با وجود هشدارهای کارشناسان درباره مخاطرات زمینشناسی و زیستمحیطی، پروژه سد «تنگ سرخ» در نزدیکی شیراز همچنان در حال اجراست.
آنچه که باعث نگرانی شدید شده این است که سد تنگ سرخ که از دهه ۱۳۸۰ آغاز شده، در کنار گسلهای فعال زاگرس واقع شده و این ایمنی شهروندان و محیطزیست را به خطر انداخته است.
خبرگزاری حکومتی ایلنا در گزارشی پیامدهای زیستمحیطی و اجتماعی احداث سد تنگ سرخ را که اخیراً با عنوان «آببند گردشگری و ورزشی» مطرح شده، با گروهی از کارشناسان ارزیابی کرده است.
محمد درویش، فعال محیطزیست، تأکید میکند که موقعیت سد بر روی زمینهای آهکی و گسلهای زاگرس، خطر شکستن آن را در پی وقوع زلزله افزایش میدهد.
عبدالمجید اسدی، استاد زمینشناسی، بهوجود دو گسل فعال سبزپوشان و قلات در منطقه اشاره کرده و هشدار میدهد که وقوع زلزله حتی با شدت متوسط میتواند موجب شکستن سد و بروز خسارتهای عظیم شود.
مجتبی پاکپرور، محقق مدیریت منابع آب رژیم نیز اشاره میکند که سازندهیی گچی و رسی منطقه موجب فرار آب خواهند شد و تشکیل دریاچه پشت سد عملاً امکانپذیر نیست. او این پروژه را بهدلیل هزینه بالا و مشکلات فنی غیرمنطقی میداند.
پاک پرور بهوجود دو گسل فعال «سبزپوشان» و «قلات» در محل احداث سد اشاره میکند. او هشدار میدهد که این گسلها با فعالتر شدن در اثر آبگیری سد، احتمال شکست سد را افزایش میدهند. همچنین حمید مصباح، پژوهشگر منابع طبیعی استان فارس، هشدار میدهد که در صورت شکست سد، فاجعهیی مشابه با بیش یازدههزار کشته، در سیل شهر «درنه» واقع در شمال شرقی لیبی، ممکن است در شیراز رخ دهد.
نگرانی دیگر، ظرفیت محدود سد در کنترل سیلاب است. علی نجاتی، متخصص هیدرولوژی، هشدار داده است که ساختار طراحی این سد بهگونهیی است که در صورت شکسته شدن، بخشهای عمدهیی از شیراز را زیر آب خواهد برد.
نجاتی میگوید: «این سد نه تنها ایمنی شهر را تأمین نمیکند، بلکه خود عامل تشدید خطرات سیلاب است».
از دیگر انتقادات به این پروژه، تخریب زیستگاههای طبیعی منطقه است. محمد عباسی، پژوهشگر محیطزیست، به خبرگزاری ایلنا میگوید که اجرای سد منجر به نابودی هزاران درخت بلوط و از بین رفتن تنوع زیستی ارزشمند منطقه شده است.
بهگفته کریمی، یکی از اعضای سابق تیم ارزیابی سدسازی، مطالعات دقیق ارزیابی خطرات این سد هنوز کامل نشده است.
بسیاری از کارشناسان خواستار توقف پروژه سد تنگ سرخ هستند. آنها معتقدند که باید به جای تکیه بر روشهای سنتی سدسازی، به راهکارهای جایگزین مانند مدیریت مصرف آب، احیای قناتها و استفاده از تکنولوژیهای جدید توجه شود.
این در حالی است که مسئولان پروژه همچنان بر مزایای سد تنگ سرخ تأکید دارند. آنها مدعیاند که این سد میتواند بخش مهمی از نیازهای آبی شیراز را تأمین کرده و جلوی سیلابهای فصلی را بگیرد.
در پی هشدارهای کارشناسان، گروههای مختلف مردمی و زیستمحیطی خواستار توقف این پروژه شدهاند.