محسن شریعتینیا تحلیلگر مسائل سیاست خارجی رژیم درباره تاثیر تحریمها بر روابط رژیم و چین گفت: روشن است که اعمال مجدد تحریمهای ایالات متحده زنجیره ارزش اقتصاد ایران را دچار اختلالات جدی و فراگیر کرده و این اختلالات بر روابط اقتصادی و تجاری ایران و چین نیز تاثیرات مهمی داشته است.
وی با اشاره به ساده سازیها درباره پدیده تحریم در درون رژیم افزود: تحریم، اتصالات اقتصادی کشور با زنجیره ارزش جهانی را دچار اختلالات اساسی کرده و این آشفتگیها روابط با شرکتهای چینی بهعنوان بخشی از اقتصاد جهانی را نیز شدیداً تحت تاثیر قرار داده است.
شریعتینیا همچنین در پاسخ به این سؤال که با خروج آمریکا از برجام و خروج شرکتهای اروپایی از ایران آیا چین میتواند جایگزینی برای کشورهای غربی در مناسبات اقتصادی با رژیم باشد، گفت: تعاملات اقتصادی و تجاری کشورها و شرکتها بسیار پیچیدهتر از آن است که به آسانی بتوانند شرکای خود را تغییر دهند.
وی به مشکل کنونی رژیم در عدم تمایل تمایل نظام بانکی جهانی در کار با این رژیم اضافه کرد: چین و اروپا هر دو با این مشکل درگیرند. از این حیث تفاوت چندانی میان نظام بانکی چین و اروپا وجود ندارد. آمریکا ریسک تعامل اقتصادی با ایران را بهشدت افزایش داده و در چنین شرایطی تفاوت معناداری میان شرکتهای چینی و اروپایی نیست.
این تحلیل گر همچنین در پاسخ به اینکه آیا با کاهش شدید مناسبات تجاری اروپا با رژیم باعث نمیشود که سود روابط چین و رژیم به کفه چین ریخته شود، گفت: در شرایط کنونی بیش از آن که یکسویه بودن یا نبودن روابط موضوعیت داشته باشد، امکانپذیری آن محل بحث است.
شریعتینیا به استیصال رژیم در زمینه روابط اقتصادی با چین اشاره کرد و افزود: اینکه ایران بتواند از چین کالا وارد کند با دشواریهای فراوانی مواجه است. در چنین شرایطی کیفیت، قیمت کالا و سایر مسائل در حاشیه قرار میگیرد. در این شرایط، روابط با اغلب شرکای تجاری یکسویه میشود و به نوعی تحت فشار انجام میشود. چین کنونی یک انتخاب برای ایران نیست، یک اضطرار است.
وی درباره آخرین وضعیت تدوین سند جامع روابط راهبردی رژیم و چین آنرا تبلیغاتی دانست و گفت: اینگونه اسناد بیشتر از منظر روابط عمومی و تبلیغات و ارائه طرحهای بلندپروازنه که در حکمرانی ایرانی بسیار مرسوم است، اهمیت دارند و نه شکلدهی به مسیر روابط دو کشور.
خرید نفت ایران از سوی چین افت ۵۰درصدی داشته است و تحریم وضعیت اضطراری ایجاد کرده است و طبیعتاًً در وضعیت اضطراری سخن گفتن از سندهای درازمدت معنای چندانی ندارد.
شریعتینیا درباره همکاریهای نفتی رژیم و چین گفت: رقم دقیق خرید چندان مشخص نیست. برخی منابع ۳۶۰هزار بشکه در روز را مطرح کردهاند که نسبت به دوره قبل از تحریمها افت ۵۰درصدی را نشان میدهد.
وی درباره جدیت تحریمهای این مرحله به اینکه آمریکا مدتها شرکت CNPC را تحت فشار قرار داد تا بالاخره این شرکت به نوعی از پارس جنوبیخارج شد، خاطرنشان کرد: ضربهای که آمریکا به شرکت هوآوی به بهانه تجارت با ایران و نقض تحریمها وارده آورده، بزرگترین آسیبی است که به شرکتهای چینی در دهههای اخیر وارد شده است.
و همچنین اضافه کرد: چین عمدتاً بهدلیل آسیبپذیری بالا در برابر ضربات آمریکا است که در مبادلات تجاری با ایران بهشدت محتاط است.
