پیشینهها
در شروع باید یاد کنیم از گفتههای خامنهای در خصوص عدم مذاکره با آمریکا. خامنهای در ۱۰مرداد۹۹ گفت: «من علت مذاکره نکردن با آمریکاییها را بارها گفتهام اما برخی یا متوجه نمیشوند و یا وانمود میکنند که متوجه نشدهاند. … هدف اصلی آمریکاییها از ادعای مذاکره، گرفتن تواناییهای حیاتی ملت ایران است».
ظاهراً این خامنهای بود که متوجه سخنانش نیست و یا خود را به بیراهه زده است. چند ماه بعد در فروردینماه ۱۴۰۰ مذاکرات وین آغاز شد و خیلی سریع آخوند روحانی شیاد در تاریخ ۱۵ اردیبهشتماه اعلام کرد: «من بهعنوان رئیس دولت به مردم اعلام میکنم تحریم شکسته شده و اگر همه با هم متحد باشیم بهزودی تحریم برداشته میشود».
در رژیم دجال دروغگو حرف هیچیک از سران رژیم را نمیتوان باور کرد. فقط کافی است به اظهارات وزیر خارجه آمریکا در تاریخ ۲خردادماه دقت کنید؛ آنتونی بلینکن در گفتگو با تلویزیون ای.بی.سی گفت: «به نظرم، رژیم ایران میداند که برای پایبندی به تعهدات هستهیی خود چه کاری باید انجام بدهد و ما هنوز ندیدهایم که ایران آماده این کار و خواهان تصمیمگیری در این زمینه باشد».
چشمانداز مذاکرات
روز ۳۱ اردیبهشتماه، پایان قرارداد آژانس بینالمللی انرژی اتمی با رژیم ایران بر سر نظارت روی تأسیسات اتمی بود. البته پذیرش این سرفصل مغایر قوانین تصویبشده توسط مجلس آخوندی است. اما خامنهای بهدلیل ضعف در تعادلقوای کنونی آن را بناچار پذیرفت. اکنون بهدلیل اینکه نتایج مذاکرات وین در هالهای از ابهام قرار گرفته است آخوندها روز سوم خرداد بناچار نظارت آژانس را یک ماه تمدید کردند.
آخوند سلیمی یکی از اعضای مجلس در تاریخ ۲خرداد ماه گفت: «آژانس ۳ماه فرصت داشت و دیروز تمام شد، بر اساس قانون باید فیلم تمام دوربینها پاک شود. آقای قالیباف اجازه ندهید این قانون هم مثل قانون اقدام راهبردی شود!».
اما ظاهراً وضعیت رژیم آنقدر درب و داغان است که بناچار گامبهگام تن به عقبنشینی میدهد. باید در دور پنجم گفتگوهای اتمی در وین که در ۷خردادماه آغاز میشود شاهد عقبنشینیهای دیگری از رژیم باشیم.
مذاکرات به کجا میرود؟
مهمترین سؤال پیش روی این است که آیا آمریکا به برجام۲۰۱۵ باز خواهد گشت؟ یا بهدلیل تغییر تعادلقوای کنونی و فرو ریختن دیوارههای نظام بر اثر قیامهای سال۹۸ و بحرانهای اقتصادی و اجتماعی که درگیر آن است، به شرایط جدیدی تن خواهد داد. به گزیدهای از اظهارات دقت کنید:
اظهارات مقامات رژیم
آخوند روحانی (۲خرداد): «با توجه با مذاکرات اخیر انجام شده در وین، بهصراحت آمادگی خود را برای رفع تحریمها وفق برجام اعلام کردهاند. ما به مذاکرات تا توافق نهایی ادامه خواهیم داد».
آخوند روحانی (۳۱ اردیبهشت): « «اینکه شما امروز میبینید در وین آمدند ایستادند دارند مذاکره میکنند و قبول دارند که تمام تحریمهای اصلی را برخواهند داشت الآن ما بحثهایی که میکنیم روی جزئیات و ریز و موارد جزیی هست والا اون مسائل اصلی تحریم نفت و تحریم نمیدانم پتروشیمی و تحریم کشتیرانی و بیمه چی و چی بانک مرکزی و بانکها اینها همه قبول کردند تمام شد».
محمدجواد ظریف (۳خرداد): « «رفع تحریمهای ترامپ یک تعهد حقوقی و اخلاقی است، نه یک اهرم برای مذاکرات».
علیاکبر صالحی (۴خرداد): « «غنیسازی۶۰درصد، ۲۰درصد و ۵درصد همچنان ادامه دارد و میزان انباشت ذخایر اورانیوم ۲۰درصد ما بالای ۹۰کیلو گرم است که بر اساس قانون مصوب مجلس باید در یک سال به ۱۲۰کیلو گرم میرسید و الآن بعد از حدود ۴ماه به ۹۰کیلو گرم رسیده است».
هر چند آخوند روحانی مدعی پایان یافتن تحریمهاست، اما مشخص نیست دلیل استمرار غنیسازی اورانیوم و انباشت آن بهخصوص غنیسازی ۶۰درصدی چیست؟
اظهارات بینالمللی
آنتونی بلینکن (۲خرداد): «در توافق اتمی با رژیم ایران باید ببینیم چگونه میتوانیم این توافق را طولانیتر و قویتر کنیم. همچنین در رابطه با سایر مسائل چگونه وارد شویم. چه حمایت رژیم ایران از تروریسم، چه گسترش سلاحهای هستهیی، چه پشتیبانی بیثبات کننده از نیروهای نیابتی مختلف در سراسر خاورمیانه». . وی افزود: « «ما معتقدیم که باید تلاش کنیم و ببینیم آیا (رژیم) ایران به تبعیت از توافق اتمی برخواهد گشت یا نه. این چیزیست که ما اکنون درگیر آن هستیم. سپس از آن برای ایجاد طرحی استفاده کنیم و تلاش کنیم با سایر موضوعات برخورد کنیم» ».
رویترز (۲خرداد): «آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز یکشبه ۲خرداد گفت آمریکا هنوز آنچه را که نیاز است رژیم ایران برای تبعیت از تعهدات اتمیش انجام دهد تا که تحریمها برداشته شوند، ندیده است».
رویترز (۳۰ اردیبهشت): «سه کشور اروپایی در بیانیهیی ضمن اشاره به حصول پیشرفت ملموس در مذاکرات وین بیان کردند که تضمینی برای رسیدن به موفقیت وجود ندارد. آلمان، انگلیس و فرانسه روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت در بیانیهیی اعلام کردند که مذاکرات هستهیی در خصوص برجام به پیشرفتهای ملموسی رسیدهاند اما رسیدن به موفقیت تضمینی نداشته و همچنان مشکلات سختی باید حل شوند».
با بررسی تحولات فوق میتوان دریافت که اختلافات زیادی میان مذاکرهکنندگان باقی است. بازگشت به برجام ۲۰۱۵ که ابتدا ساده مینمود با موانع سختی روبهرو شده است و رژیم درهم شکسته خامنهای ناچار به عقبنشینی گامبهگام در برابر مذاکرهکنندگان اروپایی و آمریکایی است.
بر اساس روند مذاکرات در دو ماه اخیر میتوان نتیجه گرفت که حاصل مذاکرات پیشروی نیز از دو حالت خارج نیست، یا آخوندها ناگزیر از عقبنشینیهای بیشتری هستند و یا چشمانداز نزدیکی برای حصول یک توافق وجود ندارد. روزهای آینده حقایق جدیدی را آشکار میکند.