روزنامه ستاره صبح رژیم روز دوشنبه ۱۴شهریور به مسأله توافقات برجامی و چالشهای سر راه پرداخت و نوشت: قطعاً اختلاف بر سر دو یا سه کلمه نیست. یکی از مهمترین اختلافها بر سر تضمینهاست. از قدیم موضوع اقدامات اعتمادساز میان ایران و غرب محل اختلاف بوده است. شاید در ظاهر این طور به نظر برسد که بحث بر سر دو سه کلمه است اما اگر هم اینگونه باشد، این چند کلمه قله کوه روابط ایران و غرب است که نتیجه چهار دهه بیاعتمادی مستمر میان دو طرف است، این کلمات اختلاف بر سر مسایل ساده نیست بلکه اختلافاتی تاریخی و عمیق هستند و به همین راحتی نمیتوان انتظار داشت که حل شوند.
انتخابات کنگره آمریکا که تا دو ماه دیگر برگزار میشود و میتواند تعیینکننده سرنوشت دولت جو بایدن در آینده باشد، افزایش فشارها به اروپا برای تأمین امنیت و انرژی در بحبوحه تنش با روسیه، افزایش فشارهای اقتصادی در ایران، تنش میان روسیه و آمریکا و تنش میان آمریکا و چین از جمله تحولات بارزی است که در این روند مشاهده میشود. به گزارش ایسنا برخی کارشناسان بر این نظرند که آمریکا در تلاش است مذاکرات بازگشت را با توجه به نزدیکی انتخابات کنگره تا دو ماه دیگر ادامه دهند و برخی بر این نظرند که با توجه به مشکلات اروپا برای تأمین امنیت و انرژی خود به برجام نیاز دارند و دیر یا زود شاید یکی دو هفته دیگر توافق شود.
کسی فکرش را هم نمیکرد کشورها از برجام بیرون بروند آن هم آمریکا. همه مراقبتهای سیاسی و حقوقی برای اینکه اگر ایران تخلف کرد مراتب به شورای امنیت کشانده شود در نظر گرفته شد و اتفاقاً مذاکرات سختی بر سر آن شد اما هیچکس فکر نمیکرد که ممکن است خود آمریکا از برجام خارج شود! از این رو الآن در ۲۰۲۲ باید بپذیریم که دیگر برجام ۲۰۱۵ و شرایطی که آن را محقق کرد وجود ندارد.
مشخص نیست وضعیت کاخسفید پس از انتخابات کنگره به چه صورتی باشد و اینکه اساساً آن تمایل فعلی که در طرف آمریکایی برای احیای توافق به چشم میخورد همچنان بر قوت خود باقی باشد یا خیر همچنین اینکه هر چه زمان میگذرد و به سمت زمستان میرویم، ایران هم فرصت را برای ورود به حوزه صادرات گاز به اروپا از دست میدهد به این خاطر که اروپا هم در این مدت تا زمستان بیکار نخواهد نشست و درصدد یافتن گزینههای بدیل برای انرژی روسیه خواهد بود و دیر یا زود دیگر ایران آن مطلوبیت بالقوه در این حوزه را از دست خواهد داد.»
حتی از الآن نیز شروع و اعلام کردند که «رئیسجمهور بعدی آمریکا برجام را پاره خواهد کرد». به همین دلیل معتقدم که دمکراتها و در رأس آنها آقای بایدن برای آسیب ندیدن از داخل که ناشی از امتیازدهی در مذاکرات خواهد بود، تمایلی به ثمر رسیدن مذاکرات قبل از انتخابات کنگره ندارند. بنابراین حرفها درباره هر آنچه که بعد از انتخابات صورت میگیرد، جنگ رسانهیی بیش نیست که به مذاکرات پیوست کردند.
قطعا اروپاییها به انرژی نیازمندند ولی گره زدن مذاکرات به این قضیه درست نیست. در واقع بعید میدانم چنین اتفاقی صورت بگیرد، چرا که این موضوع پیوست همان جنگ روانی است که آمریکاییها در کنار مذاکره برای فشار بیشتر بر مذاکرهکنندگان و جامعه ایرانی شروع کردند.
نکته دوم نیز این است که باید بررسی شود این افراد و رسانهها به چه منظوری خواهان تعلیق مذاکرات هستند. در شروع پاییز و برخورد اروپا با سرما قیمتها افزایش مییابند که در این صورت تحت فشار قرار گرفتن اروپا، آن را در مقابل روسیه قرار میدهد که خب این وضعیت به نفع روسیه است. ما چه انتفاعی از این ماجرا خواهیم داشت؟ افرادی که چنین پیشنهادی میدهند باید مشخص کنند که منافع ملی ایران در این تعلیق چیست؟
نویسنده مقاله در آخر نوشت: به نظر من این امر هیچ فایدهای نخواهد داشت و تغییر موقعیت فعلی باعث میشود هیأت مذاکرهکننده ما همین مقدار امتیازات فعلی را نیز از دست بدهد.