبَ رِیحُکُم» گردن نهند.
اعتماد: به سوی شفافیت آخرالزمانی
در همین ماجرا دست تجزیه‌طلب خودساخته! یا ایرانی طرفدار استقلال اسکاتلند! رو شده و انتظار می‌رود این ماجرا باز هم ادامه یابد. … این ریاکاری وحشتناک که برای سایبریهای خود و حتی تجزیه‌طلب و سلطنت‌طلب دست ساخته محدودیت را رفع می‌کنند ولی مردم را هم‌چنان در محدودیت قرار داده‌اند. … مسأله مهم عدم شفافیت است که بخشی از این عدم شفافیت از طرف توئیتر رفع شده ولی هنوز اغلب آن مانده است. زمانی بود که در همین تلگرام نام پزشکان و دانشجویان سهمیه‌ای را می‌نوشتند، آن کانال را بستند. پس به جای همه اینها بهتر است از شفافیت دفاع شود. امیدواریم همه‌چیز شفاف شود تا سره از ناسره بازشناسی شود.
هم میهن: فیلترینگ، اینترنت طبقاتی و احساس تبعیض
خشم امروز نسل جوان و کاربران ایرانی، دیگر صرفاً ناشی از عدم دسترسی به یک شبکه اجتماعی نیست، بلکه ناشی از مشاهده‌ٔ «دسترسیِ ممتازِ دیگران» است. وقتی شهروند می‌بیند که خواص بدون دغدغه خرید فیلترشکن و بدون تحمل کندی سرعت، در همان فضایی که برای او ممنوع و جرم‌انگاری شده فعالیت می‌کنند، احساس می‌کند که در کشور خود شهروند درجه دو است. این ادراک که «خون عده‌یی رنگین‌تر است»، مشروعیت اخلاقی حکمرانی را در ذهن مخاطب به چالش می‌کشد و بذر کینه‌ای عمیق را می‌کارد که بسیار خطرناک‌تر از اصلِ سانسور است... در شرایطی که ایران در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ سیاسی خود قرار دارد و با تهدیدات آشکار نظامی و امنیتی از سوی رژیم اسراییل و ایالات متحده روبه‌روست، سیاست فیلترینگ و اینترنت طبقاتی عملاً به‌مثابه یک خودزنی استراتژیک عمل می‌کند.
بزرگترین قربانی این وضعیت، مرجعیت رسانه‌یی داخلی است. تصور کنید یک روزنامه‌نگار، تحلیل‌گر یا فعال رسانه‌یی داخلی بخواهد در شبکه ایکس از منافع ملی ایران دفاع کند. وقتی مخاطب می‌داند که او از رانت اینترنت خبرنگاری استفاده می‌کند، در ناخودآگاهِ جمعی، اعتبار کلام او فرو می‌ریزد. جامعه با مکانیسمی ساده اما بی‌رحم قضاوت می‌کند و با خود می‌گوید: «کسی که از رانت برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کند، نمی‌تواند صدای حقیقت یا صدای مردم باشد».
از سوی دیگر، تأثیر این سیاست‌ها بر نسل جوان یا همان نسل Z، فراتر از نارضایتی سیاسی است و به نوعی بحران وجودی و روانی بدل شده است. برای جوانی که اینترنت را نه‌فقط ابزار تفریح، بلکه اکسیژن زندگی، بستر آموزش و راه امرار معاش می‌داند، فیلترینگ یک مانع فنی نیست؛ بلکه پیامی واضح از سوی حاکمیت است که گویی سبک زندگی او را به‌رسمیت نمی‌شناسد. این وضعیت منجر به شکل‌گیری احساس «خیانت نهادی» (Institutional Betrayal) می‌شود.
وقتی نهادی که وظیفه‌اش تسهیل زندگی شهروندان است، خود به عامل اصلی آزار و تبعیض تبدیل می‌شود، اعتماد بنیادین (Basic Trust) از بین می‌رود. جوان ایرانی می‌بیند برای بدیهی‌ترین حق خود باید هزینه فیلترشکن بپردازد (فشار اقتصادی) و هم‌زمان می‌بیند که خواص بدون هیچ مانعی در دهکده جهانی قدم می‌زنند (فشار روانی)... .
فیلترینگ و نماد زشت آن یعنی «خط سفید»، امروز به مته‌ای تبدیل شده که روزانه شکاف ملت-دولت را عمیق‌تر می‌کند و تداوم آن، تقدیم دو‌دستی افکار عمومی به دشمنانی است که در کمین نشسته‌اند... .
آرمان ملی: ابعاد اجتماعی تصمیم‌های اقتصادی
سید حسن موسوی چلک آنچه پیش‌بینی می‌کنم که امیدوارم درست نباشد این است که از همان اولین روز ملاک قیمت‌گذاری تمام کالاها و خدمات همان ۵هزار تومان قیمت بنزین خواهد بود... غیر از درصد کمی که دهک‌های واقعی ۹ و ۱۰ هستند، بقیه دهک‌ها به‌شدت تحت تأثیر این تصمیم قرار خواهند گرفت... . با توجه به آخرین نرخ تورم که بالای ۴۰درصد است. از این رو به نظر می‌رسد این افزایش قیمت سوخت همه چیز مرتبط و غیرمرتط را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد و شرایط را برای بازنشستگان، سالمندان، نیازمندان، کارگران و کارمندان سخت خواهد کرد و این می‌تواند روی کیفیت زندگی مردم، دسترسی به خدمات بهداشت و درمان، کیفیت دسترسی به مواد غذایی اثر منفی خود را بگذارد و این آثار منفی منتج به این شود که افراد زیادی برای دریافت خدمات اجتماعی گسیل خواهند شد... . به‌عنوان یک مددکار اجتماعی این نگرانی را احساس می‌کنم که شرایط برای فقرا سخت‌تر خواهد شد.
توسعه ایرانی: منافع کلان؛ مانع از ساماندهی وضعیت نیروهای شرکتی
دعوت به صبوری کارگران پیمانکاری پس از سال‌ها بلاتکلیفی
تفاوت شدید در دستمزد، مزایا و خدمات درمانی، نبود امنیت شغلی، نبود امکان ارتقا، محرومیت از نظام جبران خدمات عادلانه و وابستگی به شرکت‌های فاقد شفافیت مالی مصادیق روشن تبعیض هستند...
احسان سهرابی»، فعال کارگری، … با تأکید بر این‌که کارگران فرسوده‌اند و اعتماد آنها از بین رفته، گفت: مسأله تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی صرفاً یک مطالبه صنفی نیست، بلکه یک تعارض جدی میان عدالت اداری و ساختارهای واسطه‌محور در نظام استخدامی کشور است. سال‌هاست که با تأکید بر قانون و هزینه‌بر بودن طرح ساماندهی، این وضعیت را تداوم می‌بخشند و به نتیجه رسیدن این طرح را به تأخیر می‌اندازند در حالی‌که بخش عمده هزینه‌های جاری دستگاهها ناشی از حضور پیمانکارانی است که طبق اسناد رسمی، حذف آنها بین ۲ تا ۶درصد صرفه‌جویی مستقیم برای خزانه ایجاد می‌کند... .
کیهان: تنبیه یا تشویق؟! (یادداشت روز)... از همه مهم‌تر و دردناک‌تر این‌که در کنار خسارت هنگفت مالی در حوزه سلامت، بنا بر اعلام معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «سالانه ۵۸هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور ثبت می‌شود». در خصوص موضوع سوانح رانندگی هم بنا بر اعلام پزشکی قانونی، سالانه بالغ بر ۲۰هزار هموطن جان خود را در جاده‌ها از دست می‌دهند که در کنار عواملی هم‌چون کیفیت راه و جاده‌ها و کیفیت رانندگی، نمی‌توان از موضوع مهم نقش کیفیت و ایمنی خودروها در مرگ و مجروحیت دهها هزار نفر چشم‌پوشی کرد... . به‌طور طبیعی می‌توان گفت، هر چه خودروهای مورد استفاده در جاده‌ها از ایمنی بالاتری برخوردار باشند و از تردد با خودروهای فرسوده و پرریسک در جاده‌ها اجتناب و جلوگیری شود، آمار سوانح و تلفات رانندگی به‌طور چشمگیری کاهش خواهد یافت. موضوعی که در سال‌های اخیر همواره مورد تأکید و تمنای پلیس هم بوده است... . . از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و جایگزینی خودروهای ایمن‌تر و با کیفیت بیشتر داخلی (حتی اگر به‌طور کامل از نظر ایمنی و کیفیت در حد ایده‌آل صددرصدی هم نباشند) و هم‌چنین واردات منطقی خودروی خارجی ایمن و قابل دسترس عموم و نه صرفاً واردات پر هزینه خودروهای لوکس گران قیمت برای یک عده خاص با هدف از بین بردن انحصار تولیدکنندگان داخلی بخشی از راه‌کارهای کنترل و کاهش سوانح مرگبار و پرشمار رانندگی در کشور محسوب می‌شود... . حال سؤال اینجاست؛ در شرایطی که هم به‌دلیل لزوم کاهش آلایندگی خودروها برای بهبود کیفیت هوا و سلامت مردم و هم‌چنین برای کاهش تلفات سوانح رانندگی نیاز به ارتقای کیفیت خودروها و جایگزینی خودروهای فرسوده و ناایمن با خودروهای باکیفیت‌تر داخلی و بنا بر لزوم خودروی ارزان و ایمن وارداتی و تشویق مردم برای مشارکت در این امر مهم هستیم، حذف سهمیه اول و دوم خودروهای نو شماره داخلی و خودروهای وارداتی چه توجیهی دارد؟ این‌که خودروهای فرسوده و نیازمند جایگزینی، سهمیه کامل بنزین را دریافت کنند اما سهمیه خودروهای صفر کیلومتر و باکیفیت‌تر داخلی و خارجی مناسب قطع شود یک سیاست تشویقی برای کاهش آلودگی هوا و سوانح است یا سیاستی تنبیهی و منتهی به کاهش میل مردم به سمت مشارکت در استفاده از خودروی با کیفیت‌تر؟
دنیای اقتصاد: توازن سیاسی بودجه
دکتر حسین عبده‌تبریزی
افزایش قیمت بنزین، چه آن را اصلاح بدانیم و چه نه، واقعیتی جدید است که در همین شرایط دشوار معیشتی، پرداخت‌های بیشتری را بر دوش بخشی از مردم گذاشته است... آقای پزشکیان بارها به ردیف‌هایی در بودجه اشاره کرده‌اند که ما‌به‌ازایی ندارند؛ یعنی منابع مردم صرف هزینه‌هایی می‌شود که بازگشتی برای آنان ایجاد نمی‌کند. حالا که دولت ناچار شده است فشار بیشتری به مردم بیاورد و از آنها مبالغ بالاتری دریافت کند و احتمال می‌رود که این فشارها در آینده هم بیشتر شود، باید توان آن را هم داشته باشد که بخش‌هایی از بودجه را که سال‌هاست هیچ تاثیری در زندگی مردم ندارند، حذف یا حداقل کوچک کند. درست نیست که دولت تنها از سمتی که آسان‌تر است، بودجه را تأمین کند... . اگر مردم در این شرایط مجبور به پرداخت بیشتر شده‌اند، دولت هم باید شجاعت نشان دهد و ردیف‌هایی را که فایده‌ای ندارند، ما‌به‌ازایی برای مردم ایجاد نمی‌کنند، معیشت مردم را بهتر نمی‌کنند و حتی آثار فرهنگی و اجتماعی هم ندارند، کاهش دهد... همان‌طور که مردم امتیازی داده‌اند، باید امتیازی هم بگیرند. این امتیاز می‌تواند اعلام شفاف و شجاعانه دولت باشد که کدام ردیف‌ها را کاهش داده و کدام هزینه‌های بی‌اثر را حذف کرده است. مردم نباید ببینند که در کنار افزایش درآمد دولت از محل بنزین، ردیف‌های ناکارآمد و بدون مابه‌ازای بودجه سبک نشده است؛ ...
دنیای اقتصاد: مسیریابی شتاب قیمت‌ها
نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۹.۴درصد رسید؛
تورم نقطه‌به‌نقطه در آبان‌ماه با ثبت نرخ ۴۹.۴درصد به بالاترین سطح خود در ۳۰ماه اخیر رسید؛ اتفاقی که نشان می‌دهد گسل‌های تورمی در اقتصاد ایران هم‌چنان فعال هستند... . در صورتی‌که تورم اقتصاد ایران روند سه‌ماهه شهریور، مهر و آبان را در ماه‌های باقی مانده سال ادامه دهد، نرخ تورم نقطه‌ای در انتهای سال به ۵۴.۸درصد خواهد رسید... . سقف تاریخی نرخ تورم نقطه‌ای که مربوط به فروردین سال ۱۴۰۱ است، توسط مرکز آمار ایران ۵۵.۵درصد اعلام شده و نرخ‌های تورمی برآورد شده حتی در سناریویی با بالاترین رشد، با این نرخ فاصله دارد... . . برخی از کارشناسان معتقدند آرام شدن فضای سیاسی و گذر از نااطمینانی‌های مربوط به مکانیسم ماشه، می‌تواند موجبات کاهش تحریک انتظارات تورمی در ماه‌های باقی مانده سال را فراهم آورد. از سوی دیگر معمولاً ماه‌های پایانی سال با رشد نقدینگی بیشتر و شدت گرفتن کسری بودجه دولتها همراه است... .
دنیای اقتصاد: بنزین در تله سیاستی
ناترازی انرژی نیاز به سیاست‌گذاری جامع دارد؛
. مسأله بنزین و حامل‌های انرژی در ایران، اکنون فراتر از چالش تأمین یک کالای مصرفی، به نمادی از چالشهای بنیادین حکمرانی اقتصادی بدل شده است که در آن هر گونه تلاش برای خروج از وضعیت موجود، با موانع اقتصادی، سیاسی و محدودیت‌های بین‌المللی برخورد می‌کند. انتشار مصوبات اخیر هیأت وزیران مبنی بر معرفی نرخ سوم یا نرخ اضطراری برای بنزین که تابعی از قیمت‌های تمام‌شده یا فوب خلیج‌فارس است، نشان‌دهنده تلاش دولت برای عبور از انفعال گذشته و حرکت به سمت حل مشکلات است... . …
این پارادوکس بیان می‌کند که اگر چه ثروتمندان در مقدار مطلق یا ارزش یارانه بیشتری دریافت می‌کنند، اما سهم هزینه انرژی در بودجه کل خانوار برای فقرا بیشتر است. به بیان دقیق‌تر، یک شوک قیمتی برای دهک دهم تنها یک هزینه اضافی قابل‌تحمل در حاشیه مخارج لوکس محسوب می‌شود، اما برای دهک اول به‌معنای حذف کالاهای ضروری نظیر خوراک و درمان از سبد مصرفی است. بنابراین هر گونه اصلاح قیمتی که فاقد یک مکانیسم جبرانی شفاف باشد، عملاً منجر به نزول وضعیت زندگی فقرا به‌دلیل فشار تورم ناشی از افزایش هزینه حمل ونقل و کالاهای واسطه‌ای می‌شود... . .
جهان صنعت: شکست دولت در حفاظت از سفره مردم
فاطمه عباس‌پور
بر خلاف بسیاری از گفته‌های مسئولان سرانه مصرف گوشت داخل ایران کمتر از استاندارد‌های جهانی این حوزه است. بر طبق آمار سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) سرانه مصرف گوشت قرمز و سفید در جهان ۴۱کیلو گرم است. این در حالی است که این رقم در ایران با نگاه خوش‌بینانه نیز به ۱۲ کیلو گرم نخواهد رسید. این کمبود چشمگیر سرانه مصرف نسبت به استاندارد جهانی رتبه ایران در مصرف گوشت در جهان را به رتبه تقریبی ۹۸ از ۱۹۶کشور تنزل داده است. …
بازار برنج ایران این روزها تحت فشار نوسانات شدید قیمت و کمبود عرضه قرار گرفته است و خانوارها برای تأمین این کالای اساسی با محدودیت جدی مواجه هستند. کارشناسان هشدار می‌دهند ادامه روند فعلی افزایش بی‌رویه قیمت کالاهای اساسی، به‌خصوص برنج ایرانی می‌تواند ثبات بازار را به‌خطر انداخته و قدرت خرید مردم را بیش‌از‌پیش کاهش دهد... . . جنگ ۱۲ روزه را پشت سر گذاشتیم و اکنون دولت هیچ منابعی در خزانه ندارد. از یک‌طرف منابع تمام شده و از طرف دیگر بحران‌هایی که بی‌تدبیریها و بی‌کفایتی‌های سه دهه گذشته بستر آن بوده‌اند، اکنون خود را نشان داده‌اند: بحران آب، بحران ناترازیهای متعدد و امثالهم. اما ساختارهای ناکارآمد موجود عامل اصلی این وضعیت هستند؛ و حتی اگر تحریم‌ها هم برداشته شوند، وضعیت ما همین خواهد بود. البته رفع تحریم‌ها اندکی گشایش ایجاد می‌کند، اما مادامی که تفکری که بر نظام تصمیم‌گیری حاکم است، اولویتش مسائلی غیر از رفاه و معیشت مردم باشد-مسائلی ایدئولوژیک-به نتیجه نخواهیم رسید. یعنی وضعیت همین است که می‌بینیم. …
شایعه گران کردن نرخ ارز یا حذف خاموش ارز ترجیحی نیز این روزها موجی از نگرانی را میان کارشناسان و مردم به‌وجود آورده است، افقه در این‌باره گفت: دولت می‌خواهد ارز را به ۱۰۰هزار تومان برساند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، یک موج تورمی عجیب و غریب در بازار رخ می‌دهد. کارشناسان دلسوز بارها و بارها در این خصوص به دولت هشدار داده‌اند. متأسفانه عده‌یی از اقتصاد خوانده‌هایی که اشاره کردم به شرایط موجود بی‌اعتنا هستند، مرتب دولت را تحریک می‌کنند و وعده یک سری «معجزه» می‌دهند. اما اگر این اتفاق بیفتد، تورم شاید از دوره آقای رئیسی-که آن زمان ارز ۴۲۰۰تومانی خذف شد-هم بیشتر شود و لطمه جدی‌تری به طبقات آسیب‌پذیر وارد کند... . .
