آسوشیتدپرس-۲۰مهر۱۴۰۲
پس از ۷۰سال سیا بهطور علنی و رسمی اذعان کرد
کودتای ۲۸مرداد علیه حکومت مصدق غیردموکراتیک بود
آسوشیتدپرس -۲۰ مهر ۱۴۰۲ گزارش داد:
سازمان سیا ضمن بیان جزئیات جدیدی در مورد یکی از مشهورترین عملیاتش در تمام دورانها یعنی خروج مخفیانه شش دیپلمات آمریکایی فراری بعد از تسخیر سفارت آمریکا در ایران در سال۱۹۷۹ - موسوم بهعملیات نجات آرگو ـ برای اولین بار چیز دیگری را نیز تصدیق کرد. سازمان سیا اکنون بهطور رسمی کودتای ۱۹۵۳ (۱۳۳۲) در ایران را که از آن حمایت کرد و باعث سرنگونی نخستوزیر (دکتر محمد مصدق) و تثبیت حکومت محمدرضا پهلوی شد، غیردموکراتیک توصیف میکند.
در گذشته مقامات دیگر آمریکایی اظهارات مشابهی را مطرح کرده بودند، اما اعتراف سیا در پادکستی دربارهٔ تاریخچه این آژانس در حالی منتشر میشود که از تاریخ رسمی این کودتا بعد از ۷۰سال بسیاری چیزها همچنان طبقهبندی شده است. این امر درک عمومی از رویدادی را پیچیده میکند که هنوز هم طنینانداز است، این در حالی است که تنشها بین تهران و واشنگتن بر سر برنامه رو به پیشرفت هستهیی جمهوری اسلامی و کمک این رژیم به گروههای شبهنظامی در سراسر خاورمیانه و سرکوب مخالفان همچنان بالاست.
کیوسک روزنامه کمونیست پس از کودتای سرنگونی محمد مصدق نخستوزیر در تهران، ایران در ۱۹اوت ۱۹۵۳ توسط تظاهر کنندگان طرفدار شاه سوزانده شد.
طبق این عکس چماقداران سلطنتی مقر مرکزی حزب ایران را تسخیر و تابلو آن را پایین میکشند
به گزارش آسوشیتدپرس: هفت دهه بعد، کودتای ۱۹۵۳ همچنان از سوی مورخان و دیگران، یک بحث داغ در رابطه با حکومت دینی ایران است.
در این عکس که متعلق به آسوشیتدپرس است مزدوران شاه با تانک و تیربار به داخل حیاط رادیو تهران وارد شده و رادیو را در روز ۲۸مرداد ۱۳۳۲ تسخیر میکنند
آسوشیتدپرس میافزاید: از طرف ایالات متحده، دست سیا در کودتا بهسرعت بهعنوان موفقیت جاسوسی جنگ سرد آشکار شد، اگر چه مورخان در سالهای اخیر درباره تأثیرگذاری اقدامات این آژانس بحث کردهاند. همچنین سیا را به یک سری کودتاهای بیشتر در کشورهای دیگر، از جمله گواتمالا، هدایت کرد، جایی که اقدام مخفیانه آمریکا در سال۱۹۵۴ یک دیکتاتور نظامی را بر سر کار آورد و یک جنگ داخلی ۴۰ساله را برانگیخت که احتمالاً حدود ۲۴۵۰۰۰نفر را به کشتن داد.
این منجر به ارزیابی مجدد سیاسی آمریکا از اقدام سیا در سال۱۹۵۳ در ایران شد. مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، در سال۲۰۰۰ "نقش مهم"ایالات متحده در کودتا را تصدیق کرد. باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، در سخنرانی در قاهره در سال۲۰۰۹، کار سیا را بهعنوان"سرنگونی دولت ایران که بهطور دموکراتیک انتخاب شده" توصیف کرد. اما در تمام این سالها سیا در این بحث غایب بود.
در گزارش آسوشیتدپرس خاطرنشان میشود:
بهرغم انتشار یک سری اسناد تاریخی آمریکایی، از جمله بخش عمدهای از اسناد وزارت امور خارجه در سال۲۰۱۷، بخش بزرگی از ارزیابی مجدد سیا بهرغم تلاش برای افشای قانونی آنها توسط آرشیو امنیت ملی مستقر در دانشگاه جورج واشنگتن، بهشدت ویرایش شده است. این حتی پس از تعهد مدیران سابق آژانس، رابرت گیتس و جیمز وولسی جونیور در دهه۱۹۹۰ برای انتشار اسناد آن کودتا و سایر مواردی است که توسط آژانس مهندسی شده بود.
اعتراف خود سیا به اینکه بسیاری از پروندههای مربوط به کودتای ۱۹۵۳ احتمالاً در دهه۱۹۶۰ نابود شدهاند، هر گونه محاسبه تاریخی را پیچیدهتر میکند.
مالکوم بایرن از آرشیو امنیت ملی گفت، «اینکه بگوییم عملیات کودتا بهطور کامل از حالت طبقهبندی خارج شده است، از واقعیت بهدور است. بخشهای مهمی از سوابق هنوز پنهان مانده که فقط به سردرگمی عمومی کمک میکند .