ایرج افشار پژوهشگر، ایران‌شناس و کتاب‌شناس ایرانی روز چهارشنبه ۱۸ اسفند۸۹ در سن ۸۵ سالگی در بیمارستان جم تهران درگذشت.
زنده یاد ایرج افشار، تحقیقات ارزشمندی درباره ایرانشناسی و کتاب‌شناسی انجام داد که این تحقیقات در نشریات معتبر بین‌المللی منتشر شده‌است. از او به‌عنوان پدر کتاب‌شناسی ایران یاد می‌شود. ایرج افشار متولد ۱۳۰۴ بود و تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان «زرتشتیان» و «شاپور تجریش» به انجام رساند. سپس وارد دبیرستان فیروز بهرام شد و از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸ در دانشکده حقوق‌دانشگاه تهران در رشتهٔ قضایی تحصیل کرد و رساله خود را با عنوان «اقلیتها در ایران» ارائه کرد. در سال ۱۳۲۹ به‌عنوان دبیر در دبیرستانهای تهران شروع به تدریس کرد. در سال ۱۳۳۰ به تشویق محمدتقی دانش پژوه به کتابداری در کتابخانه دانشکده حقوق‌دانشگاه تهران پرداخت. در سال ۱۳۳۱ مجله «فرهنگ ایران زمین» را بنیان گذارد.
وی چندی سردبیر مجله سخن بود از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۵۷ مدیر و سردبیر مجله «راهنمای کتاب» بود، هم‌چنین از سال ۱۳۳۷ به تدریس در دانشسرای عالی وابسته به دانشگاه تهران پرداخت.
از سال ۱۳۴۱ ریاست کتابخانه ملی ایران و از سال ۱۳۴۲ ریاست مرکز تحقیقات ایرانشناسی دانشگاه تهران را عهده‌دار بود.
ایرج افشار که مدتی بود دچار بیماری شده بود، از شامگاه ۱۲ اسفندماه در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی بیمارستان جم تهران بستری شد و در روز ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در سن ۸۵ سالگی درگذشت.
برخی از آثار ایرج افشار:
پژوهشهای ایرانشناسی نامواره دکتر محمود افشار، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۴
دفتر تاریخ، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول، ۱۳۸۴
ریاض الفردوس خانی، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۵
فرهنگ ایران زمین در ۳۰ جلد به کوشش ایرج افشار
نامه‌های تهران شامل ۱۵۴ نامه از رجال دوران به سید حسن تقی زاده، به کوشش ایرج افشار، انتشارات فرزان روز چاپ دوم ۱۳۸۵
گل‌گشت در وطن سفر نامچه انتشارات اختران چاپ اول ۱۳۸۴
فهرست دستنویس‌های فارسی در کتابخانهٔ ملی اتریش و آرشیو دولتی اتریش در وین انتشارات فرهنگستان علوم اتریش - فهرستگان چاپ اول ۱۳۸۲
فهرست مقالات فارسی که مقاله‌های فارسی را در زمینه ایرانشناسی در ۶ جلد به چاپ رسانده است. این شش جلد بالغ بر چهل سال از زندگی وی را در بر گرفته است و هر کسی که بخواهد در موضوعاتی که مربوط به ایران و زبان و فرهنگ ایرانی دست به پژوهش بزند از مراجعه به این کتاب بی‌نیاز نخواهد بود. مجموعه مقالاتی که ایرج افشار در مجلات و یادنامه‌ها به چاپ رسانده است شاید بالغ بر دوهزار مقاله باشد. کتابهایی که ایشان در زمینه فرهنگ، تاریخ و ادب ایران انتشار داده‌اند بالغ بر سیصد جلد می‌شود و از این نظر شاید در میان معاصران بی‌نظیر باشد.
زنده یاد ایرج افشار، تحقیقات ارزشمندی درباره ایرانشناسی و کتاب‌شناسی انجام داد که این تحقیقات در نشریات معتبر بین‌المللی منتشر شده‌است. از او به‌عنوان پدر کتاب‌شناسی ایران یاد می‌شود. ایرج افشار متولد ۱۳۰۴ بود و تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان «زرتشتیان» و «شاپور تجریش» به انجام رساند. سپس وارد دبیرستان فیروز بهرام شد و از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۸ در دانشکده حقوق‌دانشگاه تهران در رشتهٔ قضایی تحصیل کرد و رساله خود را با عنوان «اقلیتها در ایران» ارائه کرد. در سال ۱۳۲۹ به‌عنوان دبیر در دبیرستانهای تهران شروع به تدریس کرد. در سال ۱۳۳۰ به تشویق محمدتقی دانش پژوه به کتابداری در کتابخانه دانشکده حقوق‌دانشگاه تهران پرداخت. در سال ۱۳۳۱ مجله «فرهنگ ایران زمین» را بنیان گذارد.
وی چندی سردبیر مجله سخن بود از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۵۷ مدیر و سردبیر مجله «راهنمای کتاب» بود، هم‌چنین از سال ۱۳۳۷ به تدریس در دانشسرای عالی وابسته به دانشگاه تهران پرداخت.
از سال ۱۳۴۱ ریاست کتابخانه ملی ایران و از سال ۱۳۴۲ ریاست مرکز تحقیقات ایرانشناسی دانشگاه تهران را عهده‌دار بود.
ایرج افشار که مدتی بود دچار بیماری شده بود، از شامگاه ۱۲ اسفندماه در بخش مراقبت‌های ویژه‌ی بیمارستان جم تهران بستری شد و در روز ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ در سن ۸۵ سالگی درگذشت.
برخی از آثار ایرج افشار:
پژوهشهای ایرانشناسی نامواره دکتر محمود افشار، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۴
دفتر تاریخ، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول، ۱۳۸۴
ریاض الفردوس خانی، انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول ۱۳۸۵
فرهنگ ایران زمین در ۳۰ جلد به کوشش ایرج افشار
نامه‌های تهران شامل ۱۵۴ نامه از رجال دوران به سید حسن تقی زاده، به کوشش ایرج افشار، انتشارات فرزان روز چاپ دوم ۱۳۸۵
گل‌گشت در وطن سفر نامچه انتشارات اختران چاپ اول ۱۳۸۴
فهرست دستنویس‌های فارسی در کتابخانهٔ ملی اتریش و آرشیو دولتی اتریش در وین انتشارات فرهنگستان علوم اتریش - فهرستگان چاپ اول ۱۳۸۲
فهرست مقالات فارسی که مقاله‌های فارسی را در زمینه ایرانشناسی در ۶ جلد به چاپ رسانده است. این شش جلد بالغ بر چهل سال از زندگی وی را در بر گرفته است و هر کسی که بخواهد در موضوعاتی که مربوط به ایران و زبان و فرهنگ ایرانی دست به پژوهش بزند از مراجعه به این کتاب بی‌نیاز نخواهد بود. مجموعه مقالاتی که ایرج افشار در مجلات و یادنامه‌ها به چاپ رسانده است شاید بالغ بر دوهزار مقاله باشد. کتابهایی که ایشان در زمینه فرهنگ، تاریخ و ادب ایران انتشار داده‌اند بالغ بر سیصد جلد می‌شود و از این نظر شاید در میان معاصران بی‌نظیر باشد.
