روزنامههای حکومتی امروز شنبه 26اسفند ماه بخشی از عنوانهای مهم خودشون را به خبرهای دو روز قبل اختصاص دادهاند. مثل حرفهای خامنهای با خبرگان ارتجاع و کشمکشهای باندی بر سر کرسی شهرداری تهران. اما مهمترین عنوان مشترک آنها مربوط به مذاکرات اخیر عراقچی در وین بر سر برجام و متعاقب آن پیشنهاد تحریمهای جدید توسط اتحادیه اروپا است:
آرمان: اروپا در منگنه ترامپ
ابتکار: یازدهمین کمیته مشترک برجام میان ایران و 1+5برگزار شد، محک اروپایی برجام توسط ایران
ابرار: تصویب طرح علیه ایران در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا
اعتماد: آینده مبهم برجام
جهان صنعت: تشدید ماجراجویی آمریکا علیه برجام؛شورای امنیت خط قرمز ایران
عصر ایرانیان: اروپا: ایران را تحریم کنید تا برجام بماند –کشورهای آلمان،فرانسه و انگلیس به اتحادیه اروپا پیشنهاد دادهاند برای ماندن ترامپ در توافق هستهای، تحریمهای جدیدی علیه ایران در حوزه موشکی و فعالیتهای منطقهیی اعمال کند
قدس: تحریمهای جدید اروپایی با بهانههای تازه، همزمان با رایزنی هیئتهای ایران وآمریکا در وین اتفاق افتاد
کیهان: تصویب تحریمهای تازه در واشینگتن ما بهدنبال وعدههای برجام در وین
بحرانهای اقتصادی ـ اجتماعی موضوع تیترهای روزنامههای هر دو باند حاکم است:
آفتاب یزد: وضعیت زلزلهزدگان در کرمانشاه: کانکس داریم؛ زندگی نداریم
ابرار اقتصادی: بازار بزرگ تهران؛ بیرمق در آستانه نوروز
ابتکار: اخراج اساتید دانشگاه را با رکود روبهرو میکند
اقتصاد پویا: مصباحی مقدم: قدرت خرید پول ملی 30درصد کاهش یافت
اقتصاد پویا: عضو کمیسیون برنامه بودجه مجلس: فقط 10درصد جهت گیری دولت به سمت تولید و اشتغال بوده است
اقتصاد ملی: ارز چند نرخی، بازار سیاه ایجاد کرده است
ایران: همه منتظرند دیگری صدای مردم را بشنود
جهان صنعت: تأمین کسر بودجه از محل واگذاری اموال
صبح امروز: گزارش بانک مرکزی از کم شدن قدرت خرید مردم، زندگی بدون تفریح
عصر ایرانیان: آوار گرانی مسکن بر سر اجاره نشین ها
بلاتکلیفی دستمزد کارگران و اذعان به بازی هر ساله تیتر برخی از روزنامههای هر دو باند است:
اقتصاد پویا:نشست تعیین دستمزد بدون نتیجه پایان یافت
تجارت: بازی تکراری با دستمزد کارگران، با نزدیک شدن به پایان سال 96 صورت گرفت
کلید: اختلافنظر کارگران و کارفرمایان زیاد بود؛ پایان بیفرجام نشست ۳جانبه کار برای مزد 97
شکست قرار دادهای نفتی با شرکتهای غربی بهصورت غیرمستقیم در جنگ باندی و در تیترهای صفحه اول روزنامهها دیده میشود:
آفتاب یزد: 80درصد قرار داد نفتی ایران و روسیه سهم مسکو خواهد بود – سکوت کیهان و دوستان در قبال قرار داد تهران – مسکو
عصر ایرانیان: چرخش به شرق بعد از ۵سال معطلی در صنعت نفت
در روزنامههای باند علی خامنهای، در مورد وضعیت برجام و فشار جامعهٴ جهانی ضمن غلط کردن گویی از سیاستهای قبلی و ابراز نگرانی، دوگانه گویی هم دیده میشود:
کیهان: این نکته را هم باید در نظر گرفت که منسجمتر شدن تیم تصمیمگیری دونالد ترامپ قاعدتاً سرعت اقدامات آن را افزایش میدهد و فاصله تصمیم و اقدام را بیش از این کاهش میدهد... همه میدانند که ما تهدیدکننده امنیت ملی آمریکا نیستیم و از هیچ اقدام نظامی علیه آمریکا حمایت نکردهایم.
رسالت: آمریکا سعی خواهد کرد در حوزههای مختلف علیه جمهوری اسلامی اقدام کند. ویژگی اصلی این اقدامات، فعال سازی همه ظرفیتهای اعمال فشار علیه ایران خواهد بود. این ظرفیتها از حوزه سیاست و اقتصاد فراتر خواهد رفت و حوزه اجتماع و امنیت را نیز در بر خواهد گرفت.
سیاست روز: برای استحکام بخشیدن به تصمیم نظام اسلامی در این زمینه، به نظر میرسد لازم است تا بخش کوچکی از توانمندی موشکی ایران به رخ دشمن کشیده شود تا خیال خام در سر نپروراند.
آمریکا، ایران پایبند به برجام را میپسندد، در حالی که خود از برجام هم خارج شود، توقع دارد که ایران همچنان در برجام باقی بماند، اما چنین گزینهیی گرچه تا کنون اجرا شده است، اما با خروج رسمی آمریکا دیگر جایگاهی نخواهد داشت.
از هماکنون باید تدارک لازم برای بازآفرینی تأسیسات هستهیی ایران آغاز شود...
در یک روزنامههای باند حسن روحانی واقعیت زهر خوری نظام در برجام گوشزد شده و تز دولت روحانی مبنی بر همکاری با اروپا برای حفظ برجام به چالش کشیده شده است:
جهان صنعت: شاید برخی پیشنهاد بازگشتپذیری ایران را در صورت نقض برجام از طرف آمریکا بدهند. تولید بیشتر سانتریفوژها و گسترش برنامه هستهیی ایران و غنیسازی اورانیوم در تأسیسات نطنز و فردو و... اما آیا این راهحل مناسبی است؟ خروج ایران از برجام ساده نیست، ایران خط قرمزش شورای امنیت سازمان ملل است و نمیخواهد پرونده هستهایاش به شورا برود چراکه حضور دوباره پرونده ایران روی میز شورای امنیت سازمان مللمتحد بهمعنای بازگشت دوباره قطعنامههای این شورا و تحریمهای گذشته ایران است و این مسأله به هیچ روی به نفع ایران نیست. 12سال مذاکره مستمر در نهایت منجر به توافق هستهیی ایران با کشورهای 1+5و برداشته شدن تحریمهای سخت علیه ایران شد که فضای بازی را برای اقتصاد ایران فراهم آورد. اما خروج ایران از برجام معنایی جز بازگشت ایران به شرایط گذشته ندارد. از طرفی این همان هدفی است که ترامپ بهدنبال آن است. بالا بردن خطر خروج ایران از برجام در راستای منافع ایالات متحده است و این شرایط ایران را آسیبپذیرتر میکند. ایران خط قرمزش شورای امنیت سازمان ملل است و نمیخواهد پرونده هستهایاش به شورا برود چراکه حضور دوباره پرونده ایران روی میز شورای امنیت سازمان مللمتحد بهمعنای بازگشت دوباره قطعنامههای این شورا و تحریمهای گذشته ایران است
شاید برخی پیشنهاد بازگشتپذیری ایران را در صورت نقض برجام از طرف آمریکا بدهند. تولید بیشتر سانتریفوژها و گسترش برنامه هستهیی ایران و غنیسازی اورانیوم در تأسیسات نطنز و فردو و... اما آیا این راهحل مناسبی است؟ خروج ایران از برجام ساده نیست، ایران خط قرمزش شورای امنیت سازمان ملل است و نمیخواهد پرونده هستهایاش به شورا برود چراکه حضور دوباره پرونده ایران روی میز شورای امنیت سازمان مللمتحد بهمعنای بازگشت دوباره قطعنامههای این شورا و تحریمهای گذشته ایران است و این مسأله به هیچ روی به نفع ایران نیست. 12سال مذاکره مستمر در نهایت منجر به توافق هستهیی ایران با کشورهای 1+5و برداشته شدن تحریمهای سخت علیه ایران شد که فضای بازی را برای اقتصاد ایران فراهم آورد. اما خروج ایران از برجام معنایی جز بازگشت ایران به شرایط گذشته ندارد. از طرفی این همان هدفی است که ترامپ بهدنبال آن است. بالا بردن خطر خروج ایران از برجام در راستای منافع ایالات متحده است و این شرایط ایران را آسیبپذیرتر میکند...
اروپا در حال حاضر در تلاش است با رفع آنچه نگرانیهای ترامپ درباره برجام خوانده شده، توافق هستهای ایران را از خطر فروپاشی حفظ کند، اما اگر ترامپ معافیتهای تحریمی ایران را تمدید نکند، آیا کشورهای اروپایی طبق ادعای خود میتوانند منافع اقتصادی ایران از برجام را در برابر تحریمهای آمریکا تضمین کنند؟ با اینکه کشورهای اروپایی بارها اعلام کردهاند که حتی در صورت خروج آمریکا از برجام نیز مصمم به حفظ این توافق هستند، اما تحقق این وعده نیازمند یافتن راهکاری برای مقابله با تحریمهای آمریکا علیه شرکتهایی است که از داخل اتحادیه اروپا با ایران تجارت میکنند چرا که قدرتمندترین اهرم فشار واشینگتن علیه شرکتهای اروپایی قطع دسترسی به نظام مالی آمریکاست. آمریکا بیشتر مؤسسات مالی که با ایران داد و ستد دارند را در فهرست سیاه خود قرار داده. همچنین کنگره آمریکا هم دریافته است که باید طرفهایی که در معاملات تجاری با ایران نقش واسطه را ایفا میکنند را جریمه کند. با این اوضاع بعید است اروپا در زمان بازگشت تحریمها از منافع تجاری ایران محافظت کند...بعید است اروپا در زمان بازگشت تحریمها از منافع تجاری ایران محافظت کند.
در روزنامههای باند روحانی ضمن ابراز وحشت از پیآمد شرایط در پیش رو، باند خامنهای و محافل قدرت وابسته به او را مسبب این وضع دانسته اند:
آرمان: ترامپ در پس گذر از دوران برخورد با کره شمالی و آمادگی در جهت ایجاد فضای مناسب در برخورد با ایران است. از منظر ساخت و ساختار در چارچوب دکترین محدودسازی همکاریهای بینالمللی با ایران و محاصره منطقهیی تهران فعالیتهای خود را تقریباً تمام کرده است... در صورت گذار ایالات متحده آمریکا از مسائل مربوط به کره شمالی و حل و فصل نسبی آن، این کشور عزم جدیای در ارتباط با پرونده ایران نه بهعنوان پرونده موشکی، عملکردش در منطقه و مخالفتش با صلح اعراب و رژیم صهیونیستی بلکه بهعنوان پرونده کلان ایران در دستور کار قرار داده است و همانگونه که قبل از این تذکر داده شد سمت وسوی حرکت دولت ترامپ در ایجاد برخورد با تهران و تغییر مسیر از فاز تغییر رفتار دولت ایران به تغییر حاکمیت ایران خواهد بود...
شرق: دشواریهای دولت روحانی روزبهروز افزونتر میشود. معلوم نیست تغییرات و تحولات ضدایرانی در کابینه ترامپ چقدر اثر سوء بر عملکرد دولت دارد و آیا بیش از این هژمونی ناشی از برجام را در ایران و جهان تضعیف خواهد کرد. ناگفته پیداست که در این منازعه حسن روحانی بهدلیل جایگاهش در مسائل جهانی و منطقهیی دست بالا را ندارد و بهیقین ابتکارعمل در دست او نیست.
اگر چه همگان حتی مخالفان دولت هم میدانند که سیاست داخلی و جهانی ایران، سیاستی بهغایت پیچیده و دشوار است و آنچه این پیچیدگی را دوچندان میکند، اثرگذاری افرادی است که هیچگونه سمت دولتی، رسمی و دیپلوماتیک در سیاست ایران ندارند، اما به دلایل متعدد از اثرگذاری ویژهیی برخوردارند. این بغرنجترین عارضه سیاستورزی در چهار دهه گذشته ایران است که بسیاری را از پا درآورده و به جامعه آسیبهایی جدی وارد کرده است، گیرم بهدلیل فوران مصائب سیاسی و اقتصادی اینک این گروه سر در لاک خود فرو برده و به انتظار نشستهاند تا در هنگامهای دیگر سر بر آورند. اثباتِ این ادعا کار دشواری نیست، چه حجتی مستدلتر از غیبت اصولگرایان در عرصه سیاست و مهمتر، اتاق فکر آنان که زیر خاکستر پنهان شده است، تا بهوقت شعلهکشیدن در روز مقرر.