دزدی دریایی و جستجوی جهان برای حل ریشه‌یی

به‌رغم حضور ناوگانهای پیش‌رفته 12کشور برای مقابله با دزدی دریایی در آبهای شاخ آفریقا، هم‌چنان خبر از ربوده شدن کشتیهای جدید می‌رسد. از جمله در هفته گذشته خبر از ربوده شدن دو کشتی جدید داده شد. این خبر را یکی از راهزنان که خود را ’حسن’ معرفی می‌کرد، طی آن‌چه که خبرگزاری رسمی رژیم آخوندی «گفت و گوی تلفنی با این خبرگزاری از قرارگاه مرکزی دزدان دریایی سومالی» می‌نامید، اعلام کرد و گفت: افراد ما دو کشتی را به دام انداخته‌اند که محموله یکی از آنها وسائل نقلیه موتوری می‌باشد». البته خبرهایی از خنثی کردن حمله‌های یا دستگیری دزدان دریایی هم مرتباً منعکس می‌شود. از جمله گزارش متوقف کردن یک حمله توسط ارتش کره جنوبی. در این گزارش آمده است که نیروهای کره جنوبی، یک حمله دزدان دریایی در خلیج عدن را متوقف کرده‌اند. یک مقام ستاد مشترک ارتش می‌گوید این حادثه روز جمعه در حدود 110کیلومتری ساحل عدن روی داد. یک ناوشکن جنگی کره جنوبی به‌درخواست کمک یک کشتی ثبت شده در دانمارک که گفت دزدان دریایی آنرا تعقیب می‌کنند، پاسخ داد. یک هلیکوپتر از ناوشکن اعزام شد و وقتی تهدید کرد که آتش خواهد گشود، دزدان بازگشتند. کره جنوبی یکی از حدود 12کشوری است که کشتیهای جنگی آنها در آبهای نزدیک سومالی گشت می‌زنند. یا این که کمی پیشتر خبر از دستگیری 11دزد دریایی توسط یک کشتی نظامی فرانسه داده شد. سؤال این است که پدیده دزدان دریایی چیست که ناوگانهای پیش‌رفته 12کشور نمی‌توانند به آن خاتمه دهند تا جایی که به گفته نماینده ویژه ملل متحد به «یک بلای بین‌المللی» تبدیل شده است. استمرار این بلای بین‌المللی ریشه در تجهیزات و نیروی برتر آنها نسبت به ناوگانها 12کشور در آبهای شاخ آفریقا دارد؟ در این مورد تحلیهای گوناگونی در رسانه‌ها وجود دارد. از جمله در تفسیر رادیو آلمان آمده است: «سومالی نمونه‌ی بارز یک کشور از هم فرو پاشیده است. از آغاز دهه‌ی 90 میلادی ساختار‌های دولتی در این کشور از عملکرد باز ایستاده‌اند و گروههای شبه‌نظامی خلاء قدرت را پر کرده‌اند. ژان پینگ، رییس کمیسیون اتحادیه آفریقا، در مورد وضعیت سومالی می‌گوید: «واقعا غم‌انگیز است که تقریبا در 20سال گذشته وضعیت سومالی از یک کشور، به محدوه‌ای بدون دولت و قانون تقلیل یافته است». هر چند اتحادیه‌ی آفریقا نیروهای حافظ صلح خود را در منطقه مستقر کرده است‌ ، اما تجهیزات این نیروها بد و تعداد آنها نیز برای کمک به دولت موقت در سومالی چندان کافی نیست. با این‌که سومالی از آغاز سال جدید دارای یک دولت شده است، اما نفوذ سیاسی آن کم است و بارها از سوی نیروهای شبه‌نظامی مورد حمله قرار گرفته است. دولت جدید سومالی، عملا کاری در مقابل دزدان دریایی نیز نمی‌تواند انجام دهد. در واقع شهرت جهانی سومالی ناشی از حمله‌های دزدان دریایی به کشتی‌ها و دریافت میلیون‌ها دلار باج برای آزاد سازی آنهاست». خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اتحادیه‌ی اروپا به ریشه نزدیک می‌شود و می‌گوید: «اگر ما فقط با دزدان دریایی مبارزه کنیم و به دلایل ریشه‌ای هم‌چون فروپاشی دولت و فقر نپردازیم، محکوم به شکست هستیم». روز پنجشنبه 3اردیبهشت نمانیدگان 43کشور در بروکسل جمع شدند تا در اجلاس سازمان ملل برای کمک به بازسازی سومالی، به راه‌حل ریشه‌یی برای پایان دادن به پدیده دزدان دریایی نیز بپردازند. این نشست بنا‌به‌دعوت بان کی‌مون، دبیر کل این سازمان برگزارد شد. شیخ شریف احمد، رئیس‌جمهور منتخب سومالی در این کنفرانس گفت: «این یک موقعیت بی‌نظیر برای کمک به مردم سومالی است. آنها از این همه مناقشه و درگیری خسته شده‌اند. ما همه تلاش خود را برای بازگرداندن صلح و آرامش به کشور خواهیم کرد». در تفسیر خبرگزاریها نیز آمد که به باور ناظران سیاسی، سومالی می‌تواند با ’شریف شیخ احمد آغازی نوین داشته باشد. بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد در این کنفرانس گفت: اظهارداشت که بازگرداندن ثبات و امنیت به سومالی نقشی حیاتی در بقای این کشور دارد و از جامعه جهانی خواست که منابع مالی بیشتری صرف مبارزه با دزدان دریایی سومالی کنند. ام راه‌حل ریشه‌یی چیست؟ سردبیر میدل ایست تایمز در تفسیری که توسط خبرگزاری یونایتدپرس منتشر شد، نظر خود را درباره این راه‌حل بیان کرد. در این تفسیر آمده است: این دزدان دریایی مدرن که از پایگاههایی در سومالی، کشوری که فاقد قانون و نظم است، عمل می‌کنند، باعث نگرانیهای جدی شده‌اند. صرفنظر از تهدید دزدی دریایی نسبت به شلوغ ترین خطوط دریایی، این دزدان دریایی وضعیت بی‌ثبات را به منطقه افزوده‌اند. در این تفسیر با اشاره به این که این شرایط محیط مساعدی رای برای بنیادگرایان اسلامی فراهم کرده تأکید شده است: «راه‌حل برای بحران دزدان دریایی مستلزم دو خط مشی مربوط به هم ، چه نظامی و چه سیاسی می‌باشد، که بایستی به‌طور پشت سرهم انجام گردد، در غیراینصورت هیچ‌کدام احتمالا هیچ نتیجه واقعی را ببار نمی‌آورد. اولین گام، یک نیروی ویژه گروه ضربت برای حمله به پایگاههای پشتیبانی که توسط دزدان دریایی استفاده می‌شود برای نابودی کشتیهای آنها می‌باشد، تا بدینوسیله بطورپایه‌یی آنها را فلج کند. دومین گام، الزام یک برنامه بازسازی اقتصادی تهاجمی برای این کشور در جهت ایجاد شغل برای کسانی است که ممکن است وسوسه شوند تا ردپای دزدان دریایی را دنبال کنند… دست آخر، طرح نجات سومالی خیلی کم خرجتر از تمامی باجهایی است که دزدان دریایی به‌زور از جامعه بین‌المللی می‌گیرند…».