نشریه هیل روز پنجشنبه ۵فروردین درباره پنهانکاریهای اتمی رژیم ایران و سیاست دولت بایدن در مقابل برجام نوشت: رئیس‌جمهور جو بایدن سیاست ایران را بر مفهوم"متابعت در برابر متابعت" بنا می‌کند - در صورت بازگشت رژیم ایران به برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA)، ایالات متحده از این الگو پیروی می‌کند و تحریم‌های خود را علیه رژیم لغو می‌کند. اما با افشاگریهای اخیر مبنی بر پنهانکاریهای تهران در توافق از روز اول، بایدن باید رژیم ایران را مجبور کند قبل از کاهش تحریم‌ها، در رابطه با تمام فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده به‌طور کامل پاسخگو باشد. در غیراین صورت، وی به سیاست این پادمان بین‌المللی آسیب جبران‌ناپذیری وارد می‌آورد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در تاریخ ۱۱اسفند۹۹ (۱مارس) اعلام کرد که آژانس سال گذشته از ۳سایت در ایران بازدید کرده و در دو مورد مواد هسته‌یی اعلام نشده کشف کرده است...
گروسی هم‌چنین گزارش داد که طی ۱۸ماه گذشته، "رژیم ایران توضیح لازم، کامل و از نظر فنی معتبر ارائه نداده است" که چرا IAEA در یک سایت دیگر مواد هسته‌یی پیدا کرد که گروسی گفت: "نشانه روشنی از مواد هسته‌یی و یا تجهیزات آلوده به مواد هسته‌یی وجود داشته است".
نشریه هیل که اخبار کنگره آمریکا را پوشش می‌دهد نوشت: اینها مشکلات مربوط به گذشته نیستند. دولت بایدن با تهدید قریب‌الوقوع موافقتنامه پادمان IAEA روبه‌رو است. رژیم ایران به اصول منع گسترش سلاحهای هسته‌یی مندرج در پیمان منع گسترش سلاحهای هسته‌یی (NPT) و موافقتنامه پادمان IAEA متعهد است...
وقتی کشوری فعالیت‌های هسته‌یی خود را در مکانهای اعلام نشده خارج از سیستم پادمان انجام می‌دهد، نشان‌دهنده این است که این کشور در تلاش است مواد یا اجزای لازم برای سلاح هسته‌یی را تولید کند.
تلاشهای مکرر تهران برای پنهان کردن فعالیت‌های خود نشانه دردسرسازی است که ما هنوز از میزان کامل این فعالیت‌ها اطلاع نداریم. اگر دولت بایدن این مسأله را دور بزند همان‌طور که دولت اوباما برای حفظ برجام این کار را انجام داد، تأثیرات مخربی بر روش پادمان آژانس انرژی هسته‌یی بین‌المللی خواهد داشت.
یک گزارشگر اخیراً از سخنگوی وزارت امور خارجه، ند پرایس، یک سؤال ساده پرسید: آیا لازم است رژیم ایران همه سایتهای هسته‌یی، مواد و فعالیت‌های اعلام نشده فعلی خود را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کند تا این رژیم "در تبعیت از برجام" تلقی شود؟
پاسخ آقای پرایس چیزی نبود جز این‌که به‌سادگی گفت:"... ما می‌دانیم که ایران به اقدامات خود ورای برجام ادامه می‌دهد... بنابراین دقیقاً به همین دلیل است که ما این پیشنهاد را روی میز گذاشتیم، ملاقات با رژیم در چارچوب ۱ + ۵، تلاش برای بازگشت نقطه تبعیت کامل از برجام... و بنابراین آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌یی در مورد این‌که رژیم ایران در تبعیت کامل است یاخیر، قضاوت خواهد کرد ".
پاسخ پیچیده پرایس چند نگرانی ایجاد می‌کند و می‌تواند نشان‌دهنده تمایل بایدن برای نادیده گرفتن نقض احتمالی NPT توسط رژیم ایران باشد. نخست، پنهان کردن بایگانی مخفی هسته‌یی توسط رژیم ایران - که احتمالاً تهران برای شروع سریع برنامه سلاحهای هسته‌یی خود آنرا نگاه داشته بود - و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده آن قبل از به بن‌بست رسیدن رژیم ایران و آمریکا در مورد برجام اتفاق افتاد. وزارت امور خارجه نباید پنهان‌کاری رژیم ایران را به نقض برجام پس از ۲۰۱۹ ربط دهد. از آنجا که این فریب قبل، در حین و بعد از مذاکرات برجام رخ داده، بنابراین اگر ایالات متحده به توافق‌نامه برگردد بدون این‌که ابتدا این مسائل را حل کند، باید انتظار داشت ادامه یابد.
دوم، بیانیه پرایس صریحاً رژیم ایران را مورد انتقاد قرار نمی‌دهد و بازگشت آمریکا به برجام را به اشتباه به‌عنوان راه‌حل احتمالی بیان می‌کند. پرزیدنت اوباما در آگوست ۲۰۱۵ گفت که "اگر ایران تقلب کند، ما می‌توانیم آنها را بگیریم - و خواهیم گرفت".
دولت بایدن باید با این حقیقت اساسی کنار بیاید: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌دانست که رژیم ایران در حال مخفی کردن بایگانی هسته‌یی، سایتهای هسته‌یی و مواد هسته‌یی است تا زمانی که موساد بایگانی را کشف کرد.
راستی‌آزمایی برجام شکست‌خورده است، درست مانند اوایل سال۲۰۰۰ که منابع خارجی تأسیسات مخفی هسته‌یی رژیم ایران را برای آژانس افشا کردند. توافق ماه گذشته ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند منجر به از بین بردن سه ماه داده‌های نظارت از سوی رژیم ایران شود که می‌تواند نظارت آژانس را بیش‌از‌پیش ضعیف کند.
ضعف نظارت برجام با خودداری رژیم ایران از اجازه بازرسی در سایتهای نظامی تشدید می‌شود. با توجه به این‌که سازمان نظامی مخفی هسته‌یی ایران، SPND، دانشمندان تسلیحات هسته‌یی را استخدام می‌کند، ایالات متحده نمی‌تواند به توانایی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌یی در تأیید کامل فعالیت‌های ایران اطمینان داشته باشد، مگر این‌که از این رژیم به‌طور کامل برای کارهای اعلام نشده حسابرسی شود…
سرانجام، ادعای سخنگوی وزارت امور خارجه مبنی بر این‌که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصمیم می‌گیرد که رژیم ایران کاملاً از برجام تبعیت کرده یا خیر، پرسشهای دیگری را ایجاد می‌کند.
در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش مهمی در راستی‌آزمایی و نظارت بر فعالیت‌های هسته‌یی رژیم ایران دارد، تأیید تعهدات رژیم ایران یک تصمیم سیاسی از طریق کمیسیون مشترک برجام یا شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
جلوگیری از فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده یک اصل اساسی در منع گسترش سلاحهای هسته‌یی است که توسط جمهوری‌خواهان و دموکرات ها پشتیبانی می‌شود. اگر دولت بایدن بدون حل مشکل فعالیت‌های اعلام نشده ایران به برجام بازگردد، یک پیام خطرناک و چراغ سبز برای پیشبرد برنامه مخفیانه سلاحهای هسته‌یی به ایران می‌فرستد.
کره شمالی با توجه به فعالیت‌های هسته‌یی حل نشده خود، به آن نگاه می‌کند و کشورهایی که به گسترش برنامه‌های هسته‌یی چشم دوخته‌اند، مانند عربستان سعودی، ممکن است همین درس را بیاموزند. یک مسابقه تسلیحاتی هسته‌یی در خاورمیانه می‌تواند دنبال شود.
رئیس‌جمهور بایدن باید پیام روشنی بفرستد: بدون حسابرسی کامل هیچ کاهش تحریمی برای رژیم ایران در کار نخواهد بود. دیگر نباید به یک توافق هسته‌یی مبتنی بر فریب هسته‌یی بازگشت. در غیراین صورت بایدن با فریب خودش، اشتباهات گذشته را تکرار می‌کند و به آرامی چارچوب NPT را باز می‌کند که به یک جهان خطرناکتر با تعداد بیشتری از کشورهای مجهز به سلاح هسته‌یی منجر می‌شود.
