رویترز روز جمعه ۴ خرداد در خبری درباره فعالیتهای اتمی رژیم ایران نوشت: دیپلماتها میگویند که قدرتهای اروپا و آمریکا بر سر رویارویی با رژیم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی اختلافنظر دارند.
دیپلماتها میگویند که آمریکا و سه متحد اصلی اروپایی آن بر سر اینکه آیا با رژیم ایران در دیدبان هستهیی سازمان ملل از طریق جستجوی راهحلی علیه ایران مقابله کنند یا خیر، اختلافنظر دارند و در نتیجه خطر تشدید بیشتر تنشها با طرفداران اروپایی وجود دارد.
از آخرین باری که شورای حکام ۳۵ کشوری آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهیی را علیه ایران تصویب کرد، ۱۸ ماه میگذرد که به ایران دستور داد تا با تحقیقات سالها آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ذرات اورانیوم کشفشده در سه سایت اعلامنشده همکاری فوری داشته باشد.
در حالی که تعداد سایتهای مورد بحث به دو مورد کاهش یافته است، رژیم ایران هنوز ردپای آن را توضیح نداده است، و تعداد مشکلات دیگر در ایران افزایش یافته است، از جمله اینکه تهران بسیاری از کارشناسان ارشد غنیسازی اورانیوم آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در تیم بازرسی منع کرده است.
جلسه سه ماهه شورای حکام ۱۰ روز دیگر آغاز میشود. یک دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «با رژیم ایران مشکلات بسیاری وجود دارد و سطح تخلفات بیسابقه است... هیچ کاهشی در برنامه آن وجود ندارد و هیچ حسننیت واقعی از سوی ایران برای همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی وجود ندارد».
"همه نشانگرهای ما زنگ خطر میزنند."
نگرانی در مورد فعالیتهای اتمی ایران مدتی است که بالا بوده است. این کشور سه سال است که اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصد، نزدیک به حدود ۹۰ درصد که در حد تسلیحات است، غنی میکند. طبق معیار آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در صورت پالایش بیشتر، مواد غنیشده تا آن سطح برای سه بمب هستهیی کافی است.
قدرتهای غربی میگویند که هیچ هدف غیرنظامی انرژی در غنیسازی تا این سطح وجود ندارد و آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید هیچ کشور دیگری بدون ساخت سلاح هستهیی این کار را انجام نداده است. ایران میگوید اهدافش کاملاً صلحآمیز است.
با این حال، ایالات متحده نمیخواهد در نشستهای اخیر هیأت مدیره آژانس بینالمللی انرژی اتمی بهدنبال قطعنامه دیگری علیه ایران باشد. قبل از آخرین مورد، در ماه مارس، قدرتهای اروپایی - فرانسه، بریتانیا و آلمان موسوم به "E۳" - با واشنگتن در مورد اینکه آیا بهدنبال راهحلی باشند یا خیر به توافق نرسیدند اما پس از آن عقبنشینی کردند.
مقامات اغلب از انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بهعنوان دلیلی برای عدم تمایل دولت بایدن یاد میکنند.
اما استدلال اصلی مقامات آمریکایی این است که مانند گذشته به ایران بهانهای برای پاسخ دادن به فعالیتهای هستهییاش ندهند.
تنشها در خاورمیانه بهویژه با ادامه عملیات نظامی اسراییل در غزه در پاسخ به حمله حماس در ۷ اکتبر افزایش یافته است. اسراییل و ایران ماه گذشته برای اولین بار به یکدیگر حمله کردند و اسراییل بارها تهدید به حمله به تأسیسات هستهیی ایران کرده است.
مرگ ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران در سانحه سقوط هلیکوپتر در روز یکشنبه اوضاع را پیچیده کرده است. دو دیپلمات گفتند که تهران در گفتگوها با هدف بهبود همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی، این هفته به آژانس مستقر در وین گفت که تا زمانی که جانشین رئیسی در ۲۸ ژوئن انتخاب نشود، با این آژانس تعامل نخواهد کرد.
یکی دیگر از دیپلماتهای ارشد اروپایی گفت: «قطعنامهای آماده شده است. دیگران تأیید کردند که E۳ پیش نویسی را آماده کرده است اما آن را به اعضای هیأت مدیره ارسال نکرده است».
"تحلیل ما این است که مرگ رئیسی چیزی را تغییر نمیدهد. ما باید با این قطعنامه جلو برویم... آمریکاییها مشکل هستند و ما در گفتگوهایمان هر کاری انجام میدهیم تا آنها را متقاعد کنیم. "
... گزارشهای سه ماهه بعدی آژانس درباره ایران در اوایل هفته آینده منتشر میشود. پیشنویس قطعنامهها به یافتههای آن گزارشها اشاره دارند.