برجام، موضوعی است که این روزها، از مجلس گرفته تا تلویزیون و جمعه بازارهای رژیم به بحثهای داغ حول آن مشغولند. از جمله یک کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس تشکیل شده که پشت سر هم آدمهای مختلف رژیم از اعضای تیم مذاکره در دولت روحانی تا اعضای تیم سابق مثل جلیلی و همهٴ کسانی که بهنحوی به موضوع برجام مربوط میشوند را میآورد و به قول معروف سر تاس نشانده و از آنها سؤال و جواب میکند که نمونهٴ آن، سین جیم 5ساعته از عراقچی در چند روز پیش بود. نمونهٴ دیگر، مصاحبه تلویزیونی زاکانی رئیس کمیسیون بررسی برجام است. اظهارات زاکانی در این مصاحبه، تماماً در نقطهٴ مقابل ادعاهای دولت روحانی است که گویا توانسته طناب تحریمهایی را که داشت رژیم را بهلحاظ اقتصادی خفه میکرد، از دور گردن رژیم بردارد. البته چند روز پیش نیز از خامنهای شنیدیم که سوز و گداز میکرد از اینکه تحریمها برداشته نمیشود و فقط در برخی موارد تعلیق میشود.
در این مصاحبه مجری از زاکانی میپرسد:
«آمریکاییها بهشدت تبلیغات میکنند که آنچه که در برجام تصویب شده، چارچوب تحریمها را برای ما حفظ میکند، آیا این طور است؟» (شبکهٴ 2 تلویزیون رژیم 12 شهريور 94)
و او پاسخ میدهد: «بله، از نگاه آمریکاییها به برجام، کاری که انجام شده یک مرحله از مراحل مختلف است. لذا آنها در این مرحله بنا دارند که ما را به یک رکود و ایستایی و برگشت ناپذیری جدی برسانند و بعد نهایتاً آن زیرساختهای اساسی تحریمهای خودشان را حفظ کنند و خودشان را برای گامهای بعدی مهیا نگهدارند…
بخشی از تحریمها، عمدتاً 6 قطعنامه شورای امنیت است که در قطعنامه 2231 جمع کردهاند. نکته دوم هم راجع به تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپاست، که مثلاً اتحادیه اروپا دستورالعملهای اجرایی را لغو کرده، اما زیرساختها و اساس مصوباتش راجع به تحریمها را برای روز انتقال که 8سال آینده است نگهداشته. آمریکا نیز همچنین».
یکی از ادعاهای عراقچی در کمیسیون برجام این بود که اگر آمریکا به تحریمها برگردد، ما هم میتوانیم متقابلاً برگشتپذیری داشته باشیم، یعنی دوباره در عرض یک سال میتوانیم برگردیم به همان نقطهیی که بودیم و برویم بمبسازی خودمان را از سر بگیریم؛ حالا حرفهای زاکانی را در این باره بشنوید.
مجری میپرسد: «خیلی از تحریمها تعلیق شده، تعلیق یعنی اینکه بازگشت پذیری دارد. آیا در مقابل، آن تعهداتی که ما پذیرفتیم هم بازگشت پذیری دارد؟
زاکانی جواب میدهد: «تعهدات ما، تعهداتی است که با اقدام در آن راستا دیگر بازگشتپذیری سریع، وجود خارجی نخواهد داشت. بخشی از آن هم اصلاً بازگشتپذیر نیست. مثلاً وقتی از 9تن، 10تن مواد رادیواکتیو صحبت میکنید که بناست به یک کشور دیگری برود و مابهازای آن ایران تعهد داشته باشد که بیش از 60کیلو اورانیوم غنی شده ۳.۷ نگهداری نکند؛ لذا برگشت پذیریش یعنی سالها تلاش برای غنیسازی مجدد که دیگر قابل انتقال و برگشت نیست. یا وقتی شما اکسید میکنید و تبدیل میکنید به صفحات سوخت، دیگر این قابل برگشت نیست. یا مسیری را دنبال میکنید که ماحصل این مسیر بیش از دو سوم سانتریفیوژها را جمع میکنید. خود جمع کردن یک تبعاتی دارد و بازگرداندنش یک زمانبندی خاصی دارد. علاوه بر این شما تعهد دادهاید که اصلاً زیرساختهای یک بخشهایی را برمیچینید، حتی آن پیکره و پایه و اساس را هم تغییر کاربری میدهید، مثلاً در فردو این اتفاق میافتد».
زاکانی در مورد اینکه تکلیف دعوایی که بر سر مطرح کردن یا مطرح نکردن برجام بین دولت روحانی و باند دلواپسان در مجلس جریان دارد، چه میشود، میگوید:
«آن دیگر وظیفه قانونی دولت است. شورای نگهبان وقتی میخواهد اصل 75و 125 قانون اساسی را تفسیر کند، میگوید من با اسم و عنوان کار ندارم؛ هر چیزی که دو ویژگی داشته باشد، شامل این اصول میشود. ویژگی اول این است که تعهد ایجاد کند. ویژگی دوم هم این است که طرفی که در خارج کشور است، یک دولت یا نهاد باشد. هر دو ویژگی را این متن برجام در حد اعلا دارد. لذا اگر دولت بیان میکنند که مصلحت نیست، یا این سیاسی است یا هر چیز دیگر، این خلاف قانون اساسی و خلاف تفسیر شورای نگهبان است که هیچ ربطی به این مجلس و مجلس قبل و مجلس بعد یا این دولت و دولت بعد ندارد. تفسیر شورای نگهبان است و کاملاً مشخص و معلوم است».
نکته جالب در رابطه با این مصاحبه تلویزیونی اینکه قرار بود بعیدینژاد از کارشناسان تیم مذاکره هم در این مصاحبه حضور داشته باشد، اما زاکانی اعلام کرد که حاضر نیست با او در یک مصاحبه مشترک شرکت کند. تهیه کنندگان برنامه هم به بعیدینژاد زنگ زدند و او را از وسط راه برگرداندند و این هم دعوای دیگری به دعواهای موجود بین دو باند افزود.
در این مصاحبه مجری از زاکانی میپرسد:
«آمریکاییها بهشدت تبلیغات میکنند که آنچه که در برجام تصویب شده، چارچوب تحریمها را برای ما حفظ میکند، آیا این طور است؟» (شبکهٴ 2 تلویزیون رژیم 12 شهريور 94)
و او پاسخ میدهد: «بله، از نگاه آمریکاییها به برجام، کاری که انجام شده یک مرحله از مراحل مختلف است. لذا آنها در این مرحله بنا دارند که ما را به یک رکود و ایستایی و برگشت ناپذیری جدی برسانند و بعد نهایتاً آن زیرساختهای اساسی تحریمهای خودشان را حفظ کنند و خودشان را برای گامهای بعدی مهیا نگهدارند…
بخشی از تحریمها، عمدتاً 6 قطعنامه شورای امنیت است که در قطعنامه 2231 جمع کردهاند. نکته دوم هم راجع به تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپاست، که مثلاً اتحادیه اروپا دستورالعملهای اجرایی را لغو کرده، اما زیرساختها و اساس مصوباتش راجع به تحریمها را برای روز انتقال که 8سال آینده است نگهداشته. آمریکا نیز همچنین».
یکی از ادعاهای عراقچی در کمیسیون برجام این بود که اگر آمریکا به تحریمها برگردد، ما هم میتوانیم متقابلاً برگشتپذیری داشته باشیم، یعنی دوباره در عرض یک سال میتوانیم برگردیم به همان نقطهیی که بودیم و برویم بمبسازی خودمان را از سر بگیریم؛ حالا حرفهای زاکانی را در این باره بشنوید.
مجری میپرسد: «خیلی از تحریمها تعلیق شده، تعلیق یعنی اینکه بازگشت پذیری دارد. آیا در مقابل، آن تعهداتی که ما پذیرفتیم هم بازگشت پذیری دارد؟
زاکانی جواب میدهد: «تعهدات ما، تعهداتی است که با اقدام در آن راستا دیگر بازگشتپذیری سریع، وجود خارجی نخواهد داشت. بخشی از آن هم اصلاً بازگشتپذیر نیست. مثلاً وقتی از 9تن، 10تن مواد رادیواکتیو صحبت میکنید که بناست به یک کشور دیگری برود و مابهازای آن ایران تعهد داشته باشد که بیش از 60کیلو اورانیوم غنی شده ۳.۷ نگهداری نکند؛ لذا برگشت پذیریش یعنی سالها تلاش برای غنیسازی مجدد که دیگر قابل انتقال و برگشت نیست. یا وقتی شما اکسید میکنید و تبدیل میکنید به صفحات سوخت، دیگر این قابل برگشت نیست. یا مسیری را دنبال میکنید که ماحصل این مسیر بیش از دو سوم سانتریفیوژها را جمع میکنید. خود جمع کردن یک تبعاتی دارد و بازگرداندنش یک زمانبندی خاصی دارد. علاوه بر این شما تعهد دادهاید که اصلاً زیرساختهای یک بخشهایی را برمیچینید، حتی آن پیکره و پایه و اساس را هم تغییر کاربری میدهید، مثلاً در فردو این اتفاق میافتد».
زاکانی در مورد اینکه تکلیف دعوایی که بر سر مطرح کردن یا مطرح نکردن برجام بین دولت روحانی و باند دلواپسان در مجلس جریان دارد، چه میشود، میگوید:
«آن دیگر وظیفه قانونی دولت است. شورای نگهبان وقتی میخواهد اصل 75و 125 قانون اساسی را تفسیر کند، میگوید من با اسم و عنوان کار ندارم؛ هر چیزی که دو ویژگی داشته باشد، شامل این اصول میشود. ویژگی اول این است که تعهد ایجاد کند. ویژگی دوم هم این است که طرفی که در خارج کشور است، یک دولت یا نهاد باشد. هر دو ویژگی را این متن برجام در حد اعلا دارد. لذا اگر دولت بیان میکنند که مصلحت نیست، یا این سیاسی است یا هر چیز دیگر، این خلاف قانون اساسی و خلاف تفسیر شورای نگهبان است که هیچ ربطی به این مجلس و مجلس قبل و مجلس بعد یا این دولت و دولت بعد ندارد. تفسیر شورای نگهبان است و کاملاً مشخص و معلوم است».
نکته جالب در رابطه با این مصاحبه تلویزیونی اینکه قرار بود بعیدینژاد از کارشناسان تیم مذاکره هم در این مصاحبه حضور داشته باشد، اما زاکانی اعلام کرد که حاضر نیست با او در یک مصاحبه مشترک شرکت کند. تهیه کنندگان برنامه هم به بعیدینژاد زنگ زدند و او را از وسط راه برگرداندند و این هم دعوای دیگری به دعواهای موجود بین دو باند افزود.