تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا موفق به ثبت دقیقترین مشاهدات از رویدادهای پرتلاطم پیرامون سیاهچاله عظیم مرکز کهکشان راه شیری، موسوم به کمان ای (Sagittarius A*)، شده است. این سیاهچاله با جرمی معادل ۴ میلیون برابر خورشید، در فاصله ۲۶ هزار سال نوری از زمین قرار دارد.
این مشاهدات، که در مجموع حدود ۴۸ساعت و در هفت نوبت بین ۶ تا ۹.۵ساعت انجام شده، نشاندهنده درخشش مداوم نوری است که با فورانهای درخشان گاه و بیگاه همراه است؛ پدیدهیی که ناشی از کشیده شدن مواد به درون سیاهچاله توسط نیروی گرانشی عظیم آن است. این درخششها از دیسک برافزایشی گازهای در حال چرخش به دور سیاهچاله ساطع میشوند و بهویژه از موادی که بسیار نزدیک به افق رویداد—مرزی که پس از آن هیچچیز، حتی نور، قادر به گریز نیست—قرار دارند.
دادههای بهدست آمده نشان میدهد که دیسک برافزایشی محیطی بسیار آشفته و متلاطم است؛ جایی که گازها تحت تأثیر گرانش و میدانهای مغناطیسی قوی، بهطور مداوم فشرده و دچار تلاطم میشوند. این فرآیندها شباهتهایی به مکانیزمهای ایجاد شرارههای خورشیدی دارند، اما در مقیاسی بسیار بزرگتر و با انرژیهای بهمراتب بالاتر رخ میدهند.
با وجود این فعالیتهای شدید، کمان ای در مقایسه با سیاهچالههای مرکزی دیگر کهکشانها در وضعیتی نسبتاً آرام قرار دارد. این یافتهها، که در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شدهاند، بینشهای بیسابقهای درباره دینامیک مواد در نزدیکی سیاهچالهها ارائه میدهند و به درک بهتر تعاملات آنها با محیط اطراف کمک میکنند.
تلسکوپ جیمز وب، که در سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد و از سال ۲۰۲۲ به جمعآوری دادهها مشغول است، با استفاده از فناوری پیشرفته و قابلیتهای فروسرخ خود، امکان مشاهده طولانیمدت و با دقت بالا از مناطق پیرامون سیاهچالهها را فراهم کرده است؛ امکانی که پیشتر با تلسکوپهای زمینی یا حتی تلسکوپ فضایی هابل میسر نبود.