- نزدیک به سه دهه است که مقامات ایرانی به صورت سازمانیافته محل دفن هزاران زندانی سیاسی و عقیدتی، که در مرداد و شهریور 67 قهراً ناپدید و به صورت فراقانونی اعدام شدند را پنهان نگاه داشته‌اند.
- مقامات ایرانی عامدانه در حال تخریب شواهد و آثار جرم هستد که خانواده‌های قربانیان و همچنین کل جامعه را از حق دانستن حقیقت، اجرای عدالت و جبران خسارت محروم می‌کند.
- نزدیک به سه دهه است که مقامات ایرانی به صورت سازمانیافته محل دفن هزاران زندانی سیاسی و عقیدتی، که در مرداد و شهریور 67 ناپدید و به صورت فراقانونی اعدام شدند را پنهان نگاه داشته‌اند.
- فراخوان عفو بین الملل برای مداخله گزارشگران ویژه سازمان ملل برای ممانعت از تخریب گورهای جمعی قتل عام ۶۷ و تحقیقات مستقل و مجازات عاملان جنایت علیه بشریت.
گزارش عفو بین الملل: اختفای جنایت
سازمان عفو بین الملل در گزارشی شواهد و مدارک جدیدی را فاش کرد که نشان می‌دهد رژیم آخوندی عامدانه در حال تخریب گورهای جمعی شهیدان قتل‌عام سال ۶۷ است تا آثار جرم این جنایت هولناک را نابود کند. این اسناد از جمله شامل تصاویر ماهواره‌یی، عکس و ویدئوهای تحلیلی است.
این گزارش توسط عفو بین الملل و عدالت برای ایران تهیه شده است.
در این گزارش آمده است مقامات ایرانی عامدانه محلهای تأیید شده یا احتمالی گروهای جمعی مرتبط با قتل‌عام سال ۱۹۸۸میلادی (سال ۱۳۶۷) را تخریب می‌کنند. در این قتل‌عام هزاران زندانی که به دلائل سیاسی دستگیر شده بودند ناپدید شده و به‌طور فراقانونی اعدام شدند.
در قسمتی از این گزارش تحت عنوان «اختفای جنایت» آمده است مقامات ایرانی در حال تخریب گورهای قربانیان کشتار سال ۱۹۸۸هستند. بر اساس شواهد مقامات ایرانی از طریق تاکتیکهایی هم‌چون خاکبرداری با بولدوزر؛ پنهانسازی گورهای جمعی زیر قبرهای جدید انفرادی؛ احداث ساختمان یا جاده بر روی گورها؛ ریختن بتن بر روی گورهای جمعی و تبدیل مکان گورهای جمعی به محل انباشت زباله در حال از بین بردن مدارک اصلی هستند که می‌تواند حقایق در مورد ابعاد این جنایت را برملا کند.
توده‌های زباله در محل گور جمعی در اهواز
گزارش عفو بین الملل و سازمان عدالت برای ایران می‌افزاید: این گورهای جمعی دائماًً تحت نظر نیروهای امنیتی هستند که نشان می‌دهد ارگانهای قضایی، امنیتی و اطلاعاتی در روند تصمیم‌گیری در مورد تخریب این مزارها مشارکت دارند.
نمونه‌های تخریب گورهای جمعی در گزارش عفو بین الملل
در این گزارش با اشاره به اینکه برای جمع آوری اطلاعات مورد نظر در فاصله بین آبان1394 و دی 1396 با 28زندانی سابق و 23نفر از اعضای خانواده‌های قتل عام شدگان مصاحبه صورت گرفته و از عکسهای ماهواره های فیلمهای ویدئویی و عکسهای مختلف استفاده شده است.
این گزارش، با استناد به گفته های خانواده های قتل عام شدگان و همچنین عکسهای ماهواره ای، تخریب یا نابودی هفت گور جمعی از جمله در گورستان بهشت آباد اهواز، گورستان بهشت رضای مشهد، گورستان وادی رحمت در تبریز، گورستان تازه آباد رشت و همچنین در قروه در استان کردستان، گورستان خاوران در تهران و محل دادگاه سابق انقلاب رژیم در سنندج به دست مقامات رژیم ایران را در فاصلهی سالهای 1382و 1396 مستند کرده است.
در یک نمونه تکان‌دهنده در شهر قروه در استان کردستان مقامات در ژوئیه سال گذشته با بولدوزر سنگها و علائمی که توسط خانواده‌های عزادار برای یادبود این قربانیان گذاشته شده بود را تخریب کرده و بهانه آوردند که این زمینها باید تبدیل به زمین کشاورزی شوند.
این گزارش سپس نمونه‌های دیگری از تخریب گورهای جمعی را برشمرده و می‌نویسد:
در دو محل احتمالی گور جمعی در گورستان بهشت رضا در مشهد و گورستان تازه آباد در رشت، مسئولان قبرهای تکی جدید بر روی گورهای جمعی ساخته‌اند در حالی که به نظر می‌رسد مالکان جدید را درباره گذشته هولناک این زمینها بی‌اطلاع نگاه داشته‌اند.
بخشهایی از گور جمعی واقع در گوشه جنوب شرقی گورستان بهشت رضا در مشهد
در یک گورستان دیگر با نام وادی رحمت در تبریز، مسئولان بیش از نیمی از محل احتمالی گور جمعی را با بتن پوشانده‌اند و آنجا را به مکانی برای برگزاری مراسم تبدیل‌کرده‌اند. چهارمین گور جمعی احتمالی که مورد تخریب قرار گرفته در محل ساختمان سابق دادگاه انقلاب سنندج است. امروزه، محل این گور جمعی تبدیل به بخشی از یک منطقه خرید پرازدحام در مجاورت میدان شهرداری سنندج شده است.
سه گور جمعی دیگر که در معرض خطر نابودی قرار دارند در نزدیکی گورستانهای بهشت آباد در اهواز، گلستان جاوید در خاوران و گورستان بهاییان در قروه کردستان واقع هستند. در مورد اول، مسئولان با انباشت زباله در محل گور جمعی آن را برای سالیان مورد هتک حرمت قرار داده‌اند و مکان یادشده به تازگی به خاطر یک پروژه تعریض جاده در معرض خطر جدی قرار گرفته است. دو محل دیگر به ترتیب در سال های 1387و 1395 با بولدوزر تخریب شده‌اند.
تصویر یک گور جمعی در زمینی بایر در شرق گورستان بهشت آباد اهواز
پنهانکاری مقامات ایرانی برای اختفای جنایت
در گزارش عفو بین الملل و سازمان عدالت برای ایران آمده است: مقامات ایرانی برای سه دهه به‌طور مداوم سرنوشت و محل دفن قربانیان را مخفی نگه داشته‌اند. پنهانکاری عامدانه مقامات ایرانی درباره محل دفن هر یک از قربانیان کشتارهای سال 67 مصداق ناپدیدکردن قهری است که مطابق قوانین بین‌المللی جرم تلقی می‌شود.
عذاب و پریشانی که خانواده‌های کشته‌شدگان به موجب تصمیم مقامات برای ناپدیدسازی قهری و اعدام مخفیانه زندانیان، پنهانسازی محل حقیقی دفن آنان و همچنین تخریب و بی‌احترامی به گورهای جمعی متحمل شدند، در حکم نوعی شکنجه یا اقسام دیگر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی است که در بند 7میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ممنوع شمرده شده است. ایران نیز از جمله همپیمانان این میثاق است.
تا کنون هیچ‌یک از مقامات رژیم ایران مورد تحقیق قرار نگرفته و در برابر عدالت حاضر نشده است و برخی از متهمان به مشارکت در این قتل‌عام همچنان مقامات رسمی و مناصب تأثیرگذار را در دست دارند.
گزارش عفو بین الملل می‌افزاید: خانواده‌های قربانیان از برگزاری مراسم گرامیداشت یا گلگذاری بر روی مزار عزیزانشان منع شده‌اند. این خانواده‌ها همچنین برای مطالبه حقیقت و عدالت مورد پیگرد قرار گرفته و زندانی شده‌اند.
این گزارش برآورد کرده است که بر اساس اطلاعاتی که از سوی زندانیان سابق، اعضای خانواده‌ها، مدافعان حقوق بشر، رسانه های خبری و گروه‌های سیاسی به دست آورده، به‌طور تقریبی ۱۲۰محل وجود دارد که اجساد قربانیان قتل‌عام سال ۶۷ در آنها دفن شده‌اند.
مدیر تحقیقات خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان عفو بین الملل می‌گوید: «جنایت‌های انجام شده در جریان کشتار ۶۷ همانند زخمی است که با وجود گذشت سه دهه همچنان التیام نیافته است. مسئولان رژیم ایران با نابود کردن شواهد و آثار جرم، عامدانه به تحکیم فضای مصونیت کمک می‌کنند».
عفو بین الملل در پایان خواستار تحقیقات مستقل و مجازات عاملان قتل عام 67 شده و می‌افزاید: این امر مستلزم انجام رسیدگی کامل، موثر و مستقل به اعدامهای فراقانونی و اختصاری و ناپدیدسازیهای قهری و همچنین محاکمه مسئولان این جنایات در دادگاهی عادلانه بدون توسل به مجازات اعدام است.
دایره های زرد رنگ محل احتمالی سه گور جمعی را که در حاشیه گورستان بهشت رضا در مشهد
