دانشمندان روسی سوخت گذاری در راکتور نیروگاه اتمی بوشهر را با اورانیوم غنیشده آغاز کردهاند. انتظار میرود ظرف چند ماه آینده نیروگاه بوشهر کاملاً آماده بهرهبرداری شود. اگرچه تأسیسات اتمی بوشهر اولین نیروگاه اتمی بزرگ ایران بشمار میرود، ولی تاریخ آن به بیش از ۳۰سال پیش و قبل از روی کار آمدن رژیم آخوندی برمیگردد.
به گزارش صدای آمریکا ایوان اولریش، از فدراسیون دانشمندان آمریکایی، میگوید که تاریخ برنامه اتمی برق ایران به زمان شاه برمیگردد و در آن زمان این طرح از سوی آمریکا و قدرتهای غربی شدیداً پشتیبانی میشد. ولی در زمان حکومت شاه نیز این مسأله برای ما سؤالبرانگیز و نگرانکننده بود، زیرا شاید شاه میخواست سلاح اتمی تولید کند و ما کمینگران این موضوع بودیم.
کارهای ساختمانی نیروگاه اتمی بوشهر در سال ۱۹۷۵ بر اساس قراردادی که با شرکت زیمنس آلمان به امضاء رسید، آغاز شد. ولی پس از گذشت ۴سال کارهای ساختمان پروژه نیروگاه اتمی بوشهر متوقف شد.
اولریش میگوید: در اواخر حکومت پهلوی، شاه با مشکلات مالی روبهرو شد. ولی پس از انقلاب و روی کار آمدن ملاها، حکومت ایران این پروژه را لغو کرد، چرا که فکر میکرد این پروژه، راهی برای غربیها جهت چاپیدن ایران است.
تا اینکه در سال ۱۹۹۵ روسیه کارهای ساختمانی پروژه تأسیسات اتمی بوشهر را آغاز کرد. نیروگاه اتمی بوشهر باید در سال ۱۹۹۹ تکمیل میشد. ولی به گفته تحلیلگران کارهای ساختمانی پروژه بهدلیل مشکلات مالی، مشکلات فنی و مناقشات قراردادی و اشکالاتی در روابط بین تهران و مسکو به تأخیر افتاد.
اوت گذشته، روسیه سوخت اتمی را به ایران منتقل کرد. تحلیلگران تصور میکردند که سوختگذاری در نیروگاه بهزودی صورت خواهد گرفت. ولی انجام این پروسه چندین ماه به علت نشت در بخشی از راکتور به طول انجامید.
مشکلاتی هم با سیستم کامپیوتر بوشهر گزارش شد ولی مسئولان ایرانی بروز این مشکل بهدلیل ویروس استاکسنت را تکذیب کردند. کارشناسان غربی گمان میبرند که این ویروس پیچیده کامپیوتری برای هدف قرار دادن تاسیسات ایران طراحی شده است.
گرگ تیلمان، از انجمن کنترل تسلیحات که یک شرکت خصوصی تحقیقاتی است میگوید: اگر ویروس استاکسنت را خارجیها کارگذاشتند، آن وقت هدف آنان نیروگاه بوشهر نبود. بلکه این ویروس را در تاسیسات غنیسازی اورانیوم و دیگر تاسیسات اتمی ایران کارمیگذاشتند.
اگرچه برخی در غرب در مورد اینکه چرا ایران دارای منابع غنی نفت، نیاز به انرژی اتمی دارد ابراز نگرانی میکنند، کارشناسان میگویند روسها، حداقل برای مدتی کنترل نیروگاه اتمی بوشهر را در دست خواهند داشت.
به گفته اولریش: روسها راکتور را برای دو سال اول اداره خواهند کرد تا اینکه آنان بتوانند گروهی از ایرانیان را برای اداره راکتور آموزش دهند. ایرانیانی هستند که این امور را یاد بگیرند اما در حال حاضر، روسها این نمایش را اداره میکنند.
گرگ تیلمان میگوید: توافق نهایی بین تهران و مسکو یک دهه ادامه مییابد. روسها تمامی سوختی که وارد نیروگاه اتمی بوشهر میشود را تهیه خواهند کرد و آن را پس از مصرف – یعنی وقتی دیگر قابلیت استفاده برای تولید برق را ندارد – از نیروگاه خارج میکنند. و این مسأله، یعنی خروج سوخت از نیروگاه بسیار مهم است چرا که از سوخت مصرف شده میتوان پلوتونیوم استخراج کرد که قابلیت استفاده در تولید سلاح را دارد.
علاوه بر این، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بر فعالیتهای نیروگاه بوشهر از ابتدای ورود سوخت تا انتها نظارت میکند.
به گفته تیلمان، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نظامی برای حساب ورود و خروج سوخت اتمی به نیروگاه بوشهر دارد و مقدار سوخت وارد شده و خارج شده ضبط میشود. این کارشناس اضافه میکند که بهاندازه کافی در نیروگاه بوشهر مسأله اندازهگیری در این مورد از سوی آژانس رعایت میشود و خطر کمی برای تغییر فعالیتهای اتمی به سمت برنامه تولید سلاح اتمی وجود دارد. دیگر کارشناسان نیز با این اظهارنظر موافق هستند.
به گفته اولریش: اگر تلاشی وجود داشته باشد که انحرافی بهوجود آید، نه تنها روسها از این مسأله آگاهی مییابند، بلکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز از آن مطلع خواهد شد. ایجاد انحراف هستهای در این مورد یک کار سادهای نیست. وقتی میلههای سوخت وارد راکتور شود و روشن شوند، آنها بهشدت رادیواکتیو خواهند بود و مثلاًًًًًًًًً نمیتوان یکی از آنها را برداشت و زیر پیراهنتان قایم کنید و از در نیروگاه خارجشان کنید. نگهداری از اینها کار بزرگی است و نمیتوان مخفیانه آن را انجام داد.
مسئولان ایرانی گفتهاند که نیروگاه اتمی بوشهر تا اواسط فوریه سال آینده میلادی، بهطور کامل به بهرهبرداری میرسد، یعنی قابلیت تولید برق را پیدا میکند و سرانجام ۱۰۰۰مگاوات برق تولید خواهد کرد. به گفته اولریش، نیروگاه بوشهر ۳درصد کل برق مورد نیاز ایران را تامین میکند. به عبارتی اگر این نیروگاه در غرب بود، برای یک میلیون خانوار برق تولید میکرد.
کشورهای غربی نیروگاه اتمی بوشهر را تهدیدی برای خود نمیبینند. این دیدگاه اخیراً نیز از سوی هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا تکرار شد. خانم کلینتون به خبرنگاران گفته بود که نیروگاه اتمی بوشهر، مشکل ما نیست، بلکه مشکل ما، تاسیسات هستهای در نظنز و دیگر تاسیسات هستهای مخفی در قم و مناطق دیگر است که ما فکر میکنیم در آنها، فعالیتهای مرتبط با تولید بمب هستهای صورت میگیرد.
نطنز، پایگاه اصلی ایران برای غنیسازی اورانیوم است
تیلمان میگوید: ایرانیها میگویند قم، جای دیگری برای غنیسازی اورانیوم خواهد بود. راکتور آب سنگین اراک هم وجود دارد… و اینها چیزی است که میتواند سرانجام منبعی برای تولید بمب پلوتونیومی باشد.
ایران بارها اعلام کرده است که فعالیت هستهایاش تنها هدفهای صلحآمیز دارد. اما کشورهای غربی مدتها بیم داشتهاند که تهران در پی ساخت سلاح اتمی است. از سال ۲۰۰۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد چهار قطعنامه تحریمی علیه ایران تصویب کرده است و از این کشور خواسته است اطلاعات مربوط به برنامه مشکوک اتمیش را ارائه کند، اما این موارد فایدهای نداشته است.
تلیمان میگوید: مشکل ایران، نبودن شفافیت در فعالیتهای اتمیش است تا بتواند جهان را قانع سازد که تنها بهدنبال تولید انرژی صلحآمیز اتمی است و نه سلاح اتمی.
به گزارش صدای آمریکا ایوان اولریش، از فدراسیون دانشمندان آمریکایی، میگوید که تاریخ برنامه اتمی برق ایران به زمان شاه برمیگردد و در آن زمان این طرح از سوی آمریکا و قدرتهای غربی شدیداً پشتیبانی میشد. ولی در زمان حکومت شاه نیز این مسأله برای ما سؤالبرانگیز و نگرانکننده بود، زیرا شاید شاه میخواست سلاح اتمی تولید کند و ما کمینگران این موضوع بودیم.
کارهای ساختمانی نیروگاه اتمی بوشهر در سال ۱۹۷۵ بر اساس قراردادی که با شرکت زیمنس آلمان به امضاء رسید، آغاز شد. ولی پس از گذشت ۴سال کارهای ساختمان پروژه نیروگاه اتمی بوشهر متوقف شد.
اولریش میگوید: در اواخر حکومت پهلوی، شاه با مشکلات مالی روبهرو شد. ولی پس از انقلاب و روی کار آمدن ملاها، حکومت ایران این پروژه را لغو کرد، چرا که فکر میکرد این پروژه، راهی برای غربیها جهت چاپیدن ایران است.
تا اینکه در سال ۱۹۹۵ روسیه کارهای ساختمانی پروژه تأسیسات اتمی بوشهر را آغاز کرد. نیروگاه اتمی بوشهر باید در سال ۱۹۹۹ تکمیل میشد. ولی به گفته تحلیلگران کارهای ساختمانی پروژه بهدلیل مشکلات مالی، مشکلات فنی و مناقشات قراردادی و اشکالاتی در روابط بین تهران و مسکو به تأخیر افتاد.
اوت گذشته، روسیه سوخت اتمی را به ایران منتقل کرد. تحلیلگران تصور میکردند که سوختگذاری در نیروگاه بهزودی صورت خواهد گرفت. ولی انجام این پروسه چندین ماه به علت نشت در بخشی از راکتور به طول انجامید.
مشکلاتی هم با سیستم کامپیوتر بوشهر گزارش شد ولی مسئولان ایرانی بروز این مشکل بهدلیل ویروس استاکسنت را تکذیب کردند. کارشناسان غربی گمان میبرند که این ویروس پیچیده کامپیوتری برای هدف قرار دادن تاسیسات ایران طراحی شده است.
گرگ تیلمان، از انجمن کنترل تسلیحات که یک شرکت خصوصی تحقیقاتی است میگوید: اگر ویروس استاکسنت را خارجیها کارگذاشتند، آن وقت هدف آنان نیروگاه بوشهر نبود. بلکه این ویروس را در تاسیسات غنیسازی اورانیوم و دیگر تاسیسات اتمی ایران کارمیگذاشتند.
اگرچه برخی در غرب در مورد اینکه چرا ایران دارای منابع غنی نفت، نیاز به انرژی اتمی دارد ابراز نگرانی میکنند، کارشناسان میگویند روسها، حداقل برای مدتی کنترل نیروگاه اتمی بوشهر را در دست خواهند داشت.
به گفته اولریش: روسها راکتور را برای دو سال اول اداره خواهند کرد تا اینکه آنان بتوانند گروهی از ایرانیان را برای اداره راکتور آموزش دهند. ایرانیانی هستند که این امور را یاد بگیرند اما در حال حاضر، روسها این نمایش را اداره میکنند.
گرگ تیلمان میگوید: توافق نهایی بین تهران و مسکو یک دهه ادامه مییابد. روسها تمامی سوختی که وارد نیروگاه اتمی بوشهر میشود را تهیه خواهند کرد و آن را پس از مصرف – یعنی وقتی دیگر قابلیت استفاده برای تولید برق را ندارد – از نیروگاه خارج میکنند. و این مسأله، یعنی خروج سوخت از نیروگاه بسیار مهم است چرا که از سوخت مصرف شده میتوان پلوتونیوم استخراج کرد که قابلیت استفاده در تولید سلاح را دارد.
علاوه بر این، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، بر فعالیتهای نیروگاه بوشهر از ابتدای ورود سوخت تا انتها نظارت میکند.
به گفته تیلمان، آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نظامی برای حساب ورود و خروج سوخت اتمی به نیروگاه بوشهر دارد و مقدار سوخت وارد شده و خارج شده ضبط میشود. این کارشناس اضافه میکند که بهاندازه کافی در نیروگاه بوشهر مسأله اندازهگیری در این مورد از سوی آژانس رعایت میشود و خطر کمی برای تغییر فعالیتهای اتمی به سمت برنامه تولید سلاح اتمی وجود دارد. دیگر کارشناسان نیز با این اظهارنظر موافق هستند.
به گفته اولریش: اگر تلاشی وجود داشته باشد که انحرافی بهوجود آید، نه تنها روسها از این مسأله آگاهی مییابند، بلکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز از آن مطلع خواهد شد. ایجاد انحراف هستهای در این مورد یک کار سادهای نیست. وقتی میلههای سوخت وارد راکتور شود و روشن شوند، آنها بهشدت رادیواکتیو خواهند بود و مثلاًًًًًًًًً نمیتوان یکی از آنها را برداشت و زیر پیراهنتان قایم کنید و از در نیروگاه خارجشان کنید. نگهداری از اینها کار بزرگی است و نمیتوان مخفیانه آن را انجام داد.
مسئولان ایرانی گفتهاند که نیروگاه اتمی بوشهر تا اواسط فوریه سال آینده میلادی، بهطور کامل به بهرهبرداری میرسد، یعنی قابلیت تولید برق را پیدا میکند و سرانجام ۱۰۰۰مگاوات برق تولید خواهد کرد. به گفته اولریش، نیروگاه بوشهر ۳درصد کل برق مورد نیاز ایران را تامین میکند. به عبارتی اگر این نیروگاه در غرب بود، برای یک میلیون خانوار برق تولید میکرد.
کشورهای غربی نیروگاه اتمی بوشهر را تهدیدی برای خود نمیبینند. این دیدگاه اخیراً نیز از سوی هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا تکرار شد. خانم کلینتون به خبرنگاران گفته بود که نیروگاه اتمی بوشهر، مشکل ما نیست، بلکه مشکل ما، تاسیسات هستهای در نظنز و دیگر تاسیسات هستهای مخفی در قم و مناطق دیگر است که ما فکر میکنیم در آنها، فعالیتهای مرتبط با تولید بمب هستهای صورت میگیرد.
نطنز، پایگاه اصلی ایران برای غنیسازی اورانیوم است
تیلمان میگوید: ایرانیها میگویند قم، جای دیگری برای غنیسازی اورانیوم خواهد بود. راکتور آب سنگین اراک هم وجود دارد… و اینها چیزی است که میتواند سرانجام منبعی برای تولید بمب پلوتونیومی باشد.
ایران بارها اعلام کرده است که فعالیت هستهایاش تنها هدفهای صلحآمیز دارد. اما کشورهای غربی مدتها بیم داشتهاند که تهران در پی ساخت سلاح اتمی است. از سال ۲۰۰۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد چهار قطعنامه تحریمی علیه ایران تصویب کرده است و از این کشور خواسته است اطلاعات مربوط به برنامه مشکوک اتمیش را ارائه کند، اما این موارد فایدهای نداشته است.
تلیمان میگوید: مشکل ایران، نبودن شفافیت در فعالیتهای اتمیش است تا بتواند جهان را قانع سازد که تنها بهدنبال تولید انرژی صلحآمیز اتمی است و نه سلاح اتمی.