فیلتر تلگرام ـ پیشینه
وقتی در ۱۴اوت ۲۰۱۳(۲۳مرداد ۱۳۹۲) پیامرسان تلگرام پا به عرصه وجود گذاشت، کمتر کسی میتوانست تصور کند که در کمتر از ۵سال، به نقطه فعلی برسد. امروزه تلگرام یک پیامرسان مورد توجه در سراسر جهان است. آمار ۲۰۰میلیون کاربر که روزانه ۱۵میلیارد پیام به بیش از ۴۰زبان رد و بدل میکنند کاملاً گویا است. روزانه ۳۵۰هزار کاربر و ۵۰۰کانال جدید به آن اضافه میشوند.
فیلتر تلگرام ـ تلگرام در ایران
هر کس که کمترین تماسی با فضای مجازی در ایران داشته باشد از تأثیر اجتماعی گسترده پیامرسان تلگرام مطلع است. تلگرام بهدلیل امنیت بالا در برابر جاسوسی رژیم و همچنین سهولت کار با آن، به محبوبترین پیامرسان در ایران تبدیل شده است. رژیم آخوندی تمایل چندانی به انتشار گسترده آمار و ارقام در این زمینه ندارد. ولی ابعاد موضوع بسیار فراتر از آن است که قابل کتمان یا حتی کنترل باشد.
ایرانیها ۷۰درصد از کل زمان تبادلات تلگرام را به خود اختصاص دادهاند. آمریکا با ۴درصد در رتبه دوم قرار دارد. احتمال داده میشود که بخش قابلتوجهی از این ۴درصد هم ایرانیان مقیم آمریکا باشند.
پیام رسان تلگرام بیش از ۴۰میلیون کاربر ایرانی دارد. این، یعنی حدود نیمی از جمعیت رسمی کشور و نزدیک به ۲برابر تعداد شاغلین(مطابق آمار رسمی، در ایران ۲۲میلیون نفر شاغل هستند).
ایران در استفاده از تلگرام از چندین زاویه رکورددار است. نزدیک به یکسوم کانالهای موجود در کل تلگرام به زبان فارسی هستند. هر ایرانی بهطور متوسط عضو ۱۸کانال تلگرامی است. هر کانال تلگرام فارسی بهطور متوسط ۸۵۰۰عضو دارد که ایرانیان را از این جنبه نیز در رتبه اول قرار داده است.
بخش بزرگی از کاربران در شبکه پیامرسان تلگرام، جوانان و نوجوانان هستند و قریب به ۶۰درصد از نیازهای خود به سرگرمی را از طریق تلگرام پوشش میدهند. استفاده جوانان از تلگرام هرگز با هشدارها و تهدیدات یا تمهیدات مسخره آخوندی افت نکرده است. تخمینهای خود رژیم نشان میدهد که وقتی که در بحبوحه قیام دیماه، رژیم آخوندی تلگرام را فیلتر کرد، بیش از ۳۰میلیون نفر فیلترشکن نصب کردند و به استفاده خود از تلگرام ادامه دادند. این تازه در شرایطی بود که بسیاری غافلگیر شده بودند و از قبل برای آن آمادگی نداشتند.
فیلتر تلگرام ـ تلگرام در صحنه اقتصادی
با توجه به محبوبیت تلگرام و گستردگی استفاده از آن، طبیعی است که کسب و کارها هم به درجات مختلف از این محیط استفاده میکنند. البته بهدلیل بیقانونی و هردمبیلی حاکم بر رفتار رژیم در قبال فضای مجازی، سرمایهگذاری و کسب و کار اینترنتی در ایران دارای ریسک بالا محسوب میشود.
با وجود این شبکههای اجتماعی نقش برجستهیی در کسبوکارهای اینترنتی پیدا کردهاند. برآورد میشود که تلگرام عامل ایجاد یک میلیون شغل بهطور مستقیم و ۵میلیون شغل بهصورت غیرمستقیم شده است. این مشاغل در چارچوب ۱۰ تا ۱۵هزار کسبوکار تکی به تلگرام و اینستاگرام ایجاد شدهاند و شامل موضوعاتی از قبیل فروشگاهها و خدمات اینترنتی، فروشگاهها و خدمات متکی به آگهیهای اینترنتی و انواع مشاغل تبلیغاتی از طریق ایجاد کانالهای پرمخاطب هستند. فروش مستقیم کالا، عرضه خدمات و تبلیغات بازرگانی در سالهای اخیر گسترش یافتهاند و امروزه از مهمترین کسبوکارهای اینترنتی محسوب میشوند.
فیلتر تلگرام ـ پیامدهای مستقیم اقتصادی فیلتر تلگرام
در چنین فضایی، وقتی که رژیم بهدلیل ملاحظات امنیتی و وحشت از ارتباط مردم معترض، تلگرام را فیلتر میکند، بلافاصله روی انبوهی کسبوکار تأثیر منفی میگذارد.
در جریان فیلتر کردن اینترنت در روزهای قیام دیماه ۹۶، نایبرئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانهیی تهران در مصاحبهیی گفت: «فعالان بازار کسبوکارهای اینترنتی شامل ارائهدهندگان اینترنت، فروشگاههای اینترنتی، تاکسیهای آنلاین و امثال آنها از اختلال اینترنت در چند روز گذشته ۵۰۰میلیارد تومان زیان کردهاند».
در همان روزها نایب رئیس کمیسیون کسبوکارهای نوین و دانشبنیان اتاق بازرگانی رژیم نیز «تعداد کسبوکارهایی را که در ایران بهصورت کاملاً مجازی اداره میشوند بین ۱۰ تا ۱۵هزار اعلام کرد که بهگفتهٔ او در صورت دائمیشدن فیلترینگ بهصورت کامل ورشکسته خواهند شد».
در همان زمان مرکز رسانههای دیجیتال وزارت ارشاد رژیم نیز تلگرام اعلام کرد که ۹۰۰۰کسبوکار تلگرامی در پی فیلتر این پیامرسان دچار مشکل شدهاند و به اقتصاد کشور ضربه خورده است.
فیلتر تلگرام ـ باز هم بنبست
بنبست سرکوب رژیم آخوندی در فضای مجازی هم خود را نشان میدهد. از یک سو ماهیت رژیم ایجاب میکند که برای مهار نارضایتی انفجاری مردم، به اقدامات سرکوبگرانه رو بیاورد. از سوی دیگر این اقدامات، خود بیشترین تأثیر را بر تعمیق، افزایش و گسترش دامنه تنفر از رژیم دارند.
ریشه جنگودعوای درونی رژیم بر سر نحوه اعمال اختناق در فضای مجازی و رفتوبرگشت تردیدآمیز «انگشت وزیر بر دگمه فیلترینگ» در همین جا است.