کمیسرعالی حقوقبشر سازمان ملل متحد میشل باشله روز جمعه اول مرداد از رژیم آخوندی خواست به جای استفاده از زور بیش از حد و دستگیریهای گسترده برای سرکوب اعتراضات، به اقدامات فوری برای رفع کمبود مزمن آب در استان خوزستان متمرکز شوند.
سایت حقوقبشر سازمان ملل نوشت: باشله گفت: "تأثیر بحران ویرانگر آب در زندگی، سلامتی و رفاه مردم خوزستان باید مورد توجه دولت قرار گیرد، نه اعتراضاتی که توسط افرادی انجام میشود که از سالها غفلت رنج دیدهاند."
وی افزود "من بهشدت نگران مرگ و جراحات وارده طی هفته گذشته و همچنین دستگیریها و بازداشتهای گسترده هستم."
استان خوزستان - جایی که عمدهٔ ۵میلیون ساکن آن به اقلیت عرب ایران تعلق دارند - قبلاً اصلیترین و معتبرترین منبع آب کشور بوده است.
با این وجود ادعای سوءمدیریت طی سالیان متمادی، از جمله انحراف آب به سایر مناطق کشور، همراه با خشکسالیهای سراسری، باعث تهی شدن منابع با ارزش حیاتبخش در این استان بهصورتی شده که دیگر قابل ادامه نیست.
در ماههای اخیر، بستر رودخانههای کرخه و زهره در غرب خوزستان و تالابهای هورالعظیم (یا باتلاق های هویزه) خشک شدهاند.
در نتیجه، اعتراضات در مورد کمبود آب و سوءمدیریت در ۱۵ژوئیه در چندین شهر در سراسر استان آغاز شد، در حالی که معترضان از جمله کودکان شعار "من تشنهام، آب حق من است"، همراه با دیگر تماسهایی که بهوضوح مربوط به بحران فعلی است، شعار میدهند.
در پاسخ، بهنظر میرسد نیروهای امنیتی دولتی با نیرویی نامتناسب نسبت به معترضان غیرمسلح و صلحآمیز واکنش نشان داده و منجر به کشته شدن حداقل ۴نفر از جمله یک خردسال و زخمی شدن چندین نفر دیگر شدهاند.
گزارشهای تأیید نشده حاکی از آن است که ممکن است تعداد بیشتری از قتلها رخ داده باشد، زیرا اعتراضها طی هفته گذشته حداقل به ۲۰شهر بزرگ و بزرگ خوزستان گسترش یافته است، و اعتراض های بعدی برای ابراز همبستگی با سایر نقاط ایران از جمله در تهران و استان لرستان آغاز شده است.
رئیس حقوقبشر سازمان ملل گفت: "آب در حقیقت یک حق است". وی گفت:"اما مقامات، بیشتر از آنکه به درخواستهای قانونی شهروندان خود برای تأیید این حق توجه کنند، در بیشتر موارد بر سرکوب کسانی که این تماسها را انجام میدهند متمرکز شدهاند.
اوضاع فاجعهبار است و سالهاست که در حال تشدید بوده است.
مقامات باید به این موضوع اذعان کنند و مطابق آن اقدام لازم را بهعمل آورند.
تیراندازی و دستگیری افراد بهسادگی بر عصبانیت و ناامیدی افزوده خواهد شد. "
باشله گفت: "وقتی میشنوید که معترضان مجروح، از ترس دستگیری از بیمارستانها پرهیز میکنند، این نشان میدهد که اوضاع چقدر نامطلوب است.
وی افزود "مقامات ملزم هستند مطابق قانون بینالملل مطمئن شوند که هر گونه استفاده از نیروی قهر در پاسخ به اعتراضات در صورت دقیقاً لازم و متناسب، آخرین چاره باشد."
باشله خاطرنشان کرد که ایران بهطور کلی فاقد مجاری مؤثر برای مردم برای ابراز نارضایتی غیر از توسل به اعتراضات، بوده است.
فضای مدنی بهشدت محدود، فقدان فرآیندهای مشارکتی و کمبود رسانه آزاد، باعث میشود که توجه مردم به شرایط وخیم مانند وضعیت فعلی، از هر طریق دیگری غیرممکن باشد.
اینترنت و سایر اشکال ارتباطی در جریان بحران فعلی مختل شده است و مقامات دولتی معترضان را آشوبگر و تجزیهطلب خواندهاند.
وی افزود: "هرگز برای تغییر روش دیر نیست."و دولت ایران با آغاز دستورالعملهای روشن به نیروهای امنیتی برای رعایت استانداردهای بینالمللی در مورد استفاده از زور، بهشدت نیاز به تغییر روند دارد.
همچنین باید اقدامات فوری را انجام دهد تا اول از همه تأثیرات بحران را کاهش داده و سیاستهایی را به کار گیرد که بتواند حق آبه در خوزستان را در طولانیمدت تضمین کند.
این سیاستها باید مبتنی بر مشاوره با جمعیت آسیب دیده باشد و وضعیت اسفناک اقتصادی - اجتماعی استان خوزستان - که بسیار فراتر از کمبود آب است - را جدی بگیرد. "