در ماه مارس سال ۱۹۵۷ زمانی که قرارداد روم از سوی بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، لوگزامبورگ و هلند امضا شد، مجمع اقتصادی اروپا تشکیل شد و ایجاد بازار مشترک هم به تصویب رسید. بازار مشترک در حقیقت پیشگام پارلمان اروپا در شکل امروزی آن است، که برای اولین بار در ۱۹ مارس ۱۹۵۸ در استراسبورگ فرانسه تشکیل جلسه داد.
آن زمان دولتهای عضو، نمایندگانی را روانه این نشست کردند. این مجمع تنها نقشی مشورتی بازی می‌کرد.
از چه تاریخی، پارلمان اروپا رسماً به این نام فعالیت خود را شروع کرد؟
در مارس ۱۹۶۲ بازار مشترک اروپا نام خود را رسماً به پارلمان اتحادیه اروپا تغییر داد
در پاییز ۱۹۷۱، پارلمان اروپا برای نخستین بار در تعیین بودجه این اتحادیه مشارکت کرد.
در ژوئن ۱۹۷۷: کل بودجه اتحادیه‌ی اروپا از سوی پارلمان اروپا به تصویب رسید. این یک اختیار مهم بود که پارلمان اروپا به آن دست یافت.
اما پارلمان اروپا تا سال 1979 هم‌چنان دولتهای اروپایی را نمایندگی می‌کرد
در ژوئن ۱۹۷۹: نمایندگان پارلمان اروپا از سوی مردم و با رأی مستقیم آنها انتخاب شدند.
به این ترتیب پارلمان اروپا به نماینده افکار عمومی و توده‌های مردم اروپا تبدیل شد
پارلمان اروپا به‌طور مشترک با شورای اروپا به قانونگذاری و اتخاذ تصمیمات در اتحادیه می‌پردازد و به‌دلیل آن که نمایندگان آن به‌طور مستقیم از سوی شهروندان اروپایی انتخاب می‌شوند، سمبل دموکراسی در اتحادیه اروپا به حساب می‌آید.
سهم هر کشور در پارلمان اروپا چقدر است و نحوه اداره آن چگونه است؟
کرسی‌های پارلمان اروپا به تناسب جمعیت کشورهای عضو تقسیم شده است
به‌عنوان مثال کشور کوچکی مانند مالتا با ۵ نماینده و آلمان با ۹۹ نماینده در پارلمان اروپا حضور دارند. آلمان پرجمعیت‌ترین کشور عضو اتحادیه‌ی اروپاست و به همین دلیل بیشترین نماینده را هم به پارلمان اروپا می‌فرستد.
اعضای پارلمان اروپا هر 5سال یکبار به‌طور مستقیم انتخاب می‌شوند. یک سوم اعضای پارلمان اروپا را زنان تشکل می‌دهند هیأت‌رئیسه پارلمان برای یک دوره‌ی دوو نیم ساله، که قابل تمدید است، انتخاب می‌شوند و عبارتند از رئیس پارلمان، 14 نایب‌رئیس و 5 منشی. در ژوئیه ۱۹۷۹ نمایندگان پارلمان اروپا سیمونه ویل از فرانسه را به‌عنوان نخستین زن به‌ریاست پارلمان برگزیدند
مقر پارلمان اروپا، شهر استراسبورگ فرانسه است که دوازده اجلاس کامل خود را هر ماه یکبار و هر بار یک هفته در این شهر برگزار می‌کند؛ اما اجلاسهای فوق‌العاده و کمیسیونهای 20 گانه‌ی آن در بروکسل و دبیرخانه در لوکزامبورگ است.
گروه بندیهای سیاسی پارلمان اروپا چگونه است؟
حزب مردم اروپا (دموکرات‌مسیحیها)
ائتلاف سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها
ائتلاف لیبرال‌ها و دموکرات‌ها
ائتلاف آزاد اروپا – سبزها
اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران اروپا
چپ متحد اروپا – چپ سبز نوردیک
اروپای آزادی و دموکراسی
مستقلها
پارلمان اروپا از چه زمانی از اختیارات اجرایی و عملی مشخصی را به دست آورد؟
در نوامبر ۱۹۹۳: قرارداد ”ماستریخت“ تصویب شد. بر اساس این قرارداد قدرت پارلمان اروپا در برابر کمیسیون و شورای اتحادیه اروپا افزایش یافت. پارلمان اروپا با حق شرکت در تصمیم‌گیری در بسیاری از حوزه‌ها، از فرهنگی گرفته تا پژوهشی و محیط زیست و حقوق مصرف‌کننده، وزنی برابر با شورا و کمیسیون اتحادیه اروپا پیدا کرد
در مارس ۱۹۹۹: پارلمان اروپا قدرت خود را نشان داد و کمیسیون را وادار به استعفا کرد. دلیل آن اتهام فساد و ناروشنی در هزینه‌ها و رشوه‌گیری کمیسرها بود
در مه ۱۹۹۹: قرارداد آمستردام قدرت بیشتری به پارلمان اروپا داد. گسترش حق شرکت در تصمیم‌گیری در بخش‌های دیگر سیاست و از همه مهم‌تر حق تصمیم‌گیری در مورد انتصاب رئیس کمیسیون اروپا.
در ۷ دسامبر ۲۰۰۰: منشور حقوق شهروندی به امضای رئیس پارلمان، شورا و کمیسیون اروپا رسید. این منشور حقوق شهروندی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهروندان اروپایی را در برمی‌گیرد.
یک قانون برای تصویب در پارلمان اروپا چه مراحلی را طی می‌کند؟
شیوه‌های بسیاری در پارلمان اروپا برای تصویب یک قانون وجود دارد. پارلمان اروپا به همراه شورای اتحادیه‌ی اروپا درباره‌ی یک پیشنهاد بحث و مشاوره می‌کنند. در این صورت پارلمان مختار است که یک پیشنهاد را رد کند یا تغییراتی را در آن خواستار شود. اگر چه در مرحله‌ی شور اول موضعگیری پارلمان پیش از تصویب قانون الزامی است، اما شورای اتحادیه اروپا موظف به پذیرفتن پیشنهادات پارلمان نیست. در مرحله‌ی رأی‌گیری پارلمان اروپا دارای نوعی حق وتوست. قانون تنها زمانی تصویب می‌شود که پارلمان با آن موافقت کند.
پارلمان خود حق دادن طرح یا پیشنهاد ندارد اما می‌تواند از کمیسیون درخواست ارائه‌ی طرح کند.
با گسترش اتحادیه اروپا، وضعیت پارلمان اروپا به چه صورت درآمد؟
در مه ۲۰۰۴: لتونی، لیتوانی، لهستان، جمهوری چک، اسلوواکی، مجارستان، مالتا و قبرس به اتحادیه اروپا پیوستند. ورود این کشورها به اتحادیه اروپا شمار اعضای پارلمان اروپا را به 732نفر رساند
در ژانویه ۲۰۰۷: با ورود رومانی و بلغارستان به جمع اتحادیه، تعداد نمایندگان پارلمان اروپا به ۷۸۵ نفر رسید، در حال حاضر هم تعدادی از کشورها درخواست پیوستن به اتحادیه اروپا را کردند که با پیوستن آنها پارلمان اروپا باز هم گسترش می‌یابد
آن زمان دولتهای عضو، نمایندگانی را روانه این نشست کردند. این مجمع تنها نقشی مشورتی بازی می‌کرد.
از چه تاریخی، پارلمان اروپا رسماً به این نام فعالیت خود را شروع کرد؟
در مارس ۱۹۶۲ بازار مشترک اروپا نام خود را رسماً به پارلمان اتحادیه اروپا تغییر داد
در پاییز ۱۹۷۱، پارلمان اروپا برای نخستین بار در تعیین بودجه این اتحادیه مشارکت کرد.
در ژوئن ۱۹۷۷: کل بودجه اتحادیه‌ی اروپا از سوی پارلمان اروپا به تصویب رسید. این یک اختیار مهم بود که پارلمان اروپا به آن دست یافت.
اما پارلمان اروپا تا سال 1979 هم‌چنان دولتهای اروپایی را نمایندگی می‌کرد
در ژوئن ۱۹۷۹: نمایندگان پارلمان اروپا از سوی مردم و با رأی مستقیم آنها انتخاب شدند.
به این ترتیب پارلمان اروپا به نماینده افکار عمومی و توده‌های مردم اروپا تبدیل شد
پارلمان اروپا به‌طور مشترک با شورای اروپا به قانونگذاری و اتخاذ تصمیمات در اتحادیه می‌پردازد و به‌دلیل آن که نمایندگان آن به‌طور مستقیم از سوی شهروندان اروپایی انتخاب می‌شوند، سمبل دموکراسی در اتحادیه اروپا به حساب می‌آید.
سهم هر کشور در پارلمان اروپا چقدر است و نحوه اداره آن چگونه است؟
کرسی‌های پارلمان اروپا به تناسب جمعیت کشورهای عضو تقسیم شده است
به‌عنوان مثال کشور کوچکی مانند مالتا با ۵ نماینده و آلمان با ۹۹ نماینده در پارلمان اروپا حضور دارند. آلمان پرجمعیت‌ترین کشور عضو اتحادیه‌ی اروپاست و به همین دلیل بیشترین نماینده را هم به پارلمان اروپا می‌فرستد.
اعضای پارلمان اروپا هر 5سال یکبار به‌طور مستقیم انتخاب می‌شوند. یک سوم اعضای پارلمان اروپا را زنان تشکل می‌دهند هیأت‌رئیسه پارلمان برای یک دوره‌ی دوو نیم ساله، که قابل تمدید است، انتخاب می‌شوند و عبارتند از رئیس پارلمان، 14 نایب‌رئیس و 5 منشی. در ژوئیه ۱۹۷۹ نمایندگان پارلمان اروپا سیمونه ویل از فرانسه را به‌عنوان نخستین زن به‌ریاست پارلمان برگزیدند
مقر پارلمان اروپا، شهر استراسبورگ فرانسه است که دوازده اجلاس کامل خود را هر ماه یکبار و هر بار یک هفته در این شهر برگزار می‌کند؛ اما اجلاسهای فوق‌العاده و کمیسیونهای 20 گانه‌ی آن در بروکسل و دبیرخانه در لوکزامبورگ است.
گروه بندیهای سیاسی پارلمان اروپا چگونه است؟
حزب مردم اروپا (دموکرات‌مسیحیها)
ائتلاف سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها
ائتلاف لیبرال‌ها و دموکرات‌ها
ائتلاف آزاد اروپا – سبزها
اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران اروپا
چپ متحد اروپا – چپ سبز نوردیک
اروپای آزادی و دموکراسی
مستقلها
پارلمان اروپا از چه زمانی از اختیارات اجرایی و عملی مشخصی را به دست آورد؟
در نوامبر ۱۹۹۳: قرارداد ”ماستریخت“ تصویب شد. بر اساس این قرارداد قدرت پارلمان اروپا در برابر کمیسیون و شورای اتحادیه اروپا افزایش یافت. پارلمان اروپا با حق شرکت در تصمیم‌گیری در بسیاری از حوزه‌ها، از فرهنگی گرفته تا پژوهشی و محیط زیست و حقوق مصرف‌کننده، وزنی برابر با شورا و کمیسیون اتحادیه اروپا پیدا کرد
در مارس ۱۹۹۹: پارلمان اروپا قدرت خود را نشان داد و کمیسیون را وادار به استعفا کرد. دلیل آن اتهام فساد و ناروشنی در هزینه‌ها و رشوه‌گیری کمیسرها بود
در مه ۱۹۹۹: قرارداد آمستردام قدرت بیشتری به پارلمان اروپا داد. گسترش حق شرکت در تصمیم‌گیری در بخش‌های دیگر سیاست و از همه مهم‌تر حق تصمیم‌گیری در مورد انتصاب رئیس کمیسیون اروپا.
در ۷ دسامبر ۲۰۰۰: منشور حقوق شهروندی به امضای رئیس پارلمان، شورا و کمیسیون اروپا رسید. این منشور حقوق شهروندی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شهروندان اروپایی را در برمی‌گیرد.
یک قانون برای تصویب در پارلمان اروپا چه مراحلی را طی می‌کند؟
شیوه‌های بسیاری در پارلمان اروپا برای تصویب یک قانون وجود دارد. پارلمان اروپا به همراه شورای اتحادیه‌ی اروپا درباره‌ی یک پیشنهاد بحث و مشاوره می‌کنند. در این صورت پارلمان مختار است که یک پیشنهاد را رد کند یا تغییراتی را در آن خواستار شود. اگر چه در مرحله‌ی شور اول موضعگیری پارلمان پیش از تصویب قانون الزامی است، اما شورای اتحادیه اروپا موظف به پذیرفتن پیشنهادات پارلمان نیست. در مرحله‌ی رأی‌گیری پارلمان اروپا دارای نوعی حق وتوست. قانون تنها زمانی تصویب می‌شود که پارلمان با آن موافقت کند.
پارلمان خود حق دادن طرح یا پیشنهاد ندارد اما می‌تواند از کمیسیون درخواست ارائه‌ی طرح کند.
با گسترش اتحادیه اروپا، وضعیت پارلمان اروپا به چه صورت درآمد؟
در مه ۲۰۰۴: لتونی، لیتوانی، لهستان، جمهوری چک، اسلوواکی، مجارستان، مالتا و قبرس به اتحادیه اروپا پیوستند. ورود این کشورها به اتحادیه اروپا شمار اعضای پارلمان اروپا را به 732نفر رساند
در ژانویه ۲۰۰۷: با ورود رومانی و بلغارستان به جمع اتحادیه، تعداد نمایندگان پارلمان اروپا به ۷۸۵ نفر رسید، در حال حاضر هم تعدادی از کشورها درخواست پیوستن به اتحادیه اروپا را کردند که با پیوستن آنها پارلمان اروپا باز هم گسترش می‌یابد
پارلمان اروپا در رابطه با جنبشهای دموکراسی خواهی چه اقدامهایی کرده است؟
پارلمان اروپا تا کنون از جنبشهای مختلف دموکراسی خواهی در کشورهای مختلف جهان به کرات دفاع کرده است برای نمونه
در دسامبر ۱۹۸۸: پارلمان اروپا جایزه ساخاروف را در غیبت نلسون ماندلا به او برای ”آزادی معنوی“ اهدا کرد. جایزه‌ی ساخاروف توسط پارلمان اروپا به نشانه‌ی مخالفت با پایمال کردن حقوق‌بشر اهدا می‌شود.
در سال 2002 نمایندگان پارلمان اروپا با دعوت از خانم مریم رجوی و استماع سخنرانی ایشان، حمایت خود را از مقاومت عادلانه مردم ایران اعلام کردند
حمایت از جنبشهای دموکراسی خواهی و حقوق‌بشر در سایر کشورها از فعالیتهای جاری پارلمان اروپاست که تا امروز ادامه دارد.
