در رابطه با سالگرد ارسال اولین تصاویر تلسکوپ جیمز وب با مدیر این پروژه پروفسور جان متر از برندگان نوبل در مصاحبهیی به سوالات تلویزیون سیمای آزادی پاسخ داد.
سؤال: اهمیت تصویر خیره کنندهای که ناسا دیروز منتشر کرد که تولد ستاره را بهگونهیی نشان میدهد که قبلاً دیده نشده بود چیست؟
جان متر: اهمیت این است که تاریخ خود ما به درک این اشیا بستگی دارد. تولد ستارگانی مانند خورشید مهم است. خورشید جسم نسبتاً جوانی است. قدمت آن فقط چهار و نیم میلیارد سال است و جهان سه برابر آن قدمت دارد. مایلیم بدانیم اولین ستارهها چگونه رشد کردند؟ آنها از کجا آمدهاند؟
چگونه آنها عناصر شیمیایی حیات را تولید کردند که ما در اطراف خود میبینیم همانطور که میدانید، جهان اولیه فقط هیدروژن و هلیوم در خود داشت و اکنون ما همه عناصر شیمیایی دیگر را نیز در اطراف خود داریم. بنابراین فرآیند تشکیل اولین اجرام، فرآیند تشکیل خورشید و زمین نیز هست.
سؤال: چه میزان از اهداف تلسکوپ جیمز وب محقق شده است؟
جان متر: اولین هدف ساختن یک رصدخانه فعال بود، و همه آن به زیبایی کار میکند. بنابراین ما میدانستیم که یک سال پیش همه سازها کار میکنند. تمام تلسکوپ به درستی باز شد. به زیبایی فوکوس شده است. کیفیت تصویر دو برابر بهتر از آنچه ما برنامهریزی کرده بودیم است. همانطور که وعده داده شده بود. و بنابراین آن بخش اساساً کامل است.
آزمایشهایی که قرار بود انجام دهیم، مشاهدهای که قرار بود انجام دهیم، همه آنها را انجام میدهیم. ما همه چیز را بررسی میکنیم، از اولین اجرام بعد از انفجار بزرگ گرفته تا تکامل کهکشانها در طول زمان، تشکیل ستارگان و ابرهای شگفتانگیز و زیبای آنها از غبار و گاز و حتی ویژگیهای سیارات. در منظومه شمسی خودمان و اطراف ستارگان دیگر.
بنابراین، ما همه چیزهایی را که گفته بودیم انجام دهیم، مشاهده میکنیم، و همچنین با چند شگفتی مواجه میشویم.
سؤال: آیا JWSt (تلسکوپ فضایی جیمز وب) نشانههایی از حیات در کیهان پیدا کرده است؟
جان متر: ما امیدواریم که سیاراتی پیدا کنیم که بتوانند حیات را پشتیبانی کنند. ما انتظار بهبود آن را نداریم. ممکن است زندگی در آنجا وجود داشته باشد زیرا این طرح اولیه برای رصدخانه نبود. این چیزی است که ما برای تلسکوپ بزرگ بعدی رزرو میکنیم. پس از این تلسکوپ، با دنبال کردن وب، حدود چهار سال دیگر تلسکوپ کوچکتری به نام تلسکوپ فضایی نانسی گریس روم را به فضا پرتاب خواهیم کرد و تجهیزاتی برای مطالعه سیارات اطراف ستارههای دیگر خواهد داشت.
بعد میخواهیم چیزی به بزرگی تلسکوپ وب بسازیم، اما بهویژه برای جستجوی زمین مانند سیارههایی در اطراف ستارگانی مانند خورشید طراحی شده است، بهطوری که مکانهایی که میتوانند نشانههای حیات مانند اکسیژن در جو را داشته باشند. به ما بگویید که شاید در سیاره دیگری فتوسنتز وجود داشته باشد.
سؤال: JWSt دو بار مورد اصابت اجرام آسمانی قرار گرفته و شنیدهایم که یکی از ۱۸ آینه آن آسیب دیده است. آیا این واقعیت دارد؟ و ممکن است چنین اتفاقی دوباره رخ دهد؟
جان متر: چیزی که ما در واقع دیدیم حدود شش ماه پس از پرتاب بود، ما یک دانه شن کوچک داشتیم، ما آن را ذرات غبار بین سیارهای مینامیم که به آینه برخورد میکند و برآمدگی ایجاد میکند، بنابراین تأثیر بر کیفیت تصویر کاهش جزیی کیفیت است. هنوز خیلی بهتر از مشخصات است. بنابراین از آن زمان، ما دیگر از آن رویدادهای بزرگ نداشتیم.
ما تقریباً هر ماه یک مورد کوچک داریم، اما آنها مهم نیستند. بنابراین ما بسیار انتظار داریم که تا ۲۰سال آینده کیفیت تصویر بسیار خوب باشد.
سؤال: در پایان، پیام شما برای مردم ایران در این دوران سخت، با توجه به پیامی که به کنفرانس ایران آزاد ۲۰۲۳ دادید چیست؟
جان متر: در مورد بله، من بسیار خوشحال خواهم شد که بگویم مطمئن هستم و ایمان دارم که ما کار درست را انجام میدهیم و در نهایت مردم ایران دوباره آزاد خواهند شد. و من مشتاقانه منتظر آن روز بزرگ هستم که ممکن است همه ما سفر کنیم و با هم کار کنیم و در سراسر جهان دوستی داشته باشیم. بنابراین از شما برای هر کاری که انجام میدهید تا این امکان را انجام دهید، سپاسگزارم.