728 x 90

تنشهای درونی حاکمیت و بحرانهای اقتصادی در صدر گزارشهای امروز

بحران اقتصادی
بحران اقتصادی

گزارشهای رسانه‌های حکومتی در چهارشنبه ۱۹ آذر، تصویری پریشان از شکاف‌های داخلی در ساختار سیاسی، تشدید بحران اقتصادی و اجتماعی، و نگرانی از پیامدهای فیلترینگ، تورم، گسترش فقر و موج بیماری ارائه می‌دهند. هم‌زمان، رقابتهای فرساینده درون حاکمیت و حمله جناح‌ها به یکدیگر، فضای سیاسی را بیش‌از‌پیش بی‌ثبات نشان می‌دهد.

 

گزیده رسانه‌ها:

خراسان – حمله به اصلاح‌طلبان با محور «شانه خالی کردن»؛ تأکید بر ناتوانی دولت در تحقق مطالبات و جدایی میان اصلاح‌طلبان و ساخت قدرت.

هم‌میهن – نقد تورم اسمی احزاب و ناکارآمدی نهادهای میانجی؛ هشدار نسبت به سیاست فردمحور و فرسایش سیاست مدرن.

فرهیختگان – حمله به نماینده منتقد بازداشت‌های مربوط به حجاب؛ تأکید بر «سیاسی‌کاری» و درخواست ارائه اسناد.

کیهان – گزارش تند درباره ابر بدهکاران بانکی و ضعف برخورد با آنها؛ هم‌چنین حمله سنگین به جریان اصلاحات با برچسب‌های اعتقادی و امنیتی.

آرمان ملی – تشدید جدال اصول‌گرایان از مجلس تا شبکه‌های اجتماعی؛ نقش اختلافات در تضعیف مدیریت کشور.

آرمان ملی (تحلیل دوم) – هشدار درباره «سونامی استیضاح» علیه دولت و اشاره به پرونده‌سازی جدید آژانس علیه برنامه هسته‌ای.

حساب ایکس حسام‌الدین آشنا – هشدار به جریانهای درون حاکمیت درباره بحث جانشینی و دعوت به سکوت و انتظار تصمیم مجلس خبرگان.

چند ثانیه – علی مطهری – انتقاد از قانون جدید محدودسازی مهریه.

چند ثانیه – عباس عبدی – بدبینی نسبت به چشم‌انداز اقتصادی و اجتماعی؛ تحلیل از وضعیت بحرانی اعتماد عمومی.

چند ثانیه – گزارش شهری – نقد تند عملکرد شهرداری و «سیاست نمایشی» در مدیریت شهری.

چند ثانیه – زیباکلام – هشدار درباره بی‌تفاوتی عمومی و کاهش پایگاه اجتماعی دولت؛ پیش‌بینی تغییر نتایج انتخاباتی.

هم‌میهن (تحلیل اجتماعی) – افزایش نرخ فقر تا مرز ۴۰درصد؛ فرسایش انسجام اجتماعی و بحران روابط انسانی.

شرق – سفر و اقامت – گزارش از شکاف طبقاتی در دسترسی به سفر؛ تبدیل «سفر ساده» به کالای لوکس.

شرق – دارو – میدانی از بحران دارویی و افزایش قیمت‌ها؛ دشواری دسترسی بیماران به درمان.

ستاره صبح – آشکار شدن بازار سیاه فیلترینگ و سودجویی ساختاری؛ انتقاد از بی‌اختیاری دولت در رفع محدودیت‌ها.

جهان صنعت – هشدار درباره موج جدید و سنگین آنفلوانزا و افزایش موارد ابتلا و مرگ.

شرق – بودجه – نقد نامه اقتصاددانان و اشاره به تعارض منافع ساختاری و محدودیت سیاسی اصلاحات بودجه‌ای.

سیاست روز – نقد سیاست‌های معیشتی و دهک‌بندی؛ هشدار نسبت به سقوط اقتصادی طبقات متوسط و افزایش هزینه‌های اساسی.

 

کامل رسانه‌ها:


خراسان: شانه خالی کردن به سبک اصلاحات
کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری، در اظهاراتی صریح گفته: "هیچ‌کسی نمی‌تواند بگوید که دولت چهاردهم اصلاح‌طلب است"و تأکید کرده که"یک وزیر نیست که صراحتاً بگوید اصلاح‌طلب است". این سخنان، …، نشان‌دهنده شکافی عمیق میان انتظارات اصلاح‌طلبان و واقعیت‌های دولت جدید است. از سوی دیگر، آذر منصوری که سه سال است بر کرسی ریاست جبهه اصلاحات به‌صورت غیرقانونی تکیه زده است حالا با لحنی که بوی عبور از پزشکیان می‌دهد، اظهار داشته: «از نگاه مردم، عملاً چیزی به نام دولت دیگر نداریم، دولتی که نتواند فیلترینگ را برطرف کند یا در سیاست خارجی عاملیت داشته باشد». …
این چرخه حمایت و انکار، نه تنها اصلاح‌طلبان را تضعیف می‌کند، بلکه اعتماد جامعه به احزاب را از بین می‌برد.

هم میهن: تورم اسمی احزاب و خلأ نهادهای میانجی
تعداد زیاد احزاب و وزن اجتماعی اندکِ بسیاری از آنها. نزدیک به ۱۵۰حزب ثبت‌شده داریم که بسیاری از اعضای شورای مرکزیشان شاید سالی یک‌بار همدیگر را در دید و بازدید نوروزی ببینند. چنین احزاب غیرفعالی، جز داشتن برچسب «حزب»، عملاً هیچ کارکردی ندارند. جامعه هم به‌خوبی متوجه بی‌تأثیری آنهاست…
پیامدش خطرناک است: افزایش بی‌اعتمادی عمومی نسبت به احزاب… سیاست فردمحور، شبکه‌یی و لحظه‌ای تقویت می‌شود و پایه‌های سیاست مدرن فرسایش می‌یابند

فرهیختگان: به جای بازی سیاسی دنبال کار مردم باشید
محمد منان‌رئیسی، نماینده… ویدئوی نطق انتقادی‌اش از قوه قضاییه در… مجلس را در کانال عمومی خود در ایتا منتشر کرد. او. ادعا کرده که دستگاه قضا و نهادهای امنیتی یکی از بانوان شرکت‌کننده در تجمعاتی با موضوع حجاب را با «وضعی نامناسب» مورد بازجویی قرار داده‌اند و او در اثر این برخورد بازجویی دچار «حمله عصبی» و «سکته خفیف» شده است. …
محمد کرباسی، دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان قم نیز آن را تأیید کرد و مدعی شد ستاد امر به معروف با تمام ظرفیت! پیگیر است. این تأیید که شائبه حمایت ارگانی از ادعای جعلی مطرح‌شده را پررنگ کرده و وجهه سیاسی به آن داده است تاکنون پس گرفته نشده است. در همین راستا، همسر خانم طالبی‌ دارستانی نیز وارد میدان شد و بدون انتشار اسناد پزشکی مدعی شد: «مسئولان، قول پیگیری و برخورد با معدود افراد خاطی را دادند. …
منان‌رئیسی و محمد کرباسی که… مدعی داشتن اسنادی بوده… در همین ساعات ابتدایی یا اسناد خود را ارائه داده و یا بابت پروژه آشوب‌افکنی که رئیسی آن را صراحتاً بیان کرده است، پاسخگو باشند… چنین قیل‌وقال… نه‌تنها هیچ گره‌ای از مشکلات اقتصادی باز نمی‌کنند بلکه… بر ریسمان ناامیدی اجتماعی اضافه می‌کنند. هر ثانیه وقت مجلس آنقدری قیمت دارد که نمایندگان از آن برای مطالب غیرواقعی استفاده نکنند.

کیهان: دام‌های فریبنده و خسارت‌های ویرانگر! (مقاله وارده)
برای مردم عادی سؤال است در حالی که برخی به‌علت بدهی‌های دهها و یا صدها میلیون تومانی با شکایت بانکها روانه زندان می‌شوند و یا اموال آنها مصادره می‌گردد، چرا با صاحبان بدهی‌های کلان دهها و صدها هزار میلیارد تومانی که امروزه با واحد «همت» … کوچک‌نمایی می‌شود، برخوردی به‌هنگام صورت نمی‌گیرد؟ چرا حتی در مواردی ابر بدهکاران به‌منظور تسهیل وصول بدهی‌های خود، از رفتن به زندان معاف می‌شوند…
آیا باز هم باید منتظر ماند که بانک‌های دیگری به لیست ابر بدهکاران افزوده شود!؟ آیا نباید انتشار اسامی ابر بدهکاران بانکی؛ پیوست «ابَر وام دهندگان» بانکی را نیز به همراه داشته باشد!؟ و این دو، قاطعانه و به دور از مسامحه با هم تحت پیگرد قانونی قرار بگیرند و بسیاری باید‌ها و نباید‌های دیگر...

کیهان: مناظره‌ای که دست فتنه‌گران نیابتی وهابیت و صهیونیسم را رو کرد
جریانی که سابقه سیاهی در این خصوص دارد؛ از بیان «بیشتر بودن مظلومیت خاتمی از حضرت زهرا (س)» گرفته تا انکار عقیده ۱۴۰۰ساله شیعه در مفهوم «مولا» در حدیث غدیر در نامه خاتمی به آقای صانعی در آستانه انتخابات سال ۱۳۸۰، و انکار و حیانی‌بودن قرآن مجید توسط یکی از ایدئولوگ‌های آمریکانشین این جریان، و انکار ابلاغ ولایت امیر مؤمنان‌ (ع) در غدیر خم، و توهین به اعتقادات تشیع در سرمقاله موهن روزنامه «بهار» و نیز دروغ بستنهای مکرر به رسول‌ خدا (ص) و امیرمؤمنان و امام حسن و امام حسین (علیهم‌السلام) توسط رئیس‌جمهور اسبق و ادعای مجاز بودن نقد پیامبر (ص) و امام زمان (عج) توسط وی، همه دلالت بر انحراف فکری و اعتقادی این جریان فتنه‌گر دارد.
انتقاد و مخالفت خاتمی با اظهارات موهن سلیمانی اردستانی، نه از باب زیر سؤال بردن باورهای دینی و اهانت‌های سخیف و بی‌خردانه وی، بلکه از جهت مغلوب و بی‌آبرو شدن این جریان در مناظره اخیر بود

آرمان ملی: جدال اصول‌گراها از صحن مجلس تا فضای مجازی
اصولگراهای تندرو که به‌نوعی موتور محرک اصول‌گراها محسوب می‌شوند معتقدند که اگر محمدباقر قالیباف، منتخب نو اصولگراها برای حضور در نهاد ریاست‌جمهوری، میدان انتخاباتی را برای سعید جلیلی که با شعار ادامه دولت سیزدهم وارد کارزار انتخاباتی شد، خالی می‌کرد اکنون اصول‌گراها در پاستور بودند. این جدال‌ها هم در صحن مجلس خود را نشان می‌دهد و هم در فضای مجازی مشاهده می‌شود و در ادامه مشکلات و چالشهای کشور را بر گردن یکدیگر می‌اندازند و یکدیگر را متهم به حاشیه‌سازی می‌کنند…
حسین کنعانی‌مقدم، تحلیلگر مسائل سیاسی: تندروها نه‌تنها در صحن مجلس همواره تلاش می‌کنند که مدیریت را برای رئیس مجلس سخت کنند بلکه در فضازی مجازی هم به‌دنبال حاشیه‌سازی هستند که اتفاقاً موضوع حجاب یکی از دستاویزهای این طیف سیاسی محسوب می‌‎شود

آرمان ملی: اصلاح کابینه ۱۶ماهه از نظر مجلس چه معنایی دارد؟
غلامحسین زند استاد دانشگاه و کارشناس سیاسی: مجلس حق قانونی استیضاح را دارد؛ چه انگیزه آن سیاسی باشد، چه بر پایه نقدهای کارشناسی. در مقابل، دولت نیز باید تدبیر لازم را برای عبور از این شرایط اتخاذ کند. او هشدار می‌دهد که «سونامی استیضاح» دولت را نشانه گرفته و اتخاذ رویکردی خردمندانه و حساب‌شده برای مدیریت این فضا ضروری است.
عطریانفر: از سال ۸۲ تا به امروز ما فرآیند بیست و چند ساله‌ای هسته‌یی مون از دوره‌های پایانی دولت خاتمی، سازمان مجاهدین خلق به‌عنوان یک نهاد تروریستی تو این قضیه نوعی نفوذ کردند و افشاگری کردند و ما رو درگیر کردند با این ماجرا.

روزنامه آرمان: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال تشکیل پرونده جدیدی علیه نظام است و هر طور که شده می‌خواهد به نتایجی در بازرسی از نطنز و فردو دست یابد


حساب ایکس حسام‌الدین آشنا از معاونان سابق وزارت اطلاعات که در دولت حسن روحانی، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک و مشاور او بود

سخنان نادانان در باب جانشینی، انحراف از انقلاب است.
خود جانشین‌پنداران و جانشین‌یاران مراقب کردار و گفتار خود باشند.
خداوند را شاهد و حاکم بدانید و در دورهمی‌های زیر زمینی برای آینده ملت تصمیم‌سازی نکنید.
خبرگان در موقع مقرر تصمیم تاریخ‌ساز خود را خواهد گرفت.
سایه بلندش محفوظ باد.

چند ثانیه- انتقاد علی مطهری از قانون جدید مهریه/ درست نیست حق زن محدود شود و به‌راحتی نتواند بیش از ۱۴سکه را دریافت کند

چند ثانیه- اعتماد- عباس عبدی: در پیش‌بینی آینده ایران هم می‌توان هر دو نوع تحلیل را دید. اول پیش‌بینی‌هایی که وقوعش برای گوینده مطلوب است. مثل پیش‌بینی مخالفان هر نظام که در سال‌های طولانی هر روز وعده سقوط را می‌دهند یا پیش‌بینی طرفداران نظام‌ها که خود را ابدی می‌دانند.
در نوع دیگر، تحلیلگر پیش‌بینی خود را بر اساس مطلوبیت تحقق آن نمی‌گوید، بلکه بر اساس شواهد و قرائن موجود می‌گوید.
در هیچ‌یک از نظامهای مالی، پولی، اجتماعی، بین‌المللی و رسانه‌یی کشور چشم‌انداز مثبتی دیده نمی‌شود و با توجه به فقدان چشم‌انداز و رکود تورمی، در ادامه نیز وضع بدتر می‌شود و بدتر از وضعیت عمومی، نداشتن چشم‌انداز و امید است

چند ثانیه- فرزانه متین فر- از توهم پروژه‌های عظیم تا واقعیت یک دستشویی!
آقای شهردار! گویی تمام آن ادعاهای بزرگ و وعده‌های رنگین، در نهایت به افتتاح یک سرویس بهداشتی در یک پارک محله خلاصه شده است. شما یک‌روز“ کمر ترافیک ”می‌شکنید، روز دیگر“ پنج‌هزار اتوبوس ”به ناوگان اضافه می‌کنید، و حتی“ مشکل آب تهران“ را هم حل می‌کنید! ولی ما ساکنان این شهر، هر روز با واقعیتهایی روبه‌روییم که گویا از نگاه مدیران پنهان مانده است. … مشکل این نیست که سرویس بهداشتی ساخته‌اید… به جای پرداختن به ریشه‌های فقر، آلودگی و بی‌خانمانی، رسانه‌یی کردن اقدامات کوچک، تنها نوعی سیاست نمایشی است.

چند ثانیه- هشدار زیباکلام درباره بی‌تفاوتی مردم؛ مثل آتش زیر خاکستر است| اگر امروز انتخابات باشد، جلیلی رئیس‌جمهور می‌شود
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی درباره انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۳ گفت: رأیهای انتخابات ۱۴۰۳ به ۴۰% هم نرسید؛ آقای پزشکیان ۱۶میلیون رأی آورد.
اگر امروز انتخابات به راه بیوفتد و اگر آقای پزشکیان و جلیلی باشند رأی آقای پزشکیان از ۱۶ میلیون به پنج تا هشت میلیون خواهد رسید و آقای جلیلی هم از ۱۱میلیون به ۱۲میلیون خواهد رسید و ایشان رئیس‌جمهور خواهند شد.

هم میهن: تاب‌آوری در زمانه سخت/ اقتصاد فرساینده و زخم‌های پنهان روابط انسانی
اقتصاد آشفته امروز دیگر فقط در نمودار‌ها نیست و به تجربه روزمره مردم تبدیل شده است. تجربه‌ای‌ که امید، گفتگو و توان ذهنی ما را کم‌رنگ می‌کند و آرام آرام از انسجام اجتماعی می‌کاهد. فقر مزمن بر امید، رابطه‌ها، رفتارها و احساس تعلق شهروندان اثر گذاشته است.
آمارهایی‌که اقتصاددانان منتشر می‌کنند، از جهشی نگران‌کننده حکایت دارد. پس از حدود یک‌دهه ثبات در نرخ فقر در محدوده ۲۰درصد، کشور از سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ وارد دوره‌ای از افزایش شدید شد و نرخ فقر به ۳۰ و ۳۱درصد رسید.
برآوردهای تازه نشان می‌دهد، جامعه امروز در آستانه ورود به کانال ۴۰درصد قرار دارد. گزارشهای مبتنی بر سبد کالری نیز تأیید می‌کند که بیش از ۴۰درصد جمعیت، زیر خط فقر زندگی می‌کنند. این یعنی میلیون‌ها نفر گرفتار ناتوانی در تأمین حداقل‌های زیستی هستند.

شرق: از هتل‌های لوکس تا اقامت در خیابان
«گزارش «شرق» از تبعیض فراغت و محرومیت‌های اقتصادی برای تجربه یک سفر ساده
بخش درخور توجهی از اتاق‌های هتل‌ها توسط مسافران دولتی که با بلیت‌های سهمیه‌ای به شهرهای مختلف سفر می‌کنند، اشغال می‌شود»
در میانه آمارهای میلیونی رزرو اقامتگاههای لوکس و شکاف عمیق طبقاتی، سفر در ایران به کالایی لوکس و نمایشی از موقعیت اجتماعی بدل شده است. اینجا دیگر سخن از حذف سفر از سبد خانوار نیست، بلکه از «تبعیض فراغتی» می‌گوییم؛ جدایی دردناکی که هم کارگر معدن را در حسرت یک سفر زیارتی می‌نشاند، هم مسافران دولتی را در هتل‌های به‌ظاهر پر و در عمل خالی از گردشگر واقعی، اسکان می‌دهد. داده‌های یک پلتفرم رزرواسیون نشان می‌دهد گران‌ترین رزرو سال، ۲۸۱میلیون تومان برای یک میهمان ثبت شده است. در سوی دیگر، خانواده‌های کمتر‌برخوردار، آرزوی یک سفر ساده به مشهد را در سینه دارند…
تحلیل شرایط به‌وضوح حاکی از آن است که قشر متوسط دیگر کمتر امکان اقامت در هتل‌ها را دارند و از شیوه‌هایی مثل بوم‌گردی یا چادر‌ زدن استفاده می‌کنند. این تغییر، فقط یک جابه‌جایی ساده در انتخاب نوع اقامتگاه نیست، بلکه نشانه‌ای هشداردهنده از فرسایش قدرت اقتصادی و کاهش کیفیت زندگی در این قشر گسترده است

شرق؛ نسخه‌های پُر، جیب‌های خالی
جلوی برخی از داروخانه‌ها تعدادی از زنان و مردان ایستاده‌اند تا شاید کسی پیدا شود و نسخه‌شان را حساب کند؛ آنها می‌گویند هر بار به داروخانه مراجعه می‌کنند با افزایش قیمت مواجه می‌شوند
گران، پیچیده و اضطراب‌آور؛ بیمار شدن دشواریهای خاص خود را دارد و شرایط سخت تهیه دارو در ایران، این دشواریها را بیشتر کرده است. دارو، تبدیل به نقطه پیوند بحرانهای اقتصادی و اجتماعی شده؛ از فقدان بسیاری از داروها به‌واسطه تحریم‌ها تا ناتوانی بیماران در خرید داروهای مورد نیاز به‌دلیل افزایش سرسام‌آور قیمتها تا مشکلات مربوط به‌عملکرد بیمه‌ها و خطوط پخش و انتقال دارو، در داروخانه‌ها و از زبان خود بیماران و کادر درمان شنیده می‌شود. «شرق» در گزارش میدانی از چندین بیمارستان و داروخانه دولتی، به سراغ آدم‌هایی رفته که برای تهیه دارو و دسترسی به درمان با مشکلات اقتصادی مواجه هستند؛ آنها از تجربه رنج‌آورشان می‌گویند.

ستاره صبح: فیلترینگ بازار سیاه برای سودجویان و رانت‌خواران ایجاد کرده است/ فیلترینگ نتوانست جلوی مفاسد را بگیرد
حسین کنعانی مقدم: سیاست فیلترینگ در کشور به ایجاد بازار سیاهی برای سودجویان و رانت‌خواران تبدیل شد. فیلترینگ مردم را محدود کرد تا عده‌یی با فروش فیلترشکن کسب درآمد کنند. به هر کسی نگاه کنید بدون فیلترشکن نمی‌تواند دسترسی آزاد پیدا کند و از اینترنت استفاده کند. مردم می‌خواهند از دنیا خیر داشته باشند و با جهان ارتباط برقرار کنند و بدون اینترنت آزاد نمی‌شود. در چنین شرایطی محدود کردن اینترنت چه دلیلی می‌تواند داشته باشد جز منفع عده‌یی سودجو؟!
وی افزود: برخلاف مطالبات مردم فیلتر ایجاد شد و بعد راه برای فروش فیلترشکن باز شد تا عده‌یی سوداگری کنند و منفعت دلاری ببرند. اگر هدف کمک به جامعه و خانواده‌ها است می‌توان با استفاده از تجربه جهانی عمل کرد استرالیا اینترنتی مناسب کودکان و نوجوانان دارد که ضمن محدود بودن کار راه انداز است. ولی بچه‌های ایرانی با فیلترشکن به هر سایتی دسترسی دارند!
آقای پزشکیان در انتخابات شعارهایی دادند که متأسفانه اختیار محقق کردن آنها را نداشتند. فیلترینگ یک نمونه آن است. ایشان نمی‌تواند مسئولیت این کار را بپذیرد ولی با وعده انتخاباتی مطالبه کاذب ایجاد کرده است. مطالبه مردم برای برداشته شدن فیلترینگ واقعی است ولی وعده رئیس‌جمهور عملی نبود.
رئیس‌جمهور اگر چه رئیس شورای عالی فضای مجازی است ولی اختیار صدور فرمان برداشته شدن فیلترینگ را ندارد. مجموعه اعضای آن شورا باید تصمیم بگیرند. وعده‌یی که محقق کردن آن از دایره اختیارات رئیس‌جمهور خارج است به سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به حاکمیت لطمه می‌زند.

جهان صنعت: موج جدید آنفلوآنزا
پویا اصل‌باغ- چند روزی است که شرایط و اقدامات مسئولان خبر از گسترش شدید آنفلوآنزا در کشور می‌دهد؛ وضعیتی که نگرانی‌های زیادی را درباره آغاز یک اپیدمی تشدید کرده است. طی روزهای اخیر مخصوصاً از ابتدای هفته جاری مقامات بهداشتی با بررسی وضعیت استانها از افزایش چشمگیر ویروس‌های تنفسی خبر دادند. بر اساس آخرین داده‌های دانشگاههای علوم پزشکی استانها میزان ابتلا به آنفلوآنزا در کشور به چهار برابر حد هشدار رسیده و موج بیماری هم‌چنان روبه‌گسترش است. خراسان‌جنوبی، قزوین، تهران، هرمزگان، زاهدان و اصفهان در بدترین وضعیت قرار دارند و تاکنون استان هرمزگان دو مورد و یزد هفت‌ مورد فوت قطعی را به‌ثبت رساندند. مسعود شریفی، سرپرست معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد اعلام کرده که از مجموع ۸۵۰آزمایش انجام شده نتیجه ۴۱۷نفر مثبت بوده و هفت‌نفر نیز در هفته گذشته جان خود را از دست دادند. دانشگاه علوم پزشکی یاسوج هشدار داده که ویروس امسال جهش قابل توجهی داشته و نیمی از مبتلایان را کودکان زیر پنج‌سال تشکیل می‌دهند.

شرق: امکان اصلاحات بودجه‌یی در دولت: نگاهی به نامه اقتصاددانان
نامه اخیر گروهی از اقتصاددانان خطاب به رئیس‌جمهور، از نظر اخلاقی ارزشمند است؛ زیرا بر ضرورت شفافیت بودجه، حذف هزینه‌های غیرمولد و هم‌زمانی سختی مردم و دولت تأکید می‌کند. اما اگر این متن را از منظر اقتصاد سیاسی اصلاحات بودجه‌یی بررسی کنیم، با مجموعه‌یی از کاستی‌ها و ساده‌سازی‌هایی روبه‌رو می‌شویم که فهم آنها برای موفقیت هر نوع اصلاح بودجه‌یی ضروری است. نخستین نکته، نادیده‌گرفتن محدودیت‌های سیاسی اصلاحات بودجه‌یی است. یکی از ملاحظات بنیادین اقتصاد سیاسی، تعارض منافع گروه‌های ذی‌نفوذ است. اصلاحات اقتصادی در خلأ انجام نمی‌شود؛ بلکه در دل شبکه‌یی از منافع سازمان‌یافته پیش می‌رود. بودجه در ایران، مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، صرفاً یک سند مالی نیست؛ بلکه به تعبیر داگلاس نورث، ابزار توزیع رانت و تثبیت ائتلاف‌های سیاسی است. نامه با وجود تأکید بر حذف ردیف‌های غیرمولد، اشاره نمی‌کند که بسیاری از این ردیف‌ها بخشی از شبکه‌های حمایتی‌اند و حذف آنها بدون تغییر در ساختار عملاً ممکن نیست. مطابق نظریه «ائتلاف‌های توزیعی» اولسون، گروه‌های کوچک و سازمان‌یافته توان مقاومت بسیار بیشتری نسبت به اکثریت پراکنده مردم یا نهادهای مدنی ضعیف دارند؛ واقعیتی که در نامه نادیده گرفته شده است. دومین نکته، فقدان تحلیل اقتصاد سیاسی بودجه است. بودجه محصول چانه‌زنی سیاسی است، نه یک محاسبه فنی.

سیاست روز: معادله بنزین و اقتصاد کشور
دهک بندی‌هایی که برای خانوارها انجام شده قطعاً دقیق و عادلانه نیست، با توجه به سیاستی که دولت در پیش گرفته، شاید اندکی وضعیت دهک‌های پایین بهبود یابد اما دهک‌های بالا که البته آنها را نمی‌توان متمول و مرفه دانست، بلکه قشر متوسط حتی رو به پایین هم هستند، وضعیت اقتصادی آنها پله پله به دهک‌های پایین‌تر راهنمایی خواهد شد، و با مشکل معیشتی روبه‌رو خواهند شد. …
اکنون با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور که هر روز شاهد افزایش قیمت کالاها و خدمات هستیم، اما می‌بینیم که برای افزایش حقوق کارگر، کارمند و بازنشسته هیچ تصمیمی گرفته نمی‌شود و حتی در زمان خود که پایان سال است، متولیان افزایش حقوق، به بهانه تأثیر افزایش دستمزدها بر روی تورم و گرانی سعی می‌کنند با خست تصمیم‌گیری کنند. این‌گونه رفتار در حالی است که در سال نه تنها چندین بار بلکه در روز و هفته‌ها بارها و بارها مردم افزایش قیمتها را تجربه می‌کنند و هر روز سبد غذایی آنها خالی‌تر و سفره آنها کوچکتر می‌شود.
آمارهای مصرف مواد غذایی ضروری در کشور، نشان‌دهنده کاهش مصرف گوشت قرمز، گوشت مرغ، لبنیات، حبوبات، برنج و دیگر اقلام ضروری است. حذف ارز دولتی برای تأمین کالاهای ضروری و اساسی به واسطه ضعف در نظارت و کنترل بر روی آن بر گرانی‌ها افزوده است. هم‌اکنون ارز ۲۸هزار و ۵۰۰تومانی برای واردات کالاهای اساسی پرداخت می‌شود اما کالا به دست مردم با ارز ۱۰۰هزار تومان و بالاتر می‌رسد.
چگونه ممکن است که دولت، مجلس، قوه قضاییه و دیگر نهادها و سازمانهای دخیل در امور کشور نمی‌توانند به این وضعیت سامان دهند؟

 

										
											<iframe style="border:none" width="100%" scrolling="no" src="https://www.mojahedin.org/if/2de07638-e67b-40f1-9c99-0b64676faad5"></iframe>
										
									

گزیده ها

تازه‌ترین اخبار و مقالات