خبرگزاری رویترز از طرح احتمالی دولت آمریکا برای توقف و بازرسی کشتیهای حامل نفت رژیم ایران در آبهای بینالمللی در چهارچوب یک توافق جهانی، تحت موضوع مقابله با گسترش سلاحهای کشتار جمعی، خبر داد.
شش منبع آگاه که بهخاطر حساسیت موضوع نخواستهاند نامی از آنها برده شود، روز پنجشنبه ۱۶ اسفند به رویترز گفتند که مقامهای دولت دونالد ترامپ در حال بررسی راههایی هستند تا کشورهای متحد آمریکا بتوانند کشتیهایی را که از گذرگاههای حیاتی مانند تنگه ملاکا در آسیا و دیگر مسیرهای دریایی عبور میکنند، متوقف کرده و بازرسی کنند.
ترامپ در پی بازگشت به کاخسفید فرمان احیای سیاست «فشار حداکثری» علیه رژیم ایران برای «به صفر» رساندن صادرات نفت ایران را امضا کرد و طی هفتههای گذشته وزارت خزانهداری آمریکا دو دور تحریم علیه شرکتها و کشتیهای دخیل در صادرات نفت رژیم ایران اعمال کرده است.
منابع رویترز گفتهاند که توقف و بازرسی نفتکشهای حامل نفت ایران باعث تأخیر در ارسال محمولههای نفتی به مشتریان چینی خواهد شد و از طرفی طرفهای درگیر در معاملات نفتی رژیم ایران را نیز در معرض آسیب به اعتبار و تحریمهای احتمالی قرار خواهد داد.
یکی از این منابع تصریح کرد: «لازم نیست کشتیها را غرق یا افرادی را بازداشت کنید تا تأثیر بازدارنده ایجاد شود؛ ارزش ریسک کردن ندارد. تأخیر در تحویل محمولههای نفتی رژیم ایران، عدم اطمینان را به شبکه غیرقانونی این تجارت تزریق خواهد کرد».
شرکتهای ردیابی نفتکشها تاکنون بیش از ۵۰۰نفتکش دخیل در قاچاق پنهانی نفت رژیم ایران را شناسایی کردهاند که تنها ۴۵درصد از آنها تحریم شده است.
تشدید تحریمهای آمریکا علیه نفتکشها از اکتبر پارسال باعث افت چشمگیر تخلیه نفت ایران در بنادر چین شده؛ بهطوری که در دو ماه گذشته متوسط تحویل روزانه نفت ایران به چین حدود ۷۰۰هزار بشکه بوده که کمتر از نصف متوسط سال گذشته میلادی است.
رویترز مینویسد دولت ترامپ در حال بررسی این موضوع است که آیا میتوان بازرسیهای دریایی را تحت نظارت برنامه «ابتکار امنیت منع اشاعه تسلیحات» که در سال ۲۰۰۳ برای جلوگیری از قاچاق سلاحهای کشتار جمعی اجرایی شد، به کار گیرد یا نه.
آمریکا پیشگام این ابتکار بود و تاکنون بیش از صد کشور آن را امضا کردهاند.
به گفته یکی از منابع، این سازوکار میتواند به دولتهای خارجی اجازه دهد تا بنا به درخواست آمریکا، محمولههای نفتی رژیم ایران را متوقف و بازرسی کنند.
رویترز مینویسد توقف و بازرسی نفتکشهای مرتبط با رژیم ایران میتواند واکنش رژیم را در پی داشته باشد، چرا که تلاشهای قبلی برای توقیف محمولههای نفتی ایران با واکنش متقابل مواجه شده است.