سایت مجلس عوام انگلستان روز ۲۶مرداد در مطلبی بهعنوان «ایران: یک سال پس از ریاستجمهوری ابراهیم رئیسی» به نظارت او بر مذاکرات هستهیی، افزایش اعدامها، اتهامات نقض حقوقبشر، سرکوب اعتراضات و بحرانهای اقتصادی پرداخته است. همچنین توجه بینالمللی به نقش رئیسی جلاد در قتلعام ۳۰۰۰۰ زندانی سیاسی در سال۶۷ را برجسته کرده است.
در این مطلب آمده است: این سند توضیحی به روابط کنونی انگلستان و ایران، پیشرفت در مذاکرات هستهیی، اقتصاد ایران و اتهامات استمرار نقض حقوقبشر میپردازد.
اعدامها در زندان در سال۱۹۸۸ و نقش رئیسی
در سال۲۰۲۲، توجه بینالمللی همچنین بر اعدام هزاران زندانی سیاسی در سال۱۹۸۸ توسط ایران متمرکز شده است. رئیسی که در آن زمان قاضی بود، اتهامات مبنی بر اینکه او یکی از کسانی که بر اعدامها نظارت داشته است، را رد میکند.
در ماه ژوئیه، ایران حکم دادگاه سوئد را محکوم کرد که یک مقام سابق ایرانی را در رابطه با اتهام دست داشتن در اعدامها مجرم شناخت.
ایران در واکنش به محاکمه، یک تبعه سوئدی را به اتهام جاسوسی بازداشت کرد و پیشتر گفته بود که یکسوئدی دوتابعیتی را اعدام خواهد کرد.
کمیته روابط خارجی مجلس عوام بریتانیا قبلاً از عملکرد ایران در استفاده از گروگانها برای اعمال فشار دیپلماتیک انتقاد کرده بود.
وضعیت کنونی روابط ایران و انگلستان
در حالی که نازنین زاغری رتکلیف و انوشه عاشوری انگلیسی-ایرانی در مارس ۲۰۲۲ اجازه خروج از ایران را پیدا کردند، مراد طاهباز، یک شهروند آمریکایی-ایرانی با تابعیت بریتانیایی، همچنان در ایران باقی مانده است... . .
اولویتهای دیگر بریتانیا محدود کردن فعالیتهای بیثباتکننده ایران در منطقه و بازگشت آن به پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام - توافق هستهیی ایران) است. دولت توافق پیشنهادی را «قابل اتکا» میداند و اگر ایران به برنامه هستهیی خود ادامه دهد، «همه گزینهها» را بررسی خواهد کرد.
برخورد با حمایت ایران از گروههای مسلح در یمن، عراق و جاهای دیگر پیچیدهتر است، اما دولت استدلال میکند که بازگشت به برجام میتواند فضایی برای گفتگوهای جدید ایجاد کند.
مذاکرات درباره توافق جدید هستهیی
از آوریل ۲۰۲۱، مذاکره کنندگان، از جمله ایالات متحده، در مورد بازگرداندن برجام گفتگو کردهاند. با این حال، مذاکرات در مارس ۲۰۲۲ متوقف شد. مسائل گزارششده عبارتند از:
هدف ایران از حذف سپاه پاسداران از لیست تروریستی خارجی آمریکا. یکی از نقشهای سپاه پاسداران این است که در خارج از کشور در حمایت از گروههای مسلح همسو با ایران فعالیت کند.
ایران بهدنبال پایان دادن به تحقیقات جاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد فعالیت هستهیی اعلام نشده در سه سایت ایران است.
درخواستهای روسیه مبنی بر اینکه تحریمهای تحت رهبری ایالات متحده در پاسخ به تهاجم این کشور به اوکراین، نباید بر تجارت روسیه با ایران تأثیر بگذارد (روسیه این درخواست را پس گرفت).
در اوت ۲۰۲۲، مذاکرهکنندگان در وین تشکیل جلسه دادند. طبق گزارشها، توافق نزدیک است.
احیای توافق بهمعنای لغو بسیاری از تحریمهای اقتصادی است. این امر به ایران بازار صادراتی جدیدی را برای نفت خود در اروپا و آمریکای شمالی ارائه میدهد، اکنون این مناطق بهدنبال کاهش وابستگی خود به منابع روسیه هستند... .
وضعیت اقتصاد ایران
در سال۲۰۲۱، این کشور چهارمین سالی را پشت سر میگذاشت که تورم سالانه بالای ۳۵درصد بود. در آوریل ۲۰۲۲، قیمت مواد غذایی ۴۰درصد بیشتر از سال۲۰۲۱ بود.
اعتراضات و پاسخ حکومت ایران
ایران تا حدودی بهدلیل وضعیت اقتصادی، چندین موج اعتراض را تجربه کرده است.
بهدنبال کاهش یارانههای غذایی توسط دولت در سال۲۰۲۲، اعتراضات کارگران، معلمان و بازنشستگان در شهرهای متعددی شکل گرفت. در ماه ژوئن، وزیر کار این کشور در واکنش به اعتراضات استعفا داد.
اعتراضها مهار شدهاند، اما سازمان ملل میگوید «استفاده از قهر مفرط» همچنان پاسخ «پیشفرض» ایران بود... .
حقوقبشر و افزایش اعدامها
عفو بینالملل افزایش تعداد اعدامها در دوره رئیسی از سپتامبر ۲۰۲۱ را گزارش کرده است. در سال۲۰۲۱، ایران ۳۱۴ اعدام انجام داد که بالاترین میزان از سال۲۰۱۷ بود. این نرخ بالا همچنان ادامه دارد: حداقل ۲۵۱نفر بین ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۲ اعدام شدهاند... .
یادآوری میکنیم که کمیسیون قضایی شورای ملی مقاومت ایران طی اطلاعیهیی به تاریخ ۲۶مرداد ۱۴۰۱ اعلام کرد: در آستانه سفر رئیسجمهور آخوندها ابراهیم رئیسی به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی ملل متحد، گروهی از زندانیان سیاسی شاهدان قتلعام ۱۳۶۷ و خانوادههای شهیدان مجاهد علیه جلاد ۶۷ در دادگاه ناحیه جنوب نیویورک بهخاطر جنایت علیه بشریت و نسلکشی اعلام جرم کردند. برخی از شاکیان مقیم آمریکا و برخی در کشورهای اروپایی هستند. پروفسور استیون اشنیبام حقوقدان برجسته آمریکایی و وکیل مجاهدین برای اطلاع همه شاکیان در کشورهای مختلف بهویژه آمریکا و اروپا و کانادا خاطرنشان کرد ثبت رسمی شکایتها ادامه دارد.
در بخش پایانی این اطلاعیه آمده است: شاکیان با توجه به اینکه از سال۱۳۶۷، هیچیک از مسئولان اصلی قتلعام مورد مؤاخذه قرار نگرفته است، میخواهند رئیسی در جریان سفر به نیویورک برای شرکت در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان مللمتحد در برابر عدالت قرار بگیرد.
با توجه به پروتکلهای سازمان مللمتحد که رؤسای کشورها را مشمول مصونیت قضایی میداند، باید خاطرنشان کرد که ابراهیم رئیسی ”رئیس کشور“ نیست و مصونیت ندارد. طبق قانون اساسی ولایت فقیه، ”رئیس کشور“ خامنهای است.