کارشناسان تسلیحاتی: آژانس اتمی لازم است دسترسی کامل به پارچین داشته باشد تا برنامه اتمی ایران را فهم کند

دو کارشناس تسلیحات اتمی، روز دوشنبه 30مرداد گزارشی منتشر ساختند که در آن گفته شده است برای فهم برنامه تسلیحاتی اتمی رژیم ایران، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌بایستی به تأسیسات نظامی پارچین دسترسی کامل داشته باشد.

در این گزارش که توسط تاوپز اورک درج شده آمده است: «دیوید آلبرایت بازرس تسلیحاتی سابق و رئیس فعلی مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی، اولی هاینونن معاون سابق آژانس اتمی و 3شخصیت دیگر در این گزارش نوشتند که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابزار مکفی برای تحقیق در موارد نقض احتمالی توافق اتمی موسوم به برجام را ندارد».

بنا‌ به این گزارش، مسأله این است که ترتیباتی که برای تحقیق پارچین تدارک دیده شده برای بازرسی میدانی و نمونه‌برداری محیط‌زیستی درباره کار مرتبط با مواد به‌شدت انفجاری اتمی در سایت پارچین، مقرراتی نامکفی را تعیین کرده است. پارچین یک سایت نظامی است که باور بر این است که رژیم ایران در آن تحقیقات تسلیحات اتمی انجام داده است.

آژانس اتمی دو مورد اورانیوم را در تحقیقاتش از پارچین کشف کرده است. دولت اوباما بعدا، اذعان کرد که این موارد، نشانه برنامه تسلیحات اتمی رژیم ایران بوده است که بنا‌ به این گزارش بایستی یک شاخص و پرچم قرمز برای ادامه تحقیقات بعدی تلقی می‌شده است.

از آنجا که آژانس اتمی قادر به‌دنبال کردن تحقیقات پارچین نبوده از نتیجه‌گیری کامل حول آنچه در پارچین اتفاق افتاده اجتناب کرده است و نتیجه این شد که سند تحقیق تسلیحاتی اتمی قبلی به‌طور موثری به باد فراموشی سپرده شد تا راه را برای تصویب بی‌درد سر برجام هموار کند.

معنایش این بود که «استراتژی رژیم ایران در تکذیب، دستکاری در سایتها، ندادن دسترسی و مخدوش ساختن واقعیت موفق بوده است تا نگذارد آژانس اتمی تصمیم روشنی اتخاذ نماید».

درعینحال یک سال و نیم بعد از توافق برجام، ضروریست که آژانس اتمی دسترسی بی‌شکاف به پارچین داشته باشد. در این گزارش آمده است که فهم این‌که رژیم ایران تا کجا در پارچین پیش رفته است بخش مهمی از فهم کار تسلیحات اتمی این رژیم است.

یک فهم جامع از اینکار برای گذاشتن یک خط مبنایی برای اطمینان از کشف اولیه ازسرگیری کار روی تسلیحات اتمی رژیم ایران مهم و حساس است. موضوع فعالیت گذشته در پارچین هم‌چنین به دسترسی آژانس مربوط می‌شد تا به یک نتیجه‌گیری معتبر و وسیعتر مطابق الحاقیه اتمی دست یابد. بنا‌ به این الحاقیه تمامی فعالیتهای اتمی‌بایستی تحت کنترل بوده و تنها به‌صورت فعالیتهای صلح‌آمیز باقی بمانند.

فعالیتهای گذشته در پارچین کماکان به‌عنوان مانع برای چنین تصمیم‌گیری عمل کرده است. علاوه بر این، برجام در بخش تی و ضمیمه اول فعالیتهای تسلیحاتی اتمی مشخصی را منع کرده است که برخی از آنها مظنون هستند که در پارچین رخ داده‌اند کنترلهایی را بر تجهیزاتی که استفاده دوگانه دارند اعمال می‌کند.

سه بخش با تجهیزات کنترلی در سایت پارچین و سایر اماکن آن استفاده شده است و ممکن است کماکان در پارچین و سایر اماکن خارج از کنترلهای برجام مورد استفاده باشد.

گروه پنج به‌علاوه یک بایستی از آژانس اتمی بخواهد تحقیقات بیشتری در رابطه با پارچین انجام بدهد.

بازرسی آژانس بایستی توسط رژیم ایران تسهیل گردد و به اشخاص و سایتهای افزوده کلیدی از جمله سایتهای نزدیک به پارچین که سنگرهای به‌شدت انفجاری و سایر اماکن مربوطه مانند سایتهای مرتبط با کار چاشنی چند منظوره و ساختن سایتها برای ساخت اتاقکهای انفجاری اجازه دسترسی بدهد.

فقدان جاری دسترسی به پارچین بیش‌از‌پیش کفایت تأیید برجام و کارایی درازمدت برجام برای باز داشتن رژیم ایران از کسب تسلیحات اتمی را زیر سؤال می‌برد.

مانند توافقهای قبلی اتمی با کره شمالی، که کمرنگ کردن آن توسط آژانس اتمی به از بین رفتن همان توافقها انجامید و برجام در حال حاضر همین خطر را پیدا کرده است...

مقامات ارشد سیاسی و نظامی رژیم ایران مستمراً گفته‌اند آنها هیچگاه اجازه بازرسی از سایتهای نظامی را نمی‌دهند.