پس از توافق برجام بسیاری از شرکتها و صنایع آلمان فعالیتهای تجاری خود با رژیم ایران را تقویت کرده بودند. آغاز دور جدید تحریمها علیه رژیم ایران اما سبب شد که شمار زیادی از این کمپانیها از تجارت با این رژیم عقب‌نشینی کنند.
تلویزیون کانال یک آلمان سه‌شنبه ۲۳مرداد۹۷، در گزارش اختصاصی خود به خروج شرکتهای آلمانی از بازار ایران پرداخته است.
ترک تجارت با رژیم ایران، دردی قابل تحمل
این گزارش می‌گوید چشم‌پوشی از همکاریهای تجاری و معامله با رژیم ایران دردی است که شرکتهای بزرگ آلمانی آن را تحمل پذیر می‌دانند. تا کنون بسیاری از آنان راه خروج از ایران را در پیش گرفته‌اند. شرکت با سابقه‌ی "وورت" (Würth) که یکی از سازندگان معروف پیچ و مهره است.از این دست شرکتها است.
البته این به‌معنی از دست رفتن فرصتهای شغلی است، یکی از کارکنان شرکت وورت، که ۳۶ساله است و از این‌که کاری در این شرکت داشته خوشحال بود، می‌گوید: «ما در شرکت وورت شروع به کار کردم، چون این شرکت معروف بود. وورت حتی قصد گسترش فعالیتهای خود و ایجاد شعبه در تبریز، مشهد و شهرهای دیگر داشت.»
او که کار خود را اکنون از دست داده، می‌افزاید: «هنگام استراحت ناهار به ما گفتند که باید کارمان را تعطیل کنیم. سفارش‌هایی را که به شعبه مرکزی داده بودیم، لغو کنیم و به مشتریانمان در ایران خبر دهیم که قادر به تحویل کالاهایی که سفارش داده شده، نیستیم.»
به‌ویژه از سال ۲۰۱۶به این سو، یعنی پس از امضای توافق اتمی برجام، کمپانیهای آلمانی زیادی به امید کسب درآمدهای وارد فعالیت تجاری با رژیم ایران شده بودند.
داگمار فون بوهن اشتاین، مسئول اتاق صنایع و بازرگانی آلمان در ایران می‌گوید: «اکنون پس از سه سال و دقیقاً در مقطعی که بازار رو به رونق گذاشته و شرکتها می‌توانند سود داشته باشند، تحریمهای آمریکا [علیه ایران] از سر گرفته شده‌اند.»
او می‌افزاید: "مشکل اصلی شرکتهای آلمانی فعال در ایران مسأله پوشش معاملات از طریق بیمه هرمس و جبران خسارات احتمالی نیست، بلکه یافتن بانکی است که از طریق آن بتوان به‌طور قانونی و مشروع معاملات با ایران را انجام داد».
فون بوهن اشتاین گفت که از تلاشهای اتحادیه اروپا برای یافتن راه کار برای ادامه همکاری با رژیم ایران آگاه است ولی باید بانکی پیدا کرد که برای انجام نقل و انتقالات بانکی با آمادگی کافی داشته باشد.
خروجی نه چندان آسان
پتر هایدینگر، از مؤسسه FMC Consulting که به شرکتهای آلمانی فعال در ایران مشاوره می‌دهد، در این باره می‌گوید: «طبیعتاًً برای بسیاری از شرکتها ممکن نیست که یک شبه به فعالیت خود در ایران پایان بدهند. من از جمله به یک شرکت تولید کننده مواد غذایی مشاوره می‌دهم که در ایران هزاران کارگر و چند کارخانه دارد.»
به گفته‌ی او باید صبر کرد و دید که سرسختی اتحادیه اروپا در مقابله با تحریم علیه رژیم ایران تا چه حد است.
هایدینگر خاطرنشان کرد که هنوز هم شرکتهایی هستند که به‌رغم مشکلات موجود، به فعالیت خود در ایران ادامه می‌دهند؛ به‌ویژه آن دست از شرکتهایی که ارتباطات و همکاری تجاری با ایالات متحده ندارند.
این مشاور اقتصادی آلمان نیز خود قصد دارد، فعالیت هایش در ایران را دنبال کند. او هم در راستای کار خود با مشکلات بانکی روبه‌رو است و می‌گوید: «ما باید در یافتن راه‌حلها مبتکر باشیم. اگر مسأله بر سر مبالغ کم است، می‌توان کارها را به‌صورت نقدی انجام داد. یکی از مشتریان ما سفارشی چند میلیون یورویی گرفته و طبیعتاًً نمی‌تواند مسأله را از طریق پول نقد حال کند. » البته هایدینگر از ذکر جزییات این‌که چه راه‌حلی برای این مسأله پیدا کرده، خودداری کرد.
خروج شرکتهای آلمانی همزمان با تلاش دولت برای ادامه تجارت با رژیم ایران
پتر آلتمایر، وزیر اقتصاد آلمان به‌تازگی در این رابطه گفت: «ما نمی‌گذاریم که واشنگتن چگونگی روابط اقتصادی‌مان را با کشورهای دیگر به ما دیکته کند و به همین خاطر نیز به برجام پایبند هستیم، تا ایران دست به تولید سلاح های هسته‌یی نزند.»
او همچنین در مصاحبه‌یی با نشریه‌ی "بیلد آم زونتاگ" گفته بود: «هر شرکت آلمانی حق دارد که مطابق خواست خود در ایران سرمایه‌گذاری کند. اما بسیاری از شرکتها به وام بانکها وابسته هستند؛ بانک‌هایی که هزینه‌های خود را از طریق همکاری با آمریکا تأمین می‌کنند. این امر مشکل ساز است.»
آلتمایر گفته بود، آلمان و اروپا در پی راه‌هایی هستند تا بتوان کانال‌های تبادلات مالی با رژیم ایران را باز نگه دارند. او افزوده بود که آلمان هم‌چنان با بیمه پوشش صادراتی هرمس از فعالیت شرکت هایش در خارج از کشور پشتیبانی می‌کند.
با وجود این دلگرمی دادنها، اما شرکتهای بزرگ آلمانی اولویتهای خود را سبک سنگین می‌کنند؛ این‌که معامله با ایران مهم‌تر است یا معامله با آمریکا؟
کمی قبل‌تر یا هم زمان با سخنان پتر التمایر، شرکتهای خودروسازی دایملر و "دور" (Dürr) و همچنین شرکت سازنده دستگاههای حفر تونل به نام هرن کنشت از ترک کردن روابط تجاری خود با رژیم ایران خبر داد.
بیشتر بخوانید:
- دونالد ترامپ: شورش در سراسر ایران به رژیم حاکم فشار آورده است
- خروج شرکتهای آلمانی از ایران
- هشدار آمریکا: به تجارت با رژیم ایران پایان دهید
- انصراف یک شرکت انرژی آلمانی از حضور در ایران
