فضای رسانه‌یی روز سه‌شنبه ۵ آذر زیر سایه دو محور اصلی قرار گرفت: نخست، بحران مشروعیت در ساختار قدرت که در سخنان تحریک‌آمیز نمایندگان و آشفتگی دولت پزشکیان منعکس شد؛ دوم، انفجار دوباره پرونده «اینترنت و سیم‌کارت سفید» که شکاف میان مردم و حاکمان را آشکارتر از همیشه نشان می‌دهد. هم‌زمان، خبر مانور جنگنده‌های اسراییل در نزدیکی مرزهای ایران، ضعف جدی پدافند رژیم را برجسته کرد و رسانه‌ها را به تقلا برای کنترل روایت کشاند.
گزیده رسانه‌ها:
خراسان – انتقاد از اظهارات کامران غضنفری درباره «اعدام روحانی» و هشدار نسبت به سقوط مجلس به ورطه تهدید و هیجان‌سازی؛ اعترافی تلویحی به فروپاشی حداقلی قواعد سیاست‌ورزی در ساختار حکومتی.
هم‌میهن – فلاحت‌پیشه: پزشکیان ضعیف عمل کرده و به‌جای تحقق وعده‌های آزادی‌های مدنی و رفع فیلترینگ، مطیع جریانهایی شده که رأی مردم را کسب نکردند.
کیهان – حمله شدید به روزنامه‌های منتقد و طرح ادعا درباره «شبکه نفوذ»؛ مطالبه برخورد امنیتی با جریانهای رسانه‌یی و فشار بر دولت پزشکیان برای پاکسازی داخلی.
اعتماد – واکاوی نوار صوتی منسوب به وزارت اطلاعات؛ هشدار نسبت به سوءاستفاده جریانهای تندرو از «سیاست هویت» و تشدید فشار بر زنان؛ اشاره به آشکار شدن تبعیض ساختاری و ناکارآمدی در مهار بحران اجتماعی.
ابتکار – بررسی افشاگری درباره موقعیت جغرافیایی حساب‌های ایکس؛ رسوایی گسترده چهره‌های تندرو که سال‌ها حامی فیلترینگ بوده‌اند اما خود با «خط سفید» و اینترنت بدون فیلتر فعالیت کرده‌اند.
اعتماد (اینترنت) – یادآوری این‌که روند اعطای اینترنت بدون فیلتر در دولت رئیسی شدت گرفته بود؛ انتشار فهرست چهره‌های وابسته به جریان تندرو که از سیم‌کارت سفید استفاده می‌کردند؛ اشاره به ۲۸میلیون بازدید پیرامون این رسوایی.
آرمان امروز – افزایش فشار سیاسی بر دولت چهاردهم؛ هم‌صدایی کم‌سابقه منتقدان از طیف‌های مختلف و اشاره به انگیزه‌های سهم‌خواهانه برخی چهره‌ها.
چند ثانیه (اینترنت) – اعتراف نماینده مجلس به این‌که «همه نمایندگان سیم‌کارت سفید دارند»؛ افشای وجود «مافیای فیلترینگ» و تشدید شکاف میان مردم و مسئولان.
چند ثانیه (جابه‌جایی وزرا) – گزارش از طرح دولت برای جابه‌جایی وزرای در آستانه استیضاح، با هدف فرار از پاسخگویی و حفظ ترکیب کابینه.
چند ثانیه (خط سفید و ثابتی) – پرسش درباره تناقض رفتاری چهره‌های تندرو؛ تغییر آی‌پی برای فرار از افشاگری و تشدید بی‌اعتمادی عمومی.
چند ثانیه (بنزین سه‌نرخی) – انتقاد نماینده تهران از بی‌عدالتی طرح جدید؛ پرسش درباره تخصیص ناعادلانه سهمیه‌ها.
خبرآنلاین – روایت منابع عراقی از پرواز جنگنده‌های اسراییلی تا نزدیکی مرز ایران و انجام مانور شبیه‌سازی شلیک.
خبرآنلاین (نزدیک به سپاه) – تأیید عبور جنگنده‌های اسراییلی و بازگشت آنها؛ اذعان به ارزیابی سطح آمادگی پدافند ایران.
خبرآنلاین – ادعای رسانه‌های اسراییل مبنی بر ناکامی پدافند ایران و «فاقد بودن حاکمیت هوایی» رژیم در غرب کشور.
کامل رسانه‌ها:
خراسان: طناب دارِ سیاست زدگی
سخنان اخیر کامران غضنفری، نماینده تهران، درباره حسن روحانی آنجا که ادعا می‌کند «روزی که روحانی اعدام شود روز جشن مردم است» بار دیگر این پرسش بنیادین را پیش روی افکار عمومی قرار داده که مرز مسئولیت‌پذیری سیاسی و سقوط به ورطه هیجان‌سازی خطرناک کجاست؟… . نماینده‌ای که به‌جای طرح برنامه و نقد مستند، به طناب دار اشاره می‌کند، ناخودآگاه اعلام می‌کند که در میدان سیاست، ابزار دیگری برای گفتگو نمی‌شناسد. … دعوت به مرگ یک مقام سابق از تریبون رسمی، سقوط از قواعد حداقلی سیاست‌ورزی است؛ سقوطی که حیثیت مجلس را بیش از هر چیز مخدوش می‌کند.
هم میهن: حشمت‌الله فلاحت‌پیشه: پزشکیان نباید خودش را ضعیف نشان دهد
ایشان از خودش ضعف نشان داد. مردم به دلایل مختلف به ایشان رأی دادند و ایشان قرار بود مسائلی مانند اصلاحات سیاسی و آزادی‌های مدنی مانند رفع فیلترینگ و تنش‌زدایی در خارج را انجام دهد ولی بعد از آن دیدیم که ایشان عملاً مطیع اراده همان جریانهایی شد که نتوانسته بودند رأی مردم را کسب کنند
کیهان: اهمیت پالایش دولت از شبکه فریب و تحریف
چرا کسانی در ایران هم‌چنان نسخه مذاکره و معامله با ترامپ می‌پیچند؟ از آن بدتر، چرا دروغ ارسال پیغام از سوی آقای پزشکیان به ولیعهد سعودی و ترامپ را منتشر کردند؟! آقای پزشکیان حتماً دستور بررسی بدهد که با وجود تکذیب شایعه مذکور از سوی چهار منبع رسمی…، چرا روزنامه وابسته به رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت، به همراه روزنامه‌های زنجیره‌یی دیگر مثل سازندگی و شرق و هم‌میهن، دو روز متوالی سعی کردند به شایعه مذکور ضریب بدهند و موضع اقتدار ایران را در مقابل آمریکا تضعیف کنند؟
۱۳) مراجع امنیتی و قضائی باید بررسی کنند که این تیترهای دروغین، هفته گذشته از سوی کدام شبکه آلوده، تولید و توزیع شد…
آقای پزشکیان دیر یا زود ناچار است با این جریان دوزیست منافق و ناهمدل، تعیین‌تکلیف کند و دولت را از سنگینی بار و هزینه‌های هنگفت آنها رها کند…، باید از شورای عالی امنیت ملی، وزارتخانه‌های اطلاعات و ارشاد و ارتباطات، و دستگاه قضائی سؤال کرد… چرا اجازه تحریف، نشر اکاذیب و فضاسازی به نفع آمریکا را به شبکه نفوذ می‌دهند؟
اعتماد: سیاستِ هویت و مسأله حجاب
اخیراً یک نوار صوتی حدود ۱۱ دقیقه‌ای در فضای مجازی منتشر شده که از وجود یک نامه طبقه‌بندی شده از سوی وزیر اطلاعات خطاب به مقام رهبری سخن می‌گوید… اولین تخلف از سوی نیروهایی صورت گرفته که مفاد چنین سندی را آشکار می‌کنند و نه تنها خود را در برابر کسی و دستگاهی و قانون پاسخگو نمی‌دانند بلکه در عمل هم هیچ نهادی متعرض آنها نمی‌شود… این تبعیض‌ها مثل قطرات بارانی است که کم‌کم می‌بارد و به یکدیگر می‌رسند و سیل بزرگی را به راه می‌اندازد… در متن خبری به کلی دروغ وجود دارد که می‌خواهد سه نفر را در برابر رئیس‌جمهور و سایر اعضای کابینه قرار دهد که همین دم خروس این نوار است. از سوی دیگر طرحی را به‌عنوان مبارزه علیه دختران و زنان این کشور در دستور کار نیروهایی ناشناخته معرفی می‌کند…. بازگرداندن جامعه به پیشامهسا، شنا کردن در رودخانه با شیب تند و برخلاف مسیر آب است. برخورد با فضای مجازی، نیز آب در هاون کوبیدن است… می‌خواهند به جان زنان و دختران این جامعه بیفتند که جز یک زندگی عادی مطالبه دیگری ندارند. هر چه مقامات کشور از سیاست هویت پرهیز می‌کنند، تندروها دنبال غالب کردن سیاستِ هویت هستند.
ابتکار: پس لرزه‌های خط سفید / آپدیت جدید ایکس چگونه تندروها و مخالفان اینترنت آزاد را بدنام کرد؟
در آپدیت جدید پلتفرم ایکس، یا همان توئیتر سابق، قابلیتی برای نمایش محل استقرار گردانندگان حساب‌ها فعال شده است؛ قابلیتی که در مدت کوتاه به یک زلزله سیاسی در ایران تبدیل شد. در واقع، این ابزار که نشان می‌دهد هر حساب کاربری از کجا مدیریت می‌شود، بلای جان کسانی شده که علیه رفع فیلترینگ می‌نویسند و در پستو از خطوط بدون فیلتر استفاده می‌کنند. …
چند هفته پیش، انتشار یک عکس از تلگرامِ منتقد سرسخت رفع فیلترینگ در صحن علنی مجلس جنجال به‌پا کرد… فعالیت‌های حمید رسایی در توئیتر و تلگرامِ فیلترشده این سؤال را ایجاد کرده بود: مگر آنان مخالف رفع فیلترینگ نیستند؟ پس چرا از پلتفرم‌های فیلترشده استفاده می‌کنند… تعداد مسئولان دارای خط سفید آن‌قدر زیاد است که شاید نام بردن همه آنها در این گزارش ممکن نباشد، اما آنچه بیش از همه جلب توجه می‌کند، خط سفید جناح تندروی سیاست ایران و حامیان سعید جلیلی است؛ کسانی که طی سال‌ها بارها و بارها از فیلترینگ حمایت کرده‌اند، اما خودشان بدون فیلتر و بدون استفاده یا با استفاده از فیلترشکن، در فضای مجازی فعالیت می‌کنند… در نهایت، آنچه از این افشاگریها برمی‌آید، تصویری از تناقض ارائه می‌کند؛ کسانی که سال‌ها از فیلترینگ دفاع کرده‌اند، امروز بدون فیلتر و با «خط سفید» در فضای مجازی حضور دارند. … قابلیت جدید توئیتر شوک بزرگی به آنهایی داد که وقتی هر فردی مدافع مطالبه مردم می‌شود او را خائن معرفی می‌کنند. در واقع، تندروها و حامیان فیلترینگ را می‌توان مصداق این شعر حافظ دانست: «واعظان کاین جلوه در محراب و منبر می‌کنند… چون به خلوت می‌روند آن کارِ دیگر می‌کنند».
اعتماد: جنجال سیم‌کارت سفید / در دولت ابراهیم رئیسی… روند اعطای اینترنت بدون فیلتر سرعت بیشتری گرفت و سیم‌کارت‌های سفید رسماً در این سال‌ها معنا پیدا کرد. … چهره‌هایی که هر روز غزل‌های فراوان در فواید فیلترینگ می‌سرودند، از جمله دارندگان سیم‌کارت‌های سفید و بدون فیلتر هستند… موضوع زمانی جالب‌تر شد که برخی اسامی خاص از جمله اعضای جبهه پایداری و مخالفان رفع فیلترینگ و موافقان طرح صیانت در لیست افرادی که از سیم‌کارت‌های سفید بدون فیلتر استفاده می‌کردند… از روز یکشنبه ۲ آذر ماه که این بحث مطرح شد تا لحظه تنظیم این گزارش، بیش از ۱۲۲هزار توئیت و ریتوئیت با ۲۸میلیون بازدید در این رابطه منتشر شده است
آرمان امروز: فشار تازه بر دولت نقدپذیر وفاق ملی / در روزهای اخیر، فضای سیاسی کشور شاهد موج تازه‌یی از انتقادها نسبت به دولت چهاردهم است؛ موجی که این‌بار تنها از سوی جریان اصول‌گرای تندرو دنبال نمی‌شود و برخی چهره‌های اصلاح‌طلبِ رادیکال نیز به آن پیوسته‌اند. این هم‌صدایی کم‌سابقه میان دو طیف منتقد، گرچه از نظر محتوایی تفاوت‌های جدی دارد، اما در شدت گرفتن فشار سیاسی بر دولت پزشکیان نقش قابل توجهی ایفا کرده است…
مهران رسولی کارشناس سیاسی… بخشی از این انتقادها نه در چارچوب تحلیل کارشناسی، بلکه تحت‌تأثیر انتظارات برآورده‌نشده برخی چهره‌ها از سهم‌گیری بیشتر در ساختار قدرت قرار دارد
چند ثانیه- اینترنت آزاد برای مسئولان؛ فیلتر، فقط سهم مردم! / نماینده مجلس: همه نمایندگان سیم کارت سفید دارند. بخشایش اردستانی نماینده اصول‌گرا… تمام اعضای مجلس با «سیم‌کارت سفید» و اینترنت بدون فیلتر به شبکه‌های جهانی دسترسی دارند؛ همان شبکه‌هایی که مردم عادی برای ورود به آنها باید هزینه سنگین فیلترشکن بدهند و هر روز با کندی و قطع و وصلی دست و پنجه نرم کنند. … از لحظه ورود نمایندگان به مجلس، فیلترینگ برای آنان برداشته می‌شود. او پا را فراتر گذاشته و وجود «مافیای فیلترینگ» را نیز تأیید کرده است؛ مافیایی که از محل فروش فیلترشکن به مردم سودهای نجومی به جیب می‌زند… این‌که نمایندگان مجلس، که خود از طراحان و حامیان ادامه فیلترینگ هستند، بی‌هیچ محدودیتی به همان پلتفرم‌هایی دسترسی دارند که مردم از آن محروم شده‌اند، تصویری روشن از شکاف عمیق میان مسئولان و جامعه ارائه می‌دهد. اینترنتی که باید یک خدمت عمومی باشد، عملاً به ابزاری تبعیض‌آمیز تبدیل شده است؛ اینترنت آزاد برای قدرت، اینترنت فیلتر برای مردم. در حالی که کارآفرینان، دانشجویان، رسانه‌ها و میلیون‌ها شهروند زیر بار فیلترینگ خم شده‌اند، مسئولان بدون دردسر و با اینترنت آزاد تصمیم می‌گیرند که «مردم» چه چیزهایی را نبینند، نخوانند و استفاده نکنند. این تضاد آشکار، نه تنها بی‌اعتمادی عمومی را تشدید می‌کند، بلکه نشان می‌دهد که فیلترینگ نه از سر ضرورت، که ابزاری اقتصادی و سیاسی بدل شده.
چند ثانیه- تابناک- شگرد تازه دولت برای فراری دادن مالواجرد از استیضاح / دولت قرار است وزیران در آستانه استیضاح را در سمت‌های دیگری جابه‌جا کند تا ضمن دور زدن استیضاح، ترکیب دولت دستخوش تغییر نشود. بر اساس ایده شکل گرفته پیشنهاد شده دنیا مالی تصدی وزارت راه و شهرسازی را برعهده بگیرد و در سمت دیگر فرزانه صادق مالواجرد روانه وزارت گردشگری شود. البته دور از ذهن نیست که مجلس با این جابه‌جایی ممکن است موافقت نکند که در این صورت دولت حذف زنان از کابینه را بر گردن مجلس خواهد انداخت. در صورت معرفی مالواجرد برای وزارت گردگشگری، پیشنهاد شده رضا صالحی امیری رهسپار وزارت ورزش و جوانان شود
چند ثانیه- وقتی مدافع فیلترینگ، پشت خطِ سفید پنهان می‌شود/انکارهای بی‌پایان؛ ثابتی خط سفید دارد یا نه؟
وقتی مشخص می‌شود فردی که سال‌ها از فیلترینگ دفاع کرده، با اینترنت بدون فیلتر فعالیت می‌کند و به‌محض دیده‌شدن نشانه‌ها، آی‌پی خود را از «ایران» به «غرب آسیا» تغییر می‌دهد، سؤال اساسی مردم فقط یک چیز است: چرا کسانی که همیشه فیلتر را برای مردم لازم می‌دانند، خودشان از کامل‌ترین دسترسی‌های بدون محدودیت استفاده می‌کنند؟
وقتی بخشایش اردستانی اعلام می‌کند «همه نمایندگان خط سفید دارند» سؤال‌های جدی‌تر شکل می‌گیرد:
مردم حق دارند بدانند چرا باید در صف فیلترشکن بایستند، اما همانهایی که فیلترینگ را «ضروری» می‌دانند، بدون محدودیت در فضای آزاد می‌چرخند. این ریاکاری، اعتماد عمومی را می‌سوزاند و فاصله مردم و مسئولان را هر روز بیشتر می‌کند.
چند ثانیه- ابهامات و انتقادات نماینده تهران به طرح بنزین سه نرخی: چرا خانواری که با هزار زحمت خودرو خریده باید از سهمیه محروم شود، اما خانواده‌ای با چند خودرو همه سهمیه را بگیرد؟
خبر آنلاین - هم‌اکنون منابع رسمی عراقی: جنگنده‌های اسراییلی وارد حریم هوایی عراق شدند و به مرز ایران نزدیک و مانورهای شبیه‌سازی پرتاب انجام دادند. و سپس به پایگاه خود در اسراییل بازگشتند
خبر آنلاین- رسانه نزدیک به سپاه: امشب جنگنده‌های رژیم صهونیستی وارد آسمان عراق و نزدیکی مرزهای ما شده، مانورهای شلیک موشک را به‌صورت تمرینی انجام داده و پس از اقدامات پدافند هوایی و اسکرمبل جنگنده‌های نیروی هوایی، بلافاصله مسیر برگشت را در پیش گرفته و به پایگاه‌های خود در اسراییل برگشتند. به نظر چنین اقداماتی برای کسب اطلاعات و تشخیص میزان آمادگی پدافند هوایی و نیروی هوایی ما پس از جنگ ۱۲روزه انجام می‌شود.
خبر آنلاین- رسانه‌های عبری: اسراییل امروز به‌طور عملی به ایران نشان داد که حاکمیت هوایی جمهوری اسلامی در غرب کشور عملاً وجود ندارد. نه پدافند عراق توانست واکنش نشان دهد، نه پدافند ایران جرأت شلیک داشت، و نه حتی یک جنگنده ایرانی برای شناسایی بلند شد بنابراین کار راحت است.
