استان قزوین

استان قزوين در شمال غربی ایران قرار دارد. این استان از شمال با استانهای مازندران و گیلان، از جنوب با همدان و مرکزی، از غرب با زنجان و مرکزی و از شرق با استان تهران همسایه است.

مساحت آن حدود ۱5820 کیلومتر مربع است. و از استانهای زلزله‌خیز ایران است.

استان قزوین، تقسیمات کشوری:
قزوین تا سال ۱۳۷۳ جزو استان زنجان بود. پس از آن تا سال 1375 به استان تهران ملحق گردید و نهایتاً از استان تهران جدا شده و به همراه تاکستان استان قزوین را تشکیل داد. استان قزوین دارای ۶ شهرستان بنام‌های: قزوین، تاکستان، بوئین زهرا، آبیک، شهرستان البرز و شهرستان آوج است

استان قزوین در نواحی شمال دارای آب و هوایی سرد با زمستانی پر برف و تابستانی معتدل است. در حالیکه در نواحی حنوب دارای آب وهوایی معتدل می‌باشد و نواحی دشتی آن تابستانهای گرمی دارد

مردم استان قزوین به فارسی تکلم می‌کنند. لهجه قزوینی از معدود لهجه‌هایی است که دستور زبان مختص خود را دارد. و شباهت بیشتری به زبانهای شمال شرقی ایران دارد

استان قزوین در دامنه‌های رشته کوه البرز قرار دارد که مهمترین قلل آن عبارتند از:
1ـ کوه خشچال به ارتفاع 4180 متر
2ـ کوه سیالان به ارتفاع 4350 متر
3ـ کوه شاه البرز به ارتفاع 4300 متر
همچنین کوههای لاهیجان و دیلمان و گردنه ملاعلی در این منطقه قرار دارند.

به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1-در شمال قزوین رودخانه شاهرود از پیوستن دو رودخانه طالقان رود و الموت رود تشکیل می‌شودـ این رودخانه پس از طی ۱۶۰ کیلومتر در لوشان وارد دریاچه سدّ منجیل می‌شود و نهایتاً پس از طی ۹۹۰ کیلومتر با عبور از قزوین به رودخانه قزل اوزن ملحق می‌شود.

2- در جنوب قزوین، رودخانه‌های خررود، ابهر رود و رودخانه حاجی عرب قرار دارند که بعد از آبیاری دشت قزوین به رودخانه کردان ملحق می‌شوند.

1ـ دریاچه اوان بزرگترین دریاچه استان قزوین است. طول آن حدود ۳۲۵ و عرض آن حدود ۲۷۵ متر و عمق آن بین ۱ الی ۵ متر می‌باشد.
2ـ دریاچه شاه سفید کوه در ارتفاعات خشچال

1-چشمه یله گنبد که در روستای یله گنبد قاقازان در شمال غربی قزوین قرار دارد.

2-چشمه آب گرم خرقان در 95کیلو متری جاده قزوین به همدان قرار دارد و آب آن به رودخانه ابهر رود می‌ریزد.

3-چشمه‌های آب ترش و لرزان که بفاصله چند صد متری از یکدیگر در مسیر قزوین به رشت قرار دارند.

4-چشمه آب گرم جاده تاکستان- آوج که از مهمترین چشمه‌های آب گرم استان قزوین است.

5--چشمه و گل از کوه‌های الموت غربی در جوار روستای هیر سرچشمه می‌گیرد.

6-چشمه آب معدنی باراجین که به‌خاطر آب معدنی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

غارهای این استان عبارتند از:غار قلعه کرد با چهل میلیون سال قدمت از توابع بخش آبگرم.

غار ولی گشنه رود در بخش رودبار الموت.
غار سفید آب با قدمت ۲۵۰ تا ۲۹۰ میلیون سال در روستای سفیدآب.

غار حاجت خانه آکوجان
غار یخی انگول در ۴۰ کیلومتری شمال غرب قزوین در روستای دینک.

غارهای عباس‌آباد

استان قزوین دارای ۸ شهرک صنعتی به نام‌های البرز، لیا، کاسپین، آبیک، حیدریه، آراسنج، خرمدشت و حکیمیه می‌باشد. شاخص‌ترین واحدهای صنعتی در استان قزوین عبارتند از: تولی پرس، مهرام، سپهر الکتریک، کاچیران، لوازم خانگی پارس، شیشه لیا، آبگینه، آپادانا سرام، سرامیک البرز، کاشی پارس، سیمان آبیک، واحدهای صنعتی هفت الماس، فولاد البرز، فولاد قزوین، فولاد تاکستان و شیشه قزوین

بدلیل ممنوعیت احداث صنایع در محدوده 120 کیلومتری تهران، سرمایه‌گذاران برای احداث واحدهای صنعتی به شهر قزوین روی آورده‌اند که این خود عامل مهمی در صنعتی شدن این استان می‌باشد.

سنگ‌های حکاکی و حجاری‌شده‌، کاشی‌سازی، آیینه‌ سازی، منبت‌ کاری، گچبری، قالیبافی، خوشنویسی و خطاطی‌.

معروف‌ترین محصول این استان، انگور در انواع مختلف آن است و دارای کیفیت بالایی است. انگور تاکستان قزوین از مرغوب‌ترین انگورهای ایران است

اماکن تاریخی استان اصفهان عبارتند از:1ـ مسجد جامع کبیر، این مسجد در قرن ششم هجری بنا شده است.

2ـ مدرسه حیدریه، این بنا اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم ساخته شد.

3ـ آرامگاه حمدالله مستوفی، از بناهای قرن هشتم
4ـ قلعه الموت در دامنه کوه اردکان واقع شده و به قلعه آشیانه عقاب هم معروف است.

5ـ سر درب عالی قاپو از بناهای دوره صفویه
6ـ چهلستون از بناهای دوره صفویه
7ـ بقعه شاهزاده حسین فرزند امام رضا (ع) در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شده

8ـ مدرسه حیدریه از بناهای دوره صفویه
9ـ مقبره حمدا مستوفی
10ـ دروازه کوشک دروازه قدیم تهران

نخستین بنیادگذار این شهر شاپور ذوالاکتاف بود که ابهر را نیز پی افکند. قلعه قزوین به فارسی کژین خوانده می‌شد و میان آن و دیلم کوهی است که شاهان آن سرزمین، پادگانی از سواران در آنجا مستقر کرده بودند که در هنگام جنگ دیلمیان را دفع کنند و شهر را از راهزنان نگه دارند.
قزوین در نوشته‌های باستانی یونان با نام ’راژیا’ و در نوشته‌های اروپایی با نام باستانی ’آرساس’ و یا ’آرساسیا’ معرفی شده‌است. مؤسس قزوین در دوره اشکانیان فردی به نام ’اردپا’ بوده است. ساسانیان با نام ’کشوین’ یعنی سرزمینی که نباید از آن غافل شد، از این شهر یاد می‌کردند. در برخی متون نام این شهر ’قسوین’ بمعنای دارای مردم پرصلابت و استوار ذکر شده است. اما مورخان اخیر قزوین را عربی شده ’کاسپین’ می دانند. قوم کاسپی‌ها در سواحل دریای خزر می‌زیسته و به مرور به این منطقه کوچ کرده و شهر قزوین را بنیان گذاشتند به همین دلیل در نوشته‌های کهن عثمانی و عربی، نام دریای خزر ’بحرالقزوین’ نیز ذکر شده‌است.