جهانی شدن بحران مالی آّمریکا

اعضای مجلس نمایندگان آمریکا، در حالی به لایحه نجات مالی به ارزش 700 میلیارد دلار رای منفی دادند که نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، در مجموع تصویب و اجرای این لایحه را به نفع اقتصاد آمریکا و جهان دانسته بودند، و رد این لایحه کاملا خلاف انتظار سیاستمداران و کارشناسان مالی بود. اینکه چرا مجلس نمایندگان به آن پاسخ منفی داد، شاید به این خاطر باشد که نمایندگان این گفته جرج بوش، رئیس جمهور آمریکا، مبنی بر این که بدون طرح تضمین بدهی های بانک ها و نیز تامین پولی که پشتوانه این تضمین باشد، تمام اقتصاد آمریکا فلج خواهد شدرا، باور نداشتند. بخصوص که یک نیروی اجتماعی گسترده با ارسال نامه و ایمیل با خشم از نمایندگان خود در کنگره می‌خواستند با خرج کردن از جیب مردم طرحی را که به تصور عموم، برای نجات بانکداران وال استریت نیویورک است، تصویب نکنند. اما واقعیت این است که اکنون انتخاب بین بد و بدتر است. چرا که بسیاری از مشتریان بانک ها به دلیل اینکه قادر به بازپرداخت وام مسکن خود نیستند با خطر ضبط خانه‌هایشان توسط بانک ها روبرو هستند. در حالیکه رئیس جمهور آمریکا گفته است که به تلاشهای خود برای تصویب لایحه مالی توسط کنگره آمریکا ادامه خواهد داد، ارزیابی خوشبینانه این بود که قانونگذاران و رای دهندگان آمریکایی، سرانجام دست از مقاومت برداشته و به وزارت خزانه داری آمریکا پولی را که لازم دارد بپردازند. تصور ارزیابی بدبینانه، برای اقتصاد آمریکا وحشتناک تر از آن است که بتوان توصیف کرد. بوش گفته بود هزینه رد این لایحه، بسیار بیشتر از لایحه نجات بخش مالی 700 میلیارد دلاری خواهد بودو عواقب آن برای اقتصاد آمریکا دردناک و ماندگار خواهد بود. اما او به مردم آمریکا و جهان اطمینان داد که این بن بست سیاسی حل خواهد شد. اظهارات بوش در پی درخواست رهبران جهان از دولت این کشور برای جلوگیری از فروپاشی مالی جهان ایراد شد. نکته مهم دیگر این که در شرایط بحران مالی، بانکهای خصوصی از دادن اعتبار به یکدیگر خود داری می کنند. در نتیجه بسیاری از آنها که قادر به بازپرداخت وامهای پیشین نمی شوند، یا ورشکسته شده یا توسط نهاد مالی بزرگ تر به بهای ارزان خریداری می شوند. رکود فعالیت بانکی به رکود خرید و فروش، توقف بازار پول، و در نهایت توقف حرکت سرمایه و فلج اقتصادی منجر خواهدشد. از همین رو، دولت و بانک مرکزی با حمایت خود می‌کوشند به صاحبان سپرده اطمینان دهند که سپردههایشان ارزش خود را حفظ خواهند کرد. در حالی که با قاطعیت می شد گفت که بحران مالی، اقیانوس اطلس را پشت سر گذاشته و اروپا را نیز فرا گرفته و طی چند روزگذشته بانکهایی هم چون بانک بلژیکی ـ هلندی فورتیس، بانک فرانسوی ـ بلژیکی دکسیا، بانک انگلیسی برادفورد ـ بینگلی، به دلیل موقعیت متزلزل خود، یا دولتها را مجبور به مداخله کردند و یا در بانک های دیگر ادغام شدند، چهارشنبه شب 10مهر ماه، سنای آمریکا طرح اعتبار 700 میلیارد دلاری وزارت خزانه داری را تصویب کرد. به این ترتیب اکنون نیمی از راه حل بحران طی شده و مجلس نمایندگان نیز تا جمعه شب فرصت دارد که به بررسی این طرح اصلاح شده پرداخته، و نیمه دیگر راه را طی کند. گفته می‌شود که فضای حاکم بر مجلس نمایندگان نیز تصویب آن است ، چرا که خطر گسترش بحران و عمیق تر شدن آن در آمریکا، اروپا و آسیای شرقی بسیار جدی تلقی شده است . در این رابطه رهبران اروپا نیز انتظارشان تصویب اعتبار 700میلیارد دلاری و تزریق آن به اقتصاد آمریکا است.