چهارشنبه ۱۲ آذر، رسانههای وابسته به رژیم آخوندی تصویری آشفته از کشمکش در ساختار قدرت، جدالهای تند میان پاسدار قالیباف و دولت پزشکیان، بحران مشروعیت نهادهای انتخاباتی و فرسایش اجتماعی گسترده ارائه دادند. در سطح خارجی نیز بحران آب، مهاجرت نخبگان و بنبست روابط با چین و آمریکا بازتاب گسترده داشت؛ نشانهای از شکاف میان تبلیغات رسمی و واقعیت فروپاشنده حکمرانی.
گزیده رسانهها:
خراسان – تمرکز بر جنجال حضور رحمانیفضلی در کنار روحانی و «تذکر جدی» یک عضو کمیسیون امنیت ملی به سفیر در چین؛ بازتاب اختلافات درونی بر سر چین.
هممیهن – انتقاد تند از قالیباف و حلقه نزدیک به او: فشار برای حذف وزرای میانهرو، سهمخواهی ساختاری و اداره مجلس بر مبنای تهدید و استیضاحهای پیاپی.
کیهان – دو یادداشت علیه «غربگرایان»: یکی با روایت تحقیرآمیز از تحولات سوریه و دیگری با ادعای «جنگ روایت» و متهم کردن منتقدان به «نیابت رسانهیی اسراییل».
جهان صنعت – ناکارآمدی مجلس دوازدهم: نهادی واکنشی، کماعتبار و فاقد استقلال نهادی؛ بازتاب مشارکت بسیار پایین و ضعف کارکردی.
اعتماد – نقد تئوریپردازی طبقاتی سریعالقلم و هشدار درباره تبدیل شکاف اجتماعی به الیگارشی رسمی.
همچنین تحلیل عباس عبدی درباره اتهامزنیهای عجیب علیه روحانی و پیام ضمنی آن: اعتراف به بحران مشروعیت ساختاری.
آرمان ملی – تشدید تقابل دولت و مجلس: تندروها بهدنبال زمین زدن دولت پزشکیان و آمادهسازی برای حذف او پیش از ۱۴۰۵.
آرمان ملی – تحلیل محبعلی از بنبست کامل دیپلماسی و نقش تندروهای آمریکا در شکست مذاکرات.
کانالهای وابسته به مجلس – حملات نمایندگان به دولت بر سر وضعیت معلمان و اجرای قانون حجاب؛ تأکید بر تبعیت از خواست ولیفقیه.
ستاره صبح – موج تازه نگرانی از مهاجرت نخبگان؛ روایت افزایش چشمگیر مهاجرت تحصیلی و بیعملی حاکمیت در برابر فرار مغزها.
اعتماد – شکاف نسل Z با نهادهای رسمی: سرعت تغییرات اجتماعی و ناتوانی حکومت در پاسخگویی.
اعتماد – گزارش از زندگی خانوادههای کارگری که در خودرو زندگی میکنند؛ نمادی از سقوط معیشت در سایه فساد ساختاری.
بهارنیوز – بحران آب: بازتاب گزارش CNN و هشدار درباره خشکی بیسابقه ۲۰ استان؛ اتکای مقامات به «دعا» بهجای سیاستگذاری.
هممیهن – تأثیر تحریمهای آمریکا بر روابط اقتصادی با چین: گزارش بلومبرگ درباره رکورد ذخیره نفت شناور و ادامه فشار بر شبکه تجارت خارجی رژیم.
هممیهن – اختلاف روایتها درباره بنزین سه نرخی و طرح جلیلی؛ اشاره به سابقه اعتراضات آبان ۹۸ و شکاف میان جریانهای اصولگرا و اصلاحطلب.
دنیای اقتصاد – نقد جدی به ناکامی همکاری ۲۵ساله ایران و چین: سرمایهگذاری ناچیز، سوء سیاستگذاری داخلی و برداشت نادرست از ظرفیت واقعی چین.
کامل رسانهها
خراسان: سفیر دولت پزشکیان یا روحانی؟
در روزهایی که تهران و پکن در مسیر تقویت یک شراکت چندلایه و راهبردی قدم برمیدارند، انتشار چند تصویر از یک دورهمی صمیمانه میان حسن روحانی و شماری از وزرا و معاونان دولتهای یازدهم و دوازدهم، ناگهان به تیتر اول برخی محافل سیاسی تبدیل شد. دلیل این توجه، نه خود نشست که حضور رحمانی فضلی سفیر ایران درچین در کنار حسن روحانی رئیسجمهور دولت یازدهم و دوازدهم بود؛ …
مجتبی زارعی، عضو این کمیسیون امنیت ملی مجلس، در یادداشتی صریح اعلام کرد که به رحمانیفضلی، سفیر ایران در چین، «تذکر جدی» داده است
هم میهن: اشکال از شماست نه دولت
قالیباف… بهتر است به جای نصیحت رئیسجمهور و مصلحتاندیشی برای دولت، خروجی عملکرد مجلس تحتامر خود را ارائه دهد؛ مجلسی که در کنار استیضاحی با نتیجه معکوس، خروجیهای دیگرش جز جنجالآفرینی، دوقطبیسازی، مداخله در انتصابات، فضاسازی برای حذف چهرههای مؤثر و ژنرالهای دولت، ارائه طرحهای چندفوریتی و ضدامنیتی و سؤالات فلهای برای گرفتن وقت وزرای دولت نبوده است…
قالیباف اینروزها به بهانه روز مجلس خیلی پرکار شده است و از موضع بالا به امرونهی درباره اداره کشور و مخصوصاً دولت میپردازد و مشاورانش هم هر روز به بهانهیی برای سیاستمداران میانهرو خطونشان میکشند…
رئیسمجلس علناً شمشیر داموکلسی را از نیام بیرون کشید و بالای سر رئیسجمهور و چند وزیر نگه داشت…
ترجمه صریحتر نصیحت قالیباف به پزشکیان این است که این چند وزیر نزدیک به اصلاحطلبان و میانهروها را هم از دولت حذف کن و مثل بقیه کابینه، این چند وزارتخانه را هم به ما بسپار؛ اسمش هم میشود وفاق!…
طیف قالیباف (که خود را «نو اصولگرا» میخوانند)، در ظاهر خود را حامی و همراه رئیسجمهور نشان میدهند…؛ اما در باطن، به اسم وفاق سهم خود را از مناصب مختلف دولت میگیرند و هر روز هم طرح و نقشه جدیدی برای گرفتن تهمانده پستها و وزارتخانهها میکشند.
کیهان: این «شام» را غربگرایان پختهاند! (یادداشت روز)
سال گذشته، درست پس از سقوط دولت قانونی «بشار اسد» موجی از ذوقزدگی در میان جریان غربگرا در ایران شکل گرفت؛ … فعالان رسانهیی نزدیک به جریان غربگرا نیز در ادامه این موج، با پیامهایی مملو از شور و شعف نوشتند: «تبریکات صمیمانه به مردم سوریه با آرزوی قلبی برای ساخت سوریه جدید، آزاد و شکوفا» و «زنده باد سوریه آزاد و بهزودی: زنده باد ایران آزاد». … توهمی که امروز با بیثباتی، پیشروی بیمانع ارتش رژیم صهیونیستی و مرگ و آوارگی مردم سوریه، بیشازپیش نمایان شده است. این همان «شامی» است که غربگرایان پختند.
کیهان: روایت وارونه از جنگ ۱۲روزه مأموریت تازه غربگرایان
غربگرایان و بوقهای تحریف در مأموریت جدید خود میکوشند شکست دشمن را با جنگ رسانهیی نیابتی، وارونه روایت کنند و کتک خوردن آمریکا و اسراییل را پنهان سازند. …
عجیب آنجاست که…، «جریان غربگرا» … -همان سربازان رسانهیی اسراییل- مستانه وارد میدان روایت شدند تا شکست دشمن را با زرورق واژگان بزک کنند؛ یکی با «ضرورت تغییر پارادایم»، دیگری با طعنه «تقویت بازدارندگی»، و آن یکی با تعبیر سخیف «بازنده». این خط تحریف، نه «نظر کارشناسی» بلکه تداوم همان مشی خسارتبار گذشته و در حقیقت نوعی جنگ نیابتی رسانهیی برای کاستن از تلخی شکست دشمن است.
واقعیت آن است که جنگ تمام شده، اما نبرد روایت تمام نشده است؛ امروز، کلمات، تیترها و تحلیلها همان نقشی را دارند که موشکها در خط مقدم ایفا میکردند.
جهان صنعت: مشکل اصلی نبود استقلال نهادی است
حمیده زرآبادی، نماینده پیشین مجلس: بیش از یکسال و شش ماه از آغاز به کار… مجلس دوازدهم میگذرد؛ مجلسی… با مشارکت حدوداً ۴۱درصدی، رکورددار کمترین میزان مشارکت رایدهندگان… مجلس امروز بیش از آن که «تنظیمگر سیاست عمومی» باشد، به نهادی واکنشی، پراکنده و تابع ملاحظات بیرونی تبدیل شده است
اعتماد: تئوریپردازی برای آپارتاید پستها و مقامها
از زمانی که شکاف طبقاتی در کشور ما رو به افزایش گذاشت و مستمراً در حال تعمیق است باید انتظار میداشتیم که کسانی پیدا شوند و برای شرافت ذاتی! طبقات بالای جامعه تئوریپردازی کنند و از عوارض سهمگین این شکاف ناعادلانه دستاورد بسازند. سخنان صریح آقای سریعالقلم که هیچ مبنای علمی یا پژوهشی برای آن ارایه نمیکند بیش از آن که از بنیان سستی برخوردار باشد، خطرناک است…
سهم اقشار فرودست کشور همچنان باید به دوش کشیدن سنگینترین بارهای امنیت و کار و تحرک جامعه باشد تا سوگلیهای آفتاب و مهتاب ندیده در بهترین آموزشگاهها درس بخوانند و به فرنگ بروند و در نهایت مدیر و ارباب شوند.
اعتماد: معانی ضمنی مهمتر از معنای صریح
عباس عبدی- . یکی مدعی شد که حسن روحانی، در مرگ فرزندش «مظنون» است… همچنین روحانی را متهم کرد که در کنار این ماجرا، «سفرهای طولانیمدت به انگلستان» و «پرونده علمی بحثبرانگیز» داشته است. … . یک نماینده دیگر هم مدعی شد که برخی اتهامات حسن روحانی در حد فساد فیالارض است و… احتمالاً به چند بار اعدام محکوم خواهد شد… تمام این موارد به ۲ و ۳دهه پیش برمیگردد و بهطور حتم همه جزییات آن برای ساختار سیاسی ایران روشن بوده است… با وجود «ابهامها و پرسشهای جدی» درباره این پرونده، صلاحیت روحانی برای مسوولیتهای دولتی همچنان تأیید میشود. …
در عینحال برای سالهای طولانی در بالاترین سطوح مدیریتی، شامل دبیری شورای عالی امنیت ملی و نمایندگی رهبری در آن، مجمع تشخیص مصلحت، ریاستجمهوری و... بوده و صلاحیت او در همه این موارد تأیید شده است. در این ساختار فردی وجود دارد که از نظر نماینده مجلس آن مرتکب جرمی شده که شایسته چند بار اعدام است، ولی نه تنها اعدام نمیشود، بلکه اساساً پروندهیی هم برای او گشوده نمیشود. معنای ضمنی این ادعاها بیش از آن که تعریضی علیه آن فرد باشد، علیه ساختار است.
آرمان ملی: پایان وفاق؛ آغاز رویارویی
بهارستاننشینان… چندی است علی برکتا... بهدنبال استیضاح وزرای دولت چهاردهم برآمدهاند…
درد تندروها و دلواپسان بهطور کلی دولت و وزرا نیستند آنها با شخص رئیسجمهور مشکل دارند و بهدنبال آن هستند تا حتی پیش از موعد پزشکیان را به زیر بکشند. چیزی که اخیراً غلامعلی جعفرزادهایمنآبادی، نماینده ادوار مجلس در گفتگو با «آرمان ملی» بدان اشاره کرده و گفته است: «تندروها دولت را زمین خواهند زد؛ فعلاً فضا ندارند وگرنه دولت را استیضاح میکنند. دنبال راهکاری هستند که دولت را زمین بزنند و با خیال خام، خودشان متولی امور شوند. فقط دنبال این هستند که دولت را بزنند چون به دوستانشان گفتند شما سال ۱۴۰۵ رئیسجمهوری به نام پزشکیان نخواهید داشت». …
. این راهی که مجلس پیش گرفته و نه یک وزیر که میخواهد ۵ وزیر را استیضاح کند قطعاً بهجای خوبی نخواهد رسید و جز تقابل مجلس و دولت چیزی در برنخواهد داشت.
آرمان ملی: تندروهای آمریکا پشتپرده حمله به ایران
قاسم محبعلی، دیپلمات سابق و تحلیلگر مسائل بینالملل… وضعیت دیپلماسی فیمابین را باید نوعی بنبست توصیف کنیم چون نشانه یا مسیری برای شروع دور جدید مذاکرات نیست… معتقدم برخی عوامل در داخل آمریکا نمیخواستند که این مذاکرات به نتیجه برسد و همین باعث شد که مذاکرات به نتیجه نرسد.
تلگرام خبرگزاری دانشجو
حسان عظیمیراد نماینده مشهد در صحن علنی مجلس: آقای رئیسجمهور! قسم حضرت عباس شما را باور کنیم یا دم خروس را.
شما اولویت خود را آموزش اعلام میکنید اما دولت شما هیچ اعتقادی به این اولویت ندارد. رکن اصلی در آموزش و پرورش معلمان… هستند، اما شما وضعیت معلمان را رها کردهاید.
تلگرام خانه ملت
کامران غضنفری: متأسفانه آقای پزشکیان و جناب آقای قالیباف با عدم ابلاغ و عدم اجرای قانون عفاف و حجاب عملاً به تذکرات و هشدارهای مقام معظم رهبری بیاعتنایی میکنند.
ستاره صبح: بازتاب مهاجرت دستهجمعی نخبگان
انتشار تصاویر گروهی فارغالتحصیلان یکی از دانشگاههای ممتاز ایران در شبکههای اجتماعی همهگیر شد؛ تصاویری که بسیاری از افراد را در گوشهوکنار کشور به تأسف، و حتی بهت و نگرانی واداشت.
در نگاه نخست، تنها چند عکس دستهجمعی از دانشآموختگان یک دانشگاه است که هماکنون به یکی از کشورها مهاجرت کردهاند، اما در عمق ماجرا، هر تصویر مرثیه مزمن که سالهاست گریبان کشور را گرفته مصیبت خروج نخبگان یا Brain Drain است. این تصاویر نماد عینی و قابل لمس همان فرایندی است که پژوهشگران سالها درباره آن هشدار دادهاند: کوچ پیوسته نیروهای متخصص، پرتلاش و آیندهساز. مرثیهها فراوان گفته شده، آمارها بارها منتشر شده، و تحلیلها بارها تکرار شدهاند؛ اما ارادهای هماهنگ و قدرتمند برای مهار این روند هنوز در سطح ملی شکل نگرفته است... آمارهای بینالمللی تأیید میکند که تعداد دانشجویان ایرانی در کشورهای مقصد حدود ۱۱۰هزار نفر برآورد میشود، رقمی که رشد سریع مهاجرت تحصیلی (Academic Migration) و افزایش جذابیت مقصدهایی چون ترکیه، کانادا، آلمان و آمریکا و... را نشان میدهد. این جابهجایی، نتیجه تعامل مجموعهیی از عوامل «محرک خروج» (Push Factors) مانند فشار اقتصادی، بیثباتی اجتماعی، کمبود فرصتهای شغلی تخصصی، محدودیتهای پژوهشی، و احساس نبود آینده روشن، با عوامل «جاذبه مقصد» (Pull Factors) همچون زیرساختهای علمی پیشرفته، فرصتهای همکاری بینالمللی و مسیرهای شغلی شفافتر است...
اعتماد: نسل Z در گسست از نهادهای رسمی
امیرعباس میرزاخانی فاصلهیی رو به گسترش میان «شیوه زیست نسل جدید» و «روشهای مدیریت و آموزش در نهادهای رسمی» شکل گرفته؛ فاصلهیی که اگر جدی گرفته نشود، به گسستی عمیقتر و بحران مشارکت و اعتماد منجر خواهد شد. نسل Z در جهانی بزرگ شده که در آن اطلاعات نه کمیاب، بلکه فراوان و سریع است. آنها دریافت کننده منفعل اطلاعات نیستند، بلکه جستوجوگر، گزینشگر و سنجشگرند... اگر این روند ادامه یابد، گسست نسل Z از نهادهای رسمی نه یک احتمال، بلکه یک واقعیت خواهد بود.
اعتماد: خواب و زندگی ناخوش زیرِ سقفِخودرو
شفق محمدحسینی از شرم خانوادهای که باید شکمشان را سیر کنند، زندگی در خیابان و خودرو را ترجیح دادهاند به رختخوابهای گرم روستاهای خود تا شاید چند نانِ جاندارتر سر سفره ببرند. در روستای خودشان اگر کاری پیدا شود، درآمدش کمتر از آن است که تهران درمیآورند. اینجا حداقل روزی بین دو تا سه میلیون تومان و حتی بیشتر، بهقول خودشان هر قدر بیشتر کار میکنی، ولعات بیشتر میشود و به خودت میآیی، میبینی که بیست و یک روز شد و اصلاً یادت رفته است که برگردی کنار خانوادهات. غذا را هم از یکی از غذافروشیهای نزدیک محل پارکشان که از همشهریهایشان است، میگیرند که برایشان پرسی ۱۵۰هزار تومان درمیآید. تازه در همان صف غذا هم نگاه سنگین کاسبان محل رویشان است که زیاد تحویلشان نمیگیرند و تا میبینند که پلاک تهران نیستند، زیرلب غر و لندی میکنند که چرا اینجا پارک کردید؟
بهار نیوز: گزارش سی.ان.ان از بحران آب در ایران
احتمال تعطیلی اضطراری برای ترک موقت تهران
تهران در مرکز توجه است، اما این بحرانی فراتر از پایتخت است. حدود ۲۰ استان از آغاز فصل بارندگی در پایان سپتامبر حتی یک قطره باران هم ندیدهاند، به گفتۀ محسن ب. مسگران، استادیار دانشکدۀ علوم گیاهی دانشگاه کالیفرنیا دیویس. طبق گزارش رویترز، حدود ۱۰درصد سدهای کشور عملاً خشک شدهاند... . .
برای حل بلندمدت بحران نیاز به اصلاحات گسترده است؛ از جمله دور شدن از بخشهایی که بهشدت آببر هستند، مانند کشاورزی. اما این اقدام احتمالاً بسیار نامحبوب خواهد بود و میتواند مشکلات بزرگ بیکاری ایجاد کند. فعلاً مسئولان امید خود را – و دعاهایشان را – به آمدن باران بستهاند. مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران گفته است: «در گذشته، مردم برای دعا به بیابان میرفتند». «شاید نباید آن سنت را فراموش کنیم».
هم میهن: همکاری زیر سایه تحریم/آیا تحریمها و فشارهای جدید آمریکا روابط اقتصادی تهران و پکن را تحت تأثیر قرار میدهد؟
پایگاه خبری بلومبرگ هفته گذشته در گزارشی بهنقل از مؤسسه کپلر مدعی شدهاست بهدلیل تحریمها و کاهش تقاضای نفت چین، میزان نفت ذخیرهشده شناور ایران به بالاترین سطح خود در دوسالونیم گذشته رسیده است... یک مقام آگاه در مورد تحریمهای آمریکا علیه چین خبر داد که تاکنون نزدیک به ۱۳۰بندر، پالایشگاه، بانک و نهاد چینی بهدلیل ارتباط با ایران در سالهای اخیر در فهرست تحریمهای ایران قرار گرفتهاند. در طول پاییز آمریکا چند دور تحریم جدید علیه اشخاص و نهادهایی که ادعا میشود در شبکه تجارت خارجی تحریم شده ایران نقش بازی میکنند، اعمال کرد. با این حال دیپلماتهای جمهوری اسلامی تصریح میکنند که هیچ تغییری در میزان صادرات نفت ایران و تقاضای نفت چین ایجاد نشده است و صادرات ایران به چین به روال گذشته ادامه دارد...
هم میهن: مواجهه با بنزین سهنرخی/جهتگیری متفاوت رسانهها و جریانهای اصلاحطلب و اصولگرا در تحلیل اضافه شدن نرخ جدید سوخت
در آبان سال ۱۳۹۸ سران قوا در تصمیمی جمعی، قیمت بنزین سهمیهای را ۱۵۰۰تومان و قیمت بنزین آزاد را ۳۰۰۰تومان تعیین کردند و با این تصمیم چند روزی کشور در التهاب بود و تعدادی کشته شدند.
اما اینطور که به نظر میرسد طرح سقاب همان طرح وان سعید جلیلی است که در مبارزات انتخاباتی آن را مطرح کرده بود و طرح اولیه آن بیست سال پیش در دانشگاه شریف مورد بررسی قرار گرفته بود و قرار است در نهایت تخصیص بنزین به فرد به جای تخصیص بنزین به خودرو اجرایی شود. گفته شده این همان ایدهای است که دولت ابراهیم رئیسی تلاش کرد آن را در کیش و قشم بهصورت آزمایشی انجام دهد که شکست خورد و به اجرای کشوری نرسید. … . جواد نیکبین نماینده کاشمر نیز گفته است: «خواهش میکنم بر مردم منت نگذاریم. نگوییم بنزین را ارزان میدهیم. وقتی یک خودرویی که قیمت جهانی آن ۶ تا ۱۰هزار دلار است، در کشور با قیمت ۳۰ تا ۵۰هزار دلار فروخته میشود، مردم در واقع پول رهن خودرو را میپردازند. اگر تفاوت قیمت جهانی تا قیمت داخلی را محاسبه کنیم، سهم هر لیتر بنزین برای مردم بیش از ۱۸۰هزار تومان تمام میشود؛ پس ادعای ارزانی بنزین درست نیست».
دنیای اقتصاد «معماری تجارت ایران و چین
بیش از چهار سال از انعقاد «برنامه همکاریهای جامع (۲۵ ساله) ایران و چین» در فروردین سال ۱۴۰۰ میگذرد؛ سندی که ایده تدوین آن به دوران حاکمیت و اعتبار برجام در بهمن سال۱۳۹۴ و کاربست رویکرد دیپلماسی «موازنه مثبت» دولت یازدهم برای همکاری با همه اضلاع قدرت (شرقی و غربی یا مستقل) بازمیگردد. با اینکه بر اساس برآوردها انتظار میرفت سرمایهگذاری چین در ایران در چارچوب این سند به حدود ۴۰۰میلیارد دلار برسد، اما روی زمین و بر اساس دادههای رسمی، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۵ کل سرمایهگذاری مستقیم چین در ایران ۴.۷میلیارد دلار بوده که فقط حدود ۲میلیارد دلار آن به دوران پس از انعقاد این سند بازمیگردد. … اما واقعیت این است که علتالعلل اصلی این موضوع را باید در طراحیها و سیاستگذاریهای غلط و پرخطا در تعاملات اقتصادی دوسویه جستوجو کرد: جایی که هنوز فهم درست و دقیقی از توانمندیها، امکانات، اولویتها، ملاحظات و حساسیتهای طرف چینی برای تصمیمگیران و متولیان کشور، مبنای تنظیم تعاملات و همکاریها قرار نگرفته و همان درک محدود، مضیق و توأم با بدبینی از ساختار و طرز کار دولت و بنگاههای اقتصادی این کشور و علاوه بر آن فرصتطلبی سودجویانه برخی تجار و واردکنندگان، مبنایی برای شکلگیری روابط اقتصادی محدود دو طرف بوده است. شاهد آن که هنوز تصور مسلط و غالب رواج یافته بین اکثریت متولیان امر، تجار و مردم این است که چین سکوی مهم واردات کالاها و خدمات ارزان قیمت برای همه کشورها است. این در حالی است که چین امروز با گذار از ایده «کارخانه جهان» به «قدرت نوآوریمحور»، از سال ۲۰۱۰ به بعد یک غول بزرگ فناوری و تأمین مالی و یکی از دو قدرت (منبع) اصلی «توسعه آفرینی» در سطح جهانی است: چه آن که امروز چین شریک تجاری اول بیش از ۱۰۰کشور دنیا است و بیش از ۲۲۰۰میلیارد دلار وام به ۲۰۰کشور دنیا در دو دهه اخیر اعطا کرده است.
