آمران و عاملان قتل‌عام سال ۱۳۶۷

در این صفحه برخی از افرادی که نقش کلیدی در قتل‌عام زندانیان سیاسی داشته‌اند معرفی شده‌اند.. مقاومت ایران فهرستهای کاملی از افرادی که نقش کلیدی در قتل‌عام زندانیان سیاسی داشته‌اند تهیه و در اختیار مجامع بین‌المللی حقوق‌بشری قرار داده است. در این فهرستها نقش سران رژیم هم‌چون خامنه‌ای، رفسنجانی، خاتمی، احمدی‌نژاد و... تا رؤسای زندانها و سرکردگان اطلاعاتی رژیم در اجرای فتوای خمینی برای قتل‌عام زندانیان سیاسی تشریح شده است.
در این جا برخی اطلاعات اولیه در مورد اعضای هیأت مرگ، که منتظری در نامه 24مرداد 67 خود از آنها اسم برده است و تنی چند از مهره‌های رژیم از میان انبوه جنایتکارانی که گزارشات شاهدان قتل‌عام از آنها اسم آورده‌اند را می‌بینید. این فهرست به هیچ رو تمامی افرادی که دست‌اندرکار اجرای فتوای قتل‌عام زندانیان سیاسی بودند را در بر نمی‌گیرد.

اعضای «هیأت مرگ»، و تنی چند از عاملان و آمران قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال 67

مرتضی اشراقی: دادستان ضدانقلاب تهران و از اعضای اصلی کمیسیون مرگ

او به‌طور مستقیم توسط خمینی به‌عنوان رئیس هیأت مرگ انتخاب شد. اشراقی در جریان قتل‌عام زندانیان سیاسی، حکم اعدام حداقل 10000زندانی سیاسی را صادر کرده است.


مصطفی پورمحمدی: نماینده وزارت اطلاعات در هیأت مرگ. معاون وزیر اطلاعات در دوران وزارت محمد محمدی ریشهری، علی فلاحیان و دری نجف آبادی. اولین وزیر کشور پاسداری احمدی‌نژاد، مشاور امنیتی خامنه‌ای و رئیس بازرسی کل کشور.

پورمحمدی که سابقه طولانی در سرکوب و شکنجه زندانیان سیاسی داشت در قتل‌عام 30هزار زندانی از عاملان اصلی بود. او در تمام نشستهای هیأت مرگ که مسئولیت اجرای فتوای خمینی را داشت به‌عنوان نماینده وزارت اطلاعات شرکت داشت.
پور محمدی همچنین نقش کلیدی در قتلهای سیاسی زنجیره‌یی در دهه 70شمسی داشت که طی آن 120نفر از روشنفکران، نویسندگان و مخالفان رژیم آخوندی به اشکال وحشیانه‌یی به قتل رسیدند. او به‌ویژه پشت پرده ترور «داریوش و پروانه فروهر» قرار داشت. در جنگ گرگهای درون رژیم، باند رقیب مکالمات قاتلان فروهرها با پورمحمدی را افشا کرد. در این مکالمه قاتلان از صحنه جنایت با پورمحمدی تماس گرفته و موفقیت‌آمیز بودن مأموریتشان را به او اطلاع می‌دهند.

مجتبی حلوایی: معاونت انتظامی زندان اوین

در زمان قتل‌عامها، از نفرات اصلی اجرا کننده اعدامها بود. وی از پاسداران و شکنجه‌گران قدیمی زندان اوین می‌باشد که در کنار لاجوردی جنایات بسیاری علیه زندانیان مرتکب شده است. حلوایی سپس مسئول انتظامی و امنیتی زندان شد و در جریان قتل‌عامها نقش اصلی را در انتخاب زندانیان برای بردن به دادگاه و اعدام داشت.

ابراهیم رئیسی: معاون دادستان تهران و از اعضای اصلی کمیسیون مرگ، رئیس دادگاه ضدانقلاب رژیم برای گروه‌های سیاسی، رئیس دفتر بازرسی کشور. معاون ارشد قوه قضاییه.

رئیسی یکی از مؤثرترین مهره‌ها در «هیأت مرگ» در تهران بود. او به همراه سایر اعضای این هیأت مسئول اعدام دست‌کم 10000زندانی سیاسی می‌باشد.
رئیسی به‌عنوان رئیس دادگاه ضدانقلاب برای گروه‌های سیاسی مسئول دستگیری، شکنجه و اعدام اعضای گروه‌های سیاسی به‌ویژه سازمان مجاهدین خلق ایران می‌باشد.


محمد اسماعیل شوشتری

رئیس سازمان زندانها در زمان قتل‌عام زندانیان و از اعضای اصلی کمیسیون مرگ. وی به‌طور مستقیم در تصمیم‌گیری اعدام زندانیان نقش داشت و به پاس این خدمات، رفسنجانی وی را وزیر دادگستری کابینه خود در سال 68 نمود، وی همین سمت را در کابینه آخوند خاتمی نیز داشت.


محمد مقیسه‌ای: رئیس زندان گوهردشت در زمان قتل‌عام زندانیان سیاسی.

وی با نام مستعار ناصریان، ابتدا بازجوی سابق شعبه 3 اوین بود. از سال 64 دادیار قزلحصار و سپس گوهردشت شد. سال 66 رئیس زندان گوهردشت بود. وی فعالترین عنصر در قتل‌عامهای گوهردشت در سال 67 بود. او شخصاً تعداد قابل توجهی از زندانیان را در گوهردشت با دست خود بدار آویخت.
بسیاری از زندانیان از بند رسته، مقیسه‌ای را یکی از بی‌رحم‌ترین دژخیمان خمینی توصیف کرده‌اند. در دوران ریاست او در گوهردشت شنیع‌ترین شیوه‌های شکنجه در این زندان اعمال شد. یکی از جنایتهای او در گوهردشت چندین مورد تجاوز به زندانیان زن است. او این جنایت را به دیگر همدستان خود در زندان توصیه می‌کرد. در سال 69 سمت بازپرس در دادستانی ضدانقلاب رژیم (واقع در خیابان معلم تهران) را برعهده داشت.


علی مبشری

از حکام اصلی شرع و قدیمی در زندان اوین بود. در زمان قتل‌عامها در بعضی از دادگاهها که بنا‌ به دلایلی، نیری نمی‌توانست شرکت کند، مبشری به جای او شرکت می‌کرد.


جعفر نیّری: رئیس دادگاههای انقلاب اسلامی تهران و رئیس هیأت کمیسیون مرگ. معاون رئیس دیوان عالی رژیم.

نیری به‌طور مستقیم توسط خمینی به‌عنوان رئیس «کمیسیون مرگ» در تهران انتخاب شد. او شخصاً فرمان اعدام بیش از 10000زندانی سیاسی را در جریان قتل‌عام سال1367 صادر کرده است. بر اساس خاطرات منتظری وی در نشستی به تاریخ 21مرداد سال67 گفته است: «ما تا کنون 750نفر را در تهران اعدام کرده‌ایم. 200نفر دیگر را هم به‌خاطر عقایدشان جدا کرده‌ایم و از شر آنها نیز خلاص خواهیم شد».