به گزارش خبرگزاری رویترز ۱۸دی، اسناد و تصاویر ماهوارهیی نشان میدهند که رژیم ایران چگونه با تکیه بر یک شبکه گسترده از نفتکشهای سایه و اسناد جعلی، نفت تحریمشده را به سراسر جهان قاچاق میکند. این گزارش، که شامل بررسی ایمیلهای افشا شده از شرکت ایرانی «ساهارا تاندر» است، پرده از روشهای پیچیده رژیم برای دورزدن تحریمهای غرب برمیدارد.
یکی از موارد برجسته در این افشاگری، نفتکش "رمی" است که در اسناد رسمی بهعنوان یک کشتی با پرچم پاناما و حامل نفت عراق ثبت شده بود. اما تحقیقات رویترز نشان میدهد که این نفتکش به نام جعلی"اقیانوس عمیق" نیز فعالیت داشته و نفت خام را بهطور مخفیانه از ایران بارگیری میکرده است.
این انتقالات مخفی در تاریخ ۲۲فوریه ۲۰۲۳ توسط ماهواره سنتینل-۲ آژانس فضایی اروپا رصد شده است. بر اساس این گزارش، کشتی "رمی" نفت ایران را از نفتکش دیگری به نام"سونیا ۱" که تحت پرچم ایران فعالیت میکرد، دریافت کرده است.
شبکه قاچاق ساهارا تاندر
بر اساس ایمیلهای افشا شده، شرکت ساهارا تاندر که در تهران مستقر است، در دوره زمانی مارس ۲۰۲۲ تا فوریه ۲۰۲۴ حدود ۲۰میلیون بشکه نفت به نقاط مختلف جهان ارسال کرده است. ارزش این محمولهها بر اساس قیمتهای سال ۲۰۲۳ حدود ۱.۷میلیارد دلار تخمین زده میشود.
این ایمیلها که توسط گروه هکری "شبکه پرانا" افشا شدهاند، جزئیاتی از نحوه فعالیت ساهارا تاندر را فاش میکنند. این شرکت با انتقال نفت از کشتی به کشتی، جعل اسناد، تغییر هویت کشتیها و حتی ارسال سیگنالهای جعلی ردیابی، توانسته است مسیرهای انتقال نفت را پنهان کند.
بر اساس این گزارش، مقصد اصلی نفتکشهای این شبکه شامل بنادر ونزوئلا، مورمانسک در شمال روسیه و چندین بندر چین بوده است. این در حالی است که ایران همچنان تحت تحریمهای سنگین نفتی غرب قرار دارد.
حمایت از سپاه پاسداران
در ماه آوریل ۲۰۲۴، ایالات متحده شرکت ساهارا تاندر را بهدلیل حمایت از سپاه پاسداران تحریم کرد. وزارت خزانهداری آمریکا این شرکت را یکی از بازیگران کلیدی در تأمین مالی نیروهای شبهنظامی وابسته به رژیم ایران در خاورمیانه دانسته است.
نقش ترامپ و بازگشت تحریمهای سنگین
گزارش رویترز یادآوری میکند که دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا، در سال ۲۰۱۸ با خروج از توافق هستهیی، تحریمهای نفتی علیه ایران را بازگرداند. با احتمال بازگشت ترامپ به کاخسفید در سال ۲۰۲۵، انتظار میرود فشارهای بیشتری بر صنعت نفت ایران اعمال شود.
مقامات رژیم ایران به درخواستهای رویترز برای اظهارنظر درباره این گزارش پاسخی ندادهاند. اما این افشاگریها نشان میدهد که چگونه رژیم از راههای پیچیده برای زنده نگهداشتن اقتصاد خود و تأمین مالی نیروهای نیابتی ضدغربی در منطقه استفاده میکند.
نفتکشها با هویتهای جعلی
بر اساس این گزارش، ناوگان ساهارا تاندر شامل ۳۴نفتکش بوده است که در عملیات قاچاق نفت از آنها استفاده میشده است. این کشتیها با هویتهای جعلی و اسناد ساختگی، محمولههای نفتی را از بنادر ایران به بنادر دیگر منتقل میکردند.
یکی از مقامات گمرک عراق به رویترز گفته است که اسنادی که کشتی "رمی" برای انتقال نفت ایران به عراق استفاده کرده بود، جعلی بودهاند. سازمان SOMO، مسئول صادرات نفت عراق، نیز تأیید کرده که هیچ سابقهای از بارگیری نفت خام این کشتی در بنادر عراق وجود ندارد.
این گزارش نشان میدهد که بهرغم تحریمهای شدید غرب، رژیم ایران توانسته است با تکیه بر شبکههای مخفی، تجارت جهانی پررونقی برای نفت خود ایجاد کند. استفاده از ناوگان نفتکشهای سایه، جعل اسناد و انتقال نفت از کشتی به کشتی، بخشی از استراتژیهای رژیم برای دورزدن تحریمها و تأمین مالی نیروهای نیابتی است. اما افشای این ایمیلها و همکاریهای اطلاعاتی غرب میتواند فشار بیشتری بر این شبکههای قاچاق وارد کند.