محققان اروپایی در ایسلند، سرزمین آتشفشانها در حال کشف مرزهای تازهیی برای انرژی تجدیدپذیر هستند. آنها در این محل مشغول آزمایش روشی برای حفر چاههایی به عمق پنج کیلومتر هستند تا بخارات داغ به دمای ۵۰۰درجه سانتیگراد بالای صفر را به سطح زمین بیاورند. اگر همه چیز بهخوبی پیش برود، این انرژی گرمایی قادر است میزان تولید الکتریسیته را ۱۰برابر افزایش بدهد.
مایع داغ و جریانهای بخارات داغ در داخل زمین، پتانسیل زیادی برای تولید برق دارند. ایسلند از مدتها قبل این کار را شروع کرده است. محققان اروپایی طرح موسوم به حفاری عمیق در این کشور مشغولند تا با حفر چاههایی بسیار عمیق، بخارات داغ را که گاه دمایشان به ۵۰۰درجه سانتیگراد بالای صفر هم میرسد، به سطح زمین هدایت کنند.
در شبه جزیره ریکیانس یکی از داغ ترین چاهها در سرتاسر جهان حفر شده است. این چاه از چاههای زمین گرمایی (ژئوترمال) معمولی که دو و نیم کیلومتر عمق دارند، عمیقتر است.
این چاه به مخزن «بخار آب اَبَربحرانی (یا بالای نقطه بحرانی) » رسیده است که با دمایی نزدیک به پانصد درجه سانتی گراد نزدیک به مخازن مواد مذاب داخل زمین است.
گودموندور او فریدلایفسون، زمین شناس ارشد شرکت برق ایسلند موسوم به اچ اس اورکا در باره بخار آب بالای نقطه بحرانی میگوید: «باید چاه را عمیقتر و به طبیعت در انتقال گرمای درون زمین به سطح زمین کمک کنیم. می گوییم سیالی که در این دما هست بالای نقطه بحرانی یا ابربحرانی است و اگر بتوانیم این سیال را از مسیر چاه به سطح زمین و به نیروگاه برسانیم انتظار داریم که بتوانیم سی، چهل، یا پنجاه مگاوات برق تولید کنیم.
این پروژه تحقیقاتی را کنسرسیومی بینالمللی به رهبری شرکتهای ایسلندی اجرا میکند. این کنسرسیوم بهدنبال افزایش استفاده از سیستمهای زمین گرمایی (ژئوترمال) در اروپاست و یافتن جایگزینی برای انرژیهای تجدید پذیر است.
گودموندور او فریدلایفسون، مسئول هماهنگکننده این طرح میگوید: «تجربههایی را که در ایسلند به دست میآید میتوان در ایتالیا به کار برد و همینطور تجربههایی که در ژاپن و زلاند نو به دست میآید. تا بتوان از همان روشها استفاده کرد. این کار نوعی فرایند یادگیری است. از یکدیگر یاد میگیریم.»
حفاری پوسته زمین کاری خطرناک است چون مته ممکن است وارد مخزن مواد مذاب شود یا باعث زلزلههای خفیف بهخصوص در مناطق آتشفشانی شود.
گودموندودر او فریدلایفسون که مسئول هماهنگکننده این طرح اروپایی نیز هست میگوید: «تلاش میکنیم با استفاده از وسایل ژئوفیزیکی و سابقه تاریخی منطقه آتشفشانی و نقشههای منطقه خطرات را به حداقل برسانیم و از ابزارهای علمی هم به وفور استفاده میکنیم.
بیرون کشیدن بخار آب از قلب داغ سیاره زمین باعث استخراج مواد زیان آوری مثل گاز کربنیک و گوگرد میشود. رهیافت محققان اروپایی در ایسلند بازیافت همه این مواد است.
آلبرت آلبرتسون، مهندس مکانیک از شرکت برق ایسلند موسوم به اچ اس اورکا درباره بازیافت این مواد میگوید: «اگر نیروگاه را به شکل جعبهای در نظر بگیریم باید جریان هر منبع انرژی را که وارد جعبه میشود به حساب آوریم. هر منبع انرژی مثل گرما، آب گرم، آبهای زیرزمینی جریان انرژی ارزشمندی است که نباید به هدر برود.
نتایج نهایی درباره روشهای حفاری عمیق در اواخر سال ۲۰۱۸ آماده خواهد بود.