آغاز ماجرا
از روز ۹تیرماه قطعی برق گسترده در برخی شهرهای ایران شروع شده است. اولین اخبار از مریوان نشان می‌دهد که در این تاریخ صدها تن از شهروندان شهر مریوان، شب ٩تیر، در مقابل اداره برق شهرستان مریوان تجمع کرده و به قطعی برق اعتراض کردند. آنها به طولانی شدن قطعی برق در گرمای شدید تابستان اعتراض کردند.
از روز ۱۴تیرماه قطعی‌های برق گسترده در تهران و عمده شهرهای مهین به‌وقوع پیوست. روزنامه همدلی از قول مدیر عامل توانیر نوشت: «برای تمام استانها سقف مصرف تعیین شده و الزام کرده‌ایم که استانها این سقف را رعایت کنندٰ اما اگر میزان مصرف از سقف تعیین‌شده افزایش یابد احتمال وقوع خاموشی وجود دارد»...
علت قطعی برق؟
وزیر کشور آخوندها رحمانی فضلی در مصاحبه‌یی (دنیای اقتصاد - ۱۵خرداد) علل اصلی قطعی برق را «خشکسالی، خارج شدن نیروگاههای برق‌آبی و برخی از نیروگاههایی که در شرایط کنونی به اورهال (تعمیرات) نیاز داشتند» عنوان کرد.
روزنامه جهان صنعت هم علل پایه‌یی‌تر این موضوع را بدین شکل توصیف کرده است: «معضل امروز وضعیت برق در کشور با انحصار و رانت احداث نیروگاه برق، جذب نشدن سرمایه‌گذار داخلی و یا خارجی و زمان‌بر بودن پروژه‌های تعریف شده ارتباط مستقیم دارد. ». .
به گزارش خبرگزاری حکومتی ایرنا (۲۶خرداد۹۹) ظرفیت عملی تولید برق در ایران حدوداً ۵۸هزار و۵۰۰ هزار مگاوات است. این در شرایطی است که همه نیروگاهها کار کنند. به گزارش خبرگزاری تسنیم مصرف روزانه برق بدین ترتیب بود: «در نخستین روز تابستان (اول تیرماه) پیک مصرف برق کشور باز هم افزایش یافت و به میزان ۶۱هزار و ۴۲۵مگاوات به ثبت رسید. در روز چهارشنبه (دوم تیرماه) با رسیدن پیک مصرف برق کشور به ۶۱هزار و ۶۳۴مگاوات، بیشترین میزان مصرف لحظه‌ای برق در تاریخ ایران ثبت شد».
با توجه به کاهش شدید نیروگاههای برق‌آبی رژیم امکان تأمین برق را نداشته و لاجرم مردم را با قطعی برق روبه‌رو می‌کند.
خشکسالی و راندمان نیروگاههای برق‌آبی
امر خشکسالی پدیده غیرقابل پیش‌بینی نیست. خبرگزاری حکومتی مهر به تاریخ ۲۲ اردیبهشت نوشت: «میزان بارش‌های کشور از ابتدای سال آبی جاری تا بیست اردیبهشت ماه به رقم ۱۲۶.۸میلیمتر رسیده است و این در حالی است که در دوره بلندمدت بارش‌ها ۲۱۲.۹میلیمتر بوده که نشان از اختلافی ۴۰.۵درصدی دارد. این میزان بارش گویای آن است که انتظار جبران کم‌آبی را نمی‌توان از آن داشت».
خبرگزاری حکومتی ایسنا نیز در تاریخ ۲۴ اردیبهشت نوشت: «احد وظیفه در گفتگو با ایسنا ضمن اشاره به این‌که از ابتدای سال آبی جاری تاکنون در کشور ۱۲۷.۱میلیمتر بارش داشته‌ایم، اظهار کرد: این میزان نسبت به میانگین بلندمدت کشور حدود ۸۷میلیمتر - ۴۱درصد - کمتر است».
خبرگزاری حکومتی تسنیم (آذر۹۵) در گزارشی نوشته است: «با توجه به این‌که میزان انرژی برق‌آبی کمتر از ۱۵درصد از کل انرژی برق کشور را تشکیل می‌دهد، شاید نتوان هدف تأمین انرژی را هدف اصلی مناسبی برای تأسیس یک سد در کشور دانست».
بنا بر خبرهای فوق رژیم به‌خوبی می‌داند که ۱۵درصد تولید برق که وابسته به سدهای برق‌آبی است با مشکل مواجه خواهند شد.
مشکل رمزارزها
مدتهاست رژیم آخوندی برای کسب درآمد و عبور از فشار تحریم‌ها به استخراج گسترده رمزارزها توسط ارگانهای مختلف سپاه روی آورده است.
روزنامه حکومتی آرمان در مورد طرح کسب درآمد ۵۰۰میلیون دلاری دولت از رمزارزها نوشت: طرح «حمایت از استخراج رمزارز و ساماندهی بازار مبادلات داخلی آن» در کمیسیون اقتصادی مجلس تهیه شد که بر شدت نگرانی‌ها در زمینه بحران برق دامن زد. بر اساس این طرح، وزارت صنعت، معدن و تجارت، مسئول صدور مجوز مزارع استخراج رمزارز خواهد بود و باید با همکاری وزارت‌خانه‌های اقتصاد، نفت، نیرو و ارتباطات، «پردازش مزارع استخراج رمزارز کشور را به‌سوی تولید درآمد ناخالص سالانه ۵۰۰میلیون دلار در سال۱۴۰۱ ببرد».
وزیر نیروی رژیم در یک اعتراف مشخص گفت: «تنها چیزی که باعث شگفتی ما شد مصرف بالای تولیدکنندگان غیرمجاز رمز ارزها بوده که برآورد شده حدود ۲هزار مگاوات کل مصرف تولیدکنندگان رمزارز است که از این رقم ۳۲۱مگاوات با مجوز و بقیه غیرمجاز است» (خبرگزاری ایرنا ۴خرداد۱۴۰۰).
مدیر عامل شرکت توانیر نیز میزان مصرف انرژی برای استخراج رمزارزها را ۲هزار مگاوات عنوان کرد و گفت این میزان معادل بیش از مصرف ۷استان کشور یا معادل ۳۰درصد مصرف تهران است» (خبرگزاری ایسنا ۴خرداد۱۴۰۰).
روزنامه جهان صنعت ۱۹خرداد۱۴۰۰ نیز نوشت: «افزایش قابل ملاحظه استفاده کنندگان غیرمجاز از انشعاب برق برای استخراج ارزهای دیجیتال موجب شده که افزایش دیماند مصرفی سال جاری نسبت به سال۱۳۹۹ به بیش از ۹هزار مگاوات برسد».
روزنامه حکومتی آرمان (۱۷تیر) هم در مطلبی به قلم محمدرضا محبوب‌فر نوشت: «به‌دنبال مشکلات حادث‌شده ناشی از نبود آب و برق در کشور، آنچه در مجلس شاهد بوده‌ایم، کسب درآمد از استخراج رمزارز و صادارت برق قانونی اعلام شده و طرحی برای کسب درآمد ۵۰۰میلیون دلاری بوده که تصویب شده است».
تیراندازی بسوی مأموران اداره برق
محمد حسن متولی‌زاده مدیرعامل شرکت توانیر گفت: «تولید کنندگان قانونی رمزارزها حدود ۳۰۰مگاوات برق مصرف می‌کنند و بقیه تولیدکنندگان به‌صورت غیرقانونی کار می‌کنند. او با اشاره به تیراندازی برخی استخراج‌کنندگان رمزارز به طرف مأموران شرکت توانیر که قصد جمع‌آوری مراکز استخراج رمزارز را داشتند گفته بود علت این‌که بخش عمده از تولیدکنندگان رمزارزها به ایران سرازیر شدند این است که انرژی در کشورمان ارزان است» (روزنامه آسیا ۳خرداد۱۴۰۰).
روزنامه حکومتی آسیا در مورد حضور کشورهای خارجی برای استخراج رمزارز نوشت: «مدیرعامل شرکت توانیر نیز با تأیید این موضوع گفته است: علت این‌که بخش عمده‌یی از تولیدکنندگان رمزارزها به ایران سرازیر شدند، این است که انرژی در کشورمان ارزان است»
به‌راستی کدام نهاد و نیروی نظامی است که می‌تواند بسوی مأموران توانیر تیراندازی کرده و مقابل جمع‌آوری مراکز رمزارز بایستد؟
دلایل آخوند روحانی
روحانی، جلسه هیأت دولت (۱۶تیر): «کشورهای دیگر هم در همین ایام دچار مشکلات برق شدند، چین دچار مشکل شده‌اند، بسیاری از ایالت‌های آمریکا دچار مشکلات در برق شده که بی‌سابقه هست. همه مشکل دارند، ما هم مشکل خشکسالی داریم».
روحانی در حالی‌که پرچمهای پشت سرش را کولرهای گازی تکان می‌داد با شیادی گفت: «ما بیشتر از مردم زجر می‌کشیم! اما کسانی نیایند و بگویند این دولت کاری نکرده! در این دولت ۲۰هزار مگاوات برق اضافه شده، آخر این میزان برق را که کسی نمی‌تواند بخورد».
روحانی به موضوع رمزارزها اعتراف کرد و گفت: «مصرف برق در ۱۴۰۰ یکباره بالا رفته است، بالا رفتن مصرف برق به‌خاطر بالا رفتن صنعت است و هم‌چنین مواردی مانند رمزارزها. اما مردم مصرف خود را کم کنند».
بنابراین چناچه از آمار و ارقامهای فوق بر‌می‌آید ماهها قبل مقامات رژیم می‌توانستند این بحران را دریافته و از وقوع قطعی‌های گسترده برق جلوگیری کنند. اما رژیم غرق در بحران هیچ اقدام جدی در این زمینه انجام نداده است. آنها نوید می‌دهند که تا اوایل مردادماه مردم با این بحران مواجه هستند.
