آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی بیانیهیی اعلام کرد: «آژانس و رژیم ایران در حال حاضر در حال مشورت در مورد تمدید تفاهمنامه موجود است. رئیس آژانس گفت طی روزهای آینده اطلاعات تکمیلی را به هیات شورای حکام ارائه خواهد کرد».
خبرگزاری رویترز ۳۰اردیبهشت نوشت: در اسفند سال۹۹ آژانس بینالمللی انرژی اتمی توافقنامه موقتی برای بازرسی از مراکز اتمی رژیم ایران با مقامهای این رژیم به امضا رساند که در پایان این هفته منقضی میشود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی پنجشنبه ۳۰اردیبهشت، اعلام کرد بهدنبال پایان یافتن نظارت سه ماهه از سایتهای اتمی رژیم ایران خواستار تمدید روند نظارت آژانس بر فعالیتهای هستهیی رژیم ایران شد.
پیش از این رافائل ماریانو گروسی مدیر آژانس انرژی اتمی اول اسفند با علیاکبر صالحی رئیس انرژی اتمی رژیم در رابطه با ادامه نظارت آژانس بر فعالیتهای هستهیی رژیم ایران به توافقاتی رسیده بودند این «توافقِ فنی و موقتی» که بهمنظور جبران تعلیق پروتکل الحاقی به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهیی از سوی رژیم ایران بهدست آمده است به آژانس این اختیار را میداد تا نظارتهای غیرمستقیم خود را بر فعالیتهای اتمی ایران را حفظ کند.
آژانس انرژی اتمی در اطلاعیهیی که پنجشنبه ۳۰اردیبهشت منتشر شد اعلام کرد در ادامه گفتگوها نتیجه چگونگی ادامه نظارت آژانس بر سایتهای اتمی رژیم ایران را در روزهای آینده به شورای حکام اطلاع خواهد داد.
بر اساس این توافق دوربینها و سایر تجهیزات دیدهبانی و ارزیابی نصب شده در تأسیسات اتمی ایران دادههای لازم را همچون گذشته کسب و ضبط میکنند، اما بازرسان آژانس بهصورت «آنی» به آنها دسترسی ندارند. بگفتۀ دیپلماتهای آگاه، این تجهیزات دستگاههای سنجش غنیسازی را نیز در بر میگیرد. (رادیو فرانسه ۳۰اردیبهشت)
سایت حکومتی فرارو ۱۸اردیبهشت نوشت: عراقچی معاون سیاسی وزارتخارجه و مذاکرهکننده رژیم آخوندی در مذاکرات برجامی وین نوشت: «احتمال تمدید مهلت همکاری هستهیی تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر سر بازرسیها از تأسیسات هستهیی ایران وجود دارد».
عراقچی به خبرنگار ان اچی کی ژاپن در وین گفته است امیدوار است پیشرفتهای کافی در روند مذاکرات وین صورت گیرد تا دیگر نیازی به طرح موضوع تمدید همکاریهای با آژانس نباشد، اما تهران در صورت نیاز تمدید این مهلت را در زمان مناسب بررسی خواهد کرد.
فرارو نوشت: «گمان میرود که عراقچی و رافائل گروسی مدیرکل آژانس در دیدار روز پنجشنبه در مقر این سازمان در وین، در این باره رایزنی کرده باشند».
گروسی در آوریل گفته بود در صورتی که طرفهای برجام نتوانند در مذاکرات جاری در وین به توافقی دست یابند، شاید نیاز به مذاکره دوباره با تهران در این باره وجود داشته باشد.
«وندی شرمن» قائممقام وزارت امور خارجه آمریکا نیز در گفتگو با اندیشکده شورای آتلانتیک گفت من امیدوارم بتوانیم به تفاهم دستیابیم تا توافق فنی آژانس بینالمللی انرژی اتمی با رژیم که تا آخر مه منقضی میشود، تمدید شود.
آخوند ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت مجلس ارتجاع روز ۲۲اردیبهشت اظهارات عراقچی درباره احتمال تمدید بازرسیهای آژانس را اشتباه دانست و گفت: این کار با نظر مجلس باید انجام شود یا در چارچوب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها با مداخله و صلاح دید شورای عالی امنیت ملی انجام شود.
آخوند ذوالنوری افزود: چنین اظهارنظری به ضرر مواضع و منافع نظام است زیرا امیدی در طرفهای مقابل ایجاد میکند. طرفهای مقابل در چنین شرایطی امید واهی ایجاد میکنند یا از فرسایشی شدن مذاکرات اجتناب نمیکنند و امتیازی هم به نظام نمیدهند.
وی افزود: سوم خرداد پایان سه ماهه فرصتی است که برای بازرسی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی داده شده است. آنها اگر بدانند که نظام این فرصت را تمدید میکند، امتیاز به ما نمیدهند و کار را ادامه میدهند تا مذاکرات فرسایشی شود.
وی تصریح کرد: الفبای فهم سیاسی اثبات میکند که اظهارنظرهای این چنینی به ضرر ما در مذاکرات است و این کار از اساس اشتباه بود. ظریف در جلسه اخیر کمیسیون امنیت ملی تمدید این تفاهم را موضوعی محرمانه دانستند که به ایشان اعلام کردیم عراقچی در این خصوص مصاحبه کرده است.