کیهان خامنه‌ای روز چهارشنبه ۱۸اسفند در یادداشت روز خود به سوزوگداز از روند مذاکرات وین پرداخت و در باب مضار آن نوشت: سه سال پیش و در پی درگیریهای داخلی در ونزوئلا، با هدف براندازی دولت قانونی این کشور، آمریکا و اغلب کشورهای اروپایی به‌طور رسمی اعلام کردند. «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور این کشور را دیگر به‌رسمیت نشناخته و به‌جای او، «خوان گوایدو» سرکرده غربگرایان در این کشور را به‌عنوان رئیس‌جمهور موقت این کشور به‌رسمیت می‌شناسند. کشوری که رتبه نخست ذخایر نفت و گاز جهان را دارد. اتهام آمریکا به مادورو آن بود که با تقلب در انتخابات بر سر کار آمده است.
آمریکایی‌ها بارها و علناً گفته‌اند که نمی‌توانند تضمین کنند دولت بعدی این کشور به توافق پایبند باشد. البته این هم از شارلاتان بودن آنهاست. در خصوص دشمنی با ایران و فشار به ما، کاملا‌ً متحد و منسجم هستند اما وقت توافق که می‌شود معلوم نیست با که طرفیم! کاخ‌سفید می‌گوید کنگره مستقل است و نظر خودش را دارد و ما دمکراتیم و اگر جمهوری‌خواهان بر سر کار آیند یا هر رئیس‌جمهور دیگری، اختیارات خودش را دارد و ممکن است تصمیم دیگری بگیرد! تیم هسته‌یی کشورمان بارها اعلام کرده است؛ توافق با چنین حاکمیتی که حاضر به پذیرش مسئولیت امضای خود نیست را نمی‌پذیرد.
چنین توافقی از منظر اقتصادی دو خسارت موازی برای کشور در پی دارد. نخست و مهمتر از همه آن که این کار یعنی تشدید شرطی شدن اقتصاد کشور. اثرات و تبعات میراث شوم دولت تدبیر و امید در گره زدن اقتصاد کشور به مذاکره و توافق، هم‌چنان پابرجاست و توافق متزلزل و بدون تضمین، این وضعیت خسارت‌بار را تشدید می‌کند. نکته منفی بعدی این‌که وقتی توافق تضمین واقعی و عملی نداشته باشد، کدام کشور یا شرکت خارجی حاضر است بر اساس آن وارد کار جدی اقتصادی با ایران شود؟ متأسفانه یک جریان غرب‌زده در داخل کشور اصرار دارد ضرورت این تضمین را زیر سؤال ببرد که مطمئنیم این ضرورت از دید تیم مذاکره‌کننده ایران اسلامی پنهان نمی‌ماند. در این سال‌ها اتفاقات بسیاری در حوزه تحریم‌ها رخ داده است که نشان می‌دهد تنها بازگشت به برجام و بسنده کردن به آن، گره تحریم‌ها را باز نمی‌کند و با این کار با دست خود، راه را برای بدعهدی‌های احتمالی بعدی که هیچ بعید نیست، باز می‌کنیم.
کیهان خامنه‌ای سپس به‌نقل از یک منبع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده رژیم در وین نوشت: تصمیمات سیاسی از سوی همه طرف‌های مذاکره و آمریکا همان چیزی است که برای جمع‌بندی مذاکرات لازم است.
روزنامه حکومتی ایرنا نیز نوشت: دور هشتم مذاکرات از ششم دیماه سال جاری در وین آغاز شده و شرکت‌کنندگان سرگرم تکمیل پیش‌نویس متن توافق و تصمیم‌گیری در مورد برخی موضوعات اختلافی بوده‌اند.
با وجود پیشرفت قابل توجه مذاکرات، دستیابی به توافق نهایی، تنها با اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم از سوی طرف‌های غربی به‌ویژه واشنگتن در دسترس خواهد بود.
از سوی دیگر کاخ‌سفید گفت با توجه به تحریم‌های اعمال‌شده علیه مسکو به‌دلیل جنگ در اوکراین، ما به همراه روسیه و سایر اعضای ۱+۵ در حال پیشرفت در مذاکرات هستیم.
سخنگوی کاخ‌سفید در مورد موضع آمریکا در ارتباط با تقاضای تضمینهای کتبی روسیه در راستای سیاست هراس کشورش از پیشرفت‌های هسته‌یی ایران و تکرار ادعاهای همیشگی، گفت: ما معتقدیم این تحریم‌ها هیچ ربطی به هدف مشترک جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته‌یی ندارند. ما معتقدیم روسیه نیز نمی‌خواهد ایران سلاح هسته‌یی داشته باشد.
«سرگئی لاوروف» روز شنبه در جریان نشست مطبوعاتی اظهار داشت که مذاکرات وین مسیری طولانی پیموده و تعداد موضوعات زیادی در این رابطه مورد موافقت قرار گرفته است؛ اما با توجه به این‌که تحریم‌های شدید غرب در مورد ایران هنوز تمام نشده و واشنگتن در این مسأله نقش اصلی دارد، از دولت آمریکا خواستیم در سطح وزیر خارجه آمریکا تضمین کتبی بدهد که در روند کنونی گفت و گوها، حقوق ما در سرمایه‌گذاریها و همکاریهای اقتصادی با ایران ضایع نمی‌شود.
سخنگوی کاخ‌سفید در بخش دیگری از اظهاراتش با کنایه و با تکرار ادعاها علیه برنامه صلح‌آمیز هسته‌یی ایران گفت: فکر نمی‌کنم در حال حاضر به جز دونالد ترامپ که ما را از برجام خارج کرد، کسی علاقه داشته باشد که ایران به روند دستیابی خود به سلاح هسته‌یی ادامه دهد.
جن ساکی با اشاره به حذف روسیه از سوئیفت نیز ایران را مثال زد و گفت: مانند ایران، حذف سازمانهای روسیه از شبکه سوئیفت مرحله‌ای خواهد بود. ما هیچ گزینه‌یی را از روی میز برنداشته‌ایم اما مانند آنچه در مورد ایران انجام داده‌ایم، با همکاری شرکای اروپایی خود برای حذف روسیه از این شبکه اقدام کرده‌ایم.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی در ارتباط با توافق برجام و تأثیری که بر فعالیت‌های آژانس در ایران می‌گذارد گفت: «ما در خصوص موضوعات با ایران تبادل‌نظر می‌کنیم اما در نهایت تیم پادمانی ما مسائلی را که در برجام مورد توافق قرار گرفته و به امضا درآمده است را در نظر می‌گیرند و بررسی می‌کنند».
گروسی افزود: «همان‌طور که می‌دانیم برجام یک توافق پیچیده است و یک‌سری گام‌ها و توالی‌ها وجود دارد که مذاکره‌کنندگان و طرف‌های برجام درباره آن بحث می‌کنند و در این راستا وظایفی وجود دارد که باید انجام بگیرد و ایران باید به مواردی پایبند باشد و ما نیز باید راستی‌آزمایی کنیم و این وظیفه بسیار بزرگی است که پیش رو ما قرار دارد».
گروسی هم‌چنین در بخشی از صحبت‌های خود تصریح کرد که مسائل پادمانی به توافق برجام ارتباطی ندارد و ایران باید تحت هر شرایطی به این توافقات پایبند باشد.
مدیرکل آژانس در این خصوص گفت: «مسائل پادمانی ارتباطی به برجام و توافقات دیگر ندارد. اینها دو موضوع موازی هستند و ایران صرف‌نظر از برجام و هر توافق دیگری با هر کشور دیگری باید به توافقات پادمانی پایبند باشد و این وظیفه آنها است».
مردم‌سالاری با استناد به‌گفته فایننشال تایمز اشاره کرد و نوشت: یک روزنامه انگلیسی در گزارشی مدعی شد، قطر در حال میانجی‌گری میان ایران و آمریکا در رابطه با مذاکرات وین است.
روزنامه حکومتی ایسنا نیز به فایننشال تایمز اشاره کرد و نوشت: مقامات قطری هم‌چنین برای تسهیل گفتگوی مستقیم میان تهران و واشنگتن در صورت حصول توافق، تلاش کرده‌اند تا اطمینان حاصل شود که هر گونه موضوع باقی مانده، هم‌چون تبادل زندانیان و رفع تحریم‌های مضاعف در آینده قابل بررسی خواهد بود.
این دیپلمات افزود: هر دو طرف به توافق نیاز دارند و تمایل نیز در هر دو طرف وجود دارد اما بزرگ‌ترین مشکل، اعتماد است. هر کدام فکر می‌کنند که طرف مقابل آن را نمی‌خواهد اما این صحیح نیست.
هم‌چنین یک مقام ارشد آمریکایی در این باره گفت: قطر به میزان بسیار زیادی در حمایت از تلاش‌ها برای ازسرگیری اجرای کامل برجام مؤثر بوده است.
به ادعای او اکنون ایرانی‌ها بایدن را فردی می‌دانند که می‌توانند با او مذاکره کنند.
فایننشال تایمز با بیان این ادعا که“ وزیر امور خارجه قطر هفته گذشته به درخواست واشنگتن با همتای ایرانی خود درباره موضوعات باقی مانده در وین گفتگو کرده بود ”نوشت: مقامات ایرانی می‌گویند که مسائل باقی مانده شامل تضمین عدم خروج دوباره از توافق از سوی واشنگتن و به‌علاوه این‌که چه تحریم‌هایی باید برداشته شود، است.
هر چند کارشناسان می‌گویند که تقریباً غیرممکن است بایدن بتواند در خصوص عدم خروج مجدد از توافق با ایران در دولتهای بعدی آمریکا تضمین ارائه دهد.
این دیپلمات هم‌چنین گفت که نگرانی ایرانی‌ها بدون دریافت تضمین این است که آنها باید آماده باشند که دو سال دیگر رئیس‌جمهور آمریکا توافق را کنار بگذارد.
باز هم از روزنامه حکومتی مردم‌سالاری می‌خوانیم که نوشت: در سال۱۹۷۱ قانونی در دنیا حاکم شد که معاملات نفتی در دنیا بر اساس دلار آمریکا انجام پذیرد و کشورها بخشی از درآمد نفتی خود را به‌صورت دلار ذخیره می‌کردند. به این صورت که ایالات متحده آمریکا روی هر گونه مراوده مالی کشورهای صاحب انرژی نظارت مستقیم داشت که البته هم‌چنان هم دارد و در صورت نیاز از اهرم تحریم علیه کشورها استفاده کند.
با توجه به این‌که عملاً هر گونه تراکنش مالی با ارز دلار در خزانه‌داری آمریکا و فدرال رزرو رصد می‌شود لذا این کشور می‌تواند مسیر جابه‌جایی دلار را بررسی کند و در صورت نیاز پول‌ها را بلوکه و یا به ابزاری جهت فشار به کشورها استفاده کند یا بعضاً دیده شده با باج‌خواهی نسبت به آزادسازی پول‌های مسدود شده اقدام کند. اقدامی که در سال۱۹۷۱ صورت گرفت حداقل از دو جنبه در سال‌های پس از آن به سود آمریکا بوده یکی بحث تسلط بر جابه‌جایی مالی کشورها و اعمال فشار علیه آنها در صورت نیاز و دومی که از اولی هم مهمتر است.
با توجه به این‌که آمریکا دلار بدون پشتوانه در سیستم پولی و مالی دنیا چاپ می‌کند با این کار و ایجاد نیاز در بازار ارز همیشه به‌صورت کاذب ارزش دلار را بالا نگه می‌دارد و ورشکستگی خود را به تأخیر می‌اندازد ولی موضوع مهمی که برای روسیه اتفاق افتاد این بود که روسیه برای فرار از تحریم‌های آمریکا و عدم اطمینان از تصمیمات و سیاست‌های کاخ‌سفید سه سال پیش در اقدامی پیش دستانه اعلام کرد که قصد دارد ذخایر ارزی خود را از دلار به ارزهای دیگر تغییر دهد که تیرماه امسال رسماً اعلام کرد که ذخایر ارزی دلاری خود را به صفر رسانده است، خبری بسیار مهم که خیلی از تحلیل‌گران اقتصادی آن را اعلان جنگ اقتصادی با آمریکا نامیدند که البته متأسفانه در رسانه‌های ایران خیلی بازتاب خاصی پیدا نکرد.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن بود که ایالات متحده آمریکا در برابر این اقدام روسیه به‌عنوان یکی از کشورهای مهم حوزه نفت و انرژی به دلایل مختلفی ساکت نخواهد نشست و حتماً اقدامات تنبیهی در مقابل این حرکت روسیه انجام خواهد داد که هم در مقابل این رقیب سنتی خود در عرصه بین‌المللی بایستد و هم این‌که ضرب شستی به کشورهای دیگر نشان دهد که احیاناً در آینده ایشان نیز جسارت حرکت به این سو و گذاشتن پا جای پای روسیه برای حذف دلار از مراودات خود را نداشته باشند.
طبیعی است که کشوری مثل آمریکا به فکر منافع خود بوده و از هیچ حرکت غیراخلاقی هم برای رسیدن به منافع خود فروگذار نکند ولی اتفاقی که در آینده نزدیک خواهد افتاد این است که با توجه این‌که روسیه یکی از تامین‌کنندگان اصلی نفت خام (با تولید بیش از ۵/۵ میلیون بشکه در روز) در دنیاست و بعد از این قضایا احتمالاً با تحریم‌های بین‌المللی نیز روبه‌رو خواهد شد و از آنجا که اقتصاد آسیب‌پذیر دنیا پس از دو سال سخت کرونایی توانایی تحمل نفت بالای صد دلار را ندارد باید به فکر جایگزین نفت خام تولیدی روسیه باشد؛ و چه کشوری بهتر از ایران همیشه با ثبات. این موضوع حتی به مذاکره‌کنندگان هسته‌یی نیز این امکان را می‌دهد، با تبیین این مسأله که جهان خصوصاً کشورهای پیشرفته و صنعتی جهت جلوگیری از به‌وجود آمدن بحران انرژی نیاز به همکاری ایران دارند لذا می‌توانند دست بالا را نیز در مذاکرات داشته باشند و به توافق بهتری در جهت تأمین منافع مردم و کشور دست یابند.
