مصاحبه با علاوی در برنامه ”دیدار ویژه“ از تلویزیون الجزیره:
سؤال: جمعه گذشته 24تظاهرات در عراق برگزار شد. تظاهرات ادامه دارد و خواسته‌ها و سقف آن افزایش می‌یابد، اما در مقابل دریچه‌ای برای حل وجود ندارد، این تظاهرات را چگونه می‌بینی؟ آیا این یک انقلاب است؟ آیا این اعتراضات منطقه‌يی است. آیا این اعتراضات آنطور که المالکی توصیف می‌کند فرقه‌گرایانه است؟ به این چگونه نگاه می‌کنی؟ آیا چشم‌اندازی دارد؟
ایاد علاوی، رئیس لیست العراقیه: تظاهرات یک وضعیت روشنی از مخالفت با سیاستهای حکومتی است که بر اساس حذف و کنار گذاشتن و ایجاد رعب و وحشت و آزار و اذیت بنا شده می‌باشد. این تظاهرات به‌صورت خودجوش شروع شد و طیف سیاسی عراق حتی اپوزیسیون نظام حاکم، بر روی آن تأثیری نداشته است. این نتیجه مشکلات طولانی است که طی ده سال بعد از اشغال بنا شده است. متأسفانه به بخش بزرگی از جامعه عراق تجاوز صورت گرفته است و حتی به قانون اساسی که بر روی حقوق مردم و حقوق‌بشر تأکید کرده، تجاوز صورت گرفته است. این تظاهرات وسیعاً به‌صورت خودجوش شروع شده و به شهرها و استانها و روستاهای بسیاری کشیده شده است. می‌خواهم یادآوری کنم که این تظاهرات فقط در الانبار صورت نگرفته بلکه در مناطقی در جنوب عراق نیز صورت گرفته ولی به‌شدت سرکوب شد. در فرات میانی نیز تظاهرات صورت گرفته از جمله دیوانیه.
سؤال: یعنی تو رد می‌کنی که ریشه طایفی دارد، یا آنطور که گفته می‌شود این تظاهرات رنگ و بوی سنی دارد.
علاوی: قطعاً این فرقه‌گرایانه نیست. هر تظاهراتی که صورت می‌گیرد، تلاش می‌شود که یا با شعارهای فرقه‌گرایانه یا گفتن این‌که دارای اهداف تروریستی هستند از آن سوءاستفاده کنند. این در تمامی تظاهراتی که در جنوب، مرکز و استانهایی که استانهای سنی می‌نامند دیده شده است. اما قطعاً این تظاهرات خودجوش و توده‌یی است و مطلقاً دارای ریشه فرقه‌گرایانه نیست. شعارهایش نیز شعارهای وحدت است. وحدت عراق و ضدفرقه‌گرایی سیاسی است.
سؤال: آیا احتمال می‌دهید که تظاهرات ابعاد فعلیش را از دست بدهد یا این‌که گسترش پیدا کند و ریشه‌دار شود؟
علاوی: به نظرم تا زمانی که مشکل در عراق وجود دارد و تا زمانی که سیاست حذف بر اساس فرقه‌گرایی سیاسی و به حاشیه راندن و عدم احترام به حقوق اساسی مردم ادامه داشته باشد قطعاً این تظاهرات گسترش خواهد یافت و با قدرت در تمامی نقاط عراق افزایش می‌یابد. ملاحظه می‌کنیم که بین این تظاهرات با برخی تظاهرات که در حمایت از دولت برگزار شد، تفاوت وجود دارد، این تظاهرات حاوی شعارهایی است که خواسته مشخصی دارد و مردم نیاز به تحقق این خواسته‌های روشن و مشروع کسانی که تظاهرات می‌کنند دارند. اما تظاهراتی که در حمایت از دولت برگزار شده با تصمیم کارکنان و وزیران و مدیران کل بوده و حاوی هیچ شعار مبتنی بر خواسته‌ای نیست و تظاهرات در محکوم کردن تظاهرات دیگر است و این کار از سوی افرادی که زمام امور را در عراق در دست دارند مجاز نیست. قاعدتاً باید به گفتگو با تظاهر کنندگان و حل مشکلات روی آورند به هر نحوی که امکانپذیر باشد با زبان گفتگو، زبان تفاهم و زبان برادری؟
سؤال: تعامل دولت با این تظاهرات را چگونه می‌بینی؟
علاوی: اشتباهاتی که دولت قبل از تظاهرات مرتکب شده منجر به برگزاری این تظاهرات شده است. من پیش از این به همه عراقیان هشدار داده بودم و به تمامی کسانی که در طیفهای سیاسی مختلف بودند هشدار داده بودم که اسلوب برخورد دولت با مشکلات در عراق از جمله موضوع زندانیان، از جمله موضوع مشارکت ملی، از جمله موضوع شکنجه، از جمله موضوع زندانها، از جمله موضوع عدم احترام به حقوق‌بشر تا مسأله هتک حرمت زندانیان اشتباه است. این چیزی است که بر سر وابستگان به جریان صدر در یک یا دو سال یا کمی بیشتر ، آمد و برادران جریان صدر آشکارا در رسانه‌ها اعلام کردند. آنچه از نقض حقوق‌بشر و سرکوب آمده است، باعث این تظاهرات شده است. متأسفانه دولت باید فهم می‌کرد که این تظاهرات متأثر از سیاستهای اشتباه است و در نتیجه باید سیاستهایش را از طریق گفتگو و روی آوردن به ملاء جامعه و نه جنگ با بخشی از جامعه اصلاح کند. دیدیم که مثلاً مرز اردن و عراق در طریبیل را بستند که این موضوع کل مردم عراق را در تمامیتش هدف قرار داد که نتیجه آن گران شدن قیمتها در الانبار و نتایج آن افزایش مشکلات در انبار است.
سؤال: آیا این را به اعتبار مجازات مردم انبار نگاه می‌کند یا تدابیر لازمه امنیتی است؟
علاوی: والله، تدابیر امنیتی نیست. این مجازات تمام عراقیان است و نه فقط اهل الانبار. این همچنین موضع ما در قبال اردن است. …
سؤال: برخی می‌گویند که مالکی می‌تواند این تظاهرات را سرکوب کند و قادر است اپوزیسیون را از طریق متهم کردنش به تروریسم، در تنگنا قرار دهد و از خلأ منطقه‌یی استفاده کند و در نتیجه روز به روز نظام عراق تبدیل به نظام دیکتاتوری با شکل دموکراسی تبدیل شود. نظر شما چیست؟
علاوی: قطعاً ، او نظامی مستبد در تصمیم‌گیری دارد. تکروی کامل در تصمیم‌گیری وجود دارد و این تکروی قطعاً ما را به دیکتاتوری می‌رساند. دموکراسی در حد حرف است و نه بیشتر. دموکراسی هیچ جایی در عراق ندارد، به‌دلیل این‌که قانون اساسی نادیده گرفته شده و زیرپا گذاشته شده و نقض حقوق‌بشر ادامه دارد و سیاست فرقه‌گرایانه سیاسی با قدرت ادامه دارد، به‌دلیل این‌که وزارتخانه‌ها تا الآن تکمیل نشده است. تا الآن ما مثلاً وزیران امنیتی نداریم. این دیدگاه تنگ‌نظرانه در رابطه با اوضاع عراق است.
سؤال: به هرحال الآن المالکی در زمینه دستگاههای امنیتی و فرماندهی نیروهای مسلح موفق شده است.
علاوی: اگر موفقیت از حساب مردم عراق و شرافت آن باشد و از حساب قیام چه در جنوب از سوی جریان صدر در گذشته یا الآن در استانهای دیگر. اگر این موفقیت است، به نظر ما عکس موفقیت است. اگر این سیاست‌ها در این جهت ادامه داشته باشد، قطعاً تشنجهای فرقه‌گرایانه و تشنجهایی که خدای نکرده اوضاع سیاسی عراق را هدف قرار دهد، فاجعه واقعی رخ خواهد داد. این امر را همواره من هشدار داده‌ام و خدای نکرده اگر به همین صورت ادامه یابد به تجزیه عراق منجر خواهد شد. عجیب این است که الآن برخی صداها از برخی نویسندگان وابسته به نخست‌وزیر را می‌شنویم که در این رابطه صحبت می‌کنند که عراق کوچکتر است، عراق قویتر است، ما کاری به اکراد نداریم، ما کاری به فلان نداریم. خطر بزرگی در این نقطه علیه اوضاع عراق و علیه اوضاع منطقه نهفته است. طبعاً به صراحت بگویم شرایط منطقه چنین سیاستی را تشویق می‌کند به‌ویژه آنچه در سوریه رخ داده و رسیدن نظام سوریه به پایان کارش و انزوای ایران و ترسش از اوضاع سیاسی آن و از نظام سیاسی آن، منطقه را هدف آتش بسیار خطرناکی قرار داده است. آتش فرقه‌گرایی سیاسی، آتش گروهگرایی که باعث ریختن خون بیشتر در منطقه شده است.
سؤال: به نظر ت کارت تجزیه برای عراق قابل اجراست؟
علاوی: انشاء الله نه و انشاء الله مردم عراق در تمامیتش علیه این موضوع باشد. ضدتجزیه عراق باشد. به نفع هیچ بخشی از جامعه عراق نیست که بخواهد عراق تجزیه شود. اما متأسفانه سیاست فرقه‌گرایی و گروهگرایی که در عراق جریان دارد، سیاست خطرناکی است و اگر به همین شکل ادامه یابد قطعاً منجر به خرابی بیشتر خواهد شد. … آمریکا محاسبه‌اش در رابطه با عراق و آنچه که رخ خواهد داد ضعیف بود و متأسفانه اشتباهات عظیمی در عراق مرتکب شد که منجر به خلأ آشکاری در اوضاع عراق شد و این خلأ از سوی طرفهای منطقه‌یی و در رأس آن رژیم ایران پر شد. این خلأ همچنین از سوی طرفهایی که تلاش می‌کنند به نژاد، فرقه، مذهب، عشیره و غیره توجه شود پر شد. این موضوع که در عراق از سالیان طولانی رخت بربسته بود الآن به‌صورت قوی وارد می‌شود.
سؤال: عملاً برخی می‌گویند که پس از خروج آمریکا و عدم حضور کشورهای عربی، تمامی برگهای منطقه در دست ایران است. الآن نقش رژیم ایران در منطقه را چگونه می‌بینید به‌ویژه با توجه به دخالتی که در پرونده سوریه و عراق شاهد آن هستیم.
علاوی: به نظرم محاسبات رژیم ایران بر اساس اشتباه بنا نهاده شده و هم‌چنان بر اساس اشتباه است. به نظرم محاسبات رژیم ایران بر وجود خلأ در منطقه و در نتیجه توسعه نفوذش است که تا حدی زمان شاه ایران را به یاد ما می‌آورد که تلاش می‌کرد ژاندارم منطقه باشد، بر اساس آن چه در گذشته مطرح می‌شد. رژیم ایران نمی‌تواند منطقه را ببلعد، بلکه می‌تواند از طریق برپایی روابط متوازن و منافع مشترک از یک سو و از سوی دیگر عدم دخالت در امور منطقه به‌صورت مثبت همزیستی در منطقه داشته باشد. این خط مشی درستی است که ایران را به نتیجه می‌رساند. اما الآن اوضاع برعکس آنچه رژیم ایران خواهان آن است پیش می‌رود و پارامترهای بین‌المللی و منطقه‌یی نیز دخالت رژیم ایران را رد می‌کنند که این نیز روی رژیم ایران تأثیر منفی می‌گذارد. به این خاطر به نظرم ایران باید موضع خود را به سرعت اتخاذ نماید و برای بنای مجموعه‌یی مفاهیم بر اساس توازن و منافع مشترک و عدم دخالت در امور داخلی به گفتگو با کشورهای منطقه روی آورد. این منظومه تفاهمها باید با سوریه و عراق شروع شود تا اشکالی در منطقه پیش نیاید که عمده کشورهای منطقه را هدف قرار خواهد داد و....
سؤال: یکی از سیاسیون فعال در عراق گفت که حوادث سوریه دفاع از دیوارهای بغداد است. الآن با توجه به آنچه در سوریه شاهد آن هستیم، نخبگان سیاسی عراق در صورت فروپاشی نظام سوریه چه برخوردی خواهند کرد؟
علاوی: قطعاً فروپاشی نظام سوریه آثار مستقیم و سریع بسیاری روی مجموعه‌یی از کشورها خواهد گذاشت. از جمله لبنان، موضوع فلسطین، اردن، عراق، ایران و در نتیجه این تأثیرات از این کشورها فراتر خواهد رفت و اینها روی اوضاع سیاسی منطقه تأثیر خواهد گذاشت اما تأثیرات در این کشورها بین تأثیرات مثبت و منفی در نوسان است. من به نیروهای سیاسی و اجتماعی در منطقه گفتم که به سرنگونی نظام سوریه چیزی باقی نمانده است و نیروهای اجتماعی و سیاسی در منطقه و مشخصاً در این کشورها که برای مقابله با خطر که به‌دنبال سقوط نظام سوریه رخ خواهد داد، همیاری کنند و ایران نیز باید مسئولیت برعهده بگیرد و باید بازیگر سازنده در منطقه باشد و نه بازیگری که باعث افزایش تشنج در منطقه شود تا خود را از مشکلاتی که ممکن است برای جریانهای سیاسی رخ دهد کنار بکشد.
سؤال: در عراق نگرانی وجود دارد که دولت واکنش نظامی داشته باشد. تحرکات نظامی وجود دارد و خبرهایی به بیرون درز کرده است که طرح برخورد نظامی از طریق فعالیتهای نظامی وجود دارد. آیا این نگرانی واقعی است و دولت المالکی به‌صورت نظامی با این تظاهرات برخورد می‌کند؟
علاوی: والله فکر نمی‌کنم، به صراحت بگویم، فکر نمی‌کنم، امیدوارم که دولت با تظاهرات برخورد نظامی نکند و امیدوارم که دولت با شیوه سازنده، شیوه گفتگو و متمدنانه با تظاهرات و هر گونه تظاهراتی که باشد برخورد کند. حتی اگر برخی تظاهرات اشکالاتی وجود داشته باشد مثل آنچه رخ داد و بعضی شعارها سر داده شد ولی بعد از آن عقب‌نشینی شد و فاش شد که چه کسی در پشت آن قرار دارد و شعارهای همسو با جامعه عراق داده شد. علاوه بر این قانون اساسی عراق به‌روشنی به‌کارگیری یگانهای نظامی و ارتش عراق علیه مردم عراق و در داخل عراق را ممنوع کرده است و ارتش عراق برای حفاظت عراق و مردم عراق از هر گونه تجاوز خارجی است. این نص قانون اساسی است. …
سؤال:در نتیجه راه خروج به نظر شما چیست؟
علاوی: راه خروج را ما در سخنانی خطاب به مردم عراق گفته‌ایم که این دولت استعفا بدهد و یک دولت تشکیل شود که بر انتخابات جدید سالم در عراق نظارت کند و با سازمان ملل برای نظارت بر سالم بودن این انتخابات کار کند و یک دولت جدید در عراق تشکیل شود که اصول شراکت حقیقی را در میان ترکیبهای جامعه عراق برپا کند و عراق را به سمت ساحل صلح و ثبات ببرد و در غیراینصورت ائتلاف ملی یک رئیس شورای وزیران جدید معرفی کند که مورد اعتماد همه طرفها باشد کردها و سنیها و شیعیان و مسیحیان و سیاسیون و دیگرانی از ترکیبهای جامعه عراق بشرط این‌که این رئیس شورای وزیران جدید فرصت نظارت بر انتخابات سالم را داشته باشد که از حالا تقریباً یک سال باقی مانده است تا این‌که مردم حرفشان را در این موضوع و سرنوشت عراق بزنند و من مطمئن هستم آنچه انشاء الله اتفاق خواهد افتاد مطمئناً به‌نفع عراق خواهد بود
مجری: دکتر ایاد علاوی از شما تشکر می‌کنم که به ما این فرصت را دادید و از بینندگان برای همراهی اشان تشکر می‌کنم با امید به دیداری دیگر در برنامه ”لقاء الیوم“ ».
سؤال: جمعه گذشته 24تظاهرات در عراق برگزار شد. تظاهرات ادامه دارد و خواسته‌ها و سقف آن افزایش می‌یابد، اما در مقابل دریچه‌ای برای حل وجود ندارد، این تظاهرات را چگونه می‌بینی؟ آیا این یک انقلاب است؟ آیا این اعتراضات منطقه‌يی است. آیا این اعتراضات آنطور که المالکی توصیف می‌کند فرقه‌گرایانه است؟ به این چگونه نگاه می‌کنی؟ آیا چشم‌اندازی دارد؟
ایاد علاوی، رئیس لیست العراقیه: تظاهرات یک وضعیت روشنی از مخالفت با سیاستهای حکومتی است که بر اساس حذف و کنار گذاشتن و ایجاد رعب و وحشت و آزار و اذیت بنا شده می‌باشد. این تظاهرات به‌صورت خودجوش شروع شد و طیف سیاسی عراق حتی اپوزیسیون نظام حاکم، بر روی آن تأثیری نداشته است. این نتیجه مشکلات طولانی است که طی ده سال بعد از اشغال بنا شده است. متأسفانه به بخش بزرگی از جامعه عراق تجاوز صورت گرفته است و حتی به قانون اساسی که بر روی حقوق مردم و حقوق‌بشر تأکید کرده، تجاوز صورت گرفته است. این تظاهرات وسیعاً به‌صورت خودجوش شروع شده و به شهرها و استانها و روستاهای بسیاری کشیده شده است. می‌خواهم یادآوری کنم که این تظاهرات فقط در الانبار صورت نگرفته بلکه در مناطقی در جنوب عراق نیز صورت گرفته ولی به‌شدت سرکوب شد. در فرات میانی نیز تظاهرات صورت گرفته از جمله دیوانیه.
سؤال: یعنی تو رد می‌کنی که ریشه طایفی دارد، یا آنطور که گفته می‌شود این تظاهرات رنگ و بوی سنی دارد.
علاوی: قطعاً این فرقه‌گرایانه نیست. هر تظاهراتی که صورت می‌گیرد، تلاش می‌شود که یا با شعارهای فرقه‌گرایانه یا گفتن این‌که دارای اهداف تروریستی هستند از آن سوءاستفاده کنند. این در تمامی تظاهراتی که در جنوب، مرکز و استانهایی که استانهای سنی می‌نامند دیده شده است. اما قطعاً این تظاهرات خودجوش و توده‌یی است و مطلقاً دارای ریشه فرقه‌گرایانه نیست. شعارهایش نیز شعارهای وحدت است. وحدت عراق و ضدفرقه‌گرایی سیاسی است.
سؤال: آیا احتمال می‌دهید که تظاهرات ابعاد فعلیش را از دست بدهد یا این‌که گسترش پیدا کند و ریشه‌دار شود؟
علاوی: به نظرم تا زمانی که مشکل در عراق وجود دارد و تا زمانی که سیاست حذف بر اساس فرقه‌گرایی سیاسی و به حاشیه راندن و عدم احترام به حقوق اساسی مردم ادامه داشته باشد قطعاً این تظاهرات گسترش خواهد یافت و با قدرت در تمامی نقاط عراق افزایش می‌یابد. ملاحظه می‌کنیم که بین این تظاهرات با برخی تظاهرات که در حمایت از دولت برگزار شد، تفاوت وجود دارد، این تظاهرات حاوی شعارهایی است که خواسته مشخصی دارد و مردم نیاز به تحقق این خواسته‌های روشن و مشروع کسانی که تظاهرات می‌کنند دارند. اما تظاهراتی که در حمایت از دولت برگزار شده با تصمیم کارکنان و وزیران و مدیران کل بوده و حاوی هیچ شعار مبتنی بر خواسته‌ای نیست و تظاهرات در محکوم کردن تظاهرات دیگر است و این کار از سوی افرادی که زمام امور را در عراق در دست دارند مجاز نیست. قاعدتاً باید به گفتگو با تظاهر کنندگان و حل مشکلات روی آورند به هر نحوی که امکانپذیر باشد با زبان گفتگو، زبان تفاهم و زبان برادری؟
سؤال: تعامل دولت با این تظاهرات را چگونه می‌بینی؟
علاوی: اشتباهاتی که دولت قبل از تظاهرات مرتکب شده منجر به برگزاری این تظاهرات شده است. من پیش از این به همه عراقیان هشدار داده بودم و به تمامی کسانی که در طیفهای سیاسی مختلف بودند هشدار داده بودم که اسلوب برخورد دولت با مشکلات در عراق از جمله موضوع زندانیان، از جمله موضوع مشارکت ملی، از جمله موضوع شکنجه، از جمله موضوع زندانها، از جمله موضوع عدم احترام به حقوق‌بشر تا مسأله هتک حرمت زندانیان اشتباه است. این چیزی است که بر سر وابستگان به جریان صدر در یک یا دو سال یا کمی بیشتر ، آمد و برادران جریان صدر آشکارا در رسانه‌ها اعلام کردند. آنچه از نقض حقوق‌بشر و سرکوب آمده است، باعث این تظاهرات شده است. متأسفانه دولت باید فهم می‌کرد که این تظاهرات متأثر از سیاستهای اشتباه است و در نتیجه باید سیاستهایش را از طریق گفتگو و روی آوردن به ملاء جامعه و نه جنگ با بخشی از جامعه اصلاح کند. دیدیم که مثلاً مرز اردن و عراق در طریبیل را بستند که این موضوع کل مردم عراق را در تمامیتش هدف قرار داد که نتیجه آن گران شدن قیمتها در الانبار و نتایج آن افزایش مشکلات در انبار است.
سؤال: آیا این را به اعتبار مجازات مردم انبار نگاه می‌کند یا تدابیر لازمه امنیتی است؟
علاوی: والله، تدابیر امنیتی نیست. این مجازات تمام عراقیان است و نه فقط اهل الانبار. این همچنین موضع ما در قبال اردن است. …
سؤال: برخی می‌گویند که مالکی می‌تواند این تظاهرات را سرکوب کند و قادر است اپوزیسیون را از طریق متهم کردنش به تروریسم، در تنگنا قرار دهد و از خلأ منطقه‌یی استفاده کند و در نتیجه روز به روز نظام عراق تبدیل به نظام دیکتاتوری با شکل دموکراسی تبدیل شود. نظر شما چیست؟
علاوی: قطعاً ، او نظامی مستبد در تصمیم‌گیری دارد. تکروی کامل در تصمیم‌گیری وجود دارد و این تکروی قطعاً ما را به دیکتاتوری می‌رساند. دموکراسی در حد حرف است و نه بیشتر. دموکراسی هیچ جایی در عراق ندارد، به‌دلیل این‌که قانون اساسی نادیده گرفته شده و زیرپا گذاشته شده و نقض حقوق‌بشر ادامه دارد و سیاست فرقه‌گرایانه سیاسی با قدرت ادامه دارد، به‌دلیل این‌که وزارتخانه‌ها تا الآن تکمیل نشده است. تا الآن ما مثلاً وزیران امنیتی نداریم. این دیدگاه تنگ‌نظرانه در رابطه با اوضاع عراق است.
سؤال: به هرحال الآن المالکی در زمینه دستگاههای امنیتی و فرماندهی نیروهای مسلح موفق شده است.
علاوی: اگر موفقیت از حساب مردم عراق و شرافت آن باشد و از حساب قیام چه در جنوب از سوی جریان صدر در گذشته یا الآن در استانهای دیگر. اگر این موفقیت است، به نظر ما عکس موفقیت است. اگر این سیاست‌ها در این جهت ادامه داشته باشد، قطعاً تشنجهای فرقه‌گرایانه و تشنجهایی که خدای نکرده اوضاع سیاسی عراق را هدف قرار دهد، فاجعه واقعی رخ خواهد داد. این امر را همواره من هشدار داده‌ام و خدای نکرده اگر به همین صورت ادامه یابد به تجزیه عراق منجر خواهد شد. عجیب این است که الآن برخی صداها از برخی نویسندگان وابسته به نخست‌وزیر را می‌شنویم که در این رابطه صحبت می‌کنند که عراق کوچکتر است، عراق قویتر است، ما کاری به اکراد نداریم، ما کاری به فلان نداریم. خطر بزرگی در این نقطه علیه اوضاع عراق و علیه اوضاع منطقه نهفته است. طبعاً به صراحت بگویم شرایط منطقه چنین سیاستی را تشویق می‌کند به‌ویژه آنچه در سوریه رخ داده و رسیدن نظام سوریه به پایان کارش و انزوای ایران و ترسش از اوضاع سیاسی آن و از نظام سیاسی آن، منطقه را هدف آتش بسیار خطرناکی قرار داده است. آتش فرقه‌گرایی سیاسی، آتش گروهگرایی که باعث ریختن خون بیشتر در منطقه شده است.
سؤال: به نظر ت کارت تجزیه برای عراق قابل اجراست؟
علاوی: انشاء الله نه و انشاء الله مردم عراق در تمامیتش علیه این موضوع باشد. ضدتجزیه عراق باشد. به نفع هیچ بخشی از جامعه عراق نیست که بخواهد عراق تجزیه شود. اما متأسفانه سیاست فرقه‌گرایی و گروهگرایی که در عراق جریان دارد، سیاست خطرناکی است و اگر به همین شکل ادامه یابد قطعاً منجر به خرابی بیشتر خواهد شد. … آمریکا محاسبه‌اش در رابطه با عراق و آنچه که رخ خواهد داد ضعیف بود و متأسفانه اشتباهات عظیمی در عراق مرتکب شد که منجر به خلأ آشکاری در اوضاع عراق شد و این خلأ از سوی طرفهای منطقه‌یی و در رأس آن رژیم ایران پر شد. این خلأ همچنین از سوی طرفهایی که تلاش می‌کنند به نژاد، فرقه، مذهب، عشیره و غیره توجه شود پر شد. این موضوع که در عراق از سالیان طولانی رخت بربسته بود الآن به‌صورت قوی وارد می‌شود.
سؤال: عملاً برخی می‌گویند که پس از خروج آمریکا و عدم حضور کشورهای عربی، تمامی برگهای منطقه در دست ایران است. الآن نقش رژیم ایران در منطقه را چگونه می‌بینید به‌ویژه با توجه به دخالتی که در پرونده سوریه و عراق شاهد آن هستیم.
علاوی: به نظرم محاسبات رژیم ایران بر اساس اشتباه بنا نهاده شده و هم‌چنان بر اساس اشتباه است. به نظرم محاسبات رژیم ایران بر وجود خلأ در منطقه و در نتیجه توسعه نفوذش است که تا حدی زمان شاه ایران را به یاد ما می‌آورد که تلاش می‌کرد ژاندارم منطقه باشد، بر اساس آن چه در گذشته مطرح می‌شد. رژیم ایران نمی‌تواند منطقه را ببلعد، بلکه می‌تواند از طریق برپایی روابط متوازن و منافع مشترک از یک سو و از سوی دیگر عدم دخالت در امور منطقه به‌صورت مثبت همزیستی در منطقه داشته باشد. این خط مشی درستی است که ایران را به نتیجه می‌رساند. اما الآن اوضاع برعکس آنچه رژیم ایران خواهان آن است پیش می‌رود و پارامترهای بین‌المللی و منطقه‌یی نیز دخالت رژیم ایران را رد می‌کنند که این نیز روی رژیم ایران تأثیر منفی می‌گذارد. به این خاطر به نظرم ایران باید موضع خود را به سرعت اتخاذ نماید و برای بنای مجموعه‌یی مفاهیم بر اساس توازن و منافع مشترک و عدم دخالت در امور داخلی به گفتگو با کشورهای منطقه روی آورد. این منظومه تفاهمها باید با سوریه و عراق شروع شود تا اشکالی در منطقه پیش نیاید که عمده کشورهای منطقه را هدف قرار خواهد داد و....
سؤال: یکی از سیاسیون فعال در عراق گفت که حوادث سوریه دفاع از دیوارهای بغداد است. الآن با توجه به آنچه در سوریه شاهد آن هستیم، نخبگان سیاسی عراق در صورت فروپاشی نظام سوریه چه برخوردی خواهند کرد؟
علاوی: قطعاً فروپاشی نظام سوریه آثار مستقیم و سریع بسیاری روی مجموعه‌یی از کشورها خواهد گذاشت. از جمله لبنان، موضوع فلسطین، اردن، عراق، ایران و در نتیجه این تأثیرات از این کشورها فراتر خواهد رفت و اینها روی اوضاع سیاسی منطقه تأثیر خواهد گذاشت اما تأثیرات در این کشورها بین تأثیرات مثبت و منفی در نوسان است. من به نیروهای سیاسی و اجتماعی در منطقه گفتم که به سرنگونی نظام سوریه چیزی باقی نمانده است و نیروهای اجتماعی و سیاسی در منطقه و مشخصاً در این کشورها که برای مقابله با خطر که به‌دنبال سقوط نظام سوریه رخ خواهد داد، همیاری کنند و ایران نیز باید مسئولیت برعهده بگیرد و باید بازیگر سازنده در منطقه باشد و نه بازیگری که باعث افزایش تشنج در منطقه شود تا خود را از مشکلاتی که ممکن است برای جریانهای سیاسی رخ دهد کنار بکشد.
سؤال: در عراق نگرانی وجود دارد که دولت واکنش نظامی داشته باشد. تحرکات نظامی وجود دارد و خبرهایی به بیرون درز کرده است که طرح برخورد نظامی از طریق فعالیتهای نظامی وجود دارد. آیا این نگرانی واقعی است و دولت المالکی به‌صورت نظامی با این تظاهرات برخورد می‌کند؟
علاوی: والله فکر نمی‌کنم، به صراحت بگویم، فکر نمی‌کنم، امیدوارم که دولت با تظاهرات برخورد نظامی نکند و امیدوارم که دولت با شیوه سازنده، شیوه گفتگو و متمدنانه با تظاهرات و هر گونه تظاهراتی که باشد برخورد کند. حتی اگر برخی تظاهرات اشکالاتی وجود داشته باشد مثل آنچه رخ داد و بعضی شعارها سر داده شد ولی بعد از آن عقب‌نشینی شد و فاش شد که چه کسی در پشت آن قرار دارد و شعارهای همسو با جامعه عراق داده شد. علاوه بر این قانون اساسی عراق به‌روشنی به‌کارگیری یگانهای نظامی و ارتش عراق علیه مردم عراق و در داخل عراق را ممنوع کرده است و ارتش عراق برای حفاظت عراق و مردم عراق از هر گونه تجاوز خارجی است. این نص قانون اساسی است. …
سؤال:در نتیجه راه خروج به نظر شما چیست؟
علاوی: راه خروج را ما در سخنانی خطاب به مردم عراق گفته‌ایم که این دولت استعفا بدهد و یک دولت تشکیل شود که بر انتخابات جدید سالم در عراق نظارت کند و با سازمان ملل برای نظارت بر سالم بودن این انتخابات کار کند و یک دولت جدید در عراق تشکیل شود که اصول شراکت حقیقی را در میان ترکیبهای جامعه عراق برپا کند و عراق را به سمت ساحل صلح و ثبات ببرد و در غیراینصورت ائتلاف ملی یک رئیس شورای وزیران جدید معرفی کند که مورد اعتماد همه طرفها باشد کردها و سنیها و شیعیان و مسیحیان و سیاسیون و دیگرانی از ترکیبهای جامعه عراق بشرط این‌که این رئیس شورای وزیران جدید فرصت نظارت بر انتخابات سالم را داشته باشد که از حالا تقریباً یک سال باقی مانده است تا این‌که مردم حرفشان را در این موضوع و سرنوشت عراق بزنند و من مطمئن هستم آنچه انشاء الله اتفاق خواهد افتاد مطمئناً به‌نفع عراق خواهد بود
مجری: دکتر ایاد علاوی از شما تشکر می‌کنم که به ما این فرصت را دادید و از بینندگان برای همراهی اشان تشکر می‌کنم با امید به دیداری دیگر در برنامه ”لقاء الیوم“ ».
