27دی، یک سال از اجرای برجام گذشت. این نقطهٴ مناسبی است که ببینیم از برجام تاکنون چه چیزی عاید رژیم شده و چشم‌انداز آن چیست؟
نگاهی به مواضع دو باند رژیم و اظهاراتشان دربارهٴ برجام می‌تواند تا حدودی ما را به واقعیت نزدیک کند.
باند خامنه‌ای و دلواپسان زبان تند و تیزی علیه برجام و نتایج آن گشاده‌اند. کیهان خامنه‌ای در یادداشت روز (27دی) خود با عنوان «فقط به یک نمونه اشاره کنید!» می‌نویسد: «برخلاف ادعای رئیس‌جمهور نه تنها تاکنون هیچ تحریمی لغو ـ و یا حتی تعلیق هم ـ نشده است، بلکه طی یک سالی که از آغاز اجرای برجام می‌گذرد، دهها تحریم دیگر نیز به تحریمهای قبلی اضافه شده است».
روزنامه دیگر این باند، در برابر ادعای روحانی و اعضای دولت او که به‌طور مکرر، دو برابر شدن تولید و فروش نفت را به‌عنوان عواید برجام به رخ می‌کشند، می‌نویسد: «دولت روحانی مطابق با تحریمهای باقی در پسابرجام، نمی‌تواند دلارهای حاصل از فروش نفت را به داخل کشور منتقل کند… هنوز تحریم هستیم و تسلطی بر اموال و داراییهای خودمان نداریم اما با ارائهٴ امتیازات هنگفت به غرب رکود و فقر و استقراض ملی را نیز به جان خریده‌ایم». (1)
چکیده دعاوی این باند درباره برجام را پیش از این، خود خامنه‌ای با عبارت «خسارت محض» بیان کرده است. (2)
موضع باند رفسنجانی روحانی در برابر این تهاجمات سنگین، اساساً تدافعی است؛ آنها که پیشتر برجام را «فتح‌الفتوح» «آفتاب تابان» «معجزة بزرگ قرن» «بزرگترین دستاورد تاریخ انقلاب» «تسلیم قدرتهای بزرگ جهان در مقابل ایران» و غیره… توصیف می‌کردند و خود حسن روحانی، بهبود اوضاع، از محیط زیست تا اشتغال و حتی آب خوردن مردم را مشروط به اجرای برجام توصیف می‌کرد و خود او در اولین روز اجرای برجام (27دی 94) اعلام کرد که «همهٴ تحریمها، چه مالی، اقتصادی و بانکی لغو خواهد شد». اکنون به لاک تدافع خزیده‌اند.
اگر چه باند رفسنجانی روحانی از این دعاوی به‌کلی دست برنداشته‌اند و آخرین نمونه از این دست را اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی به زبان آورد و برجام را «یک کار استثنایی و حاصل یک مذاکره تاریخی» توصیف کرد؛ اما (3) دیگر کمتر از این‌گونه حرفها می‌زنند و عمدتاً تکیه و تأکیدشان این است که برجام سایهٴ جنگ را از سر نظام دور کرده و اگر برجام نبود، چه مصیبتی بر نظام نازل می‌شد! آخرین حرف از این قبیل را ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی روحانی گفته: «اگر برجام نبود، به اقتصاد کوپنی دوران جنگ برمی‌گشتیم». (4) اما واقعیت این است که وضعیت اقتصادی عامه مردم چنان اسفبار است که دوران کوپنی، برایشان حسرت شده است؛ چرا که سیستم کوپنی حداقلی از غذای یک خانوار محروم را تأمین می‌کرد. از همین روست که رسانه‌های باند خامنه‌ای می‌نویسند: «آیا دولت از توافق هسته‌یی غیر از تورم، گرانی و بیکاری دستاورد دیگری هم آورده است؟». (5)
دلواپس دیگری نیز در تلویزیون رژیم، در ارتباط با تحریمها، برجام را افتادن از چاله به چاه توصیف می‌کند. (6)
دولت روحانی در تلاش برای مثمرثمر نشان‌دادن برجام، از فرط خالی بودن چنتة خود، به هر دستاویزی چنگ می‌زند و ناگزیر از اظهارات و انجام نمایشهای خنده‌دار می‌شود. یکی از این نمایشها هنگام ورود اولین هواپیمای ایرباس از هواپیماهای خریداری شده به فرودگاه مهرآباد بود. «برگزاری یک مراسم بزرگ دولتی و حضور وزیر ذوق‌زده و گل به دست ـ که تحقیرآمیز بود ـ شگفتی همه را در برداشت». (روزنامه وطن امروز ـ 25دی 95) و پاسدار شریعتمداری رئیس کیهان خامنه‌ای آن را مصداق بازی «اسب بیار، افسار ببر!» توصیف کرد. در این مراسم که چند تن از وزیران کابینهٴ روحانی حضور داشتند، از هواپیمای زبان بسته با تشریفاتی همسنگ یک رئیس دولت خارجی، یعنی با نواختن سرود رسمی رژیم و با تقدیم دسته‌گل توسط وزیر راه و ترابری و ایراد خطابه‌های غرا، استقبال شد! تازه معلوم شد که این همه جشن و سلام و صلوات و نواختن ساز و نقاره در حالی است که به گزارش رسانه‌های رژیم، ایرباس کذایی «یک فروند هواپیمای مرجوعی (از اسپانیا) و اجاره به شرط تملیک (است) که بنا بر تصریح طرف غربی، هر لحظه تحریمها بازگردند، خدمات دهی این تحفة پسابرجامی نیز قطع خواهد شد». (7)
اینها همه تازه معطوف به گذشته و به‌اصطلاح دستاوردهای تاکنونی برجام است، در حالی که چشم‌انداز برجام در آستانهٴ به عهده گرفتن زمام امور توسط ترامپ در آمریکا، بسا تیره‌تر از گذشته و حال است. ترامپ که در دوران تبلیغات انتخاباتی خود، از پاره کردن برجام سخن گفته بود، در آخرین اظهارات خود نیز برجام را به‌عنوان «یکی از بدترین توافقهایی که تاکنون منعقد شده» توصیف کرد و وعده برخورد با آن را داد. (8)
چشم‌انداز برجام چنان تیره است که حفظ وضع موجود را برای رژیم به آرزو تبدیل کرده و رسانه‌های باند رفسنجانی روحانی نیز نسبت به آینده و سرنوشت برجام، به‌شدت ابراز نگرانی می‌کنند و می‌نویسند: «دولت ترامپ بر این باور است که نباید اجازه داد منظومه کارآمد بوروکراتیک تحریمها علیه ایران از هم بپاشد. این فرضیه محتمل‌ترین گزینهٴ دولت ترامپ در برخورد با برجام خواهد بود». (9)
«محققاً چالشهای بر آمده از برجام، نه تنها (موجب) تشدید و تصاعد اختلافات ایران و آمریکا خواهد شد، بلکه دشمنی با ایران را در منطقه نیز افزایش خواهد داد که قطعاً هیچ‌کس از آن نفع و سودی نمی‌برد». (روزنامه ابتکار- 26دی)
در چاره‌جویی این چشم‌انداز تاریک بود که حسن روحانی به‌منظور خوشامدگویی به ترامپ، معاونان وزارت‌خارجه خود (عراقچی و تخت‌روانچی) را به وین فرستاد تا در پوشش گلایه از تمدید تحریمها توسط آمریکا، در دیدار دوجانبه به طرف آمریکایی اطمینان خاطر بدهد که در ارتباط با برجام دست از پا خطا نخواهد کرد و برای نشان‌دادن حسن‌نیت خود، به‌طور خودخواسته محدودیتهای بیشتری را در مورد رژیم به عهده گرفت و اعلام کرد. اقدامی که بی‌تردید با موافقت خامنه‌ای صورت گرفته است.
یکی از دلواپسان به نام مهدی محمدی در پست تلگرام خود نوشت: «دولت روحانی در حال ارسال پالس‌هایی به دولت ترامپ است، مبنی بر این‌که هر تحریمی بکنید ما آن را نقض برجام حساب نخواهیم کرد».
البته دلواپسان به روی خود نمی‌آورند که آن‌چنان که روحانی اخیراً نیز بار دیگر تصریح کرد: «ما هیچ قدمی در مسألهٴ برجام برنداشتیم مگر آن‌که با مقام معظم رهبری مشورت کردیم». (10)
به این ترتیب ولی‌فقیه اکنون در رابطه با برجام، بار دیگر بر سر دو راهی مرگباری قرار گرفته که هر دو راه به پرتگاه نیستی می‌انجامد: ادامه مسیر برجام و تن‌دادن به «تنزل بی‌پایان» و جام زهرهای بعدی یا گردن‌کشی و رو در رو قرار گرفتن با جامعه بین‌المللی و شورای امنیت که به اذعان خود خامنه‌ای معنایی جز له شدن زیر فشارها را ندارد. (11)
پانویس: ـــــــــــــــــــــــــ
1 ـ روزنامه حکومتی وطن امروز ـ 27دی
2 ـ سخنرانی خامنه‌ای در روز اول فروردین 95 در مشهد
3 ـ سایت حکومتی دیده‌بان علم ایران ـ 27دی 95
4 ـ سایت حکومتی ”بازار نیوز“ 27دی 95
5 ـ حسین شریعتمداری ـ یادداشت روز کیهان ـ 27دی 95: «آیا دولت محترم از توافق هسته‌یی غیر از تورم، گرانی، سختی معیشت، بیکاری، تحقیر ملت در مقابل بیگانگان، از دست دادن فعالیت هسته‌یی، واگذاری دهها امتیاز نقد و حاصل زحمات شبانه‌روزی دانشمندان هسته‌یی کشورمان به حریف و... برای مردم دستاورد دیگری هم آورده است؟! اگر پاسخ مثبت است لطفاً از آن میان فقط به یک نمونه اشاره کنید!
6 ـ فؤاد ایزدی ـ شبکهٴ خبر تلویزیون رژیم 25دی 95
7 ـ سایت بسیج نیوز 27دی 95
8 ـ مصاحبه ترامپ با ساندی تایمز ـ تلویزیون رژیم -27دی
9 ـ روزنامه حکومتی شرق- 27دی
10 ـ سخنرانی روحانی در مراسم 16آذر در دانشگاه تهران
11 ـ سخنرانی خامنه‌ای در 25خرداد 95: «این تنزل پایانی ندارد... بعد از موضوع هسته‌ای، موضوع موشکی را پیش کشیده‌اند، بعد از موشک، نوبت به حقوق‌بشر می‌رسد، بعد از حقوق‌بشر، موضوع شورای نگهبان، سپس موضوع ولایت‌فقیه و در نهایت قانون اساسی و حاکمیت اسلام مطرح خواهد شد».
نگاهی به مواضع دو باند رژیم و اظهاراتشان دربارهٴ برجام می‌تواند تا حدودی ما را به واقعیت نزدیک کند.
باند خامنه‌ای و دلواپسان زبان تند و تیزی علیه برجام و نتایج آن گشاده‌اند. کیهان خامنه‌ای در یادداشت روز (27دی) خود با عنوان «فقط به یک نمونه اشاره کنید!» می‌نویسد: «برخلاف ادعای رئیس‌جمهور نه تنها تاکنون هیچ تحریمی لغو ـ و یا حتی تعلیق هم ـ نشده است، بلکه طی یک سالی که از آغاز اجرای برجام می‌گذرد، دهها تحریم دیگر نیز به تحریمهای قبلی اضافه شده است».
روزنامه دیگر این باند، در برابر ادعای روحانی و اعضای دولت او که به‌طور مکرر، دو برابر شدن تولید و فروش نفت را به‌عنوان عواید برجام به رخ می‌کشند، می‌نویسد: «دولت روحانی مطابق با تحریمهای باقی در پسابرجام، نمی‌تواند دلارهای حاصل از فروش نفت را به داخل کشور منتقل کند… هنوز تحریم هستیم و تسلطی بر اموال و داراییهای خودمان نداریم اما با ارائهٴ امتیازات هنگفت به غرب رکود و فقر و استقراض ملی را نیز به جان خریده‌ایم». (1)
چکیده دعاوی این باند درباره برجام را پیش از این، خود خامنه‌ای با عبارت «خسارت محض» بیان کرده است. (2)
موضع باند رفسنجانی روحانی در برابر این تهاجمات سنگین، اساساً تدافعی است؛ آنها که پیشتر برجام را «فتح‌الفتوح» «آفتاب تابان» «معجزة بزرگ قرن» «بزرگترین دستاورد تاریخ انقلاب» «تسلیم قدرتهای بزرگ جهان در مقابل ایران» و غیره… توصیف می‌کردند و خود حسن روحانی، بهبود اوضاع، از محیط زیست تا اشتغال و حتی آب خوردن مردم را مشروط به اجرای برجام توصیف می‌کرد و خود او در اولین روز اجرای برجام (27دی 94) اعلام کرد که «همهٴ تحریمها، چه مالی، اقتصادی و بانکی لغو خواهد شد». اکنون به لاک تدافع خزیده‌اند.
اگر چه باند رفسنجانی روحانی از این دعاوی به‌کلی دست برنداشته‌اند و آخرین نمونه از این دست را اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی به زبان آورد و برجام را «یک کار استثنایی و حاصل یک مذاکره تاریخی» توصیف کرد؛ اما (3) دیگر کمتر از این‌گونه حرفها می‌زنند و عمدتاً تکیه و تأکیدشان این است که برجام سایهٴ جنگ را از سر نظام دور کرده و اگر برجام نبود، چه مصیبتی بر نظام نازل می‌شد! آخرین حرف از این قبیل را ولی‌الله سیف رئیس بانک مرکزی روحانی گفته: «اگر برجام نبود، به اقتصاد کوپنی دوران جنگ برمی‌گشتیم». (4) اما واقعیت این است که وضعیت اقتصادی عامه مردم چنان اسفبار است که دوران کوپنی، برایشان حسرت شده است؛ چرا که سیستم کوپنی حداقلی از غذای یک خانوار محروم را تأمین می‌کرد. از همین روست که رسانه‌های باند خامنه‌ای می‌نویسند: «آیا دولت از توافق هسته‌یی غیر از تورم، گرانی و بیکاری دستاورد دیگری هم آورده است؟». (5)
دلواپس دیگری نیز در تلویزیون رژیم، در ارتباط با تحریمها، برجام را افتادن از چاله به چاه توصیف می‌کند. (6)
دولت روحانی در تلاش برای مثمرثمر نشان‌دادن برجام، از فرط خالی بودن چنتة خود، به هر دستاویزی چنگ می‌زند و ناگزیر از اظهارات و انجام نمایشهای خنده‌دار می‌شود. یکی از این نمایشها هنگام ورود اولین هواپیمای ایرباس از هواپیماهای خریداری شده به فرودگاه مهرآباد بود. «برگزاری یک مراسم بزرگ دولتی و حضور وزیر ذوق‌زده و گل به دست ـ که تحقیرآمیز بود ـ شگفتی همه را در برداشت». (روزنامه وطن امروز ـ 25دی 95) و پاسدار شریعتمداری رئیس کیهان خامنه‌ای آن را مصداق بازی «اسب بیار، افسار ببر!» توصیف کرد. در این مراسم که چند تن از وزیران کابینهٴ روحانی حضور داشتند، از هواپیمای زبان بسته با تشریفاتی همسنگ یک رئیس دولت خارجی، یعنی با نواختن سرود رسمی رژیم و با تقدیم دسته‌گل توسط وزیر راه و ترابری و ایراد خطابه‌های غرا، استقبال شد! تازه معلوم شد که این همه جشن و سلام و صلوات و نواختن ساز و نقاره در حالی است که به گزارش رسانه‌های رژیم، ایرباس کذایی «یک فروند هواپیمای مرجوعی (از اسپانیا) و اجاره به شرط تملیک (است) که بنا بر تصریح طرف غربی، هر لحظه تحریمها بازگردند، خدمات دهی این تحفة پسابرجامی نیز قطع خواهد شد». (7)
اینها همه تازه معطوف به گذشته و به‌اصطلاح دستاوردهای تاکنونی برجام است، در حالی که چشم‌انداز برجام در آستانهٴ به عهده گرفتن زمام امور توسط ترامپ در آمریکا، بسا تیره‌تر از گذشته و حال است. ترامپ که در دوران تبلیغات انتخاباتی خود، از پاره کردن برجام سخن گفته بود، در آخرین اظهارات خود نیز برجام را به‌عنوان «یکی از بدترین توافقهایی که تاکنون منعقد شده» توصیف کرد و وعده برخورد با آن را داد. (8)
چشم‌انداز برجام چنان تیره است که حفظ وضع موجود را برای رژیم به آرزو تبدیل کرده و رسانه‌های باند رفسنجانی روحانی نیز نسبت به آینده و سرنوشت برجام، به‌شدت ابراز نگرانی می‌کنند و می‌نویسند: «دولت ترامپ بر این باور است که نباید اجازه داد منظومه کارآمد بوروکراتیک تحریمها علیه ایران از هم بپاشد. این فرضیه محتمل‌ترین گزینهٴ دولت ترامپ در برخورد با برجام خواهد بود». (9)
«محققاً چالشهای بر آمده از برجام، نه تنها (موجب) تشدید و تصاعد اختلافات ایران و آمریکا خواهد شد، بلکه دشمنی با ایران را در منطقه نیز افزایش خواهد داد که قطعاً هیچ‌کس از آن نفع و سودی نمی‌برد». (روزنامه ابتکار- 26دی)
در چاره‌جویی این چشم‌انداز تاریک بود که حسن روحانی به‌منظور خوشامدگویی به ترامپ، معاونان وزارت‌خارجه خود (عراقچی و تخت‌روانچی) را به وین فرستاد تا در پوشش گلایه از تمدید تحریمها توسط آمریکا، در دیدار دوجانبه به طرف آمریکایی اطمینان خاطر بدهد که در ارتباط با برجام دست از پا خطا نخواهد کرد و برای نشان‌دادن حسن‌نیت خود، به‌طور خودخواسته محدودیتهای بیشتری را در مورد رژیم به عهده گرفت و اعلام کرد. اقدامی که بی‌تردید با موافقت خامنه‌ای صورت گرفته است.
یکی از دلواپسان به نام مهدی محمدی در پست تلگرام خود نوشت: «دولت روحانی در حال ارسال پالس‌هایی به دولت ترامپ است، مبنی بر این‌که هر تحریمی بکنید ما آن را نقض برجام حساب نخواهیم کرد».
البته دلواپسان به روی خود نمی‌آورند که آن‌چنان که روحانی اخیراً نیز بار دیگر تصریح کرد: «ما هیچ قدمی در مسألهٴ برجام برنداشتیم مگر آن‌که با مقام معظم رهبری مشورت کردیم». (10)
به این ترتیب ولی‌فقیه اکنون در رابطه با برجام، بار دیگر بر سر دو راهی مرگباری قرار گرفته که هر دو راه به پرتگاه نیستی می‌انجامد: ادامه مسیر برجام و تن‌دادن به «تنزل بی‌پایان» و جام زهرهای بعدی یا گردن‌کشی و رو در رو قرار گرفتن با جامعه بین‌المللی و شورای امنیت که به اذعان خود خامنه‌ای معنایی جز له شدن زیر فشارها را ندارد. (11)
پانویس: ـــــــــــــــــــــــــ
1 ـ روزنامه حکومتی وطن امروز ـ 27دی
2 ـ سخنرانی خامنه‌ای در روز اول فروردین 95 در مشهد
3 ـ سایت حکومتی دیده‌بان علم ایران ـ 27دی 95
4 ـ سایت حکومتی ”بازار نیوز“ 27دی 95
5 ـ حسین شریعتمداری ـ یادداشت روز کیهان ـ 27دی 95: «آیا دولت محترم از توافق هسته‌یی غیر از تورم، گرانی، سختی معیشت، بیکاری، تحقیر ملت در مقابل بیگانگان، از دست دادن فعالیت هسته‌یی، واگذاری دهها امتیاز نقد و حاصل زحمات شبانه‌روزی دانشمندان هسته‌یی کشورمان به حریف و... برای مردم دستاورد دیگری هم آورده است؟! اگر پاسخ مثبت است لطفاً از آن میان فقط به یک نمونه اشاره کنید!
6 ـ فؤاد ایزدی ـ شبکهٴ خبر تلویزیون رژیم 25دی 95
7 ـ سایت بسیج نیوز 27دی 95
8 ـ مصاحبه ترامپ با ساندی تایمز ـ تلویزیون رژیم -27دی
9 ـ روزنامه حکومتی شرق- 27دی
10 ـ سخنرانی روحانی در مراسم 16آذر در دانشگاه تهران
11 ـ سخنرانی خامنه‌ای در 25خرداد 95: «این تنزل پایانی ندارد... بعد از موضوع هسته‌ای، موضوع موشکی را پیش کشیده‌اند، بعد از موشک، نوبت به حقوق‌بشر می‌رسد، بعد از حقوق‌بشر، موضوع شورای نگهبان، سپس موضوع ولایت‌فقیه و در نهایت قانون اساسی و حاکمیت اسلام مطرح خواهد شد».
